Vísir - 10.04.1957, Blaðsíða 7
Miðvikudaginn 10. apríl 1957
VÍSIR
%
Margvísleg nýmæli í nýju stjórnar-
frumvarpi um Háskóla Islands.
Mefnrf var skipuð til að semja
frumvarpið árið 1954.
Fyrir helgina var lagt frani
á Alþingl nýtt frunivarþ um
Háskóla íslands og var það
tekið til fyrstu umræðu á fundi
efri deildar í fyrradag.
Frumvarpið er 47 greinar i
10 köflum, og er hér um að
ræða heildarendurskoðun á lög-
um og reglugerðum um há-
skólann. Við samþykkt frum-
varpsins er gert ráð fyrir, að
úr gildi falli 17 eldri lög, en
auk þess hafa ýmis nýmæli ver-
ið tekin upp i hinn nýja bálk.
Sainning frumvarpsins.
Undirbúningur að samningu
frúmvarpsins hófst i ársbyrjun
1954, er til starfa tók — undir
forsæti Ármanns Snævarr —
nefnd fimm prófessora, sem há-
skólaráð skipaði til starfans.
Um haustið 1955 skipaði mennta-
málaráðherra sjötta nefndar-
manninn, Benjamín Eiríksson,
og tók hann þá við formennsku
í nefndinni. Að samningu lok-
inni var frum%rarpið sent öllum
deildum háskólans og stúdenta-
ráði til umsagnar, síðan yfirfar-
ið á ný af nefndinni og loks af-
greitt frá háskólaráði, svo sem
lög mæla fyrir um frumvörp, er
háskólann varða.
Menntamálaráðherra, Gylfa Þ.
Gislason, fylgdi frumvarpinu úr
hlaði og rakti meginefni þess og
helztu nýmæli. í upphafi þess er
kveðið svo á, að Háskóli Islands
skuli vera vísindaleg rannsókna-
og fræðslustofnun, er veiti nem-
endum sínum menntun til að
gegna ýmsum embættum
störfum í þjóðfélaginu.
að það sé auglýst laust til um-
sóknar.
Skipting kennsluárs.
Deildarforsetar skulu kjörnir
til tveggja ára í stað eins, og
tekin eru upp í frumvarpið
ákvæði um að þeim sé heimilt
að kveða á deildarfund einn eða
fleiri fulltrúa nemenda, ef til
umræðu er mál, sem varðar þá
sérstaklega.
Kennsluár háskólans skiptist
í tvö kennslumisseri, haustmiss-
eri frá 15. sept. til 31. jan. og
vormisseri frá 1. febr. til 15.
júní, en háskólaráð getur skv.
frumvarpinu ákveðið aðra miss-
eraskiptingu fyrir tilteknar
greinar eða deildir. Væri þannig
t. d. unnt nú að heimila að láta
próf fara fram að hausti og
afnema jafnframt miðsvetrar-
prófin í janúar, en talið er að
það mundi drýgja mjög kennslu-
tímann.
Aðhald að stúdentum.
1 frumvarpinu er lagt til að
heimila stjórn háskólans aukið
aðhald að stúdentum — sem
einkum er fólkið í því, að stand-
ist stúdent ekki próf, gangi frá
því, eftir að hann hefur byrjað,
eða komi hann ekki til prófs, án
þess þó að boða forföll, skal
hann hafa lokið sama prófi
innan árs og staðizt það. Falli
hann á prófinu eða gangi frá
því á ný, hefur hann fyrirgert
rétti sinum til að ganga oftar
undir það. Á hinn bóginn er svo
bætt réttarstaða stúdentanna að
því er snertir brottrekstur úr
skóla og þeim m. a. heimilað að
skjóta úrskurði háskólaráðs um
það efni til Hæstaréttar.
Um veitingu doktorsnafnbóta
í heiðursskyni skal gilda sú
regla, að til þurfi einróma sam-
þykki atkvæðisbærra deildar-
manna og samþykki háskóla-
ráðs.
