Vísir - 21.02.1957, Qupperneq 4

4
VTSIR
Fimmtudaginn 21. febrúar 1957
TZSXR
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Ilersteinn Pálsson.
*
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLABAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Athygiisverð aðferð við
listkynningu.
Erlend málverk sýnd á vinnu-
stöðum í Reykjavík.
Tiigangurinn helgar meiaiið.
Almenningur hefir haft lítii
tök á því að kynna sér hvað
satt er í þeim rógi og blekk-
ingum/sem kommúnistar, og
] og kratar hafa undanfarið
■ ausið yfir verzlunarstéttina.
1 Á hverjum degi er „Þjóðvilj-
inn“ með fullyrðingar um
1 okurálagningu í verzluninni,
sem ekki hafa við nein rök að
styðjast. Skýrir blaðið frá
álagningu, sem er uppspuni
og ósannindi.
En það er erfitt fyrir almenn-
ing að gera sér grein fyrir,
hvað satt er eða logið. Rógur
1 stjórnarblaðanna er settur í
gang, til þess að réttlæta þær
pólitísku hefndarráðstafanir,
1 sem stjórnarflokkarnir
fremja nú gagnvart verzlun-
arstéttinni.
Þegar verðlag er frjálst, eins
og það er nú í flestum lönd-
j um Vestur-Evrópu, eru ætíð
einhverjir, sem nota sér
frjálsræðið á siðlausan hátt,
j ef þeir sjá sér færi. En megl
inhluti viðskiptanna fer eft-
ir ákveðnum og viðteknum
j reglurn, enda er erfitt í
] frjálsri verzlun, þar sem nóg
ei- framboð af vörum, að okra
á almenningi í vöruverði.
Viðskipti hér á landi eru yfir-
leitt rekin á heiðarlegan hátt,
og verzlunarsiðferði er ekki
1 á lægra stigi hér en annars
: staðar á Nox-ðurlöndum. Og
þegax’ reynt hefir verið að
! gera samanburð á álagningu
þar og hér, hefir komið í Ijós,
að álagning hefir verið lægri
hér á flestum vörum.
Aðfei'ðirnar, sem nazistai-nir
notuðu og síðar kommúnist-
ar til þess að útrýma and-
1 stæðingum sínum, voru þær,
< að bera þá lognum sökúm og
’ nota það sem átyllu fyrir of-
sókn á hendur þeim, Kjöröi'ð
kommúxxista hefir jafnan
yerið „tilgangurinn helgar
' meðalið".
Þetta er einmitt sú aðferð, sem
þeir nota nú til þess að ganga
milli bols og höfuðs á frjáls-
um verzlunarrekstri hér á
landi. Og þeir hafa fengið
' vini sina_ Alþýðuflokkinn og
framsókn, í lið með séi’.
heilbrigðum verzlunarrekstri
í landinu. Af hendi komrn-^
únista er þetta gert að yfir-
lögðu í'áði. Hinir hafa að lík
indum samþykkt þetta af því
að þeir vissu ekki hvað þeir
voru að gera.
Engin athugun hefir farið fram
á því, hvað heilbrigð verzlun
í landinu þui'fi að hafa í á-
lagningu, til þess að geta
annast vörudreifinguna.
Ákvæðin eru sett algerlega
af handahófi, en þess aðeins
gætt, að þau séu nógu lágt
sett. Álagning á margar
vörutegundir er svo lág í
heildsölu og smásölu, að ó-
hætt er að fullyrðat að slíkt
þekkist hvergi í nálægum
löndum.
Af því að ákvæðin eru sett af
algeru handahófi og án
nokkurs tillits til verzlunar-
venju, rekast menn á aðra
eins fjax-stæðu í ákvæðunuin
og þá, að á tízkuvarning
eins og sokka má leggja
20% í smásölu en á vinnu-
fatnað og sjóklæði má leggja
á 23%. Heildsölunni er yfir-
leitt ætluð álagning 6—10%
en smásölunni 20—30 %.
