Vísir - 07.12.1953, Síða 6

VISIR
Mánudaginn 7. desember 193U
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson
Skrifstoíur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Súni 1660 (fimm iínur).
Lausasaia 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
VIÐSJA VISIS:
nesHi heyja „heHagt strið^
IVIiklar æsinger og átök viða
á indonesisku eyftG'jniim.
Hættan hefur ekki minnkað.
Leíðtogai: stærstu lýðEæðisþjóðanna hafa nú setjð' á ráðStefnu,
í Bermudaeyjunr síðah fyrir helgi, og: rætt helztu vandamái! uSastii
sín, annarra lý&ræðisþjóða og heimsiris yfirleitt. Eitt af þeim
málum, sern þeir munu' taka afstöðu tii, er orðsending Rússa
iiim það, að efnt 'verði til fundar með þeim á næstunni, til þess:
að. reynt verði að draga eitthvað úr fjandskapnum milli lýð- Dag
ræðis- og einræðisríkja heimsins.
i Heita má, að ekki sé hægt að skoða neitt vandamál eða
í Indónesíu hefir borið mikið
á því að undanförnu, að Mo-
hammeðstrúarmenn telji il
áihrif kommúnismans,'. og ný-
lega flutti ræðu foi*seíi flokks
Mo hám m e os t rú a nu amia - é
Vefetur-.Tövu, Isa A.grislíury.
sem þeir, er málum eru :kunn-
telja raunverijiega
hafa verið yfirlýsingu »m
„heilagt stríð gegn kommun-
ismanum“.
nokkurn s.iðari hluta
ágúst söfnuðust skyndilega
saman í miðri Jakarta, höfuð-
Kaupmuður skrifar Bergmáli ó
þessa leið: „Bloðunum hefur
orðið tíðrætt uni innflutning á
cnskuhi osti, ög hafa sum blöð-
in gerzt ali siórorð í garð katip-
svslustéHarinaar, án þess . að
hafa athugað málið nánar. Fyrst
og frcmst mmi innflytjámiinn
vera iðnfyrirtæki, eiil þeirra
Þá v ar birt tjlkynnmg frá1 stærri liér í bæ, en ekki kaup-
höfuðstöð flokks Móhammeðs- maður eða lieiklsali, eins og gef-
trúarmanna, að gérðir hefðu ; ið er í skyn og nota'ð lil árás'a
verið út menn til þess að ferð- *.á kaupmeiinina. í öðru hui mun
ast um meðal þjóðarinnar of | i>essiun „osti“ ekki svipa til þess
skýra fyrir henni 'stjómmála- i os<s’ sem kér er framlenkinr og
stoðar stjónlinni yið að haldr
uppi lögum og reglum.
viðhorfið, en fyrr í mánuðin-
um var stofnuð þjóðernissinna-
stjórn, án þátttöku hins áhrifa-
mikla flokks Móhanimeðstriiar-
íaanna.
Þá bárust og fregnir um það
úr forsetahöllinni,. aö S'ikarn:
forseti hyggðist fara 'bráðlega
á herskipi til Suð'.xr-Celebes,
en þar hefði DarulTslam (mo-
; haramed. félagsskapúr, sem
yarla. geta keppt við hanu á
nmrkaðniim, þar seni variu er um
sama vöruflokk að ræða. í Jmöja
lagi er maguið svo lítið, að tæp-
ast tckur að liafa orð á því. Kn
aiit er noíað af vissum aðihfm iil
þéss að r.íða kaupuiann.
Vantar fjölbreytni.
