Vísir - 10.11.1953, Blaðsíða 4

V-ISIR
Þriðjudaginn 10. nóvember 195.1
wisin
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pélsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: I'ngólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGAFAN VlSIH HJF.
Aigreiðsla: Ingólfsstræti 3. Simi 1660 (fimm Unur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Suðursjúkrahiísið í Stokkhölmi
er stærsta bygging Norðurlanda.
Það tekur 1200 sjukliiiga. en rámar
2000 « iullkomnu neðanjarðarbjr^i.
Skip bætist í flotann.
Svíar standa mjog framar-
Iega á sviði heilbrigðis- og
trygffingamála, og má í öví
sambandi geta þess» aö i iandi
I þeirra eru um 1000 sjúkraíiús,
sem iiafa rúm fvrir XOÖ.Oðð
sjúklinga.
í fyrra vom suldingar í
sænskum sjúkrahúsum sanUals
90 þúsund, eða sem svara 1.3%
af öllum íbúum landsins. Að
Aörfáum árum hefur sú breyting orðið á skipastóli íslenzku sjálfsögðu eru sjúkrahúsin'
þjóðarinnar, að ný skip hafa konaið til landsins svo tugum mjög mismunandi að stærð.
skiptir, og er ósennilegt, að nokkur þjóð eigi tiltölulega nýrri jjið staersta og jafnframt full-
flota en íslendingar. Togaraflotinn var endurhýjaður á fáum komnasta er Suðursjúkrahúsið
í Stokkhólmi, og að líkindum
er það stærsta hús, sem nokkru
sinni hefur verið reist ó Norð-
urlöndum. Sjúkrahús ,-þetía er
í tveim deiidum, önnur fyrir
ýmislegar aðgerðir, en hin íyrir
rúmliggjandi sjúklinga. Að-
gerðadeildin er 210 m. á lengd
og í fimm hæðum. Sjúkrarúma-
deildin er 333 m. á lengd og níu
hæðir ofanjarðar en ein neð-
anjarðar. Að rúmmáli er húsið
450.000 rúmmetrar, og þar eru
samtals 5400 herbergi.og. salir.
Starfsfólk er um 1500 talsins,
þar af 120 læknar, 339 hjúkr-
unarkonu, 473 hjúkrunarlær-
lingar,. 85 skrifstofumenn og
árum, svo að nú mun ekkert lúnna gömlu skipa vera í notkun
lengur, þar sem rekstur þeirra er í alla staði óhagkvæmur og
kostnaðarírekur, og kaupskipastóllinn hefur einnig verið endur-
nýjaður að miklu leyti. Flest skip Eimskipaielagsins eru ný sf
nálinni að heita má, og önnur skipafélög eiga einnig ný skip.
;Og loks kom enn eitt skip að landi á sunnudaginn — Turigu-
,'loss Eimskipafélagsins — og félagið á von á enn nýjú skipi
<eftir fáa mánuði.
Á síðasta mannsaldri hefur orðið ör og' heilladrúg þróun á
. ‘þessu sviði. Frá því að eiga fá skip, sem gátu ekki fullnægt
:fiutningaþörf landsmanna, þótt hún væri aðeins lítill hluti
;þess, sem hún er nú, hefur þjóðinni vaxið svo fiskur um hrygg,
að hún getur flutt < ; eigin skipum, sem hún framleiðir, eða
’þarfnast af íramleiösiu annarra þjóða. Og raunar eru flutn-
ángaskipín nú orðin svo afkastamikil, að þau geta tekið að sér
verkefni fyrir aðrar þjóðir á þeim tímum árs, þegar minnst er
;að gera* fyrir landsmenn sjálfa, en eins og menn vita, eru
rnokkrar sveiflur í flutningaþörfinni eftir árstímum.
! óskaðlegur til áts'. Hriappar
yalda .engum vandræðum.
