Vísir - 08.12.1955, Blaðsíða 4

VÍSIR
Fimmtudaginn 8. desembei- 1955,
»
rr
'G • • sr
og
Tíbet
li
merk
Það hefir sannast nú sem áð-!
ur, að Bókfellsútgáfan er fund-1
vís á góðar bækur. Nýlega er
komin á markaðinn frá forlag-
inu „Sjö ár í Tíbet“ eftir Hein-
rich Harrer, þýdd af Hersteini
Pálssyni.
Bók þessa tel eg hiklaust ■
bezta bóka þeirra^ sem ritaðar
hafa verið um Tíbet — þak ver-
allar — og er Sven Hedin þar,
þar ekki undanskilinn. Enginn
Himalaja-fari hefir öðlast þá
þekkingu og skilning á Tíbet
sem Harrer, eða þá lært mál
fjallabúa sem hann. Þær dyr,
sem öllum voru lokaðar, hafa
verið opnaðar fyrir fjallamanni
þessum, sem dvaldi þar í sjö
ár sem gestur tíbetönsku stjórn-
arinnar og Dalai Lama í hinni
fögru borg Lhasa, að nokru
leyti kennari Guð-konungsins
unga.
Hin mikla og einlæga samúð
höfundar með þjóðinni, og tál-
laus frásögn mikilla örlaga,
veldur því að enginn, sem les
bókina, mun gleyma henni.
Lífsferill höfundarins er svo
ævintýralegur að furðu sætir.
Ungur að aldri var hann í
fremstu röð íþrótta- og fjcdl-
göngumanna Tyrols. Heims-
frægð hlaut hann 1938, er hann,
ásámt félögum sínum, kleif
norðurhlið Eiger-fjallsins í
Svisslandi fyrsta sinn. Um
a®
þessa mestu og hættulegustu
fjallgöngu Alpanna ritaði eg
frásögn í Sunnudagsblaði „Vís-
is“ 25. sept. 1938. (En eg var
þá staddur á Eiger-skála með
félögum við fjallgöngu). Fjórt-I
án manns höfðu látið lífið á.
tveim árum í viðureigninni umj
tindinn, og margir hlotið alvar-1
leg meiðsli, kal og beinbrot. í
Fjallganga þeirra félaga stóð íj
þrjá daga, og var ógerningm' að
snúa við eftir fyrsta daginn
sökum þess að grjót og íshrun
lokaði leiðinni. Upp komust
þeir kapparnir, með einn særð-
an félaga, en þeir voru allir
stórskaddaðir og kalnir.
í stuttu máli þétta afrek varð
upphaf hins mikla ævintýralífs
Harrars. Þegar hann ári síðar
var valínn til að undirbúa leið-
angur fjallamanna Alþanna til
Himalaja, þá var það ósk og
von okkar aðdáenda hans og
vina, að gifta mundi fylgja
sporum hans, sem áður.
Nauga-Parbat, þriðji eða fjórði
hæsti tindur Himalaja hafði
krafist mikilla mannfóma. Sjö
félagar höfðu látið lífið og
margir þrautreyndir fylgdar-
og burðarmenn þarlenlir.
Heimsstyrjöldin síðari batt
énda á allar þær framkvæmdir.
H. Harrer og félagar hans voru
fangar Englendinga. Síðar
struku fjórir þeirra úr fanga-
búðum og voru „týndir“ um sex
ára skeið.
Frásögnin um hinn ævintýra-
lega flótta þeirra félaga um
1000 kílómetra auðnir fjallanná
frá Indlandi til Tíbet, er svo lit-
rík og heillandi að af ber. Með
45 kílóa bagga á baki klifu þeir
fjöll og hamra. Stundum hafa
þeir aflóga jakuka og horaðan
hund að ferðafélaga. Eymd
þeirra og larfar vérnda þá fyrir
ræningjum og öðru illþýði.
Jafnvel „Bönpo“ (erindrekum)
stjórnarinnar í. Tíbet finnst
varla ómaksins vert að líta á þá.
og við eigum að venjast um
Himalajafara, og leiðangra
stórþjóðanna, sem ferðast með
úrvals útbúnað og klyfjaða uxa-
kerrur af skíru silfri.
Á ferð þessari koma þeir fé-
lagar til staða, þar sem enginn
Evrópumaður hefur áður stigið
fæti. Þeir gera margar stór-
merkar athuganir um kortlagn-
ingu og nátturuundur. Komast
yfir fjallaskörð, sem Sven He-
din sneri frá o. fL | f"
Tel eg víst, að enginn nema
þaulreyndur fjallamaður hefði
lifað af þær þráúitír, sem urðU
hlutskipti þeirra félaga. Klæð-
litlir og stundum matarlausir
ösluðu þeir um fentar slóðir í
20—30 stiga frosti. Fóru yfir
hæsta skarð Transhimalaja
(um 20 þús. ensk fet) með
þungar byrðar skólitlir og
hungraðir.
Gleði þeirra við að sjá hin
gullnu þök Potalahallarinnar
var ekki óblandin, því þeir voru
flóttamenn í forboðnu landi. Þá
sem oftar var hamingjan með
þeim, og gestrisni Tíbetinga
var ósvikin. áinstæðir eru kafl-
arnir um veru þeirra félaga í
Lhasa og kynni Harrers af
Dalai-Lama — guð-konungin-
um — og fjölskyldu hans, ög!
frásagnir af þjóðháttum og trú
landsmanna. Þar fáum við svör
við ýmsu því torræðasta í lífi
fjallabúa. Aldagamalli menn- j
ingu sem þróast í skjóli hæstu
fjalla veraldar.
Að öllu athuguðú þá hefi eg
varla lesið skemmtilegri og
fróðlegri bók. Bíð eg þess með
óþreyju, að Aufschnaiter, félagi
Harrers, komi heim frá Tíbet
óg segi frá því hvemig Tibet-
ingum vegnar í samskiptum við.
Kínverja, er nú hafa hernumið
landið.
Vafalaust á Tíbet eftir að
koma við sögu síðár meir. Seigla
og ódrepandi menning þessarar
þjóðar er dæmalaus. Hvorki
innrásir né kúgun hefir getað
drepið þessa dugmiklu þjóð,
sem lifað hefir menningarlífi
við hin hörðustu skilyrði.
Bókin „Sjö ár í Tíbet“ bregð-
ur skæru Ijósi yfir lífi á „Þaki
veraldar". Eg ráðlegg yður að
lésa hana.
Guðmundur Einarsson.
frá Miðdal.
KALPHOLLIISI
er miðstöð verðbréfaskipt-
anna. — Sími 1710.
i-eiðrétting.
í bókaríregn í Vísi þ. 6. þ.
mán. .eftir J. um ævisögti
Tryggva Gunnarssonar, stendur
þessi klausa:
„Landsbanki tslands hefir
átt frumkvæðið að því, að ævi-
saga Tryggva var rituð, og hef-
ir bankinn þar sýnt minningui
hins fyrsta stjórnanda síns
verulega ræktarsemi."
Ekki veit eg hvar þessi villá
er upp runnin, en villa er það.
Tryggvi Gunnarsson var ekki
fyrsti stjórnandi bankans.
Fyrsti bankastjóri Landsbank-
ans var Lárus Sveinbjörnsson,
síðár dómstjóri. Landsbankinn!
tók til stai'fa árið 1886 og várcS
L. S. þá bankastjóri. Þettst
er gömlum Reykvíkingum sva!
kunnugt, að ekki þarf neinna
heimilda um það að leitad
Tryggvi Gunnarsson varð síðar;
bankastjóri Landsbankans. Tóki
hann við stöðunni 1. maí 1892.
Með þökk fyrir birtinguna. ,
Gamall Reykvíkingur.

