Vísir - 29.09.1953, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 29. séptember 1953
vfsrn
Á 5. hundrað íslendinga
við nám eriendis.
Námslönd eru 15 í þrem Iieiiitsálíu m
9
Fyrir ári síðan, eða í október-
mánuði 1953, var vitað um
nokkuð á fimmta hundrað ís-
lendinga við nám erlendis, og
dreifðu þeir sér um 15 þjóð-
lönd í bremur heimsálfum.
Samtals voru nemendur þess-
ir 423 að tölu og var nær
þriðjungur þeirra, eða 131 við
nám í Danmörku. í Svíþjóð
voru 65, Ameríku 58, Noregi 45,
Englandi 44, Frakklandi 24,
Þýzkalandi 16, Skotlandi 14,
Sviss 8, Ítalíu 6, Austurríki 5,
Hollandi 4 og 1 í hverju land-
anna, Spáni, Grikklandi og
índlandL
Flestir þessara nemenda
inunu hafa sótt um gjaldeyi'is-
yfirfáerslur vegna námsins, en
fjórði hver íslendingur sem
stundar nám vestan hafs nýtur
meira eða minna styrks. sem
veittur er þar vestra.
Námsgreinar þessara íslend-
inga, sem nám stunda erlendi.s,
eru að sjálfsögðu margbreyti-
legar mjög. Stærsti hópurinn
hefur lagt fyrir sig listnám- eða
39 talsins í 10 löndum. Undir
listnám telst svo aftur söngur,
hljóðfæraleikur, niyndlist, leik-
list og ballett. Tungumál stunda
35 í 11 löndum, en þessar tvær
framangreindar námsgreinar
dreifast hvað mest milli landa.
Fjöldi námsmanna í öðrum
greinum, er sem hér segir:
Náttúrufræði 28, eðlis-, efna-
og stærðfræði 21, efnaverkfræði
18, rafmagnsverkfræði 17,
vélaverkfræði 14, mælinga-
verkfræði 21, arkitektur 13,
læknnisfræðd 28, lyfjat'ræði 11,
læknisfræði 28, lyfjafræði 11,
skiptafræði 3, heimspeki 4,
sagnfræði 15, sálfræði 8, guð-
fræði 3, búnaðarvísindi 11,
tækninám 32, verzlunarfræði
12, almennt nám 19 (allir á
Norðurlöndum), hjúkrun, og
þar með talið hverskonar rann-
sóknarstofnnám 14, hannyrðir
13, kennslutækni 9, hótelrekst-
ur 6, flugnám 2, blaðamennska
2 og ýmislegt 6.
Ef farið er út í nánari skil-
greiningu framangreindra
námsgreinda eða námsflokk-
unar kemur ýmislegt nýstár-
legt í ljós. Þannig læra sumir
matvælaiðnfræði, ein stúlka
lærir utanríkisþjónustu (í
Bandaríkjunum), einn stundar
atomvísindi, einn. innanhúss-
skreytingu, einn kvikmynda-
klippingar, einn fiugvélasmíð-
ar, einn hljóðfærá'ktillingar, 2
bankamál, einn mannfræði,
einn kennslu vangefinna barna,
annar fávitalækhingar, einn
sjókoi’tateiknun, 2. sjúkrahúsa-
rannsóknir, einn „ortopediska"
skósmíði, einn smjörgerð, einn
eldvarnaeftirlit,, einn. auglýs-
ingatækni, einn fávitahjúkrun,
einn kristniboð, einn alþýðlega
skreytingalist, auk margs ann-
ars.
Nýlegá var óvenjulegt mál,
1000 ára gamalt, lagt fyrir
hinn virðulega alþjóðadóm-
stól í Haag.
Hér er um að ræða deilumál
brezku -og frönsku stjórnina
um yfirráðarétt yfir smáeyjum,
eða öllu heldur skerjum, undan
fi'Mdrmándíst:fÖnd,! sem' .. heita
* ‘Minquiers og Éeráiöu. iíNíu hafa
þessar ríkisstjórnir komið sér
saman um að f á endanlegan úr-
skurð Haagdómstólsins, sem
ætlazt er til að standi um
aldur og ævi. >-
Þessir skerjaklassar eru milli
brezku eyjarinnar Jersey og
Frakklandsstrandar, en um þær
mun hafa verið deilt frá því er
Vilhjálmur, hertogi af Nor-
mandí, sló eign sinni á þær
árið 933.
