Vísir - 17.11.1953, Blaðsíða 4
VISIR
Þriðjudaginn 17. nóvember 1953.
irSsxxc.
^ D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstrætl 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJP.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1360 (fimm línur),
Lausasala 1 króna. . ,
Félagsprentsmiðjan inf.
Alþýöublaðið leiðir vitni.
Það hljóp heldur en ekki á snærið hjá Alþýðublaðinu um
helgina. Það gat skýrt frá því á áberandi stað á fyrsiu
síðu, að kratai’ væru ekki þeir einu, sem teldu, að það gæti
verið hagkvæmt, ef sú breyting yrði gerð á kosningalögunum,
að leyfði yrðu kosningabandalog. Eins og mönnum er kunnugt
úr blöðunum, er frumvarp um þetta efni helzta þingmál Al-
þýðuflokksins um þessar mundir, og gengur þess enginn dulinn,
sem eitthvað hefur fylgzt með þróun þjóðmálanna síðustu árir.,
að tilgangur frumvarpsins er fyrst og fremst að bjarga Alþýðu-
flokknum frá algeru skipbroti. Hann á að visu sex þingmemi
nú, en aðeins einn náði kosningu í kjördæmi sínu. Hann má
ekki glata miklu fylgi, til þess að hann falli ekki eins og allir
hinir, og verður Alþýðuflokkurinn þá þurrkaður út — um
hríð að minnsta kosti.
Alþýðuflokknum finnst það veila á kosningalögunum, að
hann skuli ekki hafa fleiri þingmenn. Sennilega er veilan
fyrst og fremst fólgin í Alþýðuflokknum, en hún veldur því, að
þeir eru ekki fleiri, ?~m vilja veita honum brautargengi, en
áhrifa hans gætir n ... urn veginn í samræmi við það. Ann-
ars þarf Alþýðuflokkurinn varla að kvarta verulega, meðan
úthlutað er uppbótarþingsætum milli flokkanna. Hann hefur að
minnsta kosti verið ánægður með það fyrirkomu.lag til þessa,
eða að minnsta kosti hefur honum ekki þótt ástæða tíl að bera
fram frumvarp um kosningabandalög þar til nú. En það er
heldur ekki fyrr en nú, að hann er orðinn verulega hræddur
um tilveru sína á Alþingi.
En nú hefur Alþýðublaðið fundið aðila sem hægt er áð leiða
sem vitni í þessu máli, og er fögnuðurinn því mikill. Dagur á
Akureyri hefur skrifað um frumvarpið, og segir, að tilgangur
þess sé að lækna eitt mesta vandamálið í stjórnmálum landsins,
óvissuna um stjórnarstefnuna, er gengið verður til kosninga, og
langvinna samninga um stjórnarmyndun að kosningum loknum.
Telur blaðið, að frumvarpið mundi stuðla að sköpun samhents
Alþingis, ef að lögum yrði.
Vitanlega er enginn trygging fyrir því, að meirihlutinn
mundi fást með þessari breytingu, því að1 það er allsendis
óvíst, hvort kjósendur sætta sig við að verzlað sé með þá. Hitt
er nokkurn veginn áreiðanlegt, að frumvarpið mundi geta gert
suma kjósendur miklu rétthærri en aðra, svo að slík breyting
yrði sízt til þess að leiðrétta óréttlæti, er menn koma auga á í
núverandi kosningalögum.
Kosningalög okkar eru ekki fullkomin frekar en Önnur
mannanna verk, og samþykkt á þessu frumvarpi er síður én
svo trygging þess, að meira réttlæti ríkti, er þau væru komin í
framkvæmd en áður. En frá sjónarmiði kratanna er það vitan-
lega algert aukaatriði, ef aðeins er hægt að gera atkvæði þeirra
örlitlu mikilvægari. Þeir eru nefnilega svo miklir jaínaðar-
menn og vilja, að jafnaðarins gæti sem mest gagnvart sjálfum
þeim. Ranglæti gagnvart öðrum gerir ekki til.