Ofsókn stjói'narvaldanna á
hendur verzlunai-stéttinni er
nýtt • fyrirbrigði. sem sýnir,
að hinillu öfl í stjórnai'sam-
stefnum og lánar svo myndirnar
til ýmissa fyi'ii'tækja. sem koma
þeim fyrir á lientugum stöðum
i vinnustöðvum, í matsölum og
öðrum þeim stöðunx þar sem al-
menningur og stai'fsfólk fær
notið myndanna. Svo er skipt
um myndir eftir nokkui'n tíma,
Þannig verður ein samfelld lista
vei'kasýning og að jafnaði pi'ýða
einhverjar myndir veggi vinnu-
salanna árið um ki'ing..
Þá eru haldnir fræðslufyrir-
Til Reykjavíkur er Jcominn
á vegum Ri kisiitvarps ins Norð-
maðnrimx Káre Kolstad formað-
ur félagsskaparins „Kunst pá
arbe,)dspkulsen“ og' hefur liann
meðferðis safn málverka, sem
sýning verður haldin á fyrst í
þ.jóðminjasafninu en síðan verð-
ur máiverlfxmum komið fyrir á
ýmsum vinnustöðum hér í bæn-
xxm.
Vilhjálmur Þ. Gíslason, út-
varpsstjóri, skýrði blaðamönnum
frá því í fyrradag að með því íesti'ar eða bæklingur látnir1 fyrir marga, sem ekki voru
Gamall kvikmj'ndavin.ur. skrif-
ar Bei'gmáli:
Saga líorgarættarirmar.
„Nú er þá Nýja Bíó farið að
sýna Sögu Borgarættarinnar
enxi einu sinni — og ber það
sannarlega að lofa, því að það
er mai'gt, sem mælir með því, að
slíkar myndir liðins tima séu
sýndar endrum og eins, fyrir þá,
sem hafa gaman af að sjá þær
á nýjan leik, og hina, sem íá
með þessu kynni af kvikmynd-
inni og kvikmyndatækninni þá,
áður en talmyndimar komu til
sögunnar. Sökum þess hve mikl-
ar breytingar hafa oi'ðið á undan-
gengnum 3—4 áratugum ætti
það að vei'a talsverður viðbuxður
að fá listaverkasýingu þessa
til landsins vildi Rikisútvarpið
stuðla að þvi að kynna íslend-
ingum ei'lenda list og væri þetta
raunverulega framhald af þeirri
listakynningu, sem útvarpið hef-
ur beitt sér fyrir með fyrirlestr-
um undanfai'in ár.
Listkynning þessi ér með
nokkuð séx'kennilegu mófi, því
svo má að oi'ði kveða að í þessu
tilfelli komi listin til þeii'i'a,
sem ekki koma til hennar. Kái'e
Kolstad skýrði blaðamönnum frá
þessai'i merkilegu hi-eyfingu,
sem átti upphaf sitt í Noregi, en
héfur nú viða verið tekin upp
í sama formi.
í stuttu máli er sagan þessi.
Félagsskapurinn lætur gei-a
eftii-myndir af frægum málverk-
um fi'á ýmsum tímum og ýms-
um löndum, flokkar svo mynda-
safnið eftir löndum, eða lista-
fylgja myndunum. Þeir sem svo
fá lánaðar rnyndir greiða nokkra
þóknun fyrir, en þessi listkynn-
ing er í Noregi talin hafa það
mikið menningai'gildi að ríkið,
bæjarfélög og aðrir opinberir
aðilar styrkja félagið. Svipuð
félög hafa veríð stofnsett í
öðrum löndum.
komnir það langt á lífsbi'autinni
þá, að þeir væru fai'nir að „fara
i bxó“ — eða höfðu alls ekki litið
heimsins ljós, að sjá þessa kunnu
mynd.
