Vísir - 27.10.1953, Blaðsíða 4

A
VISIR
Þriðjudaginn 27. október ISiS

DAGBLAÐ
( Ritstjóri; Hersteinn Pálsson.
• Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstófur: Ingólísstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSTR HJF
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hJ.
Aðhald stúdenta vii nám.
Það mun mörgum stúdcntum þykja einna mestur kostur við
að vera lausir úr menntaskóla og byrjaðir nám í Háskól-
anum, að í æðstu menntastofnun landsins eru menn lausir við
að vera færðir í fjarvistabækur, ef þeir koma of seint í kennslu-
stund eða alls ekki. Þarna njóta menn þess frelsis, að vera að
miklu leyti sjálfum sér ráðandi að því er tímasókn snertir, en
slíku er vitanlega ekki að heilsa í öðrum skólum, svo að um
jnikil viðbi'igði er að sjálfsögðu að ræða.
j. Þetta hefur óumflýjanlega haft þær afleiðingar, að stud-
entar leggja mjög misjafnt kapp á námið. Binir iðnu og fram-
gjövnu sækja tima reglulega og reyna að hagnýta sér kennshma
á allan hátt, en aðrir, er geta í rauninni verið alveg eins góðir
námsmenn, slá slöku við, af því að þeir þurfa að hafa eitthvað
yfir höfði sér, til þess að þeir hagnýti sér ekki um of hið
nýfengna frelsi, sem er mikil viðbrögð eftir aðra skóla, þar sém
ríkt er gengið eftir því, að nemendur stundi námið af kostgæfhi.
Þetta aðhaldsleysi veldur svo því, að hluti stúdenta dregst aftur
úr félögum sínum. nv er þá altaf sú hættan, að þeim vaxi
síðar í augum, hve lar i þeir eru orðnir á eftir og hætti námi.
, í ræðu sinni á háskólahátíðinni á Iaugardag — fyrsta vetrar-
dag — skýrði próf Alexander Jóhannesson, rektor Háskólans,
frá því, að athugun hefði verið gerð á því, hversu margir stúd-
entar lykju nárni af þeim, sem innrituðust í öndverðu. Mun
mörgum hafa brugðið í brún, er þeir fréttu um niðurstöður
þeirrar athugunar, því að hún leiddi í ljós, að meira en helm-
ingur þeirra, er útskrifast úr menntaskólanum og innritast í
Háskólann, hverfa frá námi á fyrstu þrem árunum.
Kennurum liáskólans er manna bezt kunnugt, að eitthvao
verður að gera til þess að ráða bót á þessu máli, sem er bein-
línis vandamál að því er marga stúdenta snertir, og þá sem
eiga að greiða námskostnað þeirra. Af því leiddi að reynt var
að fá það lögfest á árinu sem teið, að stúdentar skyldu sækja
ákveðinn tímafjölda. Snerust þeir öndverðir gegn því, og þo
mun íþróttaskyldan hafa verið þeim mestur þyrnir í augum.
Ættu þeir þó að vita manna bezt, að heilbrigð sál verður að
búa í hraustum líkama, og að kyrrsetumönnum — eins og
flestir stúdentar eru, af eðlilegum ástæðum — er nauðsynlegL
að stæla líkama sinn með fimleikum af ýmsu tagi. En svo fór,
að frumvarpið náði ekki fram að ganga, og geta stódentar
þakkað sér það að miklu leyti, því að svo mjög reru þeir
gegn því.
Þrátt fyrir þessi örlög frumvarpsins er það ljóst, að hér
verður að gera breytingu, og er það stúdentum sjálfum fyr-ir
beztu, að það sé gert, enda þótt alltaf megi gera ráð fyrir, að
nokkur hópur verði að stunda vinnu með náminu, og geti þvi
ekki sótt tíma af sama kappi og aðrir. En er þannig stendur á,
er sjálfsagt að taka tillit til þess. Hinu eiga stúdentar ekki að
ráða — hvað sem anríars má segja um „akademiskt frelsi“ —
hvernig kennslu skólans skuli hagað, því að þar er um hags-
ínuni fleiri aðila að ræða en þeirra einna.
