Vísir - 07.02.1956, Blaðsíða 4

»
VÍSIR
Þriðjudaginn 7. febrúar 1956.

WXSXXL
i q
P
aærrar ' i
Ritstjóri: Hérsteinii Pálsson. j
j|i Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstófur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1666 (íímm linur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ1.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fargjold strætisvagnanna.
Það hefur lengi verið á döfinni að hækka verð á farmiðum
með strætisvögnum Reykjavíkur, og þetta er nú komið til
framkvæmda, eins og menn hafa séð af auglýsingum fyrirtæk-
isins þar að lútandi. Eru nokkrir mánuðir, síðan hækkuninni
var fyrst hreyft í bæjarstjórn, en ekki fékkst þá samþykkt
annars aðila fyrir hækkunirmi, svo að ekki hefur orðið af
henni fyrr en nú. Var það þó löngu fyrirsjáanlegt, að nauð-
synlegt mundi að hækka fargjöldin, þar sem kostnaður allur
hafði aukizt hröðum skrefum, og ýmislegt benti til þess, að
hann mundi enh eiga eftir að hækka til muna, eins og nú er að
koma á daginn. . .
Rekstur strætisvagna er orðinn svo mikilvægur liður í
samgöngum bæjarins, að fyrirtækið verður að hafa nægt fé til
þess að ekki verði um neina truflun á rekstrinum að ræða. Það
verður að vera hægt að endumýja vagnakostinn eftir þörfum,
og það er ekki nema eðlilegt að slit sé mikið á slíkum farar-
tækjum, sém eru í notkun 17 tíma úr sólarhring nær allt árið,
og oft í erfiðri færð. Þá hefur það og verið baggi á fyrirtækinu,
áð það hefur haft nokkra benzínvagna, sem eru mjög þurftar-
frekii- á eldsnéyti, en væntanléga vérður hægt að taka þá úr
umferð á 'þessu ári, þar sem ætlunin t.-r að kaupa fjölmarga
nýja dieselvagna, og yrði þá allur vagnak’ostur ' fyrirtækisins
með slíkum hreyflum, sem eru mjög sparneytir.
Rcykjavík þenst nú rnjög út, og má segja, að ný hverfi
rísi á ár-i hverju. Mörgum finnst óhyggilega að farið, þar sem
ekki er reynt að spara allskonar útgjöld með því að reisa stór
isambýlishús én ekki skal farið út í bollaleggingar um það að
Binni. Hitt liggur í augum uppi, að þeim mun meira sem bær-
inn er þaninn í allar áttir, þeim mun meiri kröfur eru gerðar til
samgangna ög þeirra tækja, sem notúð eru í þeim tilgangi í
þágu almennings. Strætisvagnarnir verða þess vegna að hafa
skilyrði til þes? að vaxa með bænum, og færa út samgöngunet
sitt. eftir því sem þarfir fjölgandi bæjarbúa gera kröfu til.
Það liggur í augum uppi, að strætisvögnunum ér fyrir beztu
að geta unnið sem mest fyrir eigið fé, það er að segja það fé,
serri inn kemur fyrir flutning fólks um hin ýmsu hverfi bæj-
arihs. Fyrirtækið á ekki að þurfa að leita til bæjarsjóðs, verða
baggi á honum, enda þótt það sé kannske eðlilegt, að bærinn
greiði að einhverju Ieyti þá nýju vagna, sem keyptir eru ár-
Jega til að endurnýja vagnakostinn. En bærinn á að minnsta
kosti ekki að þurfa að standa straum af daglegum útgjöldum
fyrirtækisins, eða greiða með þeim farþegum, er nota vagnana
Þeim, sem nota stræíisvagnana eitthváð að ráði, mun að sjálf-
sögðu þykja illt, að fargjöldin skuli vera hækkuð, en það verður
vitanlega ekki hjá því komizt að greiða hinn aukna kostnað
við rekstur þeirra, ef hann á ekki að dragast saman, en þess
rnunu menn varla óska, endá væri það engan veginn í. samræmi
við hagsmuni bæjarbúa. Menn munu því almennt sætta sig
við þetta í trausti þess, að þjónusta strætisvagnanna fari enn
.batnandi eíns og hún hefur gert síðustu árin.
