Vísir - 07.12.1953, Side 3

svo langt að hún verði háðuleg
í eyrum okkar, sem heimá er-
um og sjáum syo fjarskalega
margt fara aflaga. Það er líka
alltaf karlmenskublær yfir
kvæSum háns, um hvað sem
hann vrkir, og karlmenskan
verður aldrei væmin. • Fyrsta
kvæði • bókarinnar nefnist
„Fjallkonan“ og skal hér til-
fært upphaf þess og niðurlag,
en erindin eru sex:
Eftir Snæbjörn Jónsson
engu máli, hvort þau hafa
nokkra getu eða enga, og ekki
er það heldur neinn ókostur að
kvæði þeirra, eða það sem þau
vilja sjálf- láta kalla kvæði, séu
andleg ólyfjan, án nokkurrar
hárrar hugsjónar. En éins og
Mörtu sálugu vár sagt að'eitt
væri nauðsynlegt (og, viti
menn, það var eirimitt að eiga
fagra hugsjón og lifa fyrir
hana!), svo er okkur nú sýnt
að eitt sé nauðsynlegt, og það
er að skáldið eigi ekki heima
vestan Atlantshafsins. ■ Við
sjáum þannig að það eru ekki
aðeins guðs vegir, sem órann-
sakanlegir eru, heldur og vegir
þessara góðu búrkvenna. Því
ekki þarf mikla skynsemi ' il að
skilja það, að af tveim skáld-
um, sem að hæfileikum hafa
alveg jafnmikið til brunns að
bera, og eigi annað heima á ís-
landi en hitt í fjarlægu landi,
þá hlýtur hið síðara að frjóvga
bókmenntir okkar meir en
hitt. f>að endurspeglar i vérk-
um sýnum nýtt umhverfi, jafnt
í hinum ytra sem hinum iririra
heimj.
þriðja hundrað síður,' nefnir
skáldið Fleyga. Líklega ber að
skilja nafnið svo, að þessi raún-
sæi maður þykist með kvæð-
um sínum reka fleyga í þær
mörgu glufur og sprungur sem
hann sér í hugsun múgsins ög
þjóðfélagsbyggingunni. Páll
hefur greinilega orðið fyrir
miklum áhrifum af Þorsteini
Erlingssyní, og er síður en svo,
að það verði honurtt til lýta
lagt, því ekki er svo að skilja,
að hann hafi rieitt frá meistara
sínum tekið. En hvergi mun
vötta fyrir áhrifum annarra
íslenzkra skálda.
Mjög almennt heyrist það að hlustendur læri kvæði. Þeir
sagt, að nú sé kvæðalestur gæt þess vandlega að þegja um
hartnær niður lagður hér á nöfri höfunda þeirra text'a, sem
landi. Ef þama er fulldjúpt í útvarpi eru sungnir. því ef
tekið í árinni, mun þó farið þeir gerðu ekki svo; er það
nokkuð nærri sannleikanum, vafalaust mál að ýmsir mundu
og má vera að alsatt verði áð- leita bókanna, læra erindið,
ur. en varir. Hvernig ætti þetta 0g máske allt kvæðið. Ekkert
líka að vera öðruvísi? Bóklest- er það, sem eins og söngurinn
ur. í heimahúsum er greinilega .freisti til þess. Það var Jónas
áð. hverfa. Útvaxpið kemur í Helgason, sem á sínum tíma
staðinn, svo merkilegt sem það söng höfuðskáld nitjándu ald-
er, og víðast hvar er það látið ar, og þó umfram allt Stein-
glamra sýknt og heilagt, svo að grím, inn í huga og hjörtu
fyrir því er ekki unnt að lesa þeirrar kynslóðar, sem nú er
sér til gagns, þó að einhver að rýma sviðið. Ef aldrei hefði
vildi. Bækur koma nú ekki út verið til Jónas Helgason er það
nema nokkrar síðustu vikurri- víst( að sex þúsund eintaka
ar fvrir jól. Forieggjarar 'segja- upplög af ljóðum Steingríms,
að til einskis sé að láta þær hefðu ekki hraðselzt hvert á
koma á öðrum tímum. Hafi þeir; fætur öðru hjá þjóð, sem var
rétt fyrir sér í þessu, er það, innan við áttatíu þúsund.
