Vísir - 29.12.1953, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 29. desember 1953
VISIH
rwT*r'’
h sí&ið :
TIIR og STÚLKA
Leikrit eftir imil Thorocldsen — eftir sam-
Refndri skáidsögia iéns Tfioroddsens —
Inc
Það var ekki nýtt leikrit,
sem Þjóðleikhúsið frnmsýndi
fyrir fullu Jiúsi áhorfénda að
kvöidi annars dags jóla, heldur
gamall kunningi og hann góS-
mr í flestra augum.
í leikskránni birtist grein
eftir Steingrím J. Þórsteinsson
prófessor um Pilt og' stúlku og
höfund sögunnar, Jón Thor-
oddsen. Segir hann þar í stuttu
máli írá aðalatriðum í ævi
Jóns, svo og ritstörfum hans, en
skáldsagan Piltur og stúlka,
sem nú eru orðin meira en ald-
argömul í hinni upprunalegu
mynd sinni — sem höfundur
breytti og jók við skömmu fyrir
andlát sitt — hefur verið gefin
út sjö sinnum hér á iandi, og
auk þess verið þýdd á sjö aðrar
tungur.
„Pil-tur og stúlka“ er yndis-
leg saga á margan hátt, og þótt
Sigríður (Bryndís Pétursd.),
Guðrún (Herdís Þorv.d.) og
Möller kaupm. (Ævar Kvaran).
hún hafi í fyi'stu komið út, þeg-
ar eklci var úr miklu að moða,
að því er lestrarefni snerti, þá
á hún líf sitt vitanlega því
fyrst að þakka, að hún snerti
strengi, sem allir könnuðust
við, snerist um efni, sem kom
lesandanum til að gleðjast eða
vikna. Hún er ekki stórbrotið
meistaraverk eða grimmileg' á-
deila, en hún finnur hljóm-
grunn og því hefur hún orðið
svo langlíf.
Það eru nú um ,20, ár, síðan'
Emil Thoroddsen, hinn fjöl-
hæfi listamaður, sonarsonur
skáldsins, samdi leikrit upp úr
sögunni og Leikfélag Reykja-
víkur sýndi það í Iðnó. Leikrit-
ið varð vinsælt þá, eins og það
átti skilið, og nú kemur það á
hentugra svdði en þá, þar sem
tæknin getm* aukið áhrif þess,
sem höfundarnir segja írá. Á
því eru að vísu ýmsir gallar,
það er barnalegt á ýmsan hátt,
en leikrit verður að dæma eftir
ýmsum mæiikvarða eins og
annað.
Leikurinn hefst á forspili,
þar sem piltur og stúlka —
Hákon J. Waage og Jóhanna
María Lárusdóttir — „talast á“
yfir ána, en síðan er þegar
komið að efninu, ér'fvrs'ti þáttur
hefst. Indriði á Hóli' og Sigríður
í Tungu fella hugi saman, en
móðir Indriða, Ingveldur, vill
með öllu móti spilla sambandi
þein’a, og gefa dóttur sína Guð-
mundi á Búrfelli. Með aðstoð
Gróu á Leiti lánast henni að
fá Sigríði til að lofast Guð-
mundi, en þegar komið er til
prestsins, gerir Sigríður upp-
reist og ekkert verður af brúð-
kaupinu. En sagan er þó ekki
búin með því, og enn verða
elskendurnir að þola ýmislegt,
áður en þau ná saman undir
lokin.
Ungur maður og óreyndur,
Sigurður Björnsson, leikur
hlutverk Indriða. Hann er
snotur piltur og virðíst vel val-
inn í það hlutverk, og spillir
það vitanlega ekki, að hann
hefur laglega rödd, þótt hljóðin
sé ekki mikil. A stundum ber
undirleikii’inn söng hans ofur-
liði. en þsð grzíi einnig stafað
,af því, að SigM-ður sé ekki rétt
staðsettur á ;• viðinu. En lítill
vandr ætti að vera að bæta úr
þessu. Sem byrjandi’fer hann
mjög vel með hlutverk sitt.
Bryndís Pétursdóttir leikur j
Sigríði, og er um hennar hlut-
verk að segja, eins og r'áunar!
flest þeirra, að það gerir ekki
miklar kröfur. Sigríður á fyrst
og fremg.t að vera falleg, góð
og saklaus stúlka, og það er
hún hjá Bryndísi. j
Móður hennar, Ingveldi, leik- (
ur Arndis Björnsdóttir, stranga
konu og hatursfulla í aðra rönd- j
ina, sem þolir illa, að hún íái1
ekki að ráða framtíð dóttur t
sinnar, svo að hún neytir állra
bragðá, til að ná marki sínu.