Sumir eru búnir til úr plasti,
og þá er bezt að brenna. Aðrir
eru gerðir úr pálmahnetum, en
þeim er breytt í sykur með því
að sjóða þá í sýru Perlumóður-
hnappa er bezt að mala mélinu
þar geta verið 2000 sjúklingar. Kmærra og gleypa síðan. Með
Eins og stendur tekur sjúki-a- Þv' ruóti fæst líka hæfilegt
húsið 1200 sjúklinga, en næsta 111 aSn ^f kalki, sem er holt.
ár hækkar sú tala í 1600. Þærf Hattar, skór, silkikjólar v-og
deildir sjúkrahússins, sem eru. uharföt: í þeim eru egg.jahvítu-
neðanjarðar, eru varðar 7- 8 efni’ og því bezt að Ö603 ' sýru'
metra þykku granítþaki. | Við það fást límkenndar amínó-
Skurðstofur eru tvær og tvö sj'rur, sem eru bragðvondar, >en
uppskurðarborð í hvorri, auk;unnt að úorða.
þess röntgendeild. Sjúkrahúsið
Hvað snertir nylon, dacron,
hefur sérstakan brunn, og.orion eba onnur gerfiefni, er
einkarafstöð, sem tryggir, að( hyggilegást að fara varlega.
að vérða rafmá«ns- ’ Leíkmenn ættu ekki að fást við
aldrei
laust.
neinar tilráunir ■ með • sýrum
‘ eða þess háttar, því að með því
riltölulega ódýrt er að liggja nióti gæti eitur myndast. Ör-
í sjúkrahúsi i Sviþjóð, enda uggíist er aö brenna þessi efni
stendur laivdið einna fremst í tii ösku.
heiminum aö því er almanna- j Ráðgjafar Newsweek benda
tryggingum viðkemur. Algeng-; að þeir, sem hafa ofnæmi
j stúlkur, 6 trésmiðir, 3 vegg-
Með því að auka kaupskipastól okkar svo, að hann fuli-;! fóðrarar, 33 vélamenn og 77 í
:nægi þörfum sjálfra okkar, er mikilvægu marki náð á svioi
•efnalegs sjálfstæðis. Þegar þessU marki hefur verið náð, cr
.komið að því, að menn ræði, hvort íslendingar eigi að kosta
,‘kapps um að 'verða enn meiri siglingaþjóð — stefna til dæmis
;að því að auka skipastól sinn svo, að einhver hluti hans geti
alltaf sinnt störfum fyrir aðrar þjóðir, og aflað þannig gjald-
•eyristekna, sem þjóðin mundi ekki njóta ella.
Þótt Norðmenn sé í hópi hinna smærri þjóða heims, eru þeir
þó tiltölulega langmesta siglingaþjóðin, og siglingar þéirra fyrir
aðrar þjóðir á öllum heimshöí'um gefa þeim meiri tekjur eu
i’lestir aðrir atvinnuvegir þeirra. Ef floti þeirra væri einungis
:miðaður við flutningaþörf þeirra sjálfra, mundi hann aðeins
vera hluti þess, sem hann er, og Norðmenn mundu vera fátæk
'þjóð að auki. Sú velmegun, sem þar er, byggist að verulegu
Jeyti á siglingum fyrir aðra.
í upphafi þessarrar aldar mun mörgum hafa þótt það íjar-
lægur draumur og með ólíkindurn, að íslendingar mundu verða
sjálfum sér nógir að því er siglingar snerti. Nú er þetta oröiö
■að veruleika, og þjóðin bjargálna,-svo að það ætti alls ekki að
'vera draumórar, þótí rætt sé um enn auknar siglingar á kom-
andi árum, og þá fyrir aðrar þjóðir til að afla beinna gjald-
■eyristekna. Slíkar siglingar mundu þá aðeins takmarkast af
þeim mannaila, sem þjóðin hefði á að skipa til slíkra starfa, og
raunar mundi ekki vera bein nauðsyn, að íslenzlur menn væru
í hverju rúmi, ef ferfitt væri að fá þá, sakir þess hvað' þjóðin
er lítil.
