Alþýðublaðið - 18.10.1928, Qupperneq 2

2
ALPÝÐUbi. A Ð I Ð
Síldarelnkasalan.
Salan heflr genglð mjðg greiðlega. Síldin
511 seld nú. Reikningar og skýrsla verða
væntanlega til fyrir næsta þing.
Viðtal við Pétnr Ólafsson framkvæmdastjóra.
Fxá pví var sagt hér í Ma&mu í
gær, að Síldareinkasalan hefð'i nú
selt alt, sem óselt var af sild, um
50 þúsund tuninur.
Ritstjórinn átti í gær tall við
Pétur Ólafsson framkvæmdarstj.,
sem nýkomiinn er frá útíöndum.
AHs var saltað og kryddað í
sumar urn 170 þús. tunnur, sagði
framkvæm dastj órinn, þar af voru
um 120 þús. tn. saltsíld, en 50
þús. tn. kryddað eða verkað á
annan sérsíakan hátt. Saian hefir
ýfirieitt gengið mjög greið'lega.
Milli 30 og 40 þús.. tn. var selt
jfyíirfram í vor. í sgmar var selt
eftir hendiinni og nú rétt nýlega
var sel t í einu lagi það, sem eftir
var af saltsíldinni, um 50 þús.
tunruur. Kryddsíldin er líka öll
sefd, nema öriítið, sem haldið hef-
SÖ hefir veriö eftir og sent verðuir
sem sýnishorn á nýja markaði.
Hverjir eru kaupen,durnir?
Svíar hafa ,eins og að undam-
förnu, keypt langmest og Danir
nokkuð, en auk þess höfum viið
selt talsvert tál Fitmlands og
Þýzkalands og dáiítið til reynslu
tii Póllands. Rússar keyptu ekkert
nú. Þeir sendu ýnnsar fyrirspurnir,
þegar líða tók á sumariö, en af
því að búist var við að afiinn
yrði] lítiM, treystum við okkur ekki
tiil að bjóða þeiim svo mikið, að
þá hefði munað nokkuð veruiega
unt það.
HvðfTer um verðið ?
Ég tel víst, að útkoman verði
• sæmiLlega góð, söluverðið nokkuð
■yfir framle’iðslukostnaö yfirleitt.
En að svo stöddu tel ég ekki rétt
að skýra frá-verðinu opiwberiega-
Gangverð á nýrri síld til söltunar
mun hafa verið nyrðra í sumar
9—12 krónur tunnan. Söluskilmál-
ar hafa yfirleitt verið okkur hag-
feldir, t .d. var þriðjungurinn af
andvirði þeirra 50 þús. tn., sem
síðast voru seldar, greiddur við
samningsgerð, anínar þriðjungur
Verður greiddur wið afhendingu
hér, sem sennilega fer fram bráð-
iega, og efíirstöðvarnar eiga að
greiðast víð útskipun, þó ekki síð1-
ar en fyriir áramót. Sílldin er seld
eftir mati og vigtun hér heiva.
Hvernig láta Svíar af því að
skifta við Einíkasöiluna ?
Yfirleitt eru Svíar ánægðlr. Þeir
teilja Síldareinkasöluna tryggingu
ífyriLr heiJbrigðum viðskiftum, en
það hefir sildarverzzlunin eluki
getaö kallast und.anfarin ár. Neyt-
endum í Svíþjóð er enginn hagur
að því ,að braskað sá m.eð sildina.
En útgerðarmenn hér, hverndg
líkar þeim við Einkasöluna ?
Þaö er auðvitað mjög mísjafnt.
Sumir Játa vel af hénni, en í
nokkrir eru óánægðir, enda er
mikið gert til þess af íhaldsblöð-
unum að vekja andúð og óvild
gegn Einkasölunni og gera hana
tortryggilega. En ég býst við, að
þetta breytist mjög þegar reikn-
ingar eru fullgerðir.
Hvernig hefÍT Norðmönnum
gengið Veiðin utan lærdhelgi ?