Prófessorar verði ?8.
Gert er ráð fyrir i hinu nýja
frumvarpi, að háskólabókavörð-1
ur kenni bókasafnsfræði við
skólann og njóti þá sömu launa
og prófessorar. Fjöldi prófess-.
ora er óbreyttur, í guðfræðideild
4, læknadeild 8, laga- og við-
skiptadeild 6, heimspekideild 7
og verkfræðideild 3. í
1 niðurlagi ræðu sinnar gat
menntamálaráðherra þess, að
frumvarpið, sem er stjórnar-
frumvarp, væri i nokkru atrið-
um frábrugðið tillögu nefndar-
innar, m. a. verið látin haldast
að meginefni núgildandi ákvæði
um veitingu kennaraembætta,
sem gefist hefðu vel. Varhuga-
vert hefði verið talið að binda
veitingavaldið við tillögur há-
skólans, eins og nefndin hefði
lagt til, enda líklegt að þaö hefði
valdið deilum.
Meimtun kennara.
Þá hefði kennaraskólanemum
ekki verið veitt heimild til að
voru léleg, en þar var svo mynd- stunda í BA-deild háskól-(
arlega úr bætt, er safnið var ans- sem nefndin hefði madt ^
og
Stjórn stofnnnarinnar.
Síðan er vikið að stjórn há-
skólans, og eru ákvæði frum-
varpsins um það eíni allmiklu
fyllri en þau er nú gilda, m. a.
að því er snertir starfssvið rclit-
ors og skipan háskólaráðs, en
varðandi hið síðarnefnda er
tekið upp það nýmæli, að heim-
iit sé að leyfa fulltrúum há-
skólastúdenta fundai'setu.
Samkvæmt frumvarpinu er at-
vinnudeild háskólans ekki talinn
til deilda hans og verða þær því
5 í stað 6 áður. Nafni laga- og
hagfræðideildar er til samræmis
við starfsemi deildarinnar breytt
í laga- og viðskiptadeild, og jafn-
framt lagt til, að deildinni verði
skipt, þegar þrjú föst kennara-
embætti hafa verið stofnuð í við-
skiptafræði.
Þá er gert ráð fyrir, að eðli
dósentsembættis breytist mjög,
og þeir tveir dósentar, sem nú
starfa við háskólann, verði skip-
aðir prófssoi'ar, þegar frum-
varpið tekur lagagildi. Það ný-
mæli er tekið upp, að mennta-
málaráðherra er með vissum
skilyrðum heimilað að bjóða
vísindamanni að taka kennara-
embætti við háskölann, án þess
seminni hve húsnæðisskilyrðin
hyggju að láta á sumri komanda
fara fram endurskoðun á núgild-
andi löggjöf um menntun kenn-
aranna með það m. a. fyrir
augum, að skapa þeim bætt skil-
yrði til framhaldsnáms. Einnig
hefði verið fellt niður úr frum-
varpsuppkastinu ákvæði um að
ekki megi undanþiggja háskóla-
kennara kennsluskyldu nema 4
ár í röð.
Að lokum kvaðst ráðherra
þess mjög óskað bæði af háskól-
anum og ráðuneytinu, að af-
greiðslu frumvarpsins yrði hrað-
að og það samþykkt á þessu
þingi.
Alfreð Gíslason tók til máls
og kvað sér finnast heimild til
handa háskólaráði um að tak-
marka aðgang að vissum deild-
um skólans stríða gegn akadem-
iskum anda.
G. Þ. G. kvað þess hafa verið
mjög eindregið óskað, að þessu
ákvæði yrði haldið í lögunum.
Því hefði á hinn bóginn aldrei
verið beitt og engar fyrirætlanir
uppi um slíkt nú. Það ástand
gæti samt skapast, að rétt yrði
talið að grípa til slíkra ráðstaf-
ana.
Hasslock vann ÍR eftir
harðan, spennandi leik.
Hasslock sigraði I.R. eftir
mjög liarðan og spennandi Ieik.