greinilegt að bækurnar eru t
ekki keyptar til lesturs; þær Ekki lofar þetta fögru um
eru keyptar til gjafa, enda orð- framtíð bókmennta okkar, og sé
ið höfuðatriði .að ’pær séu það rétt.'að lestur Ijóðmæla sé
skinnbandi (og vitanléga stóru ni®ur lagður, hlýtur fljótlega
broti, þursabróti), til þess að sá reha hætt verði
'er gjöfina fær, megi prýða með. að prenta þau, erida væri það
því hillu sina. En um kvæðin Þa me® ®ílu skaðlaust. Það er
er það að segja, að ekki læra hrein fjársóuri að prenta það,
bömin og unglingarnir þau í sem enSinn ies-
skó'lunum, heldur læra þaú þar Enn er þó skáldskap látin ;
að telja kommur og punkta í te varaþjónusta og enn eru þau
rituðu máli. Þeir menn, sem skáld> er finna náð fyrir au(?_
settir hafa verið til þess að ráða um tiltekinna matráðskvenna
yfir útvarpinu, vilja af em- Alþingis> launuð • ríkisfé. Hafi
hverri ás-tæðu blátt áfram ekki þau hlotig nágina> skiptir það
Við útjaðar menningar,
• haddfríð og há,
þú hvíldir á öldunum gljáu.
Er hamfarir mannanna
horfðir þú á,
þú hrygðist í anda, en sollin
af þrá,
með blysið í hendi, þér tylltir
á tá
og táriri í augunum bláu. ...
Páll Bjarnason skiptir bók
sinni í fimm flokka og eru
kvæði .. til íslands í fyrsta
flokknum. Að sjálfsögðu sér
hann ættjörðina í hillingum;
það gerum við öll ef við dvelj-
um langdvölum erlendis. En
sjaldan gengur vegsömun hans
Og þótt þú sért lúin og
hárið þitt hvítt
af hörmungum liðinna tiða,
þitt andlega sáðfræ er
óspilt og riýtt,
og uppskeran blessast þótt
jörðin sé grýtt.
En þó að þessu sé þannis'
háttað, hefur þó hin umrædda
vara þjónusta einkum verið
veitt vestur-íslenzkum skáld-
Um-riúna síðustu dagana, þeim
Stephani G. Stephansson og.
Jakobínu Johnson. Atvikin til
þess, að þau hafa notið þessarar
viðurkenningar, eru væntan-
lega flestum kunn og auðskilin,
svo að þar um'þarf varla að,
eyða orðum.
Lengi er von á einum frá
þeim löndunum vestra. Islenzk-
an blaktir þar á skari, og að
nokkru leyti fyrir okkar tóm-
læti. En árlega bætast okkur
samt ágætar bækur þaðan.
Sögur Gunnsteins Eyjólfssonar
komu í fyrra, á kostnað dóttur
hans, sem að sjálfsögðu vissi
að útgáfukostnaðinn fengi hún
aldrei endurgoldinn, og, nú
kemur nýtt ljóðasafn, sem
sannarlega er skerfur til bók-
menntanna og að vonum hefur
höfundurinn sjálfur oi'ðið að
kosta það. vitandi hið sama oe
Vilborg er hún gaf út sögur
föður síns: að framlagt fé
kæmi aldrei aftur.
Þetta nýja skáld er Pál!
Bjarnason, maður við aldur.
orðinn sjötugur, og er hartnær
ókunnur hér heima. Helzt vissu'
menn það, að hann hafði þýtt
mikið af íslenzkum ljóðum á
ensku og að þýðingar hans voru
með frábæru meistarabraeði
Til þýðingar tók hann úrvals-
kvæði hinna fremstu skálda,
og ekki lét hann sig muna um
að þýða svo, að öllum íslenzkum
bragreglum væri haldið. Það
hafa fáir aðrir gert, enda ekki
Nærri máttí
ítgi-irí iifffjjusi di

Með sjálf-affrystingu
8 cu. fet. kr. 7.
!,5 03. fet. — 8.
!,5 cu. fet. — 10.
1,2 cu. fet. — 13,
á margra færum.
geta, að maður sem þetta lék,
og' líklega var að einhverju
leyti alinn upp hér heima,
(Páll Bjarnason mun raun-
ar vera fæddur vestan hafs)
mundi líka vrkja á móðurmál-
inu, enda getur Richard Beck
þess í skáldskaparsögu simii,
þar sem hann segir þó eðlilega
ekki mikið um Pál, því að þá
hafði ekkert kvæðasafn birzt
éftir hann.
Bók sína, sem er hátt á.
Þessir skápar em til sýnis og sölu á skrifstofu okkar,
Hafnarstræti 3.
Ný sending kemur næstu daga.
Tekið á móti pöntunum.
Þórður Sveinsson & Co. h.f,
nóon