Vísir - 01.04.1957, Blaðsíða 6

6
VfSIR
Mánudaginn 1. apríl 1957
VKSIB.
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala kr. 1,50.
Félagsprentsmiðjan h.f.
íslenzk jólamerki í
meira en hálfa öld.
Safnarabók, „Islenzk jólamerki“
gefin út.
Hættuleg fjármálastefna.
„Bankastjórar íhaldsins neita
að lána nokkurt fé til hús-
næðismála“. Petta var aðal-
fyrirsögnin á fremstu síðu
Þjóðviljans síðastliðinn
föstudag.
Önnur fyrirsögn sama dag í
sama blaði á iremstu síðu,
hljóðaði svo: ..Ohjákvæmi-
að skylda bankana með lög-
um til að lána fé til íbúðar-
húsabygginga.“
En svo kemur bað markverð-
asta, sem taka verður til
gi’eina, vegna þess að kom-
múnistar eru nú í ríkisstjórn
og' ráða mestu um stefnu
hennar og aðgerðir. Félags-
málaráðherra gaf þessa yfir-
lýsingu: „Um afstöðu bank-
anna vil eg segja þetta, að
frá heim er auðsjáanlega
einskis að vænta, MEÐAN
ÞEIR ERU SJÁLFRÁÐIRA
Þetta er yfirlýsing, sem gera
má ráð fyrir, að stjórnin
standi öll á bak við. Að
öðrum kosti er ótrúlegt, að
Hannibal hefði talað með
slíkum valdsmannstón, að
skipa bönkunum með lögum
að láta fé aí hendi við
stjórnina, eftir því sem
henni hentaði.
Eins ríg allir vita, hefur það
verið eitt aðalstefnumál
kommúnista í mörg ár að
fá löggjafarvaldið til að
skipta sér af því, hvernig
handbæru fé bankanna skuli
varið. Tilgangurinn hefur
fyrst og fremst verið sá að
liða sundur fjárhagskerfi
landsins með óskynsamleg-
um ráðstöfunum löggjafar-
valdsins.
Með þátttöku sinni í ríkis-
stjórninni hafa kommúnistar
nú tækifæri til að koma
þeirri stefnu sinni í fram-
kvæmd, að lögbinda lán-
veitingar bankanna. Það er
fyrsta skrefið til að koma
hér á algeru ö.ngþveiti í pen-
ingamálum, pólitiskri hlut-
drægni og hruni atvinnu-1
veganna.
Allir, sem nokkuð þekkja til|
peningamála hér á landi, |
vita, að bankarnir eiga nú
fullt í fangi með að sjá fram- j
leiðslunni og atvinnuvegun-
um fyrir nauðsynlegu rekst- j
ursfé. Án þess er allt ,at- \
vinnukerfið óstarfhæft. Ef
hins vegar þarf að grípa til j
aukinnar seðlaveltu í stór-
um stíl, vegna skorts á eðli- 1
legu rekstursfé, mundi af
því leiða óviðráðanlega
verðbólgu. En á sama tíma
sem sjávarútvegurinn styn- j
ur undir lánifjárkreppunni,1
hótar félagsmálaráðherrann J
að taka með lagaboði fé úr
bönkunum til þess að nota ’
í fjárfestingu.
Árið 1904 fékk danskur póst-
meistari, Einar Hoiböll, liug-
niyndina uni útgáfu jólamerkja
og það sania ár var fyrsta jóla-
merkið gefið út í Danmörku.
Síðan var hugmyndin tekin
upp víðsvegar um heim og nú
eru jólamerkin gefin út í um
það bil 50 löndum.