Nýr farkostur vekur alltaf vonir um batnandi og bjartari
fiamtíð þjóðarinnar, og æ meiri eftir því sem hún verður sér
þess betur meðvitandí, hvað henni er raunverulega fært,
Stefnubreytis&g vestsn fiafs.
t^yrir viku var efnt til kosninga á nokkrum stöðum í Banda-
® ríkjunum, og áttust þar fyrst og fremst við aðalflokkarnir,
demokratar og republikanar. Fóru leikar svo, að demokratar
unnu. mikið. -á, höfðu sigur í mikilvægustu kosningunum, svo
að þeir gera sér vonir um, að þetta sé upphaf Straumhvarfa í
stjórnmálum landsins, er ljúki með því, að republikanar muni
verða undir í kosningum þeim, sem fram eiga að fara í nóvem-
bermánuði á næsta ári.
Republikanar hafa ekki farið með völdin vestan hafs í heiit
ár, svo að ekki er fengin mikil reynsla af stjórnarháttum þeiria.
Þó virðist hrifningin ekkfvera eins mikil og fyrst eftir sigur
þeirru í forsetakosningunum í fyrra, úr því að svo fór í kosn-
ingunum á dögunum. Hefur lika margt verið gert og sagt af
lítilli fyrirhyggju æðstu manna, og er ástandið við Adriahaf
ast er, að menn líggi í fjögurx-a
maima stofu, en þá er daggjald-
ið 5 kr. sænskar, 15 kr., þegar
tveir eru í herbergi, en 25 kr.
ef sjúkJingurinn er einn í stofu.
G-eta má nærri, að rekstur slíks
sjúkrahúss kostar mikið fé, og
skulu hér nefndar nokkrar töl-
ur, frá í fyrra: Lyf, 1.1 millj.
kr., eldsneyti 1.2 millj., ýrnis-
legar vörur 1.5 millj. og kaup-
gjald 15 millj. krónur. Allt er
þetta sænskum krónum, svo að
margíalda má þá tölu með rúm-
lega 3 til þess að fá kostnaðinn
í íslenzkum krónum.
Loks skal þess getið, til gam-
ans, að sænsku ríkisjámbraút-
irnar háfa sérstaka sjúkra-
eldhúsi. I heimsóknarsalnum
geta verið 2500 manns, en að
stærð er hann 2200 fermetrar.
Aidrei eru fleiri en 4 sjúk-
iingar í einu herbérgí. í sjúkra-
húsinu eru reyksalir og við-
ræðuherbergi fyrjr sjúklinga,
sem.eru vel hx'essir. Öll sjúkra-
herbergi njóta sólar, annaðhvort
suður-, austur- eða vestur-
sólar. Auk þess eru sérstök sól-
baðsskýli. Loftvarnabyrgin eru! manns eru fluttir árlega í Sví-
fyrir litarefnum, ættu helzt
ekki að. éta mislitar skyrtur,
héldur hafa þær hvítar.
Agæt my«cS á
breiðtjaldi í
G&mia Bíó.
Gamla Bíó hefir ná látift
koma fyrir „panorama“- eða
breiðtjaldi, og var fréttamönn-
um boðið að sjá mynd, sem
sýnd var á því í gærkvöldi.
Sýningartjaldið er ihvoift,
og miklum mun- stærra en
gífurlega stór og fullkomin, og', þjóð á þann hátt.

margt er shritiS
Þai er oliírauðvelf og skaS-
laust að eta fötin utau af rér.
Skyrtur og skór, sokkar ©g hsaappar,
renna niður eins og ekkert væri»
Það er vandalaust að éta síðan öskunni yfir hann með
fötin utan a£ sér ef þörf gerist, lauk, og borðið síðan skyrtuna
og hægt að gera það á mairgán og steilcina.