Alþýðublaðið heldur því fram, að Sjálfstæðismenn óttist
frumvarp þetta. Ótta gætir þó aðeins hjá einum flokki —: A’-
þýðuflokknum — og frumvarpið er afleiðing þessa ótta. Hann
er heidur ekki ástæðulaus, svo sem síðar mun koma í Ijós.
Öldrykkja og framfarir.
i sunnudaginn. upplýsti Þjóðviljinn, að það sé ein.af sönnun-
um, fyrir vaxandi velmegnun í Slpvakíu, að þar dre.kki
' menn núTimmfált 'meira ölmagn á ári en gert var fyrir fáein-
’ um árum.;Hafi verið „eitt meginmarkmið ríkisstjórnar Tékkósló-
vakíu að hefja Slóvakíu upp á sama atvinnustig og aðra
. landshluta." ■■ ■ . 'j.
Hingað til hafa kommúnistar jafnan,talið það eitt. aí hrþrn-
unar- og spillingaremkenpum auðvahjsríkjanna, h.vej’suí mikið
| þai’.’^.fengissjúklingar væru margir fyrig,bl-agðiÖ,
óg aítí’feyns’ógséfa og hörmungar eftir því. Þess ,v.egna hafa
kommúnistar hér verið á mótí því, að menn fái sterkara öl, en
„það er auðvitað áfengt öl, sem hér er um að ræða (í Slóvakíu),
hver sannur Tékki fnundi telja það virðingu sinni ósamboðið
, að bera óáfengt öl ■ fyrir aðra en börn.“
Það er fróðlegt að fá þessar upplýsingar í Þjóðviljanum,
. þótt ekki sé til annars en að láta kommúnista staðfesta, að það,
sem þeir telja tákn hrörunai- og spillingar í ríkjum andstæðinga
, þeirna,- eræitt bezta dæmið, .sem þeir geta fært fram fyrir því, að
‘ áfram miði í rlkjum þeirra. En þrráít fyrir þetta mun ekki verá
i ástaeða til að gera ráð fyrir því, að'islenzkir kommúnistar shúist
til fylgis við bjórfrumvarp hér/Þeir vilja engar íramfarir hér.
Hiísmæður hefðu fleiri
næðisstundir án véla.
Heimilisvélar banna, að verkin sé
unnin utan heimilisins.
Húsmæður, sem lítil þægindi
hafa og engar vélar, kvarta
mjög undan því hversu erfið
sé húsverkin. Og það er mála
sannast að það þarf mikið þrek
til þess að vinna húsverk ár-
um saman. Þó eru ekki allir
sammála um vélarnar.
Amerísk kona skrifar svo í
,,Observer“:
,, Allar þessar nýtízku vélar
skapa 'konunni meira erfiði á
heimilinu en mæður okkar
höfðu af að segja. Þær fengu
þvottahúsin og niðursuðu-iðn-
aðinn til léttis við strit sitt á
heimilunum. Húsfreyjan þurfti
ekki áð blýgðast fyrir að láta
þvo þvottinn utan heimilis og
það var engin minkunn fyrir
hana að bera fram mat sem
hafði verið soðinn niður. Þetta
var almenn hjálp og öllum
ætluð og hún veitti henni dá-
þtið frelsi. — Allár þessar vél-’
ar eru spor aftur á bak. Þó að
þær séu furðu þægilegar og
dýrindisgripir binda þær hús-
freyjuna meira heima. Nú er
hún orðin þræll vélanna.
Hvaða kona getur látið sér
sæma að bera fram niðursoðna
súpu, þegar hinn dýri hrað-
suðupottur stendur þarna til-
búinn til þess að sjóða hana
eða annað, bara ef húsfreyjan
sér um að hreinsa grænmetið,
kjötið eða fiskinn — eftir því
sem þarf í hvert skipti?