Með nýjiim texta og
nýiTÍ hljónilist.
Mér er sagt, að myndin hafi
verið endurbætt eftir föngum,
Mýndiniar á sýningu þéirri m. a. settur í hana ísl. texti,
sem hér verður sýnd eru lánd-
lagsmálverk í evrópskri list fi'á
miðöldum fram á okkar dag. Eru
þetta eftirlikingai'.
Annar hluti sýningarinnar er
norsk grafik og eru það fi'um-
myndir.
1 dag og næstu daga verða
myndirnar til sýnis fyrir almenn-
ing í þjóðminjasafninu, en síðan
verður myndunum dreift á
vinnustaði þar seix. skilyrði eru
til að hafa þær til sýnis.
vinnunni hafa nú yfirhönd-1 Vlsu n°kkxu niinni en 1955, sem
ina. Váfalaust munu stjórn- vai’ metái, en síldarafli var mun
ai'blöðin þyi'la upp stói’yi'ð-
um og svigui'mælum umj
verzlunai'stéttina, til þess að
réttlæta hinar óviturlegu og
ósanngjörrxu aðgerðir gagn-
vart henni.
En livað sem }>au segja getur
ekkert haggað þeirri stað-
reynd, að árásin á verzlunar-
stéttina er gerð með }>að
mark fyrir angum, að útrýma
frjálsum verzlunaXTekstri
svo að einokunarverzlun og
Framleiðsla sjávarafurða meiri
en á nokkru öðru ári.
Freðíiskíramleiðslaii varð |i«>
ininni en árið 19.ÍJ.
Framleiðsia sjávarafurða j ur hún herzlumuninum, 'ji.ca-s.
vegna hennar fyrst og fremst
komst lxeildarverðmæti fram-
leiddra sjávarufurða upp fyrir
samsvarandi verðmæti áður.
Freðsíldai'framleiðslan vai' á
s.l. ári um 4.200 smál. umfram
beituþörf og var þessi umfram
fi'amleiðsla flutt út.
1956 mun hafa verið meiri að
verðmæti en á nokkru öðru ári.
Aflinn á þorskveiðum var að
meiri. — Þó verður 1956 í raun
og veru að teljast síldarleysisár
miðað við síldaraflann frxuix
að 1944.
I Freðfiskframleiðslan var
heldur minni en 1955 og stafar
aðallega af minni karfaafla.
. og útvarpað sé með henni nýrri
hljómlist, og hlakka ég til að sjá
hvernig til hefur tekist með
i þetta. Mun ég vissulega bx-egða
mér i Nýja Bíó eitthvert kvoldið
og njóta þess vel, að sjá þar
I kvikmynd gerða eftir islenzkri
I skáldsögu, tekna á íslandi og
leikna af íslenzkum leikurum.
I
Kunnir leikarar.
( Þarna koma fram sem kunn-
ugt er ýmsir kurxnir leikai-ar —
Þeirra meðal sumir fremstu léik-
' arar Leikíélags Reykjavikur á
þeim tíma, — og þarna koma
fram aðstoðarleikarar úr hópi
almennings hér í bænum.
Ég vildi mæla með því, að
menn færu í Nýja Bíó til þess
að sjá þessa mynd, — einkan-'
lega aljir þeir, sem ekki sáu
hana íorðum daga. Ég held vart,
að mai’gir muni sjá eftir að hafa
varið til þess icvöldstund, —
myndin nxuni áreiðanlega skilja
eitthvað eftir, sem ekki gleymist
stx-ax.
„Roek ’n’ roll“ —
Jafnvel unglingar, sem hafa
látið hrífast af hópæðis- og trylh
ingsmyndum, ættu að sjá þessa
mynd. Þeim ætti að vera góð
tilbi’eyting í íslerxzkri mynd al-
varlegs efnis.“
Framleiddar
sjávarafurðir 1956:
1000 1. m. kr.
ríkisi'ekstur
staðinxi.
geti koniið í
Danir mótfallnir
refsiaðgerðum.