Arndís gerir hlutverki sínu góð
skil, eins og við var að búast
af henni.
Móður Indriða, Ingibjörgu,
leikur Þóra Borg. Það er lítið
hlutverk og’ ekki vandleikið,
og má raunar nefna í sömu and-
ránni fleiri hlutverk, sem eru
ekki stór, en yfirleitt farið vel
með þau: Þorgrímúr Einarsson
•le'ikur sr. Tómas, Sigríður
Hagalín Valgerði dóttur hans,
Guðbjörg Þorbjarmudóttir
Stínu vinnukonu, Jpn Aðils
Levin kaupmann, Herdís Þor-
valdsdóttur Guðrúnu, Hildur
Kalman Stine, Ingi Þórðardóttir
Rósu, og Baldvin Halidórsspn
og Bessi Bjarnason tvo karla.
Gróa á Leiti er orðin „typa“
með þjóðinni, og leikur Emílíu
Jónasdóttur í hlutverki hennar
er -ágætur, Hún lifir sig inn í
hlutverkiðmeð raddbrigðum
og tilburð.um, svo að hún sýnir
ágæta mynd af því fyrirbæri í
mannlegu þjóðfélagi, sem er
lifandi fréttablað kryddað ýkj-
um og illkvittni.
Feðgana Bárð á Búrfelli og'
Guðmund fóstufson hans leika
þeir Valur Gíslason og Kiemenz
Jónsson. Þeir hafa hitt naglann
á höfuðið — Valur sýnir saman-
saumaðan nirfilinn, sem iætur
matinn heldur mygla en
skammtá heimaí'óiki sómasam-
léga, og Klemenz sj álfs ánægðan
aula, er telur, að Sigríður megi
Bárður á Búrfelli
(Valur Gíslason).
þakka fyrir að fá svo glæsilegan
biðil sem hann er. Fara vei
saman gerfi og orð, og getur þó
verið, að Klemenz sé dálítið
líkur fyrri hlutverkum á köfl-
um og nokkuð ýktur stundum.
Guðmundur Jónsson hefur á
hendi tvö hlutverk — Þorsteins
matgoggs og Jóns Ludvigsens.
Lí kamsby gging Guðmundar
hæfir báðum vel, en sem mat-
gog'gurinn mætti hann íá dá-
lítið meira vatn í munninn,
þegar hann telur upp allan
matinn, sein til er á Búrfelii,
eða borinn er á borð í veizlun-
um hjá húsbónda hans, síra
Tómasi. Aldurinn í gerfinu er
eliki nægilegur.
Möller kaupmann og Krist-
ján búðarmann leika Ævar
Kvaran og Róbert Arnfinnsson.
Málfar Ævars er ekki nógu
danskt, því að fyrir bregður hjá
honum nær ósviknu móðurmál-
inu, og sem kaupmaður má
hann líka vera hastari, þegar
lrann amast við búðarstöðu-
mönnum í verzlun sinni. Róbert
er hinsvegar hin stimamjúka
búðarloka, og leikur hans á
margan hátt ágætur.
Anna Guðmundsdóttir leikur
maddömu Ludvigsen, sem er
ekki ólík Gróu á Leiti, talar
reykvísku þeirra tíma, og lætur
skýringar fylgja'á íslenzku ef
einhverjir ættu erfitt rneð að
skilja yfirstéttarmál hennar,
Leikur hennar er mjög
skemmtilegur á köflum.
Þá er ótalinn Gestur Pálsson,
sem fer vel með kröfulítið hlut-
verk, og er gerfi hans mjög
gott að mörgu leyti.
Indriði Waage hefur haft
leikstjórn á hendi og hefur
yfirleitt tekizt mjög' vel, en þó
verður misbrestur á í síðasta
þætti, þcgar sýnd eru lokavið-
skipti Möllers kaupmanns og
Sigríðar, en þau fara fram í
húsi hans í Reykjavík, og er það
sýnt með litlum bás á leiksvið-
inu, og yzt til vinstri, þar sem
svigrúm er lítið sem ekkert og
erfitt að sjá frá þeim, sern
lengst sitja iií vinstri.