Hvers vegna ætti konan að
borga háa reikninga fyrir þvott
þegar þvottavélin stendur
þarna fögur og gljáandi með
sína þvottavindu og bíður þess,
að vera notuð við stórþvott?
Og hversvegna ætti konan
að kaupa fötin á börnin sín
fyrir okurverð, þegar rafmagns-
saumavélin er ávallt viðbúin
og fús á að taka við öllu, sem
í hana er látið?
i Dýrar vélar leggja kvöð á
húsfreyjuna. Það getur verið
ábyrgðarhluti að láta aðra fara
i með svo dýra gripi, og hún
' verður því sjálf að nota vélarn-
ar. Það er hyggilegast og getur
forðað tjóni.“
Evelyn Ford gerir þetta mál
að umtalsefni i „Observer“ og
lýkur máli sínu með því að
benda húsmæðrum á, að þær
verði að athuga sinn gang og
raða niður störfum sínum
öðru vísi en nú. Annars fari
svo að véla-öldin taki allt
frelsi frá þeim, en í raun og
veru hafi það verið tilætlunin
að vélarnar ætti að færa þeim
meira frelsi og fleiri næðis-
stundir.
fívfjtit- sottuð
JEGILSSÍJLIÞ
í flökum. Ennfremur roð-
flett, beinlaus og niður-
sncidd i dósum. Stærð 80 gr.
og 1 kg.
SfjtiUW'SÖt í H f>
síid
í 1 kg. dósum.
Sími 8-28-85.
Umboðsmaður.
Pappírspokagerðin ti.l.
VtUutig 3. AU$k.p*ppkrtpoJuff,
rndrgí er sfar&tié
*
i
Þegar kýr og pelabörn
New ¥ork urðu hreif.
iCiiiisin var gefiim maltúrgangur brugghúsa.
Fyrir nokkru var gert verk- fyrir fóðurbæti, því að þeir
fall í mjólkurbúum, sem sáu fengu hann fyrir sáralítið verð.
New York-boig fyrir mjólk.
Varð þetta til þess, að ein-
hver grúskari iór að grafa upþ
gamlan i'róðleik um mjólkur-
neyzlu borgarbúa, og kom þá
margt skrítið í ljós. Datt
Yestfirðingur, sem áður hefur
sent mcr línu, skrifar mér að
nýjuog ræðir andlegt ástand okk-
ar Reykvíkinga, einkum mcð til-
liti til þess hve alg'engt það sc mi,
að alls konar erlendir trúðar
komi hingað til Jands <><í skeminti,
sem Vestfirðmgi finnst ekki góðs
Viti. Bréf Yestfirðings er á Jiess.i
léið: „Pistill tii Bergináts. Þú
fjötrar þig svo oft við jia'ð efn-
islega. Til bragðbætis sendi ég
þér pistilkorn um andlegan
greiðslujöfmrð.
Hvernig’ er sá andlegi
greiðslujöfnuður?
Við lcsum, heyrum og viti:m að
efnislegur greiðslujöfnu'ður okkar
við útlönd er ósköp báaborinn,
sihækkandi skuldir og fen. Hn
Iivernig er okkar andlegi greiðsiu
jöfnuður? Yið flytjum inn cr-
ienda trúða í fjöldaframleiðslu,
til þess að skemmta okkur og
mennta. Það er sjómannakabar-
ett, Fegrunarfélag og góðtempl-
arár, Kynning skemmtikrafta o.
fl. o. fl. Allt er með þökkum þ‘>g-
ið og meira en það. Biðraðir,
svartamarkaðsbrask og okur á
áðgöngumiðum.
„Þær vagga sér í
Iendunum“.
Glánsnúmerið hjá erlenda
kvenfólkinu er að sjá þaðfækka
fötunum sem mest og láta þaö
v'ágga sér í lenduniim. Mikil
menningarbót það, að hafa séð
þá liollenzku vagga sér i lend-
ununi.
Svo kemur örlítið af karlmönn-
um fyrir kvenfólkið. En niiklu
minna. Hallast því á réttlætið.