Þessi einfalda hugmynd um
jólamerki hefur orðið til bless-
unar fyrir milljónir manna, því
að andvirði þeirra hefur fyrst
og fremst verið notað til þess að
kosta baráttuna við sjúkdóma,
einkum berklaveikina. í Finn-
landi, Svíþjóð, Danmörku og
Noregi hafa sórvirki verið unnin
í baráttunni við sjúkdóma. I
Bandaríkjunum var árið 1946
búið að reisa 800 heilsuhæli með
75.000 rúmum fyrir andvirði
seldra jólamerkja. Fyrir nokkru
skrifaði blaðamaður á þá leið,
að þegar sagnfræðingar fram-
tíðarinnar færu að skýra það,
hvernig sigrast hefði verið á
berklaveikinni i Bandaríkjunum,
þá myndi það verða upplýst, að
það var hugmyndin um jóla-
merkið frá Danmörku, sem með l
sínum gjeðilegu jólum hefði
unnið bug á berklaveikinni þar.
Hér á Islandi hófst útgáfa
jólamerkja einnig árið 1904,
fálkamerkin þrjú, til ágóða íyrir
barnaliæli, og síðan 1913 hefur
Thorvaldsensfélagið í Reykja-
vík gefið út jólamerki óslitið aö
undanskildu árinu 1917 og unnið
með því óeigingjarnt og fagurt
starf.
Á Akureyri hefur Kvenfélagið
Framtíðin gefið út jólamerki
mörg undanfarin ár til styrktar
fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri og lagt þar með sinn ágæta
skerf til þessa mannúðar- og
nauðsynjamáls.
Árið 1917 voru gefin út tvö
jólamerki í Önundarfirði, þriggja
og fimm aura, en af öðru merk-
inu var prentað afbrigði, þannig
að á því stendur ÖNFIRÖ í stað
ÖNFIRÐ.
Mörg íslenzku jólamerkjanna !
eru sérstaklega fögur, enda i
teiknuð af ýmsum færum drátt- 1
listarmönnum svo scm Tryggva
I
kosti tvö af Reykjavíkurmerkj- j
unum, 1924 og 1955, eru teiknuð
af Jóhannesi Kjarval.
Bókin „Islenzk jólamerki" er j
fyrsta tilraunin svo vitað sé hér j
á landi til þess að gera mönnum \
unnt að safna íslenzkum jóla- j
merkjum í eina bók, en áhugi !
fyrir þeim hefur farið vaxandi j
bæði hér á landi og víða í öðrum
löndum.
Verð bókarinnar er kr. 35.00 J
og er send hvert á land sem er.
Fímmtugur þúsund-þjaSasmiður:
Agúst Olafsson,
Þarflr atvinnuveganna.
Sygging ibúðarhúsa er að vísu
nauðsynleg, þar sem hús-
næðisskortur er. En sá þætti
lélegur framkvæmdamaður,
sem notaði allt rekursfé
sitt í fjárfestingu til per-
sónulegra þarfa. Til þess að
geta lifað og starfað verður
þjóðin að halda atvinnuveg-
um sínum gangandi. Bönk-
unum hefur verið lögð sú
skylda á hérðar að sjá þeim
fyrir rektursfé. Undanfarið
hefur ríkisstjórnin lokað
augunum fyrir þeirri nauð-
syn og neytt bankana til að
festa mikið fé í fjárfrekum
opinberum framkvæmdum.
En þegar bankarnir benda á
hættuna, sem atvinnuvegun-
um stafar af þessu, er hótað
að taka peningana með laga-
valdi.
Þjóðin er á hættulegri leið í
fjármálum. Ef þessi fjár-
málastefna á að verða hér
ráðandi, þá verður skammt
að bíða öngþveitis og hnms,
fjárkreppu og atvinnuleysis.
Ef tekin verður upp sú
stefna, að úthluta fé bank- j
anna með lagaboði þeirra
flokka, sem á liverjum tíma
fara með stjórn í landinu, þá í
er um leið kippt fótunum ■
undan öllu trausti bankanna j
erlendis. Erlendir fjármála- f
menn munu þá líta á bank- I
I
ana sem leiksopp ábyrgðar-
lausra pólitískra afla. Þeir
verða taldir ósjálfráðir, al-
vel eins og félagsmálaráð-
herrann vill að þeir séu.
