Vísir - 13.03.1957, Blaðsíða 8

B
VÍSIIt
Miðvikudaginn 13. marz 19.5’í
nýjungar. munu hafa jafnmikil
áhrif á aiia verzlúnarstarfsem-
ina, hvort heldur hún er rekin
af eir.ka- cða opinberum fyrir-
tækjuhi.
Á þennan hátt einan — þ. e.
með aukinni' verzlunartækni,
scin ég svo kaílá, — og meö
heilbrigðri samkeppni kaup-
rnanna og kaupfélaga mun géta
orðið lækkun á dreifingarkostn
aðinum, en ég heíi enga trú
á verðlagseítirliti til þess að
ná því marki.“
,,Á eitt atriði viðvíkjandi
v erðlagsmálunum vildi ég miiin
■ ast alveg sérstáklega,. en þaö
er sú aðferð í verðútréikning-
um, sem undantekningarlaust
er notuð hér, að miða álagið
alltaf við kostnaðarverð vör-
unnar í stað þess rö rn.ða við
■ endurkaupsverðmætit/. Þessu
máli veröa þó ekki gero nein
fullnægjandi skil i stuttu rnáli.“
Skýrði Svavar þetta þannig,
að kaupmaðurinn yiði að fá fyr
ir vöru sína þá upphæð, ssm
nægði tií greiðslu á verzlunar-
kostnaði og sarna rnagni af sömu
vörutggund, er kaupa þyrfti inn
á lager í stað hinnar seldu, til
þess að halda verzluninni gang-
andi
Þetta þýddi í framkvæmdinr i
að kaupmaðurinn yrði að hækka
útsöluverð vörunnar strax. þsg
ar hann vissi að v ara hefði
hækkað hjá framleiðanda —-
cða hækkað í innkaupi criendis
írá vegna t. d. toliahækkana,
því ella fengi hanh ekki nóg
íé til þéss að viðhaldá birgðum
sínum.
Síðan las Svavar Pálsson
• i
kaf!a( úr grein eftir pró-
fessor Gylfa Þ. GLsíason, þar
sem um þetta atriði er fjallað,
en hann kemst þar að sömu nið-
ursíöðu. í greininni segir m. a.
svo:
Ummæli Gylfa.
„Nú eykur þnð mjög á þýð-
ingu þessa máls hér, að lögboð-
iri hefur verið hámarksálagn-
ing á ýmsar vörutegunclir, og
. frjálsum vcrðiagsreikningi
kaupmanna þannig settar þröng
ar skorðúr. S.ömuleiðis virðast
margir líta á það sém argasta
óréttlæti og gróðabrail, ef hækk
að cir útsöluveiö fýrri birgða
sökum hækkaðs irinkaupsverðs.
En samkvæmt því, sem að ofan
hefur verið sagt, geíur slíkt
verið beinlínis riauðsynlegt, og
verður hið opinbera að sjálf-
sögou að gæta. þess, að fyrir-
mæli þessi hiridri kaupmenn og
fyrirtæki ckki í þeirri eðlilegu
viðleitni að viðhaláa birgðum
sínum.
Að lokum ber syo að p.p**'
þess, að sé það viðurkennt, að
fyrirtæki megi leggja dagvirði
til g'.'undvaiiar varðlagsreikn-
ingi sínum, þýðir það ekki ein-
ungis, að það megi hækka verð
fyrri birgða í samræmi við dag
virðið, ef urn vcrðhækkun er
að ræða, cins og riú á sér stað,
heldur einnig, að því beri að
iækka v<:ð fyrri birgða, þótt
þær haíi verið keyptar inn á
hærra verði, ef um verðiækkun
'cr að ræða_ svo að auðsætt er,
að neytendum er engmn órétt-
ur sýndur, þótt dagvirðisregl--
unni. só fylgt og hún viður-
kennd."
Verzlimai'fyrii'íæl.jum
bal.að tjón.
Taldi Svavar þetta mjög at-
hyglisverða ábendiögu tii kaup-,
manna og verðlagsyfirvalda,
sem vert væri að halda á lofti.
