Vísir - 11.02.1957, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
Mánudaginn 11. íebrúar 19á7
Fjórum sinnum rifnaði trollið
af völdum mikils síldarmagns,
r*^H,
“I
.;i)r
4
■4
Sb M V€>iði é íi B'BB ti BS BS' Í^BBBSBS^
BSBBfÖ flotvÖB'pu.
Allmiklu fé hefir að imdan-
förnu verið varið lil síidveiðitil-
rauna við SV-Iand. 31.a. var
Neptúnus við slíkar tilraunir og
einnig' vélskipið Fanney. Grein
sú, sem hér fer á eftir um þær
tilraunir, er eftir Ingvar Pálma-
son skipstjóra, og birtist áður í
Ægi.
Laug-ard. 17. nóv. 1956 var
farið frá Reykjavík á vb. Fanney
til síldveiðitilrauna með kana-
díska flotvörpu, sem fengin var
þaðan, og þeir Kanadamenn liafa
notað með sæmilegum árangvi.
Dæmalaus ótíð var þann tíma,
sem tilraunir þessar sóðu. Ekki
var hægt að kasta á þessu tíma-
bili nema 10 sinnum á sildar-
svæðinu, vegna veðurhamsins og
einnig þegar útskot urðu vegna
þrengsla á síldarsvæðinu fyrir
reknetabátum, sem allir vildu
leggja net sín þar sem síldin var
mest. Stóð síldin oftast i einni
sámfelldri torfu á þó nokkuð
stóru svæði, oftast ofarlega í
sjónum, en ekkert þar utan við.
En óhemju magn síldar virtist
vera i þessari miklu torfu.
Fjórum sinnum sprengt
troll. -
Fjórum sinnum kom trollið
upp rifið, — sprengt af síld, og
var greinilega hægt að sjá, að
meira eða minna af síld hafði
verið í þvi, enda þótt ekkert
næðist nema það, sem ánetjað
var. Mjög er erfitt að greina á
trollinu hvort komin er síld í
það, þegar vont veður er og
sérstaklega, þegar sildin stendur
hátt í sjónum. Aldrei var togað
lengur en 12 — 20 mínútur í
einu. Hin skiptin sem hífað var
upp var ýmislegt að. Ýmis var
trollið ekki á því dýpi, sem síldin
hélt sig á, eða aðrir byrjunar-
örðuleikar, sem ekki er hægt
að lýsa hér, en sem aðallega
stöfuðu af óvana og illum veður-
skilyrðum. 1 stuttu máli sagt
virtist mér samt að slíkt troll
geti fiskað síld við vanaleg skil-
yrði hér — haust og vetur. —
Varpan er of lítil.
Hinsvegar kom það í ljós, að
þessi varpa, sem við höfum
fengið frá Kanada, er alltof veik
— úr of fínu garni — fyrir okkar
aðstæður. Hún er heldur ekki
gerð fyrir svona stóran bát, með
kraftmikilli vél, og ennfremur
höfum við miklu meiri og
þéttari síld en tíðkast vestra.
Það skal tekið íram, að þegar
fiskimálastjóri, Davíð Ólafsson,
pantaði þessa vörpu eftir minni
tilsögn, bað hann um vörpu fyrir
‘ 130 tonna bát með 320 ha. vél,
og hafði þá Fanney í huga, en
Kanadamenn nota eingöngu
minni báta .til þessara veiða og
með kraftminni vélum eða 150
til 170 hestafla; einnig er kyrrari
sjór, þar sem þeirra togveiðar ^
fara fram. Gefur að skilja, að.
því íínni og léttari sem flot-j
vörpur eru, því fisknari eru
þær og sérstaklega á sild, sem
er yfirleitt stygg og fljót í för-
um.
1 þessum tilraunum höfum við
einnig með annað troll. (Ég nota
hér nafnið troll, en ekki vörpu,
þar sem ég hef rekið mig á að
margur blandar þessu nokkuð
saman, þegar talað er um vörp-
ur — stóru hringnótinni, sem
Sturlaugur Böðvarsson fékk frá
Kanada og þessari flotvörpu,
trolli).
fslenzkt troll.
Þetta annað troll er frá Akra-
nesi og hefur búið til hagleiks-
maður nokkur þar — Runólfur
Ólafsson húsgagnameistari. I-Ief-
ur það áður verið reynt á
Fanney, en var þá stærra. Þegar
það var minnkað, var tekið veru-
lega úr belg þess og hann stytt-
ur.
Ekki tókst okkur að fá nema
mjög lítið í einu í þetta tro.ll,
þó að allt væri í lagi og ítarlegar
- tilraunir gerðar í ágætri síld og
tel ég það stafa mikið af því, að
belgur þess var sem sagt enginn.
Þegar' síld var komin í pokann,
kom svo mikil mótstaða, að sild-
in gat ekki gengið inn í trollið.
Einnig var það klætt innan með
þéttriðnu neti og olli það þyngsl-
um í sjónum. Hlera hafði Run-
ólfur á endum togvirsins og úr
þeim tvöfalda 25 faðma hliðar-
víra (grandara) í væng trollsins.