_ Samkvæmt þeim skýrslum, sem
ég hefi séð, hafa Norðmenn og
Svíar saltað og kryddiað utan
landhelgi um 150 þús. tn. Fyrst
munu þeir hafa selt fyrir 26—27
aura norslea pr .kg„ síðan hækk-
Bði verðið upp í 28—30 aura, og
ég hefi einhvers staðar séð, að
nú síðast hafi þeir selt edtthvað
fyrir 32 aura, en sönnur á því veit
ég engar.
Hefir Einkasalan yfirleitt tekið
við síldinni af útgerÖarmönnum
sjálfum, eða hafe milliiiðir komist
þar á milli og keypt af útgerð-
armönnum?
Því miðuir hefir það gengið svo,
að miiUiláðiir hafe keypt talsvert
áf síld af skipunum. Veldur þvi
fyirst og fremst það, að Einkasail-
an hefir ekki haft rekstursfé, en
útgerðarmenn þurfe auðvitaið að
fá peninga út á síJdina strax við
afhendingu. Ég tel sjálfsagt, að
því verði komið svo fyrir fram-
vegis, að Einkasah’.n geti tekið vúð
siildinni frá útgerðarm önnum
sjáJfum og engir miMiliðSr kom-
ist þar að.
Verður greitt sama verð fyrir-
reknetasild og herpinótasíld ? —
Hingað tiJ hafa reknetabátar feng-
ið hærra verð^
Ég geri ráð fyrir, að verðið
Verðí jafnt, enda fæst ekkert
hærra verð fyrir reknetasílld er-
Jendis en herpinótasíld, ef mat og
fJokkun er í lagi. Það kom til
orða að halda reknetasíldinni að-
gxeihdri frá hiiinni, en af því varð
ekiki.
Verður ekki gefin út skýrsla
um Starfsemi Einkasöllu'ninar?
Ég tel sjálfsagt, að samin verði
og gefin út opinberlega skýrsla
um starfsemi Einkasölunmar í ár.
Nú er húið að se.lja síldina al'a,
og mú þvi búast við reiknings-
skilurn niikíu fyrr en lögin gera
ráð. fyrir, eða snemima á næsta
ári. Auðvitað e/ okkur, fram-
k v æim d ast j órunum, það ljósast
allra manna, að á lögunum og
reglugerðiinni eru ýmsir stórkost-
legir agnúar, sem lagfæra þarf
strax á næsta þi'ngi. Æltl 'því,
skýrslan og reLkniiingarnir helzt að
vera tij fyrir þing.
Hvert er álit yðar á Einkasöi-
unni ?
Mín skoðun hafir alt af veriö
sú, að eina ráöið til að bjarga
sfldarverzluninni úr því öng-
þveiti, sern' hún stöðugt hefir ver-
ið í, og gera síldveiðina sæmilega
úreiöanlegan og arösa'man at-
vinnuveg, væri að taka upp einlka-
sölu á síld. Þessi skoðun mín
hefir styrkst og staðfest enn meir
í sumar. Ég er þess fuflviss, að
útkoman hefði orðið öll önnur
óg verri, ef Einkasölunnar hefði
ekki notið við í sumar. En auö-
vitað má margt að ýmsu finna,
þetta er fyrsta starfsárið, vlð
verðum að læra af reynslunni og
lagfæra ýmislegt, sem betur má
fara. Ég teldi það afar miikils-
verða tryggingu bæði fyrir síldar-
útgerðarmenn hvem og einm og
Einkasöluna, ef síldarbræðsiu-
s.töðin, sem væntanliega verður
byggð að vori, y /ffi sett í sam-
band við Síldareinkasöluna.
Þannig fórust framkvæmda-
stjóranum orð. 1 alt Jiðlangt sum-
ar hafa íhaldsblöðin flest róg-
borið Síldareinkasöluna á aliar
Jundir, reynt að vekja og ala á
tortryggni og andúð í hennar
garð. Væri vel, ef rnenn vildu
bera frásagnir þeirra sainran við
frásögn fTamkvæmdastjórans, og
jafnframt mirtnast þess, í hvert ó-
fremdaráistand þessi atviininíugrei'n
var komin fyrir taumlausar og
heimskuJegar gró ðábrallstilraunir
ábyrgðairlausra 'miamra.