Þeir menn, sem þekkja ekki
frumstæðasta lögmál þess
efnahagskerfis, sem lýð-
frjálsar þjóðir byggja af-
komu sína á, virðast ekki vel
til þess fallnir að hafa í j
höndum sér mikilsvarðandi1
þátt í stjórn landsins. Slíkir j
óvitar í fjármálum geta1
unnið þjóðinni tjón, sem
seint verður bætt, ef þeir fá
að ráða.
Mér var sagt, að kunningi
minn, Ágúst Ólafsson, skósmið-
ur, gasvirki og tónlistarmaður,
hafi orðið fimmtugur laugard.
30. marz. Mig iangar til þess að
minnast hans nokkrum orðum
á þessum merku tímamótum
ævi hans.
Ágúst Ólafsson er Reykvik-
ingur í húð og hár, austurbæ-
ingur, fæddur við Njálsgötuna.
Þegar á unga aldri vakti hann
á sér eftirtekt fyrir hljómlistar-
gáfur og góða söngrödd, er hann
var í söngsveit hjá K. F. U. M.,
og ýmsir tónlistarmenn töldu,
að hann ætti að leggja fyrir sig
söngnám. Atvikin höguðu þvi þó
þannig, að af þvi varð ekki. En
Ágúst var ýmsum fleiri góðum
gáfum búinn, óvenju lagtækur
og röskur verkmaður, og árið
1924 hóf hann skósmiðanám hjá
Jóni skósmíðameistara Vil-
hjálmssyni, og fékk meistara-
bréf í þeirri iðngrein. Jafnframt
tók hann að læra blásturshljóð-
færi hjá þýzkum kunnáttu-
manni, sem hér var á vegum
Lúörasvei.tar Reykjavíkur. Hann
gerðist starfsmaður vlð Gasstöð-
ina árið 1927, vann þar í 12 ár
og fékk meistarabréf sem gas-
virki.
Ágúst varði frístundum sínum
til þess að æfa kunningja sina
í blásturshljóðfæralelk. Erfitt
var oft um húsrými fyrir æíing-
arnar. Um hríð raddæfði hann
í kjallaraplássi hjá foreldrum
sínum, hljóðfærin voru gömul,
fengin að láni hvaðan æva aö,
en áhuginn var ódrépandi, og
árið 1930 stofnaði hann lúðra-
sveitina Svan, ásamt íleiri góð-
um mönnum, og stendur hún
enn með miklum blóma,' eins og
bæjarbúum er vel kunnugt.
Næst bregður Ágústi fyrir
austur á Selíossi, en þar er hann
önnum kafinn við að leggja hita-
veitu þorpsins. Síðan hefir hann
stundað- jöfnum höndum skó-
smiðar og pipulagningar, en það
er á allra vitorði, sem tll hans
þekkja, að hann er völundur á
járn og tré. Ágúst Ólafsson er
ólatur maður, reiðubúinn að
rétta öðrum hjálparhönd, glaö-
lyndur í viðræðum. Hann hefir
yndi af lax- og silungsveiðum og
bezt unir hann sér á bökkum
blárrar bergvatnsár, fjarri
mannaglaumi.
Ég þakka Ágústi skemmtileg-
ar samverustundir og óska hon-
um allra heilla um ókomin ár.
Thorolf Smith.
Sölutækni veitlr nám-
skeið í glugga-
skreytingu.
Námskeið í skreytingu verzl-
unarglugga er nú að hefjast í
Reykjavík. Þátttakcndaf jölda
varð að takniarka við fjörutíu,
en margir fleiri óskuðu eftir
tilsögn undir stjórn Norð-
mannsins, Per Skjönberg, sem
kominn cr hingað á vcgum
Sölutækni, cr cfnir til nám-
skeiðsins.
Námskeiðiú er haldið í húsa-
kynnum Hand'ða- og mynd-
listaskólanns og samkomulag
hefir orðið um, að það verði
samkvæmt markmiðum skólans.