Háskólinn hefur ekki síður skyldur við þjóðina, sem stendur
utan dyra og þarfnast starfskrafta stúdenta að námi loknu, en
stúdentana, sem hann veitir þá fræðslu, er þjóðin hetur bezt
að bjóða, og það verða stúdentar að skilja.
Sjátfhelda við Adríahaf.
K-etar og Bandaríkjamenn munu liafa litið svo á, að ekki
mundi mikill vandí að leysa þrætuna um Trieste, sem
staðið hefur frá styrjaldarlokum. Þess.ar þjóðir vildu höggva
á þann Gordions-hnút, sem staða borgarinnar var í alþjóða-
málum og láta Jtalíu hafa. hana til eignar og um-ráða í fram-
tíðinni. ::
En málið reyndist ekkl eins áuðvelt viðfangs og ætlað var i
upphaíi, því að Júgóslavar hafa risið öndverðir gegn’ þmní
órétti sem þeir telja sig beita með þessu móti, og eins og sakir
. standa nú, virðast ekki horfur á öðru en að styrjöld brjótist
út við Adríahaf, ef af því verður, að ítaþr fá borgina afhenta.
Eru stórveldin nú komin í sjálfheldu þarna, sem þeim mun
reynast erfitt að losna úr. þótt auðveít hafi verið í að komasí,
og sýnú' þetta þeim, að það mun ekki vera alveg takmarKalausi,
sem hægt cr.að 'segja öðrum fyrir verkum eða. ráðstafa því, feem
aðiar þjóðir deila um. En eins og áður héfur verið sagt, gæti
styrjöld við Adríahaf dregið dillc á eftir sér, og reynir nú á
allar þær þjóðir, sem þarna eiga hlut að máli, hversu mikill!
samstarfsvilji þeirra er og ósk um að forðast hættulé^ár vaer- j
jngar. ' í
Fyrstn vexk Olavs Kiellands •
eftir ”að hann tólc aftur við'
stjórn Sinfóníuhljómsveitar-
innar í haust, var að æ'fá' aítur
passaqagliu Páls ísólfssonar í f-
moll fyrir afmælishátíð Páls.
Að því loknu hófst svo undir-
búningur undir hljómleikana,
sem haldnir voru á vegu.m út-
varpsins á þriðjudaginn var.
oru tvö viðfangsefnanna gömul,
Egmont-forleikur Beethoven
og 2. symfónía Brahms, en ný-
æfðu verkin voru eftir Grieg:
þrjú sönglög, sem Guðmundur
Jónsson fór prýðisvel með, og
,,Kveld pá fjöllkiddi" fyrir
strengjasveit, óbó og horn.
Tókst flutningur þess mjög vel,
eigi sízt vegna frábærs leiks
Pauls Pudelskis óbóleikara.
Hámarki sínu náði konsert-
inn með lokaþættinum, hinni
stórbrotnu sinfóníu Brahms,
sem að ýmsu leyti er fegurst
sinna fjögurra systra. Stóðst
hljómsveitin þá eldraun mjög
vel og.nýtur að sjálfsögðu góðs
af göritlum kynnum við verkið.
Skilnihgur: Kiellands á verki
;þessu er víða frábrugðinn Jiinni,
venjulegu túlkun og írávikin
stundum snjöll en ekki alltaf
til bóta. Samanbúrður á' slíku
ei» að vísu fróðlegur en hinsveg-
ar þess eðlis, að erfitt er að
gera grein fyrir honum nema í
of. löngu máli. Kielland er svo
•sérstæður músíkpersónuleiki,
að erfitt er að vera honum alltaf
sammála. Hinsvegar verður
honum aldrei brugðið um tóm-
læti gagnvart viðfangsefnum,
sínum né um vanhugsaða eftir-
öpun erfðakenninga. Engu að
síður hefðu sumir kosið meira
svipmót af Brahms og minna af
Kielland.