F^'rsti leikur þýzka handknatt-
leiksliðsins Hasslock fór fram
að Hálogalandi i gærkvöldi og
léku þeir við gestgjafa sína, l.R.
Leikur þessi var geysilega spenn
andi frá upphafi til enda og
jafn. Óhætt er að fullyrða, að
Þjóðverjarnir hafi ekki haft
neina yfirburði. Leikur Í.R. var
mestan hluta leiksins mjög
sterkur og leikaðferð þeirra eða
„taktik“ að minu áliti mun ár-
angursríkari og skemmtilegri,
en Þjóðverjarnir léku mjög frá-
brugðið því, sem við eigum að '
venjast.
Mest ber á milli í varnarleikn- I
um. Hér leggja öil liðin áherzlu
á að mynda sem þéttastan vegg
og takmarkið að gera andstæð-
ingunum sem erfiðast að skjóta
eða smjúga í gegn. En Þjóðverj-
arnir sýndu okkur algerlega
nýja aðferð, sem að mínum
dómi er mun veikari og ekki
eins örugg. Vera má, að í stærra
húsi, líkt og tíðkast víðast hvar
erlendis, sé þessi aðferð væn-
legri, þar sem sex mönnum er
ókleift að valda allan bogann, en
í Hálogalandi á hún alls ekki
heima. Hún hefur það í för með
sér, að varnarmenn verða að
leika mjög fast og ólöglega, ef
andstæðingarnir eiga ekki að
komast í gegn og inn á línu. Að-
ferðin er í því fólgin, að aðeins
þrír menn leika aftast, en hinir
þrír eru mun framar, oft nærri
miðju og reyna að sjá til þess,
að andstæðingarnir komist ekki
i skotfæri.
Þjóðverjunum gekk mjög erf-
iðlega að gæta hinna hviku I.R.-
inga og neyttu oft mikillar
hörku og óskemmtilegra bola-
bragða. Verð ég að segja, að
okkar handknattleikur er ólíkt
skemmtilegri og íþróttamanns-
legri, en þessi leikur líktist oft
frekar fangbragðaglímu en
handknattleik. Var sumum I.R.-
inga auðsjáanlega mjög farið að
renna í skap, enda engin furða.
Dómaranum, Frímanni Gunn-
laugssyni, var mikill vandi á
höndum, en hann skilaði hlut-
verki sinu með prýði, dæmdi
ekki eins strangt og hann á
vanda til, en þess ber að gæta,
að Þjóðverjarnir eiga öðrum
reglum að venjast en við og
verða að fá tíma til að átta sig
á, hversu strangt við tökum á
allri hörku og bolabrögðum í
leik. Komu þeim sýnilega undar-
lega fyrir sjónir margir dóm-
arnir og áttu erfitt með að sætta
Austur
þýzkir
bílar
flutt i húsið Esjuberg, að bæn-
itm er mikil sæmd að. a.
með, og væri ástæðan sú, að
menntamálaráðuneytið hefði í
Ákveðinn hefur verið nokkur innflutningur austur-þýzkra bíla á þessu ári.
Þeir, sem hafa nauðsynleg gjaldeyris- og innflutningsleyfi, eru vinsamlega
beðnir að hafa samband við okkur sem fyrst, varðandi afgreiðslutíma, sem í
flestum tilfellum er mjög góður
Bilar þeir, sem til greina koma eru:
P-70 íólksbíll, 4 manna plastbíll
P-79 siationbíll, plastbíll
Wartburg fólksbíll, 5 manna
Wautburg stationbíll
Garant vörubíll, 3 tonna með benzín- e8a dísilvél
Garant sendiferðabíll, 3 tonna með benzín- eða dísilvél
I F A, H 3 S vörubíll með dísilvél, 5 tonna
Allar nánari upplýsingar i skrifstpfu söluumboðsins.
Einkaumboð ú Islandi:
foeáa ft.fi
Söluumboö:
Vat/hihh h.fi.
Laugavegi 103, sími S2945.