Nokkur mistók urðu og S
leikslok, þegar áhorfendur
kölluðu leikendur fram, en ef
haft er „gamla lagið“ í því efni,
eða þetta æft þeim mun betur,
ætti ekki að koma snurða á
þráðinn að þessu leyti — ef
tækni leikhússins leyfir þá eins
skjóta skiptingu við framköll-
un með þessari nýju aðferð.
Leikstjórá, leikenaum og
hljómsveitarstjóra, dr. Victor
v. Urbantsehitsch, var að lokum
þökkuð góð skemmtun með
löngu lófataki. H. P.
M.s. Dronning
ÆœtSun
eísegMMs&B'—Æ prái
Frá Kaupmannahöfn: 19/1.
3/2. 19/2. 5/3. 18/3. 2/4.
Frá Reykjavík: 26/1. 11/2.
26/2. 11/3. 26/3. 9/4.
SkipaafgreiSsia Jes Zimsea
- Erlendur Pétursson ~
Kostir raftækjatrygginga
Húsmæður
víðar.
Reykjavík og
Hafið þér athugað hag-
kvæmni og öryggi raftækja-
tryggingar?
Við undirritaðar höfum lengi
haft í huga að vekja athygli
húsmæðra á nýju fyrritæki,
sem var stofnað á síðasta ári.
Þetta fyrirtæki er Raftækja-
tryggingar h.f., sem tryggir al-
gert viðhald raftækja fyrir lágt
iðgjald. Við undirritaðar tryggj-
um fjögur raftæki, — hrærivél,
ryksugu, þvottavél og eldavél
fyrir rúmar hálft annað hu-ndr-
uð krónur.
Sum tæki okkar höfðu aldrei
komist í fullt lag, fyrr en eftir
að við höfðum tryggt þau. Þeg-
ar kaup rafvirkja er orðið um
kr. 30.00. á klst., þá er þetta
; afar lágt iðgjald, þar sem allir
varahlutir, vinna og flutningur,
j eru lögð til ókeypis, sem sagt
allar bilanir eru að íullu bættar.
, Satt að segja undrar það okkur,
: að hægt sé að tryggja raftæki
. fyrir svo lágt iðgjald. Við leyf-
um okkur að benda á eftir-
j greinda kosti þessa fyrirkomu-
, lags:
| Auk þessa að tryggja við-
í gerðir fyrir lítið gjald, þá felst
j í tryggingunni verulegt öryggi
fyrir að tækin endist, þannig að
j ekki þurfi að fleygja þeim eftir
j kostnaðarsamar, en dýrar og
^ misheppnaðar viðgerðir, eins
' og stundum kernur fyrir, að
j menn neyðast til að gera, er
þeir endast • eigi lengur til að
greiða fyrir viðgerðir, sem
reynast árangurslausar.
Með því að hafa ábyrgan
viðgerðarmann tryggir maður
sér betri viðgerðir en ella.
Tryggingin lætur í té vara-
hluti, sem sumir eru ella ó-
fáanlegir. Eina ráðið til að g'eta
haldið við ýmsum tækjum er
því að tryg'gja þau.
Það er -mjög þægilegt fyrir
okkur húsmæðurnar að þurfa
ekki annað en hringja í tiltek-
inn síma, ef eitthvað bilar og
fá beztu þjónustu, sem völ er á.
Það losar okkur við miklar á-
hyggjur og umstang og áhætt-
una af mistökum við viðgerðir
á tækjurn.
Þar sem raftækjatrygging er
svo ódýr og veitir öryggi fyrir
varanlegri endingu tækjanna,
þá álítum við, að húsmæður
eigi að tryggja heimilistæki sín,
enda er gefinn afsláttur af
stærri tryggingum og iðgjöld er
hægt að borga með afborgunum.
Virðingarfyllst
Elísabet Sveinsdóttir,
Guði'ún Jónsdóttir.
Margt á sama stað
Mtsunatr vita sð gœfan t$lm
Hrtnguniitn PA
3IGURÞÖR, Haf5i3irafa«1l 4
Margar gerBir fi/rtrUggjafidi
Rúsa (Irxga ÞórSardt), Guðmiindur'á Búrfelli (Klemenz Jónsson)
Levin kaupm. (Jón Aðils) og Sigurður (Gestur Pálsson).
ÓDÝR
OG
GÓÐ
RAK-
BLÖÍ>