Það verður tæplega gert of
lítið úr ágætu tónskáldi, sem
raunar er fyrir margt þekktari
en sinfónskan skáldskap sinn,
þó að í mestu hógværð sé beðið
um ofboð lítið mirmi Grieg lílta.
Af norskum tónsmiðum eru nú-
tímafnennimir Sæverud og
Valen til dæmis ólíkt. forvitni-
legri, en sama og ekkert af
verkum þeirra hefru heyrzt
hér.
Sænsk blöð flest sammála um
útblutun Nobelsveð'Síaunanna.
áðcin§ eitt algjörle$|a andví^t.
Eins og kunnugt er, veitti
sænska akademían Sir Winston
Churcliill Nobelsvcrðlaunin
fyrir bókmenntir að pessu
sinni.
Verðlaunin hlaut hann fyrir
snilld hans á sviði sagnritunar
og leiftrandi mælsku („lysande
talekonst“), sem hann hefur
beitt í vörn sinni fyrir háleit-
um, mannlegum verðmætum,
eins og segir í boðskap aka-
demíunnar.
Flest eða öll blöð Svíþjóðar
birtu greinar um þessa ákvörð-
o*aunatr víta aO gæfan tylgt
hringunum frú
'JGLltÞÖR, Hafaaoatræti 4
Margar gerðír tyriraaai'mat
17 1Z
A. D. — Sauinafundur í
kvöld kl. 8.30. Kaffi. Ferða-
þáttur frá Geng. Hugleiðing.
— Allar • konuí’! velkómnár.1
un akademiunnar hinn 16. okt-
óber s. 1. Flest blöð Svíþjóðar
eru ánægð með þessa úthlutun.
Blaðið „Ny Tid“ telur Chur-
chill einn mesta meistara
enskrar tungu, sem nú er uppi
í heiminum. „Göteborgs-
Posten“ segir, að ræður hans
og. rit leiftri eins og vitar á hin-
um válegustu tímum.
Herbert Tingsten segir í
„Dagens Nyheter”, að sænska
akademían hafi sýnt víðsýni
Við úthlutunina. f svipaðan
streng tekur Knut Hagbérg í
„Svenska Dagbladet“, „Stoclc-
holmstidningen“ telur og eðli-
legt, að Churchíll skuli hafa
hlotið verðlaunin, K. O. í
„Göteborgs Handels- och Sjö-
fartstidnihg“ segir, að Chur-
chill sé með mestu rithöfundum
heims í glæstu formi, málsmeð-
ferð og stíl. „Svenska Dag-
bladet“ fagnar því, að Chur-
chill skuli hafa hlotnast verð-
launin. — Hins vegar leggst
Erwin Leiser í „Morgon-Tidn-
ingen“ gegn akademíunni vegna
þessarar úthlutunar, og telur
hana eins konar gjaldþrotayfir -
lýsingu.
Vetraráætlun FAA.
Flugfélagið Pan American
World Airways hefur gefið úí
verarflugáætlun sína um við-
komu í Keflavík.
Koma flugvélar félagsins' alla
þriðjudagsmorgna frá New
York til Keflavíkur og halda
þaðan áfram til Prestvíkur og
London. En frá London og
Prestvík koma þær svo alla
miðvikudagsmorgna til Kefla-
víkur á leið sinni til New York.