hátt, án þess að mönníim verði j Þess konar gáleysisveðmá]
meint ai'. j vii'ðast vera algeng vestan hafs,
Nýlega kom það fyrir, að því að nýlega fékk bandaríska
blaðamaður við Toronto Star í (tímaritið N'ewsweek eftirfar-
Kanada kvaðst mundu éta'andi uppskriftir hjá kunnurn
gamla tjaldið; breiddin mun
vagna, sem unnt er að fá leigða, um 8 metrar Þetta hefir
fyrir lítið fé. T. d. má fá heilan m a það £ för með sér> að
sjúkravagn fyrir gjald, sem sjálfsögðu> að myndin verður
svarar tii 3 farmiða á 3. far- miklu en um leið virð_
rými, og geta þá tveir menn fat meiri dýpt f henni og Ö11
(sjúklingur og hjúkrunarkona eðIijegri Myndin>
sem frum-
eða ættingi) verið í vagninum gýnd yar f gEerkveldi> heitir
fyrir þetta gjald. 2500-3000, ;)Amerikumaður j París“, ó-
venju skemmtileg ballett- og
músíkmynd, enda er ekki lak-
ari tónsmiður en George Ger -
shwin höf. tónlistarinnar, en
Gene Kelly, dansmeistari. dans-
ar og leikur aðalhlutverkið á
móti sérlega aðlaðandi franskri
listdansmær, Leslie Caron að
nafní. Hún er ófríð, miðað við
hin „stereotypu“ leikkonuand-
lit, en töfrandi og eðlileg. Efni
myndarinnar verður ekki rakið
}->ór. en hún er skrautleg og
skemmtileg, og með hinu nýja
breiðtjaldi hefir Gamla Bíó
aukið verulega á ánægju bíó-
gesta.

skyrtuna sína, ef frambjóðandi
hans tapaði í kosningum þeim,
er stóðu íyrir dyrum. Blaða-
maðurinn tapaði þessu veð-
máli. og honum datt vitanlega
ekki í hug að koma sér undan
„refsingumii“, og leitaði til
rannsóknarráðs Kanada. Hann
fékk um hæi uppskrii't til þess
að geta étið skyrtuna sér að
skaðlausu, og var hún siðan
birt í tímaritinu Chemical and
Engineering News. Hún er
svona: Takið eina baðmullar
eitt bezta dæmi þess. En margt getur gerzt, þar til kosið verðui’ skyrtu og brennið hana til ösku
efnafræðíngum, fyrir þá, sem.
þurfa áð éta fotin. sín vegna
veðmáis. Með þeinx er unnt að
éta nær hvaða flík eða hluta aí
fatnaði sem vera skal:
Skyrtur, kjólar, sokkar, nær-
föt o. s. frv., úr baðmull eða
nylon: Auðveldast er vitanlega
að brenna þetta, en sælkerinn
vill máske heldur láta breyta
þvi í sifóp. Þetta er gert með
því að setja flíkina í daufa sýru
og sjóða hana í hraðsuðupotti.
Þá bre.vtist cellulose og sterkja
ThS
Eigingirni.
Ágæt mynd í Stjörnubíó.
Stjörnubíó sýnir nú kvik-
myndina „Eigingirni“, amer-
íska mynd frá Columbia-félag-
inu, sem hlotið hefir verðl'aun
sem ein af fimrn beztu mynd-
um ársins. Aðalhlutverk eru
leikin af Joan Crawford og
Wendell Corey. — Það rnuíx
mega fullyrða, að hér munu
fáar myndir hafa sézt um langa
hríð, sem er eins afburða vel
gengið frá tæknilega og þessari.
Leikur Joan Crawford er með
afburðum, sem vænta rnátti, en
hún leikur hér konu, sem af
tákmarkalausri eigingirni eyði-
leggur allt fyrir sjálfri sér og
stendur eftir ein síns liðs. Tal
á næsta ári, sem breytir .því, ér kosningacnar síðustu(.v,iku .1 heitum bökunai-ofhi. Steikið j að vísu ekki hið sama og reyr
benda.til. f síðan vænan kjötbíta,' stfáið ' sykur, en sætur ’á bragðíð og
í sykur-einingar. Sá sykur er , myn(imni er óvenjulega skýrt.
Myndin ör sýnd með bréiðvídd-
araðferðinni.