Vísir - 16.02.1957, Blaðsíða 5

Laugardaginn 16. febrúar 1957
VÍSIR
Ragnhildur á Loftsstöðum.
Stöku sinnum geng ég af ein-
hverri rælni inn í verzlanir í
Reykjavík og spyr eftir ein-
hverju smávegis. Oft er ég þó
horfinn út aítur áður en ég fæ
(mjg afgréiddan, vegna þ/éss
hve erfitt ég á með að bíða og
leiðist að horfa uppá það sár-
þreytta fólk, sem ég minnist
ekki að hafa þekkt í mínu ung-
dæmi meðan vinnudagur var
langur. Og alveg sérstaklega er
þetta mikil áreynsla fyrir mig,
ef ekki er á takteinum skýring
á því hvers vegna maður er
svo oft látinn bíða í þessum
bæ. Þegar ég sný þannig aftur
heim til mín, án þess að hafai
fengið þann hlut, sem mig van-
hagaði um eða kannski bara
langaði í, verður mér æði oft
hugsað til þeirra ára, er seina-
gangur af því tagi, sem nú
tíðkast hér alltof víða, var tal-
inn glæpur á borð við þjófnað.
Ragnhildur Gísladóttir var
Skaftfellingur, fædd 1869, en
giftist Jóni Jónssyni, Jónssonar
á Loftsstöðum í Flóa og bjuggu
þau þar mestan hluta ævinnar.
t hún alin upp við taumlausa
j vinnuhöi’ku, en hún lærði
^snemma að æðrast ekki hvað
sem á gekk, og hún virtist aldrei
geta orðið þreytt. Oft sá ég
hana að afloknu tuttugu stunda
dagsverki leggjast til hvíldar
án þess að fara úr fötum. En
Þau eignuðust 13 börn, og dóu hun komst aldrei í kynni við hið
7 í æsku en 6, Kristín, Jón,
Sigríður, Jón, Anna og Gísli
komust upp eru enn á líf 1.
Fyrir tæpiega hálfri öld v ir .
engin kona víðkunnari á Suður-
tærandi slit efa og hiks, og hún
gekk ávallt að sínu starfi eins
,og það væri hverju sinni hið
eina. sem biði hennar.
Síðustu ár ævinnar dvaldist
landi en Ragnhildur á Loftsstöð RaSnhildur á elliheimilinu.
um. Fólk úr öllum sveitum Hún, sem átti svo erfitt með að
sunnanlands leitaði til hennar, varð þó að sætta sig við
því það var á allra vitorði að bað hlutskipti um sinn. Eins og
hún kunni ráð við meinum
þeirra, sem aðrir þekktu ekki.
Þó átti hún ekki í fórum sín-
um önnur meðöl en þau, sem
hún sauð úr grösum og rótum,
er hún aflaði sér með ærnu erf-
hún greip hverja mínútu áður
fagnandi hendi, sem óvænta
gjöf, svo mun hún líka hafa not-
að hinar síðustu, til þess að efla
með sér þá eftirvæntingu, sem
hlaut að ná hámarki á þeim
iði úr fjarlægum stöðum. En1 Þrepskiidi, þar sem landnema-
það var líka vissulega eitthvað hóPurmn hennar- sem fenSið
allt annað og meira um vert, en hafði annars staðar land til að
erja, átti að koma til móts við
Og alltaf gengur mér jafnilla að graaavatnið hennar fræga, sem fa„naðar
skilia bað fnlk ™ tntnr 'seiddi folk til hennar. Það, sem hana °S taka nndir faanaðar-
Sig haft M i bví ÍS fara *l‘ ««» >«*» virtist “”g
Mildur janúarmánuður:
Hross í haustholdum á
Biönduósi í mánaðarlok.
ísmn? sólsi'sfundir hér, gísis
©g í Efieðalj&núar.
Fyrsti mónuður nýja ársins þingviði um miðjan mánuðinn.
var mildur um allt land, eink- Þann 14. og 17. gerði mikil vest
um þó á Norðurlandi. j anveður, sem gerðu mikinn
„ , ... , ,’usla á Norðvesturlandi, einkum
Manaðarhitinn a Akureyri
.. „ n .. „ “ þo a Flateyri, þar sem sjor gekk-
varð 0,8 stig, en meðallagið er. J ’ &
talið —2.5, munurinn er 3,3
svona hægt.