Einhvern tima la.s ég i Bcrg-
máli skrif um það, að ostafram-
um og stefnu trúleysingjá. Með- hryðjuverk áformum sínum til liliða. Það er hverju orði sannara
athuga lausn á því án þess að jafnframt sé höfð í huga afstaða, borg Indónesíu, 15.000 Mó-
Ttússa og fjandskapur þeirra við lýðræðisríkin, því að þeir reyna Tiammeðstrúarmen'n, • og hlust-
'hvarvelnu aö koma af stað illu einu. Þar af leiðir, að þessir (uðu á leiðtoga sína hvetja til
foi ing'jar íýðræðisþjóðanna hljóta að bera saman bækur sinar samtáka baráttu gegn -hugsjón- j ekki skirrist við að fremjaj léiðslan á íslandi yæri mjög ein
að því er Rússa snertir. Þar hefur á þessu ári gerzt sú breyting,
að Stalin h'éfur sagt skilið við þenna héim, og nýr maður sezt
í sæti bans. .Eoringjar lýðræðisþjóð'anna hljóta því að- verða
iað gera sér grein fyrir því, hvort stefna Rússa hafi .breytzt við
'þetta.
I Af fregnum frá rí->í»faunni verður ljóst, að það er skoðun
al hinna helztu leiðtöga Mó~ framdráttar), stofnað Mó-
hammeðstrúarmanha; er þarna; hammeðs-ríki, en í Palembang
voru, var Mohamhied Hatta, tilkynnti landstjórinn á eynni
vara-forseti. Um gervalla Indó- Sumatra, að fundist. hefðu flug-
nesíu hefir mikil hugaræsing rit, sem sýndu, að reynt væ'ri
aýðræðisþjóðanna, ei:.£ og hún keriiur fram hjá foringjum gripið hugi Móhammeðstrúar- að koma Suður-Sumat^öridir:
rauninni hafi stefna Rússa ekki tekið neinum (manná og kommunista.
Þriðjudagin 18. ágúst söfn-
þeirra, að í
stakkaskiptum, þótt þár sé nú Malenkov við stýrið í stað
Stalins. Satt er það, að Malenkov eða stjórn hans — hvorum,uðuts saman 50.000 kínverskir
aðilanum, sem menn vilja þakka það- — hefur gert margt og °8' indónesískir kommúnistar
mikið. Rússneskum konum útlendra manna héfur til dæmis í Jakarta og fylktu liði. Var
verið hleypt ur landi, þegar þær hafa verið þar raunverulega í ^ gengið til hallar Sukamos for-
fangelsi árum saman, og sitt hvað fleira mætti nefna. En hvaða seta og hrópað: „Lengi lifi
tókn er það um stefnubreytingu, eða að austrænt „lýðræði“ sé Kommúnistaflokkur Indönes-
að iíkjást því, sem áður hefur verið nefnt því nafni? íu“, en daginn eftir tilkynntu
Hinar rússnesku konur hafa verið í fangelsi, en veit nokkur leiðtogar Móhammeðstrúar-
maður til þess, að þjóðafangelsið rússneska hafi verið opnað?
Getur hver sem er farið þangað? Að vísu ekki, en það er kannske
ekki aðalatriðið. Hitt yæri fróðlegra að vita, hversu greiða leið
þegnar Rússa og leppríkja þeirra eiga út fyrir múrana. Vafa-
laust mundu Rússar láta þess getið víða um hefm, ef þegnar
Sovétríkjanna og ,,alþýðulýðveldanna“ gætu skyndilega lagt
land undir fót og heimsótt nágrannanna,
Hér er með öðrum orðum um það að ræða, að í aðalatriðum
hefur ekki orðið nein breyting á stefnu kommúnista. Frelsis-
skerðing er. enn sem fyrr fyrsta og síðasta boðorð þeirra. Og
þeir, sem stunda frelsisskerðingu heima fyrir, leitast alltaf við
að koma henni á relendis — þeir vilja ævinlega gera þau „gæði“
að útflutningsvöru, til þess að allir verði lagðir jafnt-lágt. Það
er söguleg staðreynd.
