Vísir - 15.04.1957, Blaðsíða 3

Mánudaginn 15. april 1957

VlSTK
3
Mayflower II. leggur af stai
vestur um haf í dag.
Það er nákvæm eftirlíking skips með
sama nafni, sem fór vestur árið 1620.
í skipasmíðastöð í Bretlamli er
nýlokið smiði seg-Iskipsins May-
llower II. sem er nákvæm efíir-
líking af hinu sögufræga May-
flower, er flutti „pílagrímsfeð-
nrna“ til Bandaríkjanna árið 1620
Skipi'á á að véra grjöf brézku
þjóðarwsnar ta hinnar banda-
rískn.
Litlu munaði, að skipinu
hvolfdi, þegar því var hleypt af
stokkunum, og dráttarbátur
ætlaði að draga það að dufli í
Brixham-höfn.
Skipasmiðurinn, Breti, og sá,
sem teiknaði skipið, Bandaríkja-
Og þetta er óvenjulegt mál.
Undirbúningur hefir staðið ár-
um saman, því að aft kostar
þetta fé og allt á að vera ná-
kvæm eftirlíking þess, sem var
í upphafi 17. aldar, þegar ,,pila-
grknsfeðurnir“ sigldu t$. nýja
lieimsins. Til dæmis verða skip-
verjar — 21 talsins — og far-
þegarnir, sem verða 30, allir
klæddir búningi frá þessum
tíma.
Ein nndantekning.
Þó neyddust ferðalangarnir til
að gera eina undantekningu.
Siglingamálaráðuneyti Breta
kvaðst ekki geta veitt skipinu
fararleyfi nema hægt væri að
hafa samband við það á leiðinni.
Það yrði þess vegna að hafa
sendistöð og viðtæki, og þá
neyddust menn einnig til að hafa
rafmótor, upphaflega hafði verið
ætluiain að njóta ekki þæginda
eða öryggis raforkunnar. En
hún verður aðeins notuð til að
hafa samband við land eða önn-
ur skip.
Að öðru leyti er allt eins og á
gamla Mayflo'vver, og til þess að
allt væri sem líkast því, sem var,
unnu 27 skipasmiðir í tvö ár með
verkfærum af því tagi, sem
naluð voru við smíði skipsins.
Færri fá far en vilja.
Þegar hið fyrra léayflower
íór vestur um haf, voru á þvi
102 farþegar, rétttrúaðir ,,Púr-
ítanar". Mayflovver II fer aðeins
með 30 farþega, og eru það fyrst
og fremst sannanleg skyldmenni
vesturfaranna upprunalegu.
Meira en 1000 manns liafa
skrifað forgönguniönnum þessa
íyrirtækis og beðið um að fá
far, og meira en 2000 hafa boð-
ízt til að taka að sér elda-
mennsku á skipinu — kauplaust.
Þegar Mayflower leggur upp
frá Plymouth, er það mikil móð-
gun við Southampton, því að þar
hóf pílagrímaskipið för sína
forðum, en kom aðeins við rétt
á eftir í Plymouth, af því að
skilja varð eftir fylgdarskip
, þess, Speecívvell.
maður, biðu með öndina í háls-
inum af ótta við að skipinu
hvolfdi, en þeir voru þó ekki
nærri því eins hræddir og þeir,
sem voru um borð, því að þegar
skipið tók að hallast, gerðu þeir
sig Hklega til að hlaupa fyrir
borð til að bjarga lííi sínu.
Skipið, sem er 300 lestir að
stærð, rétti sig við en var samt
óstöðugt. Skipaverkfræðingur-
inn sagði, að aðeins þyrfti meiri
kjölfesfu, þótt búið sé að láta
í það 80 lestir af járni og steypu.
Skipinu á að sigla vestur um
baf. Ráðgert er að það leggi úr
höfn þann 15. þ. m. Skipstjóri
verður Alan Villiers, frægur
ástralskur sjógarpur.
Þar var uiinið.
Þegar verkfallið var háð á
dögunum í skipasmíðastöðvum
Bretlands, var aðeins unnið á
einum slikum vinnustað — í
Upham-skipasmíðastöðinni i
Brixham, þar sem Mayflovver
var i smíðum. Verkfallsforingj-
arnir veittu undanþágu, þar sem
hér var um „óvenjulegt verk-
efni að ræða.“
Vestntannaeyingar kvíða
því, að Eiðið bresti.
H^kissjóðor leggujr írarra
20CI.00Ö kr. til viðgerða.
Vestmanneyjar eru stærsta
vélbátaútgerðarstöð á landinu,
og það er þjóðinni allri í hag,
að útvegur þaðan geti frekar
vaxið en minnkað.