Á sumrin aftur á móti, er ég
þeysi eftir óraleiðum malar-
veganna íslenzku, gegnum
þessa konu, frænku eldfjalls og
íshafs og Kjarvals, var sá eig-
inleiki að mega aldrei aumt sjá
án þess að rétta fram hjálpar-j
hönd, hvernig sem á stóð. Og;
strjálbyggðar sveitir og jafnvel svo mjög sem óþolinmæði henn-
fjarlægar óbyggðir, ek eftir
milljóna króna stálbrúm, eins
og í ríku löndunum, og fyrir
eyrun ber þytinn af rafmagns-
vírum og símastaurum_ verður
mér tíðum hugsað til þeirra fáu
sálna, sem þetta dvergþjóðfé-
ar gagnvart ranglæti og sjúk-
dómum var vægðarlaus, jafn
óþrjótandi var langlundargeð
hennar við þá, sem voru lítil-
sigldir og breiskir. Andspæn-
is þessari lágvöxnu konu, með
sitt hrafnsvarta hár og brúnir,
unni af fölskvalausri ástríð’
Kæra Ragnhildur mín. Ekki
mun ég verða svo gamall, að
mér líði sú nótt úr minni, er
við hittumst rétt fyrir sólarupp-
komu í móunum fyrir ofan Gaul
verjabæ, ég gegndrepa og þrek
aður af hlaupum á eftir ánum
þínum, sem oft líktust svo mjög
húsmóður sinni um hávísinda-
lega forvitni og kjarvalska æv-
intýraþrá, en þú á barmi ör-
mununnn er
stig. í Reykjavík varð aðeins
litlu hærri mánaðarhiti, 1,1 st.,
en þar er meðallagið —0,6, svo
að frávikið verður helmingi
minna en á Akureyri, 1,7 stig.
■Þetta er í samræml við: þá
gömlu reynslu, að andstæður
veðráttunnar eru meiri norð-
an lands en sunnan, þar er kald
ara í frosthörkum, en tiltölu-
lega hlýrra í hlýindum. Svo
rnildir janúarmánuðir sem
þessi eru þó mjög sjaldgæfir á
Norðurlandi og koma varla fyr-
ir nema á hlýviðrisskeiðum. Ár-
ið byrjar vel að því leyti.
á land, fyllti kjallara, gróf und-
an húsveggjum og gerði fleiri
hervirki. Eftir þetta fór heldur
að kólna í veðri og nú versnaði
tíðarfarið á suðvestanverðu
landinu. Þar setti niður tölu-
verðan snjó upp úr 20. janúar
og bætti síðan við hann, eink-
um þann 29. og 30., en báða dag
ana gerði austanhrinu upp úr
nóni, þó að veðrið stæði stutt í
bæði skiptin.
lag ræður yfir, til þess að ryðja og tinnudökku augu sem gneist-
braut gegnum torfærur lífsins, I uðu af lífsorku og svimandi
með það mikla bákn á herðum bjartsýni, kenndi fólk tíðum1 siaia
sér, sem beina á straumi fossa-' þess gruns að á bak við einaj humi
aflsins og fjármagnsins um' umkomulausa mannveru stæðu rniikhl
þetta víðáttumikla landflæmi, oftlega einhver æðri máttar-j glesf
svo þar megi ríkja mannlíf og völd, og stýrðu jafnvel reikulli gieði-
' hendi hennar. ;fen§ið neitt
Miest í Kalmannstungu.
Úrkoma var misjöfn eins og'
vænta má í svo einhliða veðr-
áttu, sem verið hefur. Mest varð
hún um suðvestanvert landið,
víða um 50% umfram meðal-
lag. Á Jaðri í Hrunamanna-
vilnunar af ótta um að eitthvað hreppi, skammt frá Gullfossi,5
kynni að hafa komið fyrir ófor-! mældust 208 mm, 162 á Stór-
skjólstæðinginn þinn í höfða í Vestmannaeyjum og í
næturinnar. Þar urðu
fagnaðarfundir og þú
! Þegar ég kynntist Ragnhildi um á þeim Loftsstöðum, þar úrkoman víðast um meðallag,
á Loftsstöðum var ég ellefu ára sem þú ræður nú ríkjum, en ef minnst á Mýri í Bárðardal, 6,8
og hún um fimmtugt. Hún hafði svo kynni að vera, mundi ég mm, 39 á Akureyri, 29 á
þá nýlega lokið því skyldu-|fús að gerast hjá þér smali í
verki við lífið að ala því fullan annað sinn, þegar ég hef sinnt
helzt fagurt mannlíf. Og þá
ásækir mig óskyld tilfinning:
Það hljóta víða að leynast menn
og konur í þessu landi, sem
lagt hafa meira af mörkum í
bú þjóðarinnar en það sem tí-
undað er í hagskýrslum og af-
rekaskrá þeirri, sem blöðin! tug nýrra landnáms manna. En smaermdum, sem ég á ólok-
okkar flytja á síðum sínum. hún leit á Það sem bann barna' lð fyrir nokkra vini mina
skóla, sem hún kynntist ekki í beggja megin heiðarinnar.
