Vísir - 06.02.1957, Page 4

VÍSIR
Miðvikudaginn 6. febrúar 10o7
Bangkok, 3. des. ’56.
Það lék nokkur vafi á ]>ví frá
byrjun, livenær við legðum af
stað heim á leið frá Melbourne.
Flugvél sú, sem við fórum
með suður, átti að leggja af stað
heimleiðis þ. 8. des., en fyrsta
flugvél Olympíuleiðangurs
Norðurlandanna átti að fara þ.
2. des. Olympíunefndin hafði
farið fram á, að íslenzki flokk-
urinn fengi að fara heim með
fyrstu flugvélinni og hafði
fengið óbeint ioforð fyrir þessu,
ef unnt yrði. Fór svo, að þetta
reyndist hægt, og lögðum við
félagarnir allir af stað frá Mel-
bourne kl. 4 þ. 2. des. Áður en
lagt var af stað, var ýmsum
skyldustörfum að sinna; gera
upp reikninga, kveðja kunn-
ingja sinna fána-athöfn (nið-
ui'tekningu islenzka fánans
o, s. frv.)
Við lögðum sem sagt af stað
af Essedonflugvelli klukkan
lítið eitt eftir 4 e. h.. Áður en
lagt var af stað var okkur sagt,
að flugið til Dárwin í Norður-
Ástralíu tæki 7 klst. og flogið
yrði í 5300 metra hæð. Fyrst
eftir að flogið var frá Mel-
bourne, flugum við yfir þétt-
býlt land með alla vega litum
og löguðum gróðrarskákum og
skógarreinum. Klukkustundu
síðar voru býlin farin að strjál-
ast og fækka.
Mannvii-ki sáust óvíða.
Á tveim stöðum, nokkru
noi-ðar, flugum við yfir vatna-
klasa mikla. (Hefur verið vatna
klasinn austur af Broken Hill).
Flest vatnanna voru lítið vog-
skorin og næstum því kringl-
ótt og ekki öll með sama lit,
Ijósgul eða dökkbrún. Á einum
eða tveim stöðum höfðu vötn
flætt yfir bakka sína, því trén
stóðu meðfram landinu allt í
ki’ing, úti í vatninu. Eftir hálfs-
annars tima flug sáust vegir
éða mannvirki mjög óvíða. Var
þá sýnilega komið inn yfir af-
réttarlöndin miklu innan við
byggðina. Öðru hverju lentum
við í hvítum skýjum, er minntu
helzt á iðulausa stórhríð að
vetrardegi. Kl. 5% flugum við
meðfram allstóru. kringlóttu
vatni, nema hvað nes eitt skag-
aði út frá norðurlandinu Það
var einkennilegast við þetta
vatn: að einstök tré og heilir
klasar stóðu upp úr vatninu hér
og þar. Nú sáust engin mann-
virki eða vegir, og skógurinn
var að hvex’fa.
Líkt og norður
af Þórsmörk.
í heilan klukkutíma, milli
6—7, var allt á kafi í skýjum,'
en þegar aftur sá niður, var
landið búio að fá á sig annan
svip. Landið hér var líkast hin-
um örfoka auðnum norður af
Þórsmörkinni heima, er nefn-
og oftast í þessari ferð, kaffi
eða te með slatta af kökum —
rausn var óvenjulítil í því
efni í þetta sinn. Sátu menn
þarna í hægindastólum, ýmist
úti eða inni, því sami hitinn
hélzt og stillilogn var á. Þrátt
fyrir hitann og ljósin í flug-
stöðinni_ var ekkert mikið af
flugum, aðeins nokkur fiðrildi
Ólafur Sveinsson:
í Bangkok —
á heimlei6 frá
Melbourne.
M*ur hiiiusi ntji otj tjunsii
iíntinn- uusiur ntj w>siui\
ast Emstrur eða Almenningar, á flögri og þau ekki mjög stór.
eintóm brúnleit moldarböi’ð
með reglulegum gulum leir-
skellum í hliðunum.