Þá sagði hann: „Eg tel að að-
ferð sú, sem notuð hefur verið
í verðútreikningum verðiags-
ýfirvaldanna á undanf. tím-
um stórkostlegra verðbreytinga
hafi bakað verzlunarfyrirtækj-
um meira fjárhágslegt tjón en
nokkur lækkun álagningar-
hundraðshluta sem þau haía ot'l
kvartað undan. Fyrirtækin
auka stÖðugt skuldir til þess að
geía greitt dýrari lager. Það
er þess vcrt að segja frá einu
dæmi, ao visu um atriði, sem
þessu máli er aðeins skyi.t, en
er ckki cins. Það cr um gamait
íyrirtæki, sem var fjárhagslega
v cl sctt í upphafi stríðsins. Átti
m. a. nokkurn veginn skuld-
lausan allan lagcr sinn. Svo
.. om stríðið og varan, sem fyr-
irtæk.ð vcrzlaði með, hætti að
í'lytjast til landsins. AHur
\ -.aju’egur og auk þess garn-
ali, úreltur niðurskrifaður iag-
er seldist upp á nokkrum ár-
um. Ágóði samkv. rekstrar-
raikningi varð geysiiega hár.
Af því lciddi stórkostlegar
skattgr'eiðsiur. Eftir striðið
öpnast v iðskiptasamböndm aft-
| ur. Verðhækkun hefir crðið
mikil á tímabilinu. Fyrirtækið
átti nú enga peninga til þess að
kaupa aftur eðlílégán lager og
verður að fá tii þess lán. Eignin
— hinn skúldlausi lager — er
horfin, og hrein eign þvi rýrn-
að scm þvi nemur. Faiskar
v crðhækkunartekjur liafa hér
Verið skattlagðar og fyrirtækið
raunverulega géngið á eignir,
en þó 'sýridu rekstrarreikning-
arriir alltaf stóran gróða.
Veróbólgan hefir alitaf haft
tilsvarandi áhrif á skattiagn-
ingu fyrirtækja. Sömu real-
tekjui' eru skattlagðar með si-
hækkandi hundraðshluta yegna
stöðugt vaxandi verðbólgu.“
Taprekstur
fyrirsjáanlegur.
Undir iok ræðu sinnar gerði
Svavar vcrðiagseftirlitið nokk-
uð nánar að umtalsefni og
mælti m. a. á þessa leið:
. Tiigangur verðlágseftirlits-
ins er talinn vera sá, að koma
í vcg íyrir að sú verzlunarþjón-
usta, sem or,s ncytendum er
veitt sé selcl óhæfilega dýru
vercí, cg koma í veg fyrir
gróða milliliðanna, cins og það
cr kallað. En nú er augljóst,
að áiagningin er komin svo
langt niður, að útilokað er ann-
að en ao mörg fyrirtæki verði
rekin með stórtapi. í. þessurn'
verkum birtist nú hi:m raun-
vcrulegi tilgangur verðlagseft-
irlitsiris. Hann er ekki sá fyrst
og fremst að lækka vöruverðið,
heldur sá, að koma öllum einka-
fyrirtækjum fyrir kattarnef." j
i
Máli sínu lauk Svavar Páls-
son með þeirn orðum, að það
væri krafa allra réttsýnna og
sanngjarnra manna í landinu,
að öllum íyrirtækjum, í hvaða
formi sem þau væru rekin og
hvcrjir svo sem eigendur þeirra
væru, yrði leyft að starfa við
samskonar skilyrði, sett undir
samskonar verðlagseftirlit og
'gcrt að greiða 'skatta og útsvör
ei'tir sömu regium.
RUMGOTT herbergi, með ;
innbyggðum skápum. tiij
lcigu. Barnakerra með
skermi óskast. — Uppl. í j
síma 5643. (279
ÍBÚÐ á götuhæff, mjög
vönduð. 3 herbergi og eld-
hús, í nýju húsi, til leigu frá
15. apríl eða 1. maí. Fyrir-
framgreiðsla áskilin. Tilboð
sendist afgr. Vísis fyrir
næstkomandi fimmtudags-
kvöld, merkt: „Nýtt húsnæði
— 043.“ (295
UXG kona óskar eftir
vinnu írá kl. 1—6. — Uppl.