IÞ nsen forsætisráðh. Dana
svaraði fyrirspurn ; gær á þingi
um afstöðu Dana til refsiað-
gerða gagnvart Israel.
Hann kvaö ekki koma til
nrála, að, sendinefnd Dana
lagsákvæðum, sem eru svo gx'eiddi-atkvæði með neinni tiL*
lágt sett. að fótjinum er al- lpgtt. um. rgfsiaðger?jir.; gagxyvayþ.
. j,.gerlega ,kippt..tmdan . ölluín Israel,■ - c t^; :*.■
Stjórnarllðið hefir nú markáð
verzlunarrekstrinum nýjaxi
starfsgrundvöll með verð-
j
f
Samtals var
leiðslan 48.527 lestir,
53.000.
Saltfiskframleiðslxm var
heídur mirmi en 1955. Miðað við
óvei'kaðan fisk (fullstaðinn) var
heildai'framleiðslan 1956 um
45 þús. lestii', en var 1955 48.400.
Af þeim fiski, sem saltaður vax-
1956, var tæplega Va fullverk-
aður fyrir Spánar- og Suður-
Ameríkumarkað. Óverkaður
fiskur var 32 þús. og verkaður
7500 lestir 1956.
Skreiðarframeiðsla 1956 var
8.300 lestir miðað við fullhert-
an fisk, en var um 10.500 1955.
Samdrátturinn stafai' af lélegri
vertíðarafla.
fi'eðfisksfram- Saltfiskur, óverkaður 32.0
!
Saltsíld og freðsíld.
Síldax'söltun var meiri 195.6
en á nokkru öðru ári, enda var
Norðurlandssíldin :svo tii þegar
í upphafi söltunarhæf, Qg vgld
en 1955 Saltfiskur, vei'kaður 7.5
Skreið.............. 8.3
Þunnildi .......... 2.4
Freðfiskur ......... 48.5
ísfiskur ........... 18.3
Fiskmjöl........ 19.5
Karfamjöl .......... 19.3
Síldarmjöl .......... 6.9
Þorskalýsi ......... 11.2
Karfabúklýsi........ 3.1
Síldarlýsi .......... 7.5
Hvalafurðir ...... —
Freðsild ........... 12.9
Saltsíld, norðui’l.síld 26.6
Saltsíld, faxasíld ,. 10.8
Hi'ogn, fryst ....... 1.1
Hrogn, söltuð . . .. 3.5
Annað .............. —-
Neyzlufiskur, innan-
lands .áætlað .,
114.3
56.8
74.6
‘7.7
277.1
36.5
48.2
24.6
17.6
41.0
10.6
24.5
14.0
19.4
98.1
34.2
5.3
10.8
4.0
— 20.0
Samtajs 949; 3
Aths.: í töflunni er miðað við
Bókamarkaður í
Listamannaskálanani.
Söiunefnd Bóksalaféiagsins
opnaði í gær bókamarkað í
Listamannaskálamnn og em
þar hundruð bóka til sölu.
Eru það fjórtán bókaútgef-
endur_ sem eiga bækur á mark-
aðinum. Hefur áður verið efnt
til bókamarkaða hér og er það
gert til að rýma fyrir nýrri
bókum en geymsla takmörkuð.
Er hægt að fá þarna bækur
um ýmiskonar efni fyrir litið
verð og eru flestar þessara
bóka að minnsta kösti 12 ára
gamlar og sumar eldri. Er hér
að miklu leyti um bækur að
ræða, sem hafa verið uppseldar
hér í bænum, en innkallaðar
utan af landi.
fob-verð nema á ísfiski, sem að
sjálfsögðu er talinn á crf-Verði.
(Úr yfirlitsgxæin-. eftir. Ólaf
Bjöi'nsson í Ægi). ‘