Hlera þessa lízt mér mjög vel á,
og fara þeir vel í sjónum, og er
mjög gott að vinna með þeim,
hvort sem trollið er haft hátt
eða lágt í sjónum, eða i botni.
Mér virðist þetta kanadíska
troll vera liklegast af þeim vörp-
um, sem ég hef séð, til að geta
náð okkar síld á mismunandi
dýpi uppi í sjó, ef hægt verður
að nota með sama árangri sams-
konar troll úr miklu sterkara
garni; það er að segja, að það
verði ekki of þungt og viðamikið i
sem flotvarpa og þar af leiðandi |
ófisknara. Verður það að sjálf
sögðu reynt næst, þegar veiði
tilraunir verða gerðar og borið
saman við þetta fína troll
Annars tel ég þessar veiðitil
raunir, sem gerðar voru á Fann
ey í haust ekkert að marka, þar
sem aldrei kom dagur, sem hægt
var almennilega að athafna sig
með óþekkt veiðarfæri, veðurs
vegna. Til marks um það gátu
reknetabátar lagt net sín þrem
sinnum og í hvert skipti eyði-
lagðist meira og minna af netum
þeirra, mest vegna veðurs.
Þó að vitað sé að mikil sild
hafi komið í trollið nokkrum
sinnum og það sprungið af þeim
sökum, er það ekki nein sönnun
fyrir því, að þarna sé fundið
veiðarfærið, sem komið geti í
stað reknetja.
Þörf á meiri tilraunum.
Ég tel að gera þurfi ítarlegar
tilraunir við vanaleg skilyrði í
lengri tíma, heila vertíð t.d. og
sjá hvað hægt er að veiða, og
hvað þessi útgerð kostar, eða
hve arðvænleg hún er; vona ég,
að það verði gert.
Óvíða i heimi er eins mikið
síldarmagn og við strendur lands,
vors, og hvergi eins langan tíma
af árinu éins og hér við suðaust-1
ur, suður og suðvesturland, þvij
að heita má, að meiri hluta árs-j
ins sé að finna óslitnar, margraj
fermilna stórar síldartorfur, j
haust, vetur og vor. Hafa menn'
tekið eftir þessu sérstaklega
eftir að dýptarmælar komu í
skip hér, en sára lítið af þessarij
síld hefur verið veitt. Væril
i
ábyggilega ómaksins* vert að j
reyna ao finna það veiðarfæri, |
sem hægt væri að veiða þessaj
síld i og með minni kostnaði enj
reknetin sýna.
Tel ég líklegt, að flotvarpan
muni reynast heppileg til síld-'
i
veiða hér fyrir sunnan land, þar
sem við eigum oft við slæm
veðurskilyrði að stríða og illt
að koma hringnótinni við að
staðaldri.
I
Ilringnót og veiðitimi.
En öll okkar veiðarfæri til i
þess að veiða síld hér við Suður- j
Iand og viðar, verðum við aö út- i
búa og gera tilraunir með eftir,
þeim aðstæðum, sem við eigum
við að búa á þessum tíma ársins. j
Annars held ég, að hringnótin
eigi eftir að lengja okkar sild-
veiðitímabil verulega — sérstak-
lega á vorin og jafnvel seinni
hluta vetrar.
Auðvitað er bátalag okkar
óhentugt fyrir hringnöt, þar sem
tíðarfar er elcki sem best og
orsakar það, að eins og er verð-
um við að hafa lausan bát undirj
nótina. En öruggara er það að
geta haft nótina á sama bátnum.
Og þótt við eigum nú liklegastj
komu Fanneyjar mikið það að ^
þakka, að verulega var farið að
nota hér hringnót á minni báta. *
hefur þao reynzt erfitt að breyta 1
lagi bátanna að sama slcapi og
tel ég það illa farið. Enda tel ég,
að með allri þeirri táíkni, sem
svo að segja daglega kemur 1
notlcun, séu hringnótabátar ein-
mitt með Fanneyjar lagi okkur
verulega hentugir, og raunar við
hvaða veiði sem er. Að því er
snertir síldveiðarnar á ég aðal-
lega við okkar ágætu dýptar-
mæla og Asdiktæki, sem komið
er i flesta báta, og kraftblökk þá,
sem reynd var liér í sumar til
að draga nótina með inn og sem
bæði sparar mann og er helm-
ingi fljótvirkari.
Sjónvarp við veiðar.
Nýlega hef ég séð það í fiski-
tímariti, að Ameríkumenn séu
farnir að nota nokkurskonar
sjónvarp við síldveiðitilraunir
með flotvörpu, og getur maður
þá séð bæði síldina og trollið
inni í stýrishúsi. Væri þá ef til
mögulegt að gera eitthvað við
kenjum hennar.
Einnig treysti ég mikið á okk-
ar ágætu fiskifi’æðinga að rann-
saka enn betur og fylgjast með
göngum og háttum Suðurlands-
síldarinnar heldur en verið hef-
ur. Og mundi þáð jafnvel einnig
geta haft mikla þýðingu fyrir
sumarsíldveiðina.