í síma 7134 frá kl. 6—8, (294
GET hætt við mig kjólum
í saum i'yrir páska. Sauma-
stofan Gffinsgötu 3. (308
SNÍÐ og máta allskonar
izvenfctnað. Dömur þær,
sem pantað hafa saumaskap
fyrir páska tali við mig sem
fyrst. Anna Jónsdóttir,
Laugaveg 27, II. hæð til:
vinstri. (306,
1—2 HERBERGI og ae-
gangur að eldhúsi til ieigu.
Uppl. í síma 7225. (288
ÍBÚÐ óskasí. Þrjú her-
berei og eldhús á góðum
stað. Gæti tekið 2—3 menn
í íæði. U;:p!. í sírna 81797.
(304
EIN stcfa og eldhús ti!
leigu nú þegar. Uppl. í síma
82241. J300
HEiíBERGI til lcigu í
Barmahlið 33, kjallara. —
Uppl. á stáðnum í kvöld og
arinað kvöld. (302
RÚMGÓÐ stofa til leígu.
Aðgangur að eldhúsi kemur
til greina. Reglusemi áskilin.
Uppl. í síma 6249 kl. 6—8.
___________(309
ÞR.ÍÚ hcvbcrgi og eldhús
óskast 14. maí. Þrennt full-
orðiö i heimili. Uppj. í shna
6912,— (312
STÚLKA óskast til heim-
ilisstarfa. Gott kaup. Uppl. i
Ráðningarstofu Reykajavík-
urbæjai'. (318
INNRÖMMUN málverka- j
sala. — Innrömmumu'stofan,
Njálsgötu 44. — Sími 81762.
SAUMAVELAVIDGERDIR
Fljót afgreiðsla. — Sylgja
Laufásvegi 19. Sími 2656
Heimasími 82035. (000
UR OG KLUKKUR. —
Viðgeréir á úrum og klukk-
um. — J'ón Sigmundsson,
skartgripavérzlun, (303
LÍTIÐ herbergi til leigu í
Eskihlíð 14 A_ fyrstu dyr til
vinstri. (317
FORSTOí'UHERBERGI
móti só! til leigu í Sörla-
skjóii Sími 80570. (328
SKERMKERRA óskast
keypt. — Uppl. i síma 5013.
(327
KVENSTÚÐENT úr Verzl-j
unarskóianum tekur að sér
vélritun í heimavjnnu. Til-
boð, merkt: ,Vandvirk — (
_046.“ sendist Vísi. (322
DANSKUR garðyrkjumað-
ur óskar eftir herbérgi með
eldunarplássi. Uppl. í síma
82775 frá kl. 1—5 daglega.
(324
GYLLT, armbandslaust
kvenúr tapaðist sl. laugard.
frá Vcsturgötu suður Garða-
stræti. Uppl. í síma 5983 eða
skiiist á lögréglustcðina.(297
ARMANN. Sunddelld. —
Áríðandi deildarfundur verð
ur haldinn í kvöld kl. 8 i
fundasal Í.S.Í., Gr.undarstíg
2. Nauðsynlegt að allir sund-
V 'on” Mæt.ið
stundvísiega. Stjórnin. (316
A.-D, — Fundur í kvöid
kl. 8.30. Síra Garcar Svav-
arsson talar. Alíir karlmenn
velkomnir. Ath. aðalíundur
félagsins verður 28. þ. m.
(236
MAÐURINN, sem fann
k~ 'bao'é.ý'Á við dyni
ar í Iðnó eftir leiksýningu ;
sl. sunnuclagskvöld er vin-
samlega bcðinn að hringja í
síma 82577 eða á skrifstofu
Verkakvennaíél. Frarnsókn.
Sími 2931. (311
Kaupum eir og kopar. —
Járnsteypan h.f. Ánanaust-
uni. Sími 6570. (000
ÞÚSUND KRÓNUR
FUNDUST! Það er staí-
reynd, að flest af því sem
tapazt finnst. Smáauglýs-
lýsingadálkar Vísis eru
handliægasti og ódýrasti
miUiliðurinn Þér hafi5
EKKI efrii á því að auglýsa
EKKI. ________________
RAUÐKÖFLÓTT barna-
regnhlíf tapaðist i pær-
kvöidi við Miklaterg Vir>-
saml. hringi'j í síma 3055.