Bergmáli liafa borist eftirfar-
andi „þakkarorð til Péturs Sig-
urðssonar frá Ragnari i Smára“.
Til ritstjóra Bergmáls.
Ég er vanur að renna rólega
augunum yfir þættina yðar um
leið og ég fæ Vísi i hendur,
nema á laugardögum. Þá geymi
ég blaðið venjulega ólesið fram
á kvöld. En stundum er það
horfið þegai’ ég ætla aö grípa
það á náttborðinu og þannig fór
fyrir mér s.l. laugardag, og ein-
mitt í því blaði birtist kveðja
til mín frá gömlum kunningja,
Pétri Sigurðssyni, erindreka.
Mér var bent á þetta í dag og
nú langar mig líka að biðja
yður fyrir kveðju.
Bjartsýni — falleg hjón.
Ég hefi alltaf verið ákaflega
bjartsýnn maður og trúaður á
góðan vilja mannskepnunnar,
þó á ýmsan veg fari um hlutina
í framkvæmd eins og hjá post-
ulanum. Ég held að þetta sé
meðfætt hjá mér, fremur en
afleiðing af kynnurn við margt
gott fólk. Þegar ég var drengur
heima á Bakka, fluttu þangað
ung hjón að sunnan. Þá hafði
ég ekki áður augum litið jafn-
íallegt, fólk og prúðmannlegt,
jafnt til orðs og æðis, sem í
klæðaburði. Og það var miki)
hamingja fyrir mig aö fá notiö
gestrisni hinna ungu, fallegu
hjóna. Svo hóf hinn ungi maður
upp raust sína í samkomuhúsi
staðarins og boðaði fegurra lif
og betra framtiðarfólk. Og við
unglingarnir urðum hrifnir og
þakklátir vegna þessara vin-
samlegu fyrirheita. Ilinir eldri
urðu margir enn dýpra snortnir,
og sumir urðu að betri mönn-
um. Jafnvel við unglingarnir,
sem hinir fullorðnu munu þó, að
mig minnir, hafa leynt hjá sér
þeim grunsemdum að hinn heit-
trúaði postuli guðs, tæki stund-
um allríflega upp í sig. og
kynni síðar að fá bágt fyrir
heima hjá drottni sínum.
Síðan þetta var er mjög iangt
um liðið og ég hefi að mestu
týnt þessum góðu fallegu hjón-
um, líka þeirra góða forda:mi
um háttvísi og kurteisi.
Viðurkenning Iieims-
menningarHinar.
j Nýiega kom út á mínum veg-
um fyrsta skáldsaga fyrsta
' íslenzka Nóbelsverðlaunahöf-
. undarins. Bókmenntaverðlaun
Nóbels er mesta viðurkenning
sem heimurinn á til að heiðra
rithöfund. Og íslendingar sú
mesta bókaþjóð veraldar. Aður
' en H. K. Laxness hlaut þessa
1 viöurkenningu heimsmenningar-
innar var hann þekkt stórskáld
um viða veröld og ekki mun
vitað um þann liöfund annan
undir sólinni sem á tiltölulega
fleiri bækur á heimilum þjóðar
sinr.ar en H. K. L.
Þjóðar tilhlökkun — „víta-
vert skruni."
t
! Vitandi um allt þetta var ég
svo bjartsýnn þann dag er hin
; nýja bók kom út að trúa því
' í einlægni að í þessu landi, sem
setur að jafnaði bókina ofar
f öðru, væri enginn sá maður til,
er ekki biði þessa atburðar með
! nokkurri tilhlökkun, og vissu-
l lega hafði ég fulla ástæðu til
þess. Nú hefir þó komið í ljós
að ég liefi veriö barnalega bjart-
sýnn. Og hefi beinlinis verið
staðinn að þvi að iiafa gerst
sekur um vítavert skrum, sem
er nokkurskonar glæpur. Þetta
er mjög skammarlegt athæfi,