En það einkennilegasta við
landslagið var það, hve reglu-
leg’a þessi moldarbörð lágu; þau
voru eins og óendanlega löng'
beð í kartöflugarði eða bárur á!
bárujárni og vii’tust liggja;
norður-austur. Á einstaka stað1
I
var fjalllendi og voru sumstaðar
alldjúp gil, en ekkert vatn var
samt sjáanlegt í þeim. Einnig
sáust gular skellur eftir upp-
þornuð vötn. Um sólarlagið
|var þetta rauðleita landslag eins
og rauðglóandi. Um kl. 8 fór
'að dimma svo mikið, að ekki
sást lengur til jarðar. Vorum
'við þá aðeins hálfnaðir til
|Darwin. Þangað var komið kl.
jl0%. Var okkur sagt. áður en
lent vai', að þar væri 27 stiga
hiti. Það var lika auðfundið, er
komið var út úr vélinni að
maður var kominn í hitabeltið.
(Darwin liggur aðeins 12 stig-
um sunnan við miðjarðarlínu).
Við gengum inn í flugstöðvar-
(bygginguna og upp á loft; var
þar setusalur einn og allmargt
j íólk fyrir. Þarna voru ýmiskon-
j ar hreixxlætisþægindi fyrir far-
þega. Fóru sumir þeirra jafn-
vel í bað. Að öðru leyti var
! þarna framreitt ókeypis eins
Kai’lsvagninn var bjartur.
Frá Darwin var farið kl. 12%
eftir miðnætti. Ekki var tungl-
skin að nóttu til, eins og mjög
hefði vei'ið æskilegt, því næsti
áfangi var yfir jarðsvæði, sem
eg hafði mikinn huga á að fá
yfii’sýn yfir Indónesíu. En þótt
tunglskin væri ekkþ var samt
hægt að greina nokkuð.
Stjörnuskinið á þessum slóðum
jarðar er ákaflega bjart. miklu
bjartara en norðlægari eða
suðlægari slóðum. Eg sá því
greinilega skýhnoðra er svifu
undir vélinni. Eg man aldrei
eftir að hafa séð Karlsvagninn
eins bjartan og í þetta sinn.
Kjálkinn gekk nærri beint nið-
ur og var lágt á lofti yíir sjón-
deildai’hring.
Eftir að farið var frá Darwin
fóru flestir að sofa eða að reyna
að sofa, og ljós voru d.eyfð. Eg
gerði hið sama, en gekk ekki vel
að sofna. Þó mun eg eitthvL*
hafa sofnað, því næst er eg leit
út (tjöld voru fyrir gluggum),
var útlitið mjög bi’eytt; nú sást
ekki lengur hin dýrlega festing
himinsins heldur var koldimmt
loft og ekkert lengur að sjá íil
stjai’na. Samt gat eg greint hvít
smáský undir okkur og nokkru
síðar sá eg eitt Ijós. Var það
bjart, og gat eg ekki gei’t mér
aðra grein fvrir því, en að það
h_fi verið á vita á einhverri
þeirra eyja. sem þarna úir og
grúir af. Seinna um nóttina sá
eg annað ljós rnjög bjart. Eg
leit nú ekki út all-lengi, en
allt í einu faixnst mér eins og
birtu bregða fyrir eins og af
snæljósi inni í flugvélinni.
Eldingar í öllum áttunx.
Eg leit út og gaf heldur en
ekki á að líta, því eldingarnar
sindx’uðu allt í kringum okkur.
Eg sat hægra íxxegin í vélinni
og famxst mér eins og þrumu-
veðrið vera að fjarlægjast til
suðvesturs, — frá þeirri hlið,
sem eg sat í. Samt fórum við
inn í ský og vélin fór að láta
illa. Þetta hófst um kl. 2. Aftur
færðust eldingarnar nær okkur
og virtust íxú blossa enn nær
en áður. Þetta stóð nokkra
stund. Aftur hófst ókyi’rðiix og
hossið í flugvélixxni, svo að mað-
ur tókst nærri á loft í sætinu.
(Var þá tilkyixnt frá stjórnklefa,
|að nxeixn skyldu spenna á sig
sætisólarnar. Voru nú allir
vaknaðir.