Á vorum dögum hafa Fraklt-
ar og Bretar einkum deilt um
réttindi til ostru- og fiskveiða
á þessum slóðum. Þegar hafa
ríkisstjórnirnar fallizt á, að
báðar þjóðirnar skuli hafa jafn-
an rétt til slíks atvinnureksturs
á þessu svæði, nema á fjórum
stöðum, þar sem væntanlegur
úrskurður Haagdómstólsins
verður látinn ráða úrslitum.
Það var Sir Lionel Heald,
dójnsmálaráðherra Breta, sem
hóf málflutninginn. Hann
beiddist af hinum tólf dómur-
um, að þeir skyldu ekki skoða
mál þetta í ljósi þess, hve
landssvæðið væri lítið, sem um
væri deilt. Það skipti minnstu
máli. Hins vegar kæmu þarna
fyrir réttinn Bretland og
Frakkland á friðsamlegan hátt
til þess áð fá úrskurð hins hátt-
virta dómstóls. Áður fyrr hefði
deila þessi ef til vill verið
„leyst“ með vopnavaldi.
Maitre Ile heitir stærsta eyj-
an í Ecrehou-klassanum, og er
hún um 300 m. á langveginn
en 150 m. á þverveginn. í
Minquiers-klasanum er Mai-
tress stærst, um það bil
200X150 m.
Aðalmálflytjandi af hálfu
Frakka er próf. André Gros,
lögfræðilegur ráðunautur
franska utanríkismálaráðuneyt-
isins.
Frakkar halda því fram, að
kröfur þeirra til eyja þessara
séu eldri en kröfur Breta.
Hins vegar segja Bretar, að
með sama rétti mætti skoða
New York brezka, að maður
tali ekki um hollenzka eða
indíánska eign.
Oskar Thorarensen,
forstjóri.
F. 24. 9. 1887 - O. 20. 9. 1953.
í dag fer fram útför Óskars
Thorarensen forstjóra, Fjölnis-
vegi 1, sem lézt 20. þ. m.
Er mér barst til eyrna sú
frétt að Óskar væri dáinn, átti
eg bágt með að átta mig á að
það gæti verið rétt. Hraustur
og glaður fór hann fyrra laug-
ardag austur að bernskustöðv-
— Ásbyrgi í hættu.
Framhald af 1. síðu.
afkomu sína undir henni frem-
ur en togaraútgerðinni held-
ur yfirleitt öll útgerð við Faxa-
flóa- og Breiðafjarðarhafnir,
ísafjarðardjúpið og ýmsir
Austfjarðanna.
Laxárveitan.
Innan skamms tekur viðbót
Laxárveitunnar til starfa, en
Laxárvirkjunin er stærsta og
þýðingarmesta mannvirki á
Norðurlandi. Hún er til ómet-
anlegs gagns fyrir dreifbýlið
og iðnaðinn á Norðurlandi.
Sýslumaður kvaðst vera sann-
færður um að raforka í sveit-
unum væri hin mesta lyfti-
stöng fyrir fólkið og að hún
forðaði mörgu ungmenninu frá
því að leggja leið sínar til
kaupstaðanna og út í óvissu
malarinnar. Kvaðst sýslumaður
vona að Alþingi sæi sóma sinn í
því að veita ríflegt fé til raf-
orkuframkvæmda, því raf-
magnið hefði sömu þýðingu
fyrir sveitirnar og víkkun land-
helginnar hefði verlð sjávarút-
veginum.
Björgunarskúta
Norðurlands.
Á Norðurlandi hefur þegar
verið safnað um 800 þúsund
krónum til björgunarskútu
Norðurlands, sem jafnframt er
íyrirhuguð til landhelgisgæzlu.
