Vísir - 30.12.1953, Page 1

lacjt nijar:
Þökkum veitt viðskipti og auðsýnt traust
á líðnum árum.
Ðaníel Þorsteinsson & Co. h.f.
og þökk fyrir viöskiptin á liöna árinu.
Skóverzlunin Hector.
Laugavegi 11
Beigjageröín h.f.
Sænska frystihúsinu
43. árg.
Miðvikudaghin 29. desember 1953
* : 't
S&aaw' ■
296. tbl. A.
taf er það sama
leiðindastritið að raka sig.
Manninum hefur tekizt að
kljufa atómið og fljúga hraðar
cn hlióðið, en þegar um er að
ræða hið leiðigjarha starf,
raksturinn, er hann engu betur
settur' en steinaldarmaðurinn,
íorfaðir hans.
Fróðum mönnum telst svo
til, að karlmaður, sem *nær
meðalaldri, verji um það bil 4
mánuðum æyi sinnar í rakstur
til þess að ná af sér 456 milljón-
um skeggbrodda. Þetta er þcss
vegna næsta athyglivert og há-
tíðlegt : íhugunarefni, þegar
maður stenduf fyrir framan
spegilinn í baðherberginu, og
manni verður á að hugsa til fá-
nýti mannlegra framkvæmda.
Hvenær og hvernig allt þetta
byrjaði, veit enginn. Þó vitum
við með vissu, að Egyptar rök-
uðu sig fyrir um 5000 árum, og
menn þykjast hafa fundið verk-
færi á slóðum steinaldarmanna,
sem minna á raktæki. Biblían
greinir frá því, að Jósef hafi
rakað sig, áður en hanri réð
drauma Farós.
Ástæðan til þess, að menn
raka sig, eru jafn margvíslegar
og aðferðirnar við það. Á tím-
um Inkanna í Perú voru skegg
ólögleg. Alexander mikli lagði
bann við því, að hermenn hans
létu sér vaxa skegg, þar eð þá
áttu óvinirnir hægra með að ná
á þeim taki. Pétur mikli Rússa-
keisari reyndi að útrýma skegg-
inu, m. a. með óhóflegum
skattaálögum. — Forn-Grikkir
töldu rakstur horfa til menn-
ingar, og Júlíus Caesar veitti
því athygli, að á Bretlandi var
rakstur talið aðalsmerki.
Oft þótti rakstur sársauka-
fuli aðgerð. Sums staðar í Kína
' rífa menn skeggið af sér með
- smátöngum. Sagt er að ætt-
flokkar einn í Afríku svíði á
sér kjálkana, og einhver staðar
á Suðurhafseyjum er það al-
geng aðferð að ná sundur
skeggbroddum með núningi
tinnsteina. Annars staðar í
heiminum nota frumstæðar
þjóðir hákarlatennur, bambus-
flísar, skeljar eða glerbrot.
EIeíu rakhnífarnir.
Einhver óþægilegasta rakstr-
araðferðin hefur sennilega verið
sú, sem Samuel Pepys segir frá
í dagbók sinni hinn 2. maí 1662:
„Við daglega snyrtingu hefi eg
á hverjum morgni notað pimp-
stein til þess að ná af mér
skegginu. Þetta lærði eg af
herra Marsh, þegar eg var i
Portsmouth síðast. Þetta er
auðveit, hreinlegt og fljótlegt,
og eg mun vafalaust halda
bes.su áfram.“
Tveim árum siðar virðist
hann hafa skipt um skofJun, þvi
6'
að þá skrifar hann: ,,I morgun
hóf eg aðgerð, sem mér feliur
vel og mun halda áfrarn, en hún
er að nota rakhníf.“
Einhvers konar hriífur hefur
jafnan verið vinsælasta áhaid-
ið. Elztu rakhnífarnir, sem
fundizt hafa, eru ,úr grærium
steini, og voru þeir notaðir i
Perú fyrir 3000 árum, Bronz-
rakhnífar frá árabilinu 1000 í.
Kr. hafa fundizt í Thames, en
rómverskir rakhnífar frá 1. öld
e. Kr. hafa fundizt, og eru þeir
svipaðir rýtingum i lagir.u.
Þessir „hálsskurðarrakhníf-
ar“ náðu mestri fullkomnun á
19. öld, þegar hnifasmiðir gátu
ekki lengur endurbætt blöðin
sjálf, heldur sneru sér að því að
gera handföngin sem fegurst
með ýmislegum skrejúingum.