Þeirra mesta ágæti er gríðarstórt
nef. Svo verða þeir að skrækja
og æpa, æla og væla eftir nótuin
eða laglaust. Allt er þetta dá-
samlegt! Þvílík nienning! Fyrir
allt þetta greiðir þjóðin hundruð
þúsunda eða milljónir króna.
Hinn andlegi útflutningur.
Við flytjum inn alls konar
trúða. Hvað flytjum við svo út
í staðinn. Kvenfólk og stúden'ta.
Kvenfólkið er aðallega fyrir
Bandarikjamenn. Stúdentarnir
Jenda þar og margir, en lika
i öðrum löndum. Að óréýndn
skuluin við álykta að þéfta sé
gott fólk. A. m. k. ktístar hver
stúdent, fullmenntaður, euki
minna en hálfa milljón króna,
sé allt talið. Okkar audlcgi
grciðslujöfnuður ætti þvi að vera
í ágætu lagí.“ Þetta segir Vest-
firðingur um andlega áslandið.
Eg þakka bréfið, en tel mig ekki
geta verið honum sammála nema
að litlu leyti.
grúskari þessi þá meðal annars
ofan á ýmsa mola frá árinu
1842, en þá- áttú margir borg-
arbúar kýr sjálfir, og á Man-
hattan-eyju og Brooklyn, þar
sem nú sjást einungis mann-
skepnur, Voru hvorki meira né
minna en 18.000 kýr.
Um þetta leyti tóku menn
eft-ir því, að börnin urðu ör og
eihkeruujeg í fasi, þegar þau
höfðu fengið mjólkursopa, svo
að maður nökkur, er starfaði
fyrir sámtök bindindisnxanna,
■ákvað að athuga málið. Komst
hanri þá að því. að hændúr
kéýptii friai't'úrdang/hjá lirugg-
HúSúni borgarinnar, og ndtuðu
En við þetta urðu kýrnar hýrar,
og svo kom vænn skammtur Fjarrj góðu gamni.
af áfengi með mjólkinni tiíj Rg er nefnilega hræddur um
kaupenda. að yestfírðingur liafi vcrið illa
Maðurinn ljóstaði upþ uin fjarri' góðu gamni, þegar irúð-
þetta, og var mikið um pao'áriilr ’ vöru hér síðást og sýndit
skrifað, að það væri hin mesta j lístir sinar. Varlá getur það nokk-
skömm, að bæði kýr og þélá- urn skaðað þott liirigáð komi
börn skylu vera við skál þar i listamenn aí öllu tagi, bg koslm
borginni. Þó . var ekki ibanháo ''
að nota,m:altúrgang setti fóður-
bæti fyrr en 22 árum síðar.
Árið 1904 var svo komið,*að
kýr voru elcki til á Manhattan-
eyju, en þó voru enn um 6000
kýr í Brooklyn-hverti. Nú er
svo komið, að engin kýr er til á
eynni, en fjórar eru í dýragarði
Bronx-hverfis. Þær eru mjólk-
aðar að staðaldri, en það eru
ekkí böm heldur önnur dýr
garðsins. sem drekka mjólkina.'
í Brbokiyn eru líka til kýr, þótt
aðurinn-ivið koriiu listafólkr.ins
hingað er ekki jafn voðalegur. og
ýmsir vjrðast gera sér i hugar-
lund. — Aftur 'á móti er mér
ekki aíyeg. IjÖst, hýíeb’s yegna
Iiaiiri dregur stúdenta inn í þetta
i'abb,. þvi það niim verg almenn-
úst sköðun að ekki tjái að horfa
i kostnað við menntun manna,
og oftast nnmi göð menntun
borga sig, þótt einhverju sé til-
kostað. Bergmáli lýkur hér i
ilag. — kr.
þæiv sjáist því alrei. Þar eiga
menn 464 kýr. sem er gei'ið
þeim sé aldrei sleppt- ádxeitiogíjgrængresi með fóSurhæti.