En framtíð Eyjanna og út-
gerðar þar veltur á því, að
, höfnin verði ekki fyrir sjávar-
^ágangi á Eiðið, en margir hafa
j nú áhyggjur af því. Eftirfarandi
! grein úr Fylki blaði Sjálfstæðis-
' manna, í Eyjum, lýsir nokkuð
þessu vandamáli og lausn þess.
Á fjárlögum ársins 1957 eru
[áætlaðar krónur 200 þúsund til
, vdðgerðar á Eiðinu. Er framlag
þetta beint íramhald athugunar,
sem gerð var í sumar á Eiðinu
og áætlun um kostnað við að-
gerðir á því, en sú áætlun er
gerð af Vitamálaskrifstofunni
samkvæmt ályktun Alþingis i
fyrra.
Aðdragandi:
Með því að hér er um allmikil-
vægt mál að ræða og mikið er
undir því komið, að vel takist
til um framkvæmd þeirrar við-
gerðar, þá skal rakinn að
nokkru aðdragandi þess, að mál-1
ið er komið á þetta stig.
Það hefur orðið æ ljósara með
hverju ári, sem líður, að breyt-
ingar hafa orðið á Eiðinu
þannig, að sjór hefur oftar geng-
ið óbrotinn yfir það en áður var.
Það þótti sérstaklega frásagnar-
vert fyrir nokkru síðan, ef sjór
gekk óbrotinn yfir Eiðið inn í
höfnina.
Orsakir þessa eru fyrst og"
fremst þær, að Eiðið hefur lækk-
að og sjórinn norðan við hefur
sópað sandinum frekar burtu en
að hann hafi fært hann að. þá er
einnig hitt, að innan hafnar hef-
ur dýpi aukizt frá því, sem var.
Þetta veldur því, að sandhrun
úr böjckum verður æ örara eftir
því sem meira dýpkar. Leiðir
þetta til þess, að Eiðið og aðrir
sandbakkar síga fram og lækka
um leið. Þannig fær úthafssjór-
inn greiðari leið yfir það og inn
i höfn. Á hann því æ auðveldara
með að sigra þetta haft unz hon-
um að lokum tekst að rjúfa
skarð i það, og þarf þá víst ekki
að lýsa afleiðingum þess fyrir
þeim, sem hér eru.
Til þess að koma í veg fyrir
Robert Standish:
llim vildi giftast
til fjár.
Niðuriag
svoieiðís húsgögnum frá Pro-
vence, sem aðeins eiga heima
á söfnum. Alls staðar var vott-
urinn um auðinn.
„Þér virðist haía gengið vel,
Sam,“ sagði eg. „Sp'rengdirðu
hankann í Monte Carlo?“
„Nei. Það er olíunámuleiga
frá Venezuela.“
„Kallarðu þig enn Sam
Bolton?“
„Já, þú manst það ennþá!“
sagði hann. „Eg skal kynna
mig. Eg' heiti Sam Waters, síð-
ast í Caracas, Venézuela. Það
er mjög óheilnæmt loftslag —
sumastaðar í Venezuela. Það er
þar, sem eg hlýt að hafa fengið
þetta minnisleysi, sem gerði
þa ðað verkum að eg fékk þá
vitlausu hugmynd að eg héti
Sam Bolton.“
„Já, það hefði verið hálf-
óheppilegt fjTÍr þig,“ sagði eg
hugsandi, „ef þú hefðir unnið
það mál, í stað þess að tapa
því.“
„Segðu þetta ekki Bill. ekki
einu sinni í gamni,“ sagði hann
og hryllti við. Hugsaðu þér
bara, að vera giftur þessari
hræðilegu nágrannakonu, En
það er skrýtið með hana, það er
hún, sem hefir fengið minnis-
leysið núna. Hlýtur að hafa
smitast af mér.“
„Hvers vegna segirðu þetta,
Sam?‘ spurði eg'.
þetta, sem að framan gi'einir,
kom á sinum tíma fram tillaga
á fundi Sjálfstæðisféiags Vest-
manneyja um, að gerðar vei'ði
ráðstafanir til að hefta það land-
bi’ot, sem kynni að verða á Eið-
inu. Var tillögu þessari og grein-
argerð, er henni fylgdi, bent á,
að landeigandanum — Ríkissjóði
— bæri að sjá um þessa viðgerð,
og jafnframt var bent á leiðir
til varnar. Tillaga þessi var sið-
an send Jóhanni Þ. Jósefssyni,
alþingismanni, og flutti hann á
Aiþingi tillögu til þingsályktun-
ar um athugun á Eiðinu. Var sú
tillaga samþykkt á síðasta Alþ-
ingi og Vitamálaskrifstofunni
falið að athuga þetta mál.