Umb'iðsmenn Pan American
World Airwaýs hér á lándi er
G. Helgason & Melsted h.r. og
aígreiða þeir einnig flugpant-
anir með hvaða fiugfélagi sem
er, enda þótt P.A.A. hafi ekki1
áæflurí til ákvörðuharsta’ðar. I
Þaö cr bczl að hcfja mái sitf
á því að leiðrctta það, sein niis-
sagt .var i gær um lýsinguuit á
Austnrvelli. Mcr hefur verið
JienJ á. að komið liafi verið fvr-
ir ka.stl.ió.siun á tvéim hornhm
við Ansturvöii. cr kasli lurSÚ á
líkiicskju Jóhs SigiHrSssonar. —
þcgar cg gekk uin þar seúiast,
varð cg ckki var við þcssi Ijús,
cn rctt cr að það koíni fiv.in
strax að ég liafi ekki farið með
rctl mál að öllií lcyti í gær.
Góðir ökumcnn. . ' ■
Oit cr talað um það, að is-
lenzkir bilstjórar séu glannar, en
siuuir balda því líka frarn «ð
þeir scu öruggir ökumcnn, ef á
Jiéildina crjitið. Eg er á síðari
skoðnninni, og'hcf. daglega fyrir
mér dæmi, sera benda i þá átt.
Faðir scndir mér bréf og ræðir
þetta, og er það á þessa leið:
„Mig langar til þess að biðja þig
úm að bjrta fyrir mig nokktvr
orð um reykviska bilstjóra. Oft
finnst mér að ástæðulausu í þá;
hnjóðað. Fyrir nokkru var rætt
í dáikinum lijá þér um umferð-
arslys og bent á að oí'tast yæri
gerl ráð fyrir því fyrir fram, að
ökumönnum væri iím að kenna,
ef illa færi.
Börnin á götunni.
Eg lief kynnt mér þétta dálítið,
og hef sannfrétt að í þeim til-
^’clhim, þar sem umferðarslys
liafa komið til úrlausnar dóm-
stóla, mun ábvrgðin af slysiuu
skiptast hér um bil jafnt milli
bílstjóra og annarra vegfarenda.
Eg held nefniíega að flestir leigú
bilstjörar og ekki sízt þeir, sem
hafa stundað þá atyinnu um ára-
bil, séu gætnir menn. Þar seiii
ég bý c'r fjölfarin umferðargata
og þröng. Börnin eru oft að leik
á götunni, vegna þess að liúsa-
garðar eru litlir og lélegir. Um
þessa götu aka fjölmargit- bil'ar
á dag, og hef ég tekið fcftir því
lað bílstjórarnir vita að margt
barna leikur sér á þessari götu,
og þeir liægja alltaf á þar, sem
gera má ráð fyrir börnum.
í
Slys líka fátíð.
Við þessa götu eru slys fátið,
og reyndar hreinar undantekn-
ingar. Það tcl ég vera bílstjór-
unum og gætnum akstri þeirra
að þalika. Það er annar þáttur
þessa máls, hve algengt það er
að börn séu að leik á götumun.
iVarla verður þvi lengur kennt
um, að ckki séu nægilegir barna-
leikvellir, því þeir eru uin allan
bæ. Aftur á móti liafa liúshiæður
oft lítinn tíma til þess að fara
nieð börnin á leikvellina, og þvi
eru þau að leik á götunum. Eg
get svo slegið botninn í þetta
rabb mitt handa þér, þvi allt
stendúr til bóta, og miklu minna
ber á leik barna á götunum ffieð
hverju ári er líður.“
Lokaorð.
Eg þakka bréfið og er að öllu
lcyli sammála því, er þar steml-
ur. Það eru Jíka sjaldnast at-
vínnubilstjórar, sem verða fyrir
|)ví öláiii að valda slysi, öftar
þeir, sem sjaldnar aká. Annars
ern umferðar.slysin liér fcnn ó-
fcðlilega tíð, og mun oftast mega
rekja orsökina lil ókunnugleika
á umferðarreglum, ekki sí/.t
gangandi fólks. Og'svo eru lika
slysin, Sem ölvaðir ökumenn
valda, en þau cru sérstaks eðl-
is og sjaldnast nein afsplum fyr-
ir þeim. — kr.
Fiölritun og vélritun
F.jölrituharstbfa F. Briem
Tjarnangötu 24, sími 2256.