APMAKHOL
MAURICt »URTÖIC
draheimur
OÝRANNA
....

Heildarsaga þjóðarhmar
frá öndverðu til 1918.
BÓKAÚTÖÁE4 MENNINGARSJÓÐS
. OG ÞJÓÐVINAFÉLAGSINS
býðúr öllum landsmönnum góðár bækur við vægu verði.
'Á' Allar félagsbækurnar eru komnar út: 5 bækur fyrir 60 króna árgjald.
Ár Átta aukafélagsbækur, allar -hentugar til gjafa.
-yk Munurinn á félagsverði og lausasöluverði'þessara bóka nemur nær
tvöföldu félagsgjaldinu.
Ár Gerizt félagsmenn, og iiotið yður þessi einstæ'iu hlunnindi.
★ Veljið aukafélagsbækur félags yðar til jólagjafa.
★ Munið að ekkert bókaútgáfufélag býður yður betri kjör.
Baráttusaga brautryðjandans.
ÍSLENZKAR DULSAGNIR, 2. bindi. Fróðleg bók um mikilvægt málefni.
MYNDIR FRÁ REYKJAVÍK. Falleg og ódýr bók til að áenda vinum og viðskipt-amönnuoa innanlands og utan.
! CU0MÚHndá fViMANN'
KENNSLU&ðk
! BOKBAND!
OG SMÍDUM
' ' BókAÚtGÁiA
Fjölbreytt froðleikur
frá fyrri tímum.
HeiIIandi bók fyrir
unga sem aldna.
Bók um öndvégishöf
unda allra tíma.
sig að eiga.
árið 1935.