1« altl r rt-Loi'ttir hjá I .H.
Hefur verift symhtr nær 50
simNim á vegum LR. í 40 ár.
f> inn ,vt/ tt tiur hviiltl í
sttínitttjtt Gunnars fí. Mtnnsen.
Annað kvöld, miðvikudag 8.
febrúar, frumsýnir Leikfélag
Reykjavíkur Galdra-Loft, sjón-
leik Jóhanns Sigurjónssonar, í
nýrri sviðsetningu Gunnars R-
Hansens leikstjóra.
Galdra-Loftur er fyrsta leik-
rit eftir Jóhann Sigurjónsson,
sem Gunnar R. Hansen svið-
setur hér á landi, en hann er
manna kunnugastur öllum verk
um skáldsins og hefur m. a.
sviðsett „Bóndann á Hrauni“ í
Danmörku.
Fyrri sýningar L. R.
á Galdra-Lofti.
Leikfélag Reykjavíkur sýndi
Galdra-Loft í fyrsta skipti á
jólum 1914. Það var þriðja leik-
rit Jóhanns Sigurjónssonar, sem
félagið. sýndi, og þótti mikill
leiklistarlegur viðburður. Var
leikritið sýnt 15 sinnum og að
auki 5 sinnum haustið 1916 með
sömu leikendum og var það
mikil aðsókn þar sem íbúatala
bæjarins var aðeins um 14 þús.
Þá léku þau Jens Waage og
Stefanía Guðmundsdóttir aðal-
hlutverkin, Loft og Steinunni.
Emilía Indriðadóttir lék Dísu,
Andrés Björnsson ráðsmanninn
og Árni Eiríksson lék Ólaf. Þá
má nefna að Friðfinnur Guð-
jónsson lék blinda ölmusumann
inn og Anna Borg litlu dóttur-
dóttuf hans. Hefur félagið sýnt
Galdra-Loft 47 sinnum áður en
sýningar hefjast að þessu sinni.
60 ára starfsferill
og Færeyjaför.
Á næsta ári verður L. R. 60
ára og nálgast þannig merki-
leg tímamót í sögu félagsins. —-
S.l. sumai- konf til tals, að fé-
lagið færi leikför til Færeyja
og hefði þá að sjálfsögðu ís-
lenzkt leikrit í förinni. Nokkur
undirbúningur hefur farið fram
og mikill áhugi fyrir málinu á
báða bóga, en vitanlega ekkert
ráðið af endanlega um förina
fyrr en séð er, hvernig tekst um
sýningar hér og næg trygging
fengin á fjárhagshliðinni.
•/
Leikendur í Galdra-Lofti.
Aðalhlutverkin í Galdra-
Lofti, Loft og Steinunni, leika
þau Gísli Halldórsson og Erna
Sigurleifsdóttir. Föður Lofts,
ráðsmanninn leikur Brynjólfur
Jóhannesson, Árni Tryggvason
leikur blinda ölmusumanninn
og Guðjón Einarsson biskupinn
á Hólum. Litlu dóttur-dóttur
blinda ölmusumannsins Ieikur
Kristín Waage, sonardóttir Jens
Waage, en biskupsfrúna leikur
Edda Kvaran. Dísu óg Ólaf
leika þau Helga Bachmann og
Knútur Magnússon, en aðrir
leikendur eru: Einar Ingi Sig-
urðsson, Valdimar Lárusson,
Auróra Halldórsdóttir, Stein-
grímur Þórðarson, Björn Magn-
ússon, Karl Sigurðsson og Bene-
dikt Benediktsson.
Leikstjóri er, sem áður segir,
Gunnar R. Hansen, og hefur
hann sert alla uppdrætti og fyr-
irmyndir tjalda og búninga.
Lciksýningar.
Leikfélagið hefur nú sýnt
fyrra viðfangsefni sitt á leikár-
inu, Kjarnorku og kvenhylli,
gamanleik Agnars Þórðarsonar,
31 sinni og hefur ekki orðið
neitt lát á aðsókninni. Verður
sýningum haldið áfram á gam-
anleiknum, fyrst um sinn á
fimmtudögum og laugardögum
en Galdra-Loftur verður svo
sýndur á venjulegum sýningar-
dögum félagsins, miðvikudög-
um og sunnudögum.