Sýslunef ndir Þingey j arsýslna
hafa veitt nokkurn styrk til
hennar og Havsteen sýslumað-
ur kvaðst voria að slíkt hið
sama myndu og aðrar sýslu-
nefndir og bæjarstjórnir á
Norðurlaridi gérá. Hefur málið
hvarvetna mætt mesta velvilja
hjá ölum aðilum, sem á einn
eða annan hátt hafa um það
fjaliað, svo sem ríkisstjórn,
landhelgisgæzlunni og Slysa-
varnafélaginu. Forstjóri land-
helgigæzlunnar hefur nú á-
kveðið að bjóða skipið út til
smíðis. Kvað sýslumaður ekki
af veita að bæta einu skipi við
til landhelgigæzlu eftir að hafa
heyrt tóninn í Bretunum í
okkar garð. Annars kvað hann
afstöðu þeii'rar stórþjóðar i
okkar garð vera þeim til mestu
hneisu. Okkar eru lögin og rétt-
urinn, enda er Bretum það of-
ur ljóst því þeir þora ekki að
skjóta málinu til Alþjóða-
dómstóls.
Hitaveita til
Húsavíkur o. fl.
Húsvíkingar og aðrir Þing-
eyingar undrast seinaganginn
á lagningu hitaveitu til Húsa-
víkur, en hún er áhuga- og
kappsmál íbúa þorpsins og
vænta þeir að ekki verði lengi
dregið úr þessu að koma þess-
um framkvæmdum á,
Sjálfur kvaðst sýslumaður
hafa undrazt stórlega þá ráð-
stöfun iandnámsstjóra. að taka
til ræktunar fyrir nýbýii órækt
ar mýrar í Ljósavatnsskarði, en
láta ónotuð stærðar landflæmi
í Reykjahreppi þar sem heita
vatnið svo að segja flæðir um.
Finnst manni þó að jarðhitnn
sé’ svo þýðingarmikill að ekki
verði framhjá honum gengið
að ófyrirsynju.
Lögreglumál.
Atburðir þeir sem í sumar
hafa gerzt á síldveiðihöfnum,
ekki sízt á Seyðisfirði, en líka. á
Raufarhöfn,, gefa ótvírætt tii
kynna að nýja skipan verður
að korna á í lögreglumálum og
löggæzlu úti á landi. Ríkisvald-
ið verður að hafa á að skipa
sterkri og hreyfanlegri ríkis-
lögreglu sem auðvelt er að færa
á milli staða eftir því sem
þörf krefur. Lögreglubifreiðar
þurfa að vera til úti á lands-
byggðinni, sem hægt yrði að
grípa til eftir aðstæðum á
hverjum stað. Sömuleiðis þarf
að koma- upp fangageymslum
í sumum kauptúnum og m. a.
á Raufarhöfn.
Annars eru öll þessi mál í
góðum höndum hjá núverandi
dómsmálaráðherra og þarf ekki
að efa að hann gerir þeim góð
skil.
i,eikstmfsemi.
Húsvíkinga.
Leikstarfsemi stendúr með'
er sextán ára, er enn í skóla.
Aðrir kunnugri munu rekja
æviferil Óskars Thorarensens.
En með þessum fáu línum vil
eg persónulega þakka honum
allt hið liðna, og svo munu aðr-
ir starfsfélagar hans á Bifreiða
stöð Reykjavíkur vilja mæla.
Öllum var ljúft að vinna undir
stjórn hans. Hann var béði
ráðhollur og raungóður og vildi
hvers manns vandræði leysa.
Það skarð, sem höggvið hefir
verið við fráfall hans verður
seint fyllt.
Eg vil að síðustu votta eftir-
lifandi eiginkonu hans og böm-
um innilegustu samúð í sorg
þeirra.
Á. K. E.
um sínum, Móeiðarhvoli á
Rangárvöllum og hugðist dvelj-
ast þar yfir helgina. En á
sunnudagsmorgun hné hann
niður og var þegar örendur.
Svo skjót geta umskiptin ver-
ið og mjótt bilið milli lífs og
dauða. Fyrstu bersnkusporin
og síðustu lífssporin eru mörk-
uð í sama blettinn, renna ut í
eitt. Svona liggur vegurinn
heim, bæði í eiginlegri og ó-
eiginlegri merkingu. .
Eg kynntist ekki Óskari
heitnum fyrr en fyrir nokkrum
árum. Þá var hann orðinn eig-
andi bifreiðastöðvarinnar BSR
og' veitti henni forstöðu. Það,
sem hlaut að vekja athygli
manns strax við fyrstu kynni
var fágætur höfðingsbragur í
öllu svipmóti hans og fasi.