Nýlega er fallin í valin ein æsku, og nú var lífið að byrja. J Ragnar Jónsson.
sú kona íslenzk, sem lét undir Hún vissi vel að það er stutt og
höfuð leggjast að telja fram af-' dýrmætt og því mátti ekki sóa
köst sín um dagana, og er lífs- í iðjuleysi. Hún ætlaði sér að-
starf hennar þó vissulega nokk eins einn dag í sængurlegur, og
ur skýring á því, hvers þessi það voru jafnframt einu hvíld-
litla þjóð hefur orðið megnug.' arstundir hennar í lífinu, nema
En hún mundi áreiðanlega þegar jörðin heimtaði sitt aftur j
kunna mér litlar þakkir fyrir jafnharðan, sem var svo altítt, Blaðinn liaí'a borizt tvær ensk-
þáð að ég mikli hlut hennar fyr-: hér áður. En hún véfengdi ekki ar bækur, The Quare Fellow,
ir heiminum, enda skal ég ekki dóma Guðs enda vissi hún að leikrit í þrem þáttum, eftir
verða langorður og dreg flest sú jörð, sem við erum öll kom- Brendan Behan, og bók mn iiinn
það undan, sem verulegu máli in af, tekur við okkur aftur og heimsfræga enska leikara, Paul
skiptir hana. elur önn fyrir okkur. Sjálf var Scofield.
Keflavík, 132 í Reykjavík og
104 í.Síðumúla. í Kalmanns-
hástöfum í orðlausri tungu mældust 256 mm, og er
hef því miður ekki það meira en enn hefur frétzt
hugboð um það, um á landinu í þessum mánuði.
hvort ær eru enn hafðar í kví- Um Norður- og Austurland var
Tvær bikiistar-
bækur.
Blönduósi, 54 á Hólum í Hjalta-
dal, 43 í Grímsev. 177 á Hall-
ormsstað og 37 í Gunnhildar-
gerði í Hróarstungu, 171 á
Kirkjubæjarklaustri en 208
Vík í Mýrdal.
5 klst. sólskin hér.
Sólskinið í Reykjavík var 5
klst. og er það eins og í meðal-
janúar.
Jarðbönn um mánaðamót.
Suma dagana gerði spilli-
blota, og víða máttu heita al-
ger jarðbönn um mánaðamót-
in, t. d. í Borgarfirði. En strax
norður í Húnaþingi var snjólétt
með afbrigðum, og á Blöndu-
ósi voru útigengin hross talin
því nær í haustholdum um mán
aðamótin. Einnig var rnjög snjó
létt austur eftir öllu Norður-
landi og svo suður og' vestur um
Skaftafellssýslur. Samgöngur á
landi voru þar óhindraðar því
nær sem á sumardegi og flest
veður minni en hér á Suðvest-
urlandi. En eitt var sameigin-
legt veðráttunni um landið allt,
miklir umhleypingar og ógæft-
ir til sjávarins, svo að vafa-
laust hefur valdið -milljóna-
tjóni.
Nokkuð bar á þrumuveðrum
í þessum mánuði, t. d. þann 7.
19., 23. og 24. Klukkan 1 eft-
ir hádegi fimmtudaginn 24.
laust eldingu niður í spennistöð
í Þorlákshöfn og eyðilagði
- spenninn.
I,
Marilyn og Rock
hættuleg.
Stjórnin í Irak hefir undan-
Fyrri hluti mánaðarins var j farið bannað sýningar á tveinu
mjög mildur, t. d. komst hit-. bandarískum kvikmyndum.
inn í 13 stig á Húsavík þann j í annari myndinni feikur
16. Á Hallormsstað var grænn Marilyn Monroe aðalhlutverkið,
litur í túnum og fór vaxandi en hin er ,,Rock Around the
fram yfir miðjan mánuð, þar Clock“. Voru báðar taldar sið-
fundust útsprungnir humlar á spillandi fyrir æsku landsins.
HEIMDALLUR
F.U.S.
1927 16. febrúar 1957
30 ÁMA AFMÆLISFAGAABUm
verður haldinn í Sjáiístæðishúsinu laugardaginn 16. febrúar klukkan 8,þ0 e.h.
FjMhreytt dugskrtí
Aðgöngumiðar á sknfstofu Heimdallar í Valhöll, sími 7 i 03.
Sfflioldng eða dökk íöt.