WWWWWMWVWWWMW
MUNIÐ PAKKAN* M£0 grænu
MÍRKJUNUM
Jökull víðlesnastur meðal er-
lendra vísimiamanna.
Merkileg sýning.
"D eykvíkinguin og öðrum gefst kostur á að sjá nýstárlega sýn-
ingu um þessar mundir í Listamannaskálanuni. Er þar
'brugðið upp myndum af þeirri þróun, sem orðið hefur á sviði
kjarnorkuvísinda í Bandaríkjunum, og hversu víðtæk not
maðúrinn hefur nú þegar. af þessum mikla þjónustuandá,
kjarhanum.
Þegar þess er gætf, aS það er aðeins rúniur áratugur, síðan
mannkyhinu barst fyrsía yitneskjan um hina miklu orku, sem
mamiinum hefur tekízt að leysa úr læðingi með hugviti sínu,
eru þær framfarir ævintýralegai-, sem orðið hafa á þessu stutta
tímabili; Þó mun óháett að fullyrða, að maðurinn sé aðeins'
að þreifa sig áfram að þessu leyti enn, þetía sé aðeiiís lítil
toyrjun stórferiglegs framfaratímabils. Vitanlega er það þó
bundið því skilyrði, að maðurinn beiti þessari nýfundnu orku
rétt, láti hana einungis verða mannkyní til gagns og blessunar,
en ekki til að eyðileggja verðmæti og tortíma mannslífum.
Sýnihg í Listamanriaskálanum er ekki sízt girnileg til fróð-
leiks fyrir þjóð, sem býr í erfiðu landi, því að möguleikar
kjarnorkunnar á ýmsum sviðum ættu að geta náð hingað, er
stundir líða.
Jökull, ársrit Jöklarann-
sóknafélags íslands, er nýkom-
inn út og er það fimmti árgang-
ur hans.
Jökull mun hafa náð meiri
útbreiðslu en nokkurt annað
íslenzkt tímarit eða ársrit og er
lesið af jöklarannsóknamönnum
víðsvegar um heim. Er enda
mikill hluti af efninu jafnan
skrifaður á einhverri höfuð-
.tungu Norðurálfu, ýmist enksu,
frönsku eða þýzku. Og í þeim
tilfellum að greinar séu á ís-
lenzku fylgir þeim jafnan út-
dráttur á einhverju erlendu
tungumáli. Fyrír'bragðið hefir
JökuJl mikla þýðingu fyrir er-
lenda vísindamenry sem .vita
vilja eitthvað um jöklamæl-
ingai' og jöklarannsóknir hér
á íandi.
Efni Jökuls að. þessu sinui
er m. a. On the Flow o£ See-
Sheets and Glacier, eftir Gunn-
ar BÖðvarsson, Úbersicht úber
die Eisrandlagen in Kringils
árrani von 1890—1955 eftir I
M. Todtmann, Contribution
la Connaissance du Vatnajök
ull, eftir Albert Bauer, Vatna
jökulsför 1955, eftir Jón Ey
þórsson, Mælingaleiðangurinn
Vatnajökli vorið 1955, eftir Si;
Þórarinsson, Skeiðarárhlau
1954, eftir Sigurjón Rist Skafi
árhlaup í sept. 1955, eftir í
Rist og S. Þórarinsson, Jökla
mælingar: 1955 eftir J. Ey
Vathajökulsför í sept.1955 efti
J. Ey„ Breiðárlón, eftir I
Björnsson, Rannsókn á Kötl
og Kötluhlaupi 1955, eftir S
Þórarinsson og’ S. Rist, Vatns
dalshlaup, eft’ir S. Gíslasor
Report on Sea off the Icelandi
Coasts in Öct 1954 til septbi
1955t eftir J. Ey o. s. frv.
Mjög er til ritsins vandað,
hvívetna, prentað á mjög gþð
an pappír og með fjölda Ijós
mynda, upþdrátta og línurití
Ritstjóri er Jón Eyþórsson.
