Vísir - 22.09.1953, Blaðsíða 5
Þctta er bronsmynd af Folke Bernadotte greifa, sem nýlega
var reist á landamærum Danmerkur og Þýzkalands. Það' voru
frelsishetjur og fyrrverandi fangar úr 'þýzkum fangabúðum,
senr létu- gðra.myndina í samráði við Beniadottenefnding. Er
hún gerð af myndhöggvaranum Sigurd Forchhammer.
m 4UGLYSAIVISI
eiv.það: ,vill
Þriðjudaginn 22. september 1953.
Tlsxa
Landsmenn afbiðja
blóm og tómata.
Á að loka gróðrarstöðvum landsins?
Það var mikið áfall fyrir
gróðurhúsaræktina : landinu
þegar fyrsta jarðarfararaug-
lýsingin birtist með bessum al-
kunnu orðum „Blóm og krans-
ar afbeðið“.
Að vísu hafði þessi eina aug-
lýsing ekki svo mikið að segja
fyrir afkomu garðyrkjubænd-
anna, en það sigldu þúsundir
auglýsinga í kjölfarið og má
nú heita að þetta sé fastur lið-
ur allra jarðarfaratilkynninga
í útvarpi og blöðum. Fyrst
framan af var þetta samkvæmt
ósk hins látna, en nú í seinni
'tíð vii-ðast aðstandendur hafa
tekið alla ábyrgð á sínar herð-
ar.
Það má að sjálfsögðu margt
um þessa afbeiðni segja, bæði
jákvætt og neikvætt, en út í þá
sálma skal ekki farið hér. Per-
sónulega finnst þó þeim er
þetta ritar að nokkuð af helgi-
siðum jarðarfararinnar sé fellt
niður með þessari afbeiðni og
óþekkt mun hún vera meðal
annara menningarþjóða.
Að sjálfsögðu tóku garð-
yrkjubændur afbeiðslunni karl-
mannlega, sættu sig við að
lögmálið um að eins dauði væri
annars brauð var þverbrotið á
baki þeirra og stilltu blóma-
ræktinni í hóf en juku í þess
stað ræktun ávaxta og græn-
mefis í húsum sínum.
Tómatarækt
arðvænleg.
Það mun láta nærri að gróð-
urhúsin í landinu séu um 70
þús. fermetrar að flatarmáli.
í um það bil V3 eru ræktuð
blóm en í % gróðurhúsanna
ávextir og grænmeti, að lang-
mestu leyti tómatar. Tómata-
ræktin hefur á undanförnum
árum verið arðvænleg atvinnu-
grein, þar sem sæmileg skilyrði
eru fyrir hendi og það er at-
hyglisvert að garðyrkjubænd-
um hefur tekist að framleiða
þessa vöru við verði sem er
fyllilega sambærilegt við verð-
lag á öðrum nauðsynjavörum
almennings (hefur venjulega
lækkandi áhrif á vístitöluna)
og er auk þess fyllilega sam-
bærilegt við verðlag í ná-
grannalöndum vorum, en með-
an verðið var hærra var oft
miðað við þau. í þessu sam-
bandi má geta þess að kaup-
maðurinn fær V4 af því verði
sem húsmæðurnar greiða fyrir
tómatakílóið á hverjum tíma
fyrir að rétta það yfir borðið,
eins og það er orðað, en garð-
yrkjubóndinn % hluta fyrir að
framleiða vöruna og koma
henni í verzlunina og hefur
hann á sinni' könnu alla áhættu
við ræktun og geymslu, greiðir
flutningsköstnað, sölulaun, o. s.
frv.
Betri vara —
lægra ver'ð.
Með gagnkvæmum skilningi
kjósa heldur að 7 ára börnin séu
frá kl. 10% til 12,45 eða kl. 2,30
í skólanum.
A. Jónsson“.
Eg þakka síðan Arnfinni Jóns-
syni skólastjóra fyrir svar hán.s,
•sem ég' vona að 'áliit1 foréhftúr
skiljii ki‘.‘ '‘:' u'< : ’ "
allra þeirra aðila sem hér eiga
hlut að máli mætti án efa færa
þetta til betri vegar húsmæðr-
um í vil þ. e. a. s. þær fengju
betri vöru við lægra verði án
þess að skertur yrði hlutur
framleiðanda og milliliða. Til
þess þarf fyrst og fremst betra
skipulag og síðan ótal margt
fleira sem hér verður ekki
komið inn á.
En nú fær gróðurhúsarækt-
in annað stóra áfallið. Lands-
menn „lifendur og dauðir“
hafa þegar afbeðið blómin, nú
afbiðja þeir tómatana, þ. e. a.
s. þeir sem eftir lifa. Ástæðan
er í stuttu máli hinn gífurlegi
innflutningur grænmetis og
einkum ávaxta allt frá Kanarí-
bönunum til ísraels-daðlna og
hefur sumt af þessu a. m. k.
verið selt hér með óheyrilega
háu verði miðað við nágranna-
löndin, en það er önnur saga.