Meðan slík stefna á sér einhvern hljómgrunn í heiminum —
Jivort sem er fyrir sakir kúgunar eða frjáls yilja þeirra, sem
vilja njóta góðs af henni — hljóta hinar frjálsu þjóðir að geiá
sínar ráðstafanir til þess að hrinda yfirgangi hennar. Gegn
stefnu kommúnista gilda vopnin ein, því að vopnlaus þjóð er
xéttmæt bráð í þeirra augum. Þess ættu íslendingar að minnast
ekki síður en aðrir, ekki sízt þegar reynt er að í’ugla þá hvað
mest í ríminu eins og nú.
Stefnt í rétta átt.
manna, að skipulögð hefði verið
af nýju æskulýðsfélög þeirra
(Hizbullah), en þau eru með
hernaðarsniði, og gegndu mik-
ilvægu hlutverki, er stofnaður
var indónesiski þjóðarherinn.
Litið er á endurstofnun Hiz-
bullah sem svar Móhammeðs-
trúarmanna við kröfum komm-
únista um endurstofnun fyrr-
verandi skæruliðaflokka til að-
valdaáhrif Darul Islam.— Loks
er þess að geta að stjórnarher-
deildir voru séndar á vettvang
til þess að ráða niðurlögum
hinna vopnuðu flokka Darul
Islam. — í aðalstöð stjórnar-
hersins á vesturhluta eyjar-
innar Java var tilkynnt, að
að mínu áliti. Það er lítið sem
ekkert gert t'il þess að auka kaup
manna á landbúnaðarvörum þess
lúri með því að lrameliða marg-
ar ostategundir, cins og aðrar
þjóðir gera. Og' væri frá því
sjónarmiði ekki óeðlilegt að leyfð
ur væri innl'lutningur á erlend-
uni bsti, sem injólkttrbúin liér
virðast ekki treysta sér til að
framleiða. Hæfileg samkeppni
ætti að verða til þess að ýta
undir i'ramleiðendur með fjöl-
breytni og vöruvöndun. Þanmg
hefur það verið með annan iðu-
að en mjólkuriðnaðinn. Og hvi
skyldi þá sá iðnaður hafa sér-
þrjá stjórnarherdeildir hefóu
hafið sókn gegn skæruliðum ! stggU9
með aðstoð flugliðs, og hefðu
80 skæruliðar fallið í bardög-
um, en frá Banjermasin, höf- Hvað segja neytendur?
uðborg Borneo, bárust fregnir
um, að handteknir hefðu verið
90 vopnaðir skæruliðar, sem
vera mundu áhangendur Darul
Islam. Til átaka kom einnig í
Macassar — höfuðborg Celebes
•—- milli hersveita og skæruliða
og féllu 8 skæruliðar.
J
Bókarfregn.
Sinion Jóh. Ágústsson: List
og fegurð. Hlaðbúð.— Rvk.
1953. Ingólfsprent.
Dr. Símon Jóh. Ágústsson
hefir árum saman verið einn
af vinsælustu fyrirlesurum
okkar, bæði í útvarpinu, Há-
skóianum og víðar. Sérgreinar
Hvað er fagurfræði? — Er
fegurð hlútlæg eða huglæg? —
Náttúrufegurð og listfegurð —
List og tækni —■ List og eftir-
líking —• List, gagnsemi og
töfrar — List og skemmtanir
— Form og efni — Hið fagra,
góða og sanna — Tegundir feg-
urðar — List og sálkönnun —
Líf og list — Fegurðartjáning.
Eins qg nafn bókarinnar ber
Gílorii. Daníeisson.