Saud Arabíukonungur hefur vcrið í opinberri heimsókn vestan.
liafs, eins og allir vita. Með honuni á .nyndinni er sonur hans,
sem verið liefur máttlaus að niestu í hægri fæti og handlegg frá
fæðingu. A að leita honum lækninga í bandarísku sjúkraliúsi.
geri þetta,“ sagði Conant, „og að
ég lifi svo ekki fimm ár? Hvað
gerist þá?“
„Fjármálaráðuneytið myndi
heimta erfðafjárskatt af allri
upphæðinni á kostnað aðalerf-
ingja.“
„Það væri enginn aðalerfingji,
ef ég hefði gefið allt, — er það?“
„Fjármálaráðuneytið myndi
stefna öllum, sem hefði fengið
gjafir, og ef þeir — og pening-
arnir — væru undir brezkum
dómstólum myndi fjármálaráðu
neytið innheimta. Eg ráðlegg
þetta ekki Conant. Þetta gæti
orðið til þess að leggja erfingj-
um yðar dýrar málssóknir á
herðar, því að því megið þér
trúa að fjármálaráðuneytið
myndi berjast fyrir sínu með
hnúum og hnefum."
. „Eg vil sannreyndir en ekki
ráð,“ sagði Conant stuttur í
spuna.
„Ég er búinn að segja yður
hver reyndin vei’ður“, svaraði
lögfræðingurinn úfinn i skapi.
„Og þér komist ekki undan
henni.“
„Já, en við erum ósammála um
það, Merryweather", sagði Con-
ant hress í máli og ögrandi.
„Það er til undankomuleið frá
því sem þér kallið sannreyndir,
en ég leyfi mér að kalla það blátt
áfram rán, sem sósíalistahópur
hefir soðið saman. Það er til
undankomuleið, minn lagalegi
vinur.“
„Það var til erfðafjárskattur
áður en sósíalistar urðu til.“
„Já, það getur svo sem verið“,
sagði Conant af dálítlum æsingi,
— en hann neitaði að láta di’aga
málið á hliðarspor. „En mín eign
á ekki að borga neinn erfðafjár-
skatt. Ekki einn eyri, heyrið þér
það? Sósíalistar geta náð sér í
peninga til þess að koma i verk
sínum vitlausu áformum ein-
hversstaðar annarsstaðar en frá
mér. Þér brosið, vinur minn, en
þér munuð lifa nógu lengi til
að sjá, að ég hefi rétt fyrir mér.
Hvernig ætla ég að gera það?
Ég mun sjá um það. En i milli-
tíðinni hefi ég nokkur fyrirmæli
að gefa yður. Seljið jiennan stað,
það er það fyrsta. Hann er of
stór fyrir mig og mér hefir
aldrei geðjast að honum í raun
og veru. Hann kostaði mig 25
þúsund pund fyrir svo sem 20
árum. Og ég hefi eytt í hann 10
þúsund pundum og ég vil græða
á honum. Byrjið strax á því. Svo
vil ég að þér útbúið þrjú gjafa-
bréf fyrir mig. Hafið þau lögleg
að öllu leyti, en skiljið eítir eyðu
fyrir upphæðirnar og svo fyrir
nöfnin. Og flýtið yður. Ég vil
ekki vakna einn góðan veðurdag
og lcomast að þvi, að sósilistar
hafi lagt skatt á gjafir. Ég vona
að þeir hafi ekki gert það?“
„Nei. Nema þér lifið ekki í
fimm ár eftir að þér gefið gjaf-
irnar — þá kemur skatturinn
inn. Er það þá eitthvað fleira?"
„Já. Ég vil að þér kyrínið mig
einhverju áreiðanlegu fast-
eignasölufélagi í vesturlandi.
Þér getið lcallað mig Smith. Eg
vil gjarnan líta á einhverjar
smá eignir. Þér skiljið þetta?“
Merryweather opnaði munn-
inn til einhverra mótmæla, en
hugsaði sig um. En að sioustu
sagði hann. „Munið það, að ég
vil eklci hafa neitt að gera með
það, sem ólöglegt er.“
„Það sem ég ætla að gera, er
lagalegt. Ég ætla að lifa í 5 ár.
Er eitthvað ólöglegt við það?
Þarf ég að spyrja lögfræðing
um það? Verið ekki með neina
vitleysu. Eins og hver annar,
munið þér, þegar tíminn kemur,
gera það eitt.sem hagsýn sjáifs-
hyggja segir yður að gera.“
Á komandi dögum uppgötvaði
John Conant aðlífið hafði fengið
nýjan tilgang. I-Iann helgaði sig
iþeirri vissu að forða eignum sín-
um úr kióm skattstjórans. Hann
varo hraðari í spori. Matarlj’st
hans batnaði og með henni skap
hans. Hin nýja starfsemi, sem
hann rækti af svo miklum áhuga
var hressandi tilbreyting frá
þreytu starfsleysisins.
Willis, O’Conor & Blackburn.,
Framh. á 9. síðu.
___r