Sá sem þetta ritar átti tal viö
þjóðkunnan mann á síðast
liðnu vori og bar þessi mál þá
á góma. Eg skýrði hon-
um frá því, að innflutningur
grænmetis og ávaxta sl. ár
hefði í ísl. krónum numið tí-
fallt hærri upphæð en öll fram-
leiðsla gi'óðrarstöðvanna í
landinu á þessum afurðum.
Minna mætti nú gagn gera. „Og
ekki batnar það,“ varð mann-
inum að orði, hann reyndist
sannspár. í sumar voi'u öll met
slegin hvað ávaxtainnílutning
snertir, einmitt á þeim tíma
þegar tómataframliðslan var
mest, með þeim afleiðingum
eftir því sem næst verður kom-
ist, að öörum hverjum kassa
sem á markað barst þui'fti að
fleygja á haug út. (Að vísu
þurfti einnig að fleygja ein-
hverju af því innflutta).
Garðyrkjubændur
að gefast upp.
Áhrifin eru þegar farin að
koma í ljós. Garðyrkjubændur,
sem margir hvei'jir eiga allt
sitt undir afurðasölunni 2—3
mánuði ársins hafa sumir ekki
upp í kostnað við í-æktun og
starfrækslu hvað þá til að sjá
sér og sínum farborða. Menn
vilja nú selja eða leigja stöðv-
arnar og leita sér atvinnu suður
á Keflavlkurflugvelli eða fara
til sjós, því garðyrkjumenrj ei-u
hraustir karlar margir hverjir.
Til marks um það má.benda á
sem í sumar, þegar harðna tók
á dalnum fyrir gróðurhúsa-
ræktinni, för úr heitustu gróð-
urhúsum álfunnar austur i.
Biskupstungum og beint norð-
ur á Grænlandsmið, köldustu
fiskimið heimsins, sem háseti á
einum nýsköpunartogarnum.
Aldur mannsins er ekki hár
enda er héf um að fæða ein-
hverja yngstu stétt landsins,
hann er aðeins 16 ára aldri.
Hann ætlar sér að stunda nám
í Skógarskóla í vetur, en leizt
ekki á að hann fengi „fyrir far-
inu“ með því að starfa sem
gröðurhúsamaður í sumar.
Á að leggja
togurunum?
Menn vilja sem sagt leigja
Stöðvarnar eða r;,’'
bara enginn kaupa eða taka ;
leigu gróðrarstöð eins og nú
árar, og hvað á þá til bragðs
að taka þegar landsmenn af-
þakka blóm og tómata? Það
er aðeins eitt fyrir hendi, að
loka g'róðurhúsunum og hætta
að ,,höndla“.
Miðað við verðmæti alh-a
garðyrkjustöðva landsins í dag
væri þetta svipað og að leggja
10 nýsköpunartogurum inn í
Sundum og ætti sú mynd ekki
að þurfa nánari skýringar við.
Hagnýting jarðhitans er hug-
tak sem allir þekkja, a. m. k.
allir stjórnmálaflokkarnir rétt
fyx'ir kosningar. Við þessi oi'ð
eru tengdar fagrar hugsjónir
en ekki áð sama skapi raun-
sæar. — Ekki má gleyma því
hvað blessaðir útlendingarnir
eru hrifnir af gróðurhúsarækt-
inni okkar og þeirra vegna
held ég að ætti í lengstu lög að
starfrækja að minnsta kosti eitt
gróðurhús að Reykjum í Ölfusi
og fengi Unnsteinn vinur minn
um leið tækifæri til að koma
hinum ýmsu „geníölu“ hug-
myndum sínum í framkvæmd,
sem að undanförnu hafa verið
að bii’tast í Alþýðublaðinu.
Komi til þess að loka þurfi
garðyrkjustöðvum landsins þá
vil ég leggjá til að þeim sé
lokað með hátíðlegri viðhöfn t.
d. með mikilli veizlu sem hald-
in sé í höfuðstaðnum og þangað
sé boðið mætustu mönnum
þjóðarinnar, ræður fluttar og
minni drukkin garðyrkjunni til
heilla.
Að síðustu vil ég reisa veg-
legt minnismerki, þessum
horfrfe atvinnuvegi ti.l heiðurs
og sé það kostað af innflutn-
ingi erlendra ávaxta.
Stefán Þorsteinsson.
Matborg
Lindargötu 46
Símar 5424, 82725
Skipting nemenda 1. og 2. bekkj-
ar gagitfræðaskóla miíii skóla.