. (321
V/\N.DADIR klæðaskápar.'
iakkslípað bii'ki. Tækiíæris-
verð. Sími 2773. (320 j
NÖTUD svefnliérbergis- ’
húsgögn til sölu: Rúm, 2
náttborð, kommcða og stórj
skápur (góð hirzla) ’selst ’ .
stakur eða með. Til sýr.is eft-1
ir kl. 4 i Lönguhiíð 19, III. j
hæð t. v. (325 (
KAUPUM hreinar léreíts-
tuskur. Offsetprent. Smiðju-
stíg 11,(192
HJÓNARÚM TIL SÖLU!
Húsgögn heimilistæki, fatn-
aður; farartæki. Allt þetta
gengur daglega kaupum og
sölum fyrir tilstilii smáaug-
lýsinga Vísis. Þær eru fijót-
virkasta og ódýrasta auglýs-
ingaaðferðin. Þér hafið EKKI
efni á að auglýsa EKKI,
BORÐSTOFUBORÐ —
stækkanlegt með geymslu
fyrir borðbúnað, og 4 stólar
(eik) til sölu á 1000 kr.. —
Miðtún 30, kjallari. (000
NYLEGUR barnavagn til
sölu. Uppl. Barmahlíð 34.
neðri hæð. (298
TIL SÖLU vel með farin
barnavagga á hjólum; eirrn-
ig karfa til þess að hafa í
bí!. — Uppl. á Þórsgötu 1,
efstu hæð. (296
BARNAVAGN til sölu á
Hverfisgötu 76 B. (291
SEM NÝTT skrifborð tii
sölu. Tækifærisverð. Uppl.
Grundarstíg 11, uppi. (305
NÝLEGUR barnavagn til
sölu. Uppl. í síma 6531. (303
TIL SÖLU svefnskápur,
2ja manna, sem tekur aðems
35 cm. frá vegg, samsettur.
— Selst ódýrt. — Til sýnis
Grandaveg 36. Simi 81116.
(299
TIL SÖLU radíófónn,
Axminster góifteppi, 3,27X
2,78, hrærivél, litið notuð.
Tilbou sendíst afgr., merkt:
„1957 — 044“________(301
SÓFI og tveir stólar til
sölu. Ýækiíærisverj. Uppl.
Laugavegi 91 A, eftir kl. 4
næstu daga. (307
ÍBÚÐARRRAGGI í góðu
standi til sölu. Álfhólsvegi
66. Uppl. á staðnum. (310
TÆKIFÆRISKAUP. Þrjár
kvenkápUr ti! sö!u (tvær
stórt númer). Reykjahlíð 14.
(313
ÞÝZK eldhúsvifta til söl-u
á Langholtsvegi 172,— Simi
82136. — (314
B. T. H. þvottavcl er ti!
sölu með tækifærisvcrði. —
Uppl. í síma 82665. (315
BODDY og samstæcja af
Chevrolet fólksbíl '48, með
sætum, rúe«um og mæliborði.
til sölu. Uppi. i síma 4766.
(319
KAUPUM flöslair. sækj-
um, Sími 80818. (435
SILYER CROSS barna-
vagn til sölu, ódýr ennfrem- ;
ur kvenreiðhjól. Grettisgataj
66, eísta hæð. (329
TÆKIFÆRISG J AFIR:
Málverk, ljósmyr.dir, mynda
rgmmar. Irnrömmum ráynd- j
ir, málverk ög sauaiaðar!
myndic.— Setjum upp vegg-j
teppi. Ásbrú. Sími 82108 j
2631, Grettisgm 54. 699,
BARNAVAGNAR, harna-
kerrur. mikið úrval. Iiarr.a-
rúm, rúmdýnur og leik-
grindur. Fáfnir. Bergsstaða-
strreti 19, 2631. (181
SVAMPDÍVANAR, rúm-
dýnur, svefnsófar. — Hús-
gagnaverksmiðjan. — Berg-
þórugötu 11. Sími S1830. —■
KAUPUM og seljum al:.--
konar notuð húsgögn, karl-
mannafatnað o. m. íl. Söip-
skáiinn, Klapparstíg 11. Simi
2926. — (000