Vegna hávaðans frá hreyfl-
unum, heyrðist engin þruma
inn í vélina. Eftir nokkra stund
kyrrðist aftur og menn tóku af
sér beltin En svo fæi’ðust eld-
ingai'ixar í aukana og ókyri’ðin
(í flugvélimxi jókst aftur. Tvisv-
ar var fyrirskipað að spexxna á
sig ólai’nar þessa sönxu nótt. En
unx klukkan 4 kvað alt í einu
við þvílíkur vábrestur, að yfir-
gnæfði hljóð hreyflanna og um
leið sást bláhvítt leifti’ið slá
niður í vinstri væng flug'vélai'--
innar og hríslast aftur af hon-
um. Um leið og eldinguixni
laust niður, kipptist vélin til,
en hélt síðan áfram, eins og
ekkert hefði í skorizt. Hi’eyfl-
arnir drundu sinn dinxma söng
eins og áður — en í vængjun-
um voru 50 þúsund lítrar af
benzíni!
I
Komið til Bangkok.
I Þetta kom töluvert við taug-
| arnar í ýnxsum, eftir því sem
mér lxeyrðist á nxönnum síðar
— enda varla furða. Nokkru
eftir þetta, eða unx kl. 4%, lægði
veðrið og var allt rólegt úr því.
En lengi var flogið yfir hvítri
skýjabreiðu án þess að nokkuð
Jsæi til jarðar. Loks fór að grisja
í eitthvað dekkra en skýin og
sást þá niður á gi'áan lxafflöt.
Nú var mikið farið að birta,
en sólin ekki kornin upp. Á þess-
um slóðum (rétt noi'ðan við
miðbaug) birtir mjög fljótt og
vai’ð skjótt albjart. Ekki leið
löng stund áður en sást til lands;
var það nes eitt skógi vaxið og
ekki mjög' breitt. Þar voru
nokkrar eyjar úti fyrir.
Brátt sást bær eða þorp með
húsum í vestrænunx stíl og voru
þar ljós í gluggum og á götunx
úti. Mun hafa verið skuggsýnna
þar niðri en uppi hjá okkur.
Ár voru þarna, en ekki mjög
langar, en bugðóttar mjög og
að því er virtist al-vatnsmiklar.
Benti það til, að landið væri
flatt og hallalítið. Öðru hvex'ju
i bar skýjaþykkni undir vélina
og sá ekki niður, en við flug-
I unx all-langa hríð meðfram
þessum skaga, er mér virtist
I liklegast að verið hafi syðsti og
! vestasti oddi Kochinkína, er
nefnist Camau, því þetta var
2—3 klst. áður en við komum
(til Bangkok. Þar lentum við
i kl. liðlega 11 eftir Melboui'ne-
tima, en ui'ðum að seinka klukk
unni um 3 klst, því þarna var
klukkan aðeins 8 f. h. Þai’na
gekk mjög seint að athuga
vegabi'éf manna. Nú var komið
sólskin og fagui’t veður.
Mannvirki liarla léleg.
Þarna var land marflatt og
allt var vafið grænum gróðri
með trjám á stangli; fannst
manni þetta búsældai’legt og
„túnin“ slétt og falleg. En þeg-
ar betur var að gætt, sást, að
sólargeislarnir endurköstuðust
frá vatni. Undir þessum víð-
lenda gróði'i var allt á floti.
Þetta voru rísakrar, nærri eins
langt og augað eygði. Frá flug-
höfninni var 40 mínútna akstur
til gistihúss þess, er okkur hafði
verið búin gisting í. Ókum Við
félagarnir þetta í tveim stórunx
bílum. Á þessari ökufei'ð varð
nxaður þess fljótt áskynja, að
við vorum komnir til „austur-
heims“. Mestan hluta leiðarinn-
ar voru allbreið síki með skolp-
lituðu vatni og lágu skakkar og
skældar lxrófatildurs-brýr yfir,
en á bakkanum hinum megin
voru bústaðir þeirra, er þarna
bjuggu, skældir og skakkir
tinxburkofar, er fremur líktust
hjöllum en mannabústöðum.
Var sú hliðin, er sneri að síkinu,
oftast opin. Sums staðar voru
bátskrifli (flatbytnur, sampan-
ar) og krakkar að vaða í skolp-
inu og konur að þvo þvott.
Þarna voru einnig, á stöku stað,
uxar miklir og fei’legir á beit,
með afarlöng horn, er stóðu
beint út til hliðanna, vaðandi í
vatninu upp á rniðjar síður,
Framh. á 9. síðu.
skarandi vaskur maður, rögg-
samur og hugprúður og trúði á
köllun sína til frægðar og frama
og í borgarastyrjöldinni var
hann kallaður „Hrokkinkollur
hershöfðingi“.