™ .. j. ... , . hans sálfræði og heimspeki, eru með sér, svo og fyrirsagnir
gambaiu. bmd,nd,sfelaga i skohun helt þmg sitt her i bæ þó sannaí]ega ekkerl Jéttara kaflanna, íjallar hún um eðli
^ fynr skommu °g geröi það að sjalfsogðu ymsar aiyktanzr hja]> heldur mjög fJókin vis. litsai. og fegarðar. Tilgangur
varðandi stefnumai sm. Þo mun su alytkun vafalaust vekja indi> en símon Jóh. hefil. frá. höfundar með. henm er að
mesta athyjr að sambandið ætlar að beita ser fyrir þvi, að hér bæra hæfileika til að framreiða veröa iistelskum almenningi til
a landj verði komið upp drykkjunxannahæh. Ætlar það að riða hig þunga efni-þahnigi að hvert nokkurs fróðleiks og örfa hann
a vaðið með fjarframlog td þeirra framkvæmda. og er Það mannsbarn) sem með, athvgli tii umhugsunar ,um fagurfræði-
Joísvert i meira lagi. hlustar, megi hafa af því full íeg efni. ’
Almenmngur genr kröfu til þess, að hið opinbera hafi not bæði fróðJeilc og skenrmt.
frumkvæðið í mah þessú. I sjálfu sér væri það rétt, en þar sem þh jjefir^ fræðslustarf haris
ríkið gerir það ekki, eiga borgararnir að taka málið í'sínár þvi komið þjóSinni' að miklu
hendur. Það er líka margáannað, að þegar borgararnir leggjast;gagni og opnað henni inusýn
a eltt’ er mahð ^qmið Hjótlega í höfn, en hið opinbera j þá heim£li s.em morgum yæi:u
mundi vera árum saraan að gera slíkt hið sama. Það gerir ’
gæfumuninn.
Samband bindíndisfélaga í skúlum á. heiður skilið fyrir að
hafa riðið’á vaðið í þessu efni. Það hefur gert hið eina rétta.
Gert hinu opinbera' þá skömm, að vilja ekkj treysta fqrsjá þess
í málimi, og það hefur einnig gert góðtemplurum skömm, því
að enda þótt þeir hljóti að hafa mikiar tekjur af skemmtunum
sínum — hvers vegna héldu þeir þær ella? —-_ vilja þeir heldur
ekki hefjast handa, en ætiast tii þess að mega njóta. íullrar 'verkið . ber.i raeirl- heilda~«vir
-virðingar alþjóðar samt. En þetta atriði verður væntanlega. Bókin er 152 bls. og skmíisí
rætt nánar hér i blaðinu síðar.
annars lokaðir.
í bók þessari, Ust og fegurð
hefir höfundur nú saxnað .ali~,
mörgtim þeira erindum, sórri
hann hefir á undanfömum ár-
um fiutt fyrir almennine i P4-
s.kóia ísiands. Þau eru þó öli
endursamin í því skyni aS
ií þírsa kafla:
Og hvað segja svo sjálfir káuj»-
endurnir? Vilja þeir ekki l eyná
fleiri tegundir osta, sém sjálí'-
sagt er hægt að framleiða bér,
en ekki cr gert. Annars staðar,
í nágrannalöndimum, eru fram-
leiddar margar ljúffengar tég-
undir osta, einkinn mjólkurosta.
Hér verða neytendur að láta sér
nægja eina tegund af mjólluir-
osti og þó sá ostur geti oft verið
góður, þá verður ekki annað
sagt, en að hann sé misjafn. Og
það, sem lakara er, að bann er
ekki alltaf eins frá sama fram-
leiðandanum. Væri ckki liægt að
auka óstaneyzluna liér á landi
með því að auka á fjölbreytni
framleiðslunnar? Það ætti að
minnsta kosti að reyna það. Læt
ég svo útrætt um þetta mál, en
endurtek það, að oft þarf inn-
lendur iðnaður nokkurt áðtiald
áf innflutningi til þess að i'ram-
leiðendur innanlands slái ekki
slöku við vöruvöndun og aðra
sjálfsagða þjónustu við neylend-
ur í landinu.“
Bergmál þakkar bréfið og vill
aðeins bæta þvi við, að síðan
þetta vár skrifað, hefur innflytj-
andi enska ostsiiis gefið skýringu,
sém ætti að nægja biöðunum,. er
skrifuðu nm málið. -— kr.