Árið 1851 voru til brezkir hníf-
ar, sem skreyttir voru mj-ndum
af Krystalshöllinni, en sam -
tímis voru Frakkar svo hug-
vitssamir, að þeir smíðuðu
handföng með sjö blöðum, —
einu fyrir hvern dag vikunnar,
en „sunnudagsblaðið“ var
þeirra íburðarmest. Rakvélin
var fundin upp árið 1762, og
gerði það Jacques Perret, hnífa
smiður í París. Hann var »
rauninni ekki annað en venju-
legt blað með málmvari, sem
var þannig fyrir liomið, að að-
eins blá-eggin gat snert and-
litið. Rakvélin í því formi, sem
við þekkjum í dag, þar sem
blaðið myndar tiltekið horn við
handfangið var fundið upp 85
árum síðar, og var þar að verki
Lúndunabúinn William Henson.
Hér sjást r&kbmfar — ailt’ að
2000 ára gannlir. Stnnir eru j>ó
Hksrri morStóitnn.
j Fótknúin rakvél.
j Alls konar íurðuleg raktæki
! sáu dagsins ijós á 19. öldinni.
| Þar á meðál var sívalningur,
sem nuddaði skegginu af manni,
en vél þessi var knúin með fót-
unum, ennfremur var tii rak-
véi í sambandi við gufustrók,
sem át.ti að mýkja skeggíð.
En það var bandarískur sölu-
maður, King Camp Gillette að
nafni, sem gerbreytti hugmvnd-
um manna um rakstur. Hann
.var haldinn þeirri ,,meinloku“,
að finna bara upp eitthvað, seir
fólk „keypti, notaði og fléygði“,
Iionum datt í hug, dag nokk-
urn, er hann var að raka sig
með bitlausum rakhníf fyrir
framan spegilinn sinn, að finna
mætti upp tvíeggjað blað, sem
festa mætti á tól með hand-
fangi. Nú var björriinn unninn.
Fyrstu auglýsingarnar voru:
„Rakið yður sjálfur“, og „Ef
tíminn, peningarnir, orkan og
hugvitið, sem eytt er í rakara-
stofum Bandaríkjanna væri
notuð í einu átaki, mæti grafa
Panama-skurðinn á fjórum
klukkustundum.“ En það þurfti
heila heimsstyrjöld (1914—18),
þegar rakvélum var útbýtt
meðal hermanna, til þess að
hrekja rakhnífinn af hólmi. —
Árið 1918 voru 340 mismun-
andi tegundir rakvéla á mark-
aðinum.
Auðvitað hafa uppfinninga-
menn velt fyrir sér rakstri og
brýnslu. Árið 1925 mátti kaupa
áhald, þar sem unnt var að
brýna rakblað milli tveggja
„hverfisteina" í öskju. Árið
1936 var fundið upp „óendalega
langt“ blað, sem undið var af
spólu. Árið 1932 fann banda-
rískur ofursti, Schick að nafni,
upp rafmagnsrakvélina. Fyrst
var aðeins eitt blað í henni,
sem hreyfðist með miklu hraða,
síðan urðu blöðin sex, sem
hreyfðust 17 þúsund sinnurn á
mínútu.
Skegg seigara
en aluminíuin.
Tölvísir nrenn hafa komizt að
ýmsu.m niðurstöðum i sambandi
við rákstur. Einn þeirra komst
að því, að orka sú, sem maður
eyðir um ævina í rakstur, nægði
til þess að fullorðinn karlmað-
ur af meðalþyngd gæti gengið
upp 764 þrep 25 cm. há. Þá
virðist hafa komið í Ijós, að
þúfrt skégg sé seigara en alum-
iníum eða blý, og að á venju-
legu andliti karlmanns séu um
25,&00 skeggbroddar, sem vaxi
a. :.m. k. 1/100 úr þumlung á
sólarhring. Þá er talið, að skegg
það, sem vex á andliti áttræðs
majms vegi um hehning skeggs
fertugsTnannSj á sólariiring. Þá
virðisí s&argt benda til þess, að
(ft&Agt nýár !
fyrir in á fiiii a ári.
Eg'gert Kiistjánsson & Co. h.f.
*/WV /VUVWVWVWVVVVVVUVVVWWVWVUW>WWUWWW
'feÉi-(eg-t ntjdr !
Rókaverzlun Sigfúsar Ej m undssomu'.
cyi njár !
Sjálfstædishtisið.
f wwwwvVww-
iletd tiýár !
þdl fyrir idiíiptm á ii
ta aj-tnu.
Yerz.tun Guðm. Guðjónssonar,
Skólavurðustíg 21. A.

Cjf le&iíeýl itýár !
pd! fy ir tddipiin á (i&na
Kjötverz-Iamr Hjatta Lýðssonar.