Cusler sviptur
stöðu.
En Custer var líka opinskár og
skorinorður. Og þegar öld-
ungadeildin lét rannsaka mál
um okur og sviksemi manna,
sem stjórnin hafði útnefnt til
að verzla við Indíána, var Cust-
er ómyrkur í máli og sagði ef til
vill meira en sönnunargögn
þau, sem hann hafði í höndum
gáfu tilefni til.
Á meðal þeirra, sem reiddust
honum var Grant forseti og
líklega sökum þess, að einhver
gkuggi af grun féll á bróður
hans, Orville. Custer var svipt-
ur stöðu sinni í hernum og
fylltist hann þá brennandi löng-
un til að ná réttlætingu og hrósa
sigri.
Maður sá, senx taka átti við
af Custer var hershöfðingi og
hét Alfred Terry. Þóttist hann
í mikinn vanda settur er mála-
lok urðu þessi og á síðasta
augnabliki gat hann komið því
til vegar að leyfi fékkst til þess
að Custer fæi’i með í leiðang-
urinn og átti hann að hafa for-
ystu fyrir sinni gömlu herdeild,
sem var sjöunda hestliðadeild.
Fundurinn.
Seytjánda maí 1876 hófst
leiðangurinn og fór löng vagna-
lest ásamt herliði frá víginu
„Abraham Lincoln“ hjá Bis-
mark, sem nú er höfuðborg
Suður-Dakota. Ríkisstjórnin
hafði látið það boð út ganga, að
engir fréttaritarar skyldu vera
í leiðangrinum, því að „af þeinx
st'öfuðu alltaf einhver vand-
ræði“. Einn komst þó með. Það
var ungur maður, Mark Kellogg
að nafni. Hann var blaðamaður
hjá „Bismai’k Herald“ og fór í
staðinn fyrir ritstjórann, Louns-
bei’ry ofursta, sem var veikur.
En Lounsberry var líka sér-
stakur fréttaritari fyrir New
York Herald, en það blað sendi
á sínum tíma Stanley til að leita
að Livingstone.
Þegar leiðangurinn hófst lagði
líka fljótaskip af stað annars-
staðar frá, hét það „Far West“
og flutti m. a. bii’gðir handa
liðinu og átti að hitta leiðangur-
inn við fljót eitt, sem kennt er
við Stóröfða. í nánd við þenna
stað var nxikill liðssamdráttur
Indíána. Voru það bæði Sioux
Indíánar, Cheyenne Indíánar og
aðnr bandamenn þeirra, en
lauslega yfirstjórn hafði höfð-
inginn „Sitjandi boli“.
Sheridan hershöfðingi, sem
var yfirboðari Terrys hafði gert
áætlun um tangarsókn úr þrem
áttum á Sioux Indíánana. Áttu
hershöfðingjarnir þrír Crook,
Gibbon og Custer hver að
stjórna sinni fylkingu. Sögurit-
arar álíta nú, að þetta hafi
verið framkvæmanlegt, ef rétt
hefði verið að farið. Fyrsta
hindrunin konx í ljós, er Crook
varð að hopa fyrir öflugum
flokki Indíána en höfðingi
þeii’ra hét „Ólmi hestur“.
Hinir ásettu sér þá að sækja
fram án Crook’s. Þeir álitu að
Indíánar liefðu ekki meira en
1500 manna lið, og að þeir hefði
því nægan liðsafla til að ljúka
fyrirætlan sinni. En í raun og
veru munu Indíánar hafa haft
þarna minnst 2 þúsund menn
og mögulegt er að þeir hafi verið
3 þúsund.
Áform Terry’s gerði ráð fyrir
því að Custer réðist að Sioux
Indíánunum frá uppsprettu
fljótsins við Stórhöfða. En
Gibbon átti að koma að þeirn
frá ósum fljótsins. Terry var
nxjög háttvís og gætinn í dag-
skipan sinni, hann vildi ekki
móðga hinn stórláta Custer, en
ljóst er að hann hefir ætlazt til
þess að tveir hershöfðingjar
legði til orustu saman, nenxa
mikilvægar ástæður væri fyrir
því að Custer hæfist handa
einn sér.
Franxh. ,