Óskar var vel greindur, svo
var, að þar var enginn meðal-
maður, þar sem pskar fór
Hann var þéttur á velli, og
svipurinn karlmannlegur. Það
sem hann átti ætt til, og með
afbrigðum traustur í orðum og
athöfnum. Sjálfúr hafði hann
ekki. notið annarrsr menntunar
en barnafræðslunnar. En grun-
ur minn er sá, að hugur hans
hafi staðið til frekara náms. En
þá hugsjón sína gerði hann að
veruleika á þann hátt að
mennta börn sín.
Sex börn hans hafa lokið
stúdentsprófi, og gat rnennta-
skólarektor þess sérstaklega í
skólaslitaræðu sinni síðastliðið
vor. Aðeins hið yngsta, sem nú
miklum blóma á Húsavík urn
þessar mundir. í fyrra tóku
þeir Skugga—Svein til með-
ferðar og sýndu hann 10 sinnum
fyrir troðfullu húsi og afbragðs
undirtektum. Voru sýningarn-
ar sóttar úr öllum hreppum
Suður-Þingeyjarsýslu, en líka
frá Akureyri og norðan úr
Keiduhverfi. Sérstök barna-
sýning yar haldin með mjóg
niðursettu vei'ði o" sóttu
hana um 300 börn. Nú
kvaðst sýslumaður hafa
verið beðinn a'ð taka sýningar
á Skugga—Sveini upp aftur og
meira segja verið beðinn um
að koma með hann til Akur-
eyrar.
Mábskóifnsi Msmir
byrjar í víkunni.
Málaskólinn Mímir, Túngöíu
5, er í þann veginn að taka til
starfa, og er nú verið að skipa
nemendum niður í flokka.
Kennd verða þrjú tuugumál,
enska, sem Einar Pálsson leik-
ari kennir, franska, en hana
kennir Sigurjón Björnsson. sem
fyrir stuttu lauk prófi við Sor-
bonne-háskólann í París, og
Halldór P. Dungal, sem kennir
þýzku.
Nemendur eru margir, som
stundað hai'a nám í Mími, eu
þar er leitast við að kenna cftir
þeim aðferðum, sem bezt hai'a
gefizt til þess að menn læri
fljótt að geta bjargað sér á er-
lendum tungumálum, einkum á
falmáli. Kennt verður í byrj-
enda- og framhaldsflokkum.
Skólinn hefur tryggt sér
nægilegt magn af Berlitz-bók-
um, Linguaphone-bókum, og
síðast en ekki sízt kennslu-
myndum, en þær eru einkar
vel fallnar til þess að skapa æ
ný og ný umræðuefni kennar-
ans og nemendanna, en kennsl-
an fer að verulegu leyti fram á
máli því, sem kennt er.
Myndir þessar sýna flest þau
tilvik, sem komið geta fyrir í
daglegum samskiptum manna.
Þar eru myndir af húsakosti og
híbýlum, umferð, tollskoðun,
ferðalögum, landslagi, fólki o.
s. frv. en allt er þetta til glöggv
unar nemandanum.
Skólinn tekur til starfa nú
,um mánaðamótin í húsakynn-
um sínum í Túngötu 5, en inn-
ritun daglega kl. 5—7.
Þeir Einar Pálsson og Hall-
dór Dungal hafa milda reynslu
í málakennslu með þessari að-
ferð, enda kennt, eftir henni um
árabíl, en Sigurjón er þau-
menntaður maður, sem mikils
má vænta af á þessu sviði.
Sviss vilt ekki
selja þeim vopn
Bonn (AP). — Svissneska
stjórnin. Iiefir ítrekað neitui»
sína varðandi vópnasölu til V.-
Þýzkalands.
Hefir fyrirtæki eitt gert
samning um að selja þýzka
landamæraliðinu létt, vopn. en
verið neitað um útflutnings-
leyfi tvívegis. Er vísað til þesst
að sala þessari-a vopna g'æti
haft áhrif'á' hlutléýsi SýisÁ þar
sém táká' véríiui' tiilit tií þess
við alla samninga um vopna-
sölu.