Það er nú orðið alltítt, að efnt
sé til fjölbreyttra kvöldskemmt-
ana hér í bæ, svonefndra kabar-
ettsýninga, þar sem margir, oft-
ast innlendir, listamenn koma
fram og kannske einnig einliverj
ir þekktir erlendir mcð.
Njóta þcssar skemmtanir mikilla
vinsælda nú, eihkum meðal yngra
fólks, því að cfni til yfirgnæfir
þár jasstónlist og dægurlagasöng-
ur, eða þá skemintiatriði, sem
teljast til léttmetis til aðgreining-
ar frá klassiskum söng eðamúsik-
skemmtunum. Hvorl það er rétt
að ncfna jassinn og dægurlaga-
sönginn ævinlega léttmefi á sviði
tónlistar læt ég aðra mcnn dæma
um, en þegar kabarettskemmtan-
ir cru vel skipulagðar, geta þær
verið mjög góð skemmtun, sem
vel er þess virði að evða nokkr-
um aurum og thna til þess að
sjá. i
Þorrakabarettinn.
Skammdegisskemmtun sú, sem
haldin var í Austurbæjarbíói, er
nefnd Þorrakabarettinn, því eitt-
hvað verður skemmtunin að heita.
Og svo fer hún fram á þorranum
svo réttncfni er það að þvi leyti.
en svo hætta öll líkindin. Það er
vingjarníegur og þægilegur blær
yfir þessari skemmtun frá fyrsta
atriði til þess seinasta. Óþving-
aður söngur og leikur ágætra
ínnlendra og erlendra listamanna
á þessit sviði. Og rétt er að láta
fólk njóta sannmælis, og í þessu
efni frekar ánægju en hitt, því
kabarcttinn, og reyndar sumar
fyrri kabarettsýningar, sem
liér liafa sézt, standa fylliíega á
sporði svipuðum sýningum á er-
lendum vettvangi. Svo tint sé til
það, scm skvggði á, þá var það
fyrst að halda verður slika sýn-
ingu í kvikmyndahúsi, þar sem
kvikmyndasýningar hafa veriS
uni kvöldið, en skemmtunin er
kl. 11,30 að kvöldi. Gólf eru þvi
óhrein og ósópuð. Þetta er smá-
atriði, sem crfitt er kannske að
gcra við, en rétt að minnast á,
ef hægt væri að ráða bót á.
Hraðinn niikið atriði.
í flestum kabarettsýningum er
hraðinn mikið atriði, og má aldr-
ei líða langt á milli atriða, þau
verða að reka hvert annað og
niðurröðun að vera lieppilega
skipulögð. í þessu efni skorti lít-
ið á lijá Þorrakabarettinum, en
ítölsku melódíurnar finnst mér
að hefðu átt að vera fyrst, en ekki
skotið inn á milli, eins og var
í þetta sinn. Heildaráferð kabar-
ettsins var góð og voru hlé öll
mjög stutt eða þvi nær engin.
Kynnirinn, Haukur Mortliens,
hefði mátt hafa samið betur það
sem liann flutti með atriðunum,
en það má líka telja til smærri.
sýndanna. Og meðlimirnir i hinni
ágætu hljómsveit Baldurs Kristj-
ánssonar hefðu gjarnan mátt
brosa stöku sinnum, þvi enda þótt*
Ieikur þeirra væri óaðfinnanleg-
ur og ckkert útfararsnið á hon-
um, var eins og hljómlistarmönn-
unum sjálfum leiddist, og munií
þá hafa verið þeir einu, sem það
gerðu á skemmtúninni.
Var ekki saknaði
En bezta lofið um þessa kvöld-
skemmtun mun þó felast i þvi, að
þótt auglýst spænsk dansmær
Iieíði ekki lcomið fram, vegna
þess að flugvélinni, er átti að
flytja hana liingað til lands, seink
aði, var ékki á áhorfendum að
í’inna að þeir’ söknuðú hennar. Eu
þeir, sem koma á síðari lcvöld-
skemmtanir þessa kabaíetts fá
það atriði auk allra liinna, sem
vöktu ósvikinn fögnuð á sunnu*
dagskvöldið. — kr.