Khöfn, FB., 17. okt.
Móttaka „Zeppelins greifa“.
Frá Berlín er símað: Samkvæmt
■skeytum frá New York, sem hing-
að hafa borist, voru farþegarnir á
Zeppelin greifa yfirleitt ánægðir
með ferðina, að undan'teknum ein-
um Bandaríkjamanini, sem lét óá-
nægju í ljós og kvaðst ekki
mundu ferðast i loftskipi aftur.
Dr. Eckener álítur ferðina vera
isönnun þess, að loftskip séu not-
hæf sem samgöngutæki.- Endur-
bætur eru þó alment álitnar nauð-
synlegar til þess að gera loftskip-
'in raægilega öTugg til regluburad-
inina megirthafsferða.
Skemdirnar á Zeppelin greifa
eru meiri en upphaflega var á-
litið. Er stór rifa á loftbelgnum.
Eigi að síður er búist við, að við-
gerð takii eigi lengri tíma en svo,
að Joftskipið fljúgi aftur til Ev-
;rópu í þessum mánuði.
Farþegar loftskipisins kvarta
yíir því, að þeir hafi sætt iliri
meðferð af hálfu tollþjóna Banda-
rjkjararaa. Irananríkisráðherra
Prússjands, sem tók þátt í flug-
inu, lsveður amerisku tollþj'ónarta
hafa kornið fram við farþegana
eins og þeir væri smyglar. Þrátt
fyrir þýkíkju Þjóðverjarana hófuist
opinber hátíðáhöld í New York í
gær í tiilefni af komu ioftskips-
ins til Bandaríkjararaa.
Alpýðnsamtðkin eflast.
Verkalýðsfélag stofnað í fyrra"
dag. — Stofnendur 57.
Svohljóðandi símskeyti barst
Alþýðublaðinu í gær frá Verk-
lýðssambandi Vestfjarða:
„Verklýðsfélag stofirað á Pat-
■reksfirði í gær. Stofnendur 57.
Sendum þangað Hafldór ÓJafsson
ritstjóra, er stofnaði félagið og
héldur fund þar aftur í kvöld,
V er klý ðssamband. “
Alþýöublaöið hýður þessa nýjtg
félaga velkomna í samtökm.
DáðTjk, sístarfandi alþýðuféiög
í hverju þorpi og hverri sveit um
landið alt. Samstarf þeirra allra;
að settu marki:
yfirráðin til alþýðunnar.-
Þá mun vel vinnast.
AllsherjarverkfaDið í Lodz.
Foringjar verkamanna
handteknir.
Khöfn, FB., 16. okt.
Fra Varsjá er simaö til Ritzau-
fréttastofuranar, að allsherjarverlv-
fallið isé hafið í Lodz. Að eins
unmið við nokkrar stofnanir nauðí-
synlegar fyrir bæjarféfegið, til
dæmis rafmagnsstöðvar og síma--
stöðvar. Lögreglunni og verkfalls'
stjórum hefir lent saman í Chri-
ben iraálægt Varsjá. Þegar 1 ögregJ-
an handtók forkólfana reyndi
maranfjöldinin að afvopna iögregl-
una, en hún greip þá til skot-
vopna. Þrír menn særðust.
a
r, j
Kaup s|émanna«
Sjómenn hafa nú sent togara-
eigend um frumvarp að samitingi
um kaup og kjör á togurum
næsta ár. Má því telja vist að
samningaumleitainir hefjúst fyrír
alvöru næstu daga. Eru sjómenn
fastráðnir i því að standa fiast
isaman um kröfur sínar, enda
verður ekki annaö sagt, en aði
þeim sé vel stilt í hqf.
Árið, sem nú er að líða, hiefir
verið eátt hið rnesta gróðaár fyrir
togaraeigendur, áfli með afbrigð-