Frá skrifstofu fræðslufulltrúa
hefur blaðinu borizt eftirfar-
andi tilkynning um skólahverfi
nemenda í I. og II. bekk gagn-
fræðaskóla (nemendur f. 1939
og 1940).
Skólahvei'fi gagnfræðaskól-
anna verða óbreytt að öðru
leyti en því, að sá hluti Njáls-
götu, sem áður heyrði til
Gagnfræðaskóla Austurbæjar,
fellur nú undir Gagnfræðaskól-
ann við Lindargötu. Á bað þó
aðeins við um nemendur 1.
bekkjar.
Þeir nemendur, sem voi'u í
fyrstu bekkjum gagnfræða-
skólanna s.l. vetur, sæki sömu
skóla á vetri komanda, nema
þeir hafi flutzt milli hverfa.
Gagnfræðadeild Laugarnes-
skóla sækja allir nemendur bú-
settir á svæðinu norðan Suðrn'-
landsbrautar frá Fúlalæk 1
Tungutúni, (milli Lækjar-
hvamms og Kirkjusands, að
Elliðaám. Ennfremur þeir, sem
heima eiga austan Elliðaána.
Gagnfræðaskólinn við Lind-
argötu. Hann sækja þeir nem-
endur úr hverfi Austurbæjar-
barnaskólans, sem búsettir eru
við Njálsgötu, Háteigsveg og
noi'ðan þessara gatna. Enn-
fremur nemendur úr Höfða-
borg, Samtúni, Miðtúni og Há-
túni.
Gagnfræðaskóla Austurbæjar
sækja nemendur úr hvei'fi
Austurbæj arbarnaskólans, sem
búsettir eru við Bei'gþórugötu,
Flókagötu og sunnan þeirra.
Ennfremur nemendur úr
barnaskólahvei'fi Laugarnes-
skóla, sem heima eiga sunnan
Suðurlandsbrautar að Elliðaám.
Gagnfræðadeild Miðbæjarskól-
ans sækja nemendur búsettir í
hlutaðeigandi barnaskóla-
hverfi austan Fríkii'kjuvegar
og Lækjargötu, og sunnan
Bankasti-ætis, Laugavegar (að
Vegamótastíg) og Grettisgötu.
Gagnfræðaskóli Vesturbæjar.
Hann sækja allir aðrir nem-
endur búsettir í barnaskóla-
hvei'fi Miðbæjax’skólans en þeir,
sem taldir eru að framan, og
ennfremur nemendur úr Mela-
skólahverfi, sem heima eiga á
svæðinu norðan Hringbrautar
og austan Bræðraborgarstígs.
Gagnfræðaskólinn við Hring-
braut. Hann sækja allir aðrir
nemendur úr Melaskólahverfí.
en þeir, sem að framan eru
taldii'.
Athugasemd:
Þeir nemendur, sem flutzt
hafa í bæinn eða milli hverfa í
bænum án þess að hafa tilkynnt
það hingað í skrifstofuna, mega
búast við að þurfa að sækja
skóla annars hverfis en þess,
sem þeir eru búsettir í. Á þetta
einkum við' I. bekkjar nexnend-
ur í skólahverfum Laugarness
og Gagnfræðaskóia Austur-
bæjar vegna þrengsla í hlut-
aðeigandi skólum.
Frá skrifstofu
fræðslufulltrúa.
SKIPAUTG6RÐ
RIKISINS
NLs. Heiðnbxelð
austur um land til Raufarhafn-
ar hinn 26. þ.m. Tekið á móti
flutningi til
Hornafjarðar,
Djúpavogs,
Breiðdalsvíkur,
Stöðvarfjarðar,
Mjóafjarðai',
Borgarfjai'ðar, I
Vopnafjarðar,
Bakkafjarðar,
Þórshafnar og
Raufarhafnar
í dag og á morgun. Farseðlar
seldir árdegis á föstudag.
M.s. Skjaldbreið
vestur um land til Akureyrar
hinn 29. þ.m. Tekið á móti1
flutningi til
Tálknafjarðar,
Súgandaf j arðar,
Húnaflóahafna,
Skagaf j arðarhafna,
Ólafsfjarðar og
Dalvíkur
á morgun og' fimmtudag. Far-
seðlar seldií’ árdegis á mánu-
dag.
,$. Hekla
Þetta er I
austur um land í hringferð hinn
29. þ.m. Tekið á móti flutningi
til
Fáskrúðsf j arðar,
• Reyðarfjarðar,
Eskifjarðai’, ' < 1
Norðfjarðar,
Seyðisíjarðar,
Kópaskei-s og
Húsavíkur
á morgun og íimmtudag. Far-
seðlar seldir á mánudag.
„Skaftfellingur"
til Vestmannaeyja í kvöld.
Vörumóttaka daglega.