Hvað á að gci'a?
I hinni upphaflegu tillögu uiti .
þetta mál, eins og hún var sam- |
þykkt á fundi Sjálfstæðisfélags- '
ins var á það bent, að bezta
leiðin mundi vei'a sú, að ramma
niður járnþil frá löngunefi vest-
ur undir Kiif. Með því eina
móti yi'ði komið í vega fyrir
sandrennslið inn í höfnina og
stöðvun kæmist á Eiðið á þann
veginn.
Óhjákvæmilegt er, að slík við-
gerð kosti allmikið fé, en með
henni væri líka girt fyrir að
sífellt væri verið að moka sama
sandinum upp úr höfninni aftur
og aftur, jafnóðum og hann
rynni inn í hana á nýjan leik. '
í sumar kom hingað maður á
vegum Vitamálaskrifst. til at-
hugunar á Eiðinu. Mun þessi
maður hafa bent á leið til við-
gerðar, og er það sú viðgerð sem
metin er á hálfa milljón króna,
og ætlað er fé til að framkvæma
að nokkru í sumar.
Álit þessa verkfræðings mun
vera það, að í Eiðið verði flutt
gi'jót og fram af því verði gei'ðir
gi'jótgarðar. Mun það hugmynd-
in, að við þessa grjótgarða saín-
i9t sandur og verði þei-r þannig
til að draga úr ágangi sjáv^' á
Eiðið og varna því, að hanm falli
óbi'otinn yflr það. Þá er hug-
myndin að hækka Eiðið með þyí
að bera grjót á það.
Kemur þetta að
gagiii?
Þegar um þessar fyrirætlanir
heyi'ist, urðu menn nokkuð efins
i, að slík viðgex’ð með grjótburði
kæmi að haldi eða væi'i fram-
búðarlausn. Fyi'ii’hugaðir gi'jót-
garðar fram af Eiðinu eiga á
hættu að sópast burtu í sjávar-
gangi fremur en að þeir verði
til að efla það eða styrkja. Eftir
er svo að stöðva sandi’ennslið,
sem veldur því, að Eiðið lækkar,
hvernig sem sú aðgerð yrði
fyrirhuguð. Hitt munu flestir
sammála um að ekki sé til fram-
búðar að bera grjót fyrir hálfa
milljón króna á Eiðið.
í Alpafjöllum.
Tvær langferðir Ferðaskrifstofu
ríkisins í vor.
4pu»aflr iflflii Y.-JEvrópu í .*5S «Ia«4 — Saies
26 diiga feð flBicfl
Ferðaskrifstofa ríkisins liefir
tilkynnt um tvær langar utan-
landsferðir, scm húxi efnir til
fyrri hluta suinars.
Önnur er ferð um Mið-
„Þó að hún sverði það við
Biblíuna, að hún hefði aldrei
augum litið mig nokkru sinni i
iífi sínu, þá segir hún nú, að
hún hafi verið gift mér. Ef hún
gætir ekki að sér getur hún
lent í vandræðum — það er afar
slæmt þetta minnisleysi.“
„Já það er slæmt, að hún
skyldi nokkurntíma yfirgefa
hótelið í Normandíi,“ sagði eg.
„Hún var bara alsæl þar sem
hún lék á peningakassann allan
daginn.“
„Já, hún tók fallega á hon-
um!“ sagði Sam gagntekinn af
nxin]jingunni.“
Evrópu, sem hefsí 28. maí n.k.
og varir í heilan mánuð, eða
31 dag.
Sú ferð hefst með því, að
flogið verður til Parísar, en
þar verður dvalið í þrjá daga,
síðan haldið suður og austur
um Frakkland, suður að Mið-
jarðarhafi. í Monte Carlo verð-
ur dvalið í tvo daga, en siðaxx
haldið meðfram Rívíeruströnd-
inni alkunnu til Ítalíu.
í Norður-Ítalíu verða helztu
boi'gir heimsóttar og ýnisii’
nafnkunnir staðir skoðaðir, svo
sem Genúa San Remo, Póslétt-
an, Feneyjar og Mílanó. Þaðan
liggur leiðin norður um Sviss
og fei'ðast þar um í þrjá daga.
Að því búnu verður haldið til
Þýzkalands, fyrst til Heidel-
berg og síðan niður Rínardal-
j inn norður til Köln og síðan til
I Hamborgar. Síðast verður farið
Frh. á 9. síðu.