Vísir - 14.05.1957, Blaðsíða 4

VÍSIR
Þriðjudagínn 14. maí 1957
wssnm
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmisí 8 e'ða 12 blaðsiður.
Ritstjóri og ábyrgðarroaður: Hersteinn PáLsson.
Skriístofur blaðsins eru í Ingólfssíræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstoíur írá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla IngóKsstræti 3. opin frá kl. 9,L>0—19,00.
Sími: 1660 (fírnm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN YÍSíR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á roánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasöiu.
Félagsprentsroiðjan hf.
Ráðuneyti hlíta ekki á-
kvæðum fjárlaga.
Þar er um mikið vandamál að ræða.
Virkjun Efra-Sogsins.
Vinna við síðustu virkjun Sogs-
ins, upp við Þingvallavatn,
er nú um það bil að hefjast,
og er gert ráð fyrir, að raf-
orkuframleiðsla hins nýja
orkuvers geti hafizt í nóv-
ember 1959. Er það mjög
naumur tími, en þó er gert
ráð fyrir, að það megi takast
að hrinda verkinu i fram-
kvæmd í tæka tíð, ef ekkert
; óvænt kemur fyrir. Sam-
kvæmt eldri áætlun á orkan,
sem bættist við, þegar íra-
foss-orkuverið var tekið í
notkun, að vera fullnýtt um
sama leyti, og má því ekki
tæpara standa með að hafizt
Verði handa um viðbótar-
virkjunina.
Raunar bafði verið gert ráð
fyrir því, þegar virkjun
þessi var undirbúin, verkiö
boð'ið út, og þar fram eftir
götunum, að framkvæmdir
gætu hafizt miklu fyrr en
raun liefir á orðið. En það
hefir staðið á því, að ekki
hefir verið fé til að hefjast
Kikisreikniiigurinn 1954 var til
2. umræðu í neðri deild í f'yrra-
dag og gerði Jón Pálmason
nokkrar athugasemdir við hann.
Skúli Guðmundsson mælti
me)3 samþykkt reikningsins í
nafni fjárhagsnefndar, en svo
sem venjulegt mun vera fi'á
undaníörnum árum hafa þing-
skipaðir yfirskoðunarmenn ríkis-
reikninga bent á ýmis atriði, er
betur mættu fara. Gerði Jón
Pálmason, sem er einn yfirsk.
manna, nokkur þeirra að umtals-
efni á fundinum í gær. Kvað
, hann það einkum ámælisvert,
banda. fslendingar standa i hve takmarkað rikið og ýmsar
svo mörgum stórræðum, að stofnanir þess færu eftir íjár-
þeir gcta ekki framkvæmt. lögunum með útgjöld sin og
allt fyrir eigin fé, og sízt benti meðal annars á Lands-
þegar um eins fjárfrekar, smiðjuna og Skipaútgerð ríkis-
framkvæmdir er að ræða og ins máli sínu til stuðnings. Þá
hér. Það þarf enginn að væri einnig veruleg umfram-
skammast sin fyrir þetta, því* 1 greiðsla til vegagerða, og rask-
að það sýnir, að þjóðin er'aði það störkostlegá því hlut-
stórhuga og vill ekki þurfa' falli, sem þingmenn hefðu ákveð-
að bíða eftir framförunum.
Nú hafa lán fengizt til fram-
kvæmdanna í Bandaríkjun-
um og hafizt verður handa
þégar í stað, svo að væntan-
lega vcrður ekki um neinn
rafmagnsskort að ræða, eins
og Reykvíkingar hafa átt við
að búa stundum á undan-
förnum árum, af því að
orkunotkunin hefir vaxið^
svo ört. Það er öllum ánægju ^
eíni, að svo skuli komið', aðjuðu
bægt sé að laka til starfa,!-----
því að skortur á rafmagni
mundi tákna margskyns
vandræði hér og víðar á
orkusvæði Sogsins, tjón og
erfiðleika.
ið milli einstakra vega á fjár-
lögum.
Ennfremur kvað Jón útistand-
andi skuldir rikisins og ein-
stakra stofnana miklu meiri en
astæða væri til.
Eysteinn Jónsson, íj.m.lir.,
féllst á það, að mjög mikið væri
um umframgreiðslur, en kvað
svo ævinlega verða, hversu mjög
sem það væri brýnt fyrir hin-
um ráðuneytunum, sem stjórn-
útgjaldadeildunum, að
fylgja ákvörðunum fjárlaganna.
Hér væri þvi „sannarlega ekki
um neitt smávægis vandamál að
ræða". Óskaði ráðherra eftir
þvi, að yfirskoðunarmenn gerðu
ákveðnar tillögur um lausn þess.
Jón Pálmason kvað ráðandi
rikisstjórn verða að skera úr
því hverju sinni hvað gera ætti,
þegar einhver aðili liefði þurr-
ausið fjárveitingu sína og þyrfti
meira til að geta haldið rekstrin-
um áfrarn; t. d. að því er Skipa-
útgerðin snertir, hvort farm-
gjöld skyldu hækkuð eða dregiö
úr starfseminni, Ekki mætti láta
það ske, að sömu stofnanir færu
ár eftir ár fram úr fjárlögum.
Unnt ætti að vera að draga úr
strandferðum, með ]ieim bættu
(samgöngum á landi og í lofti,
sem orðnar væru.
Skúli Guðmundsson fann að
þvi við yfirskoðunarmenn, að
þeir skyldu ekki hafa gert at-
hugasemdir við fleiri ríkisfyrir-
tæki, sem sum hver liefðu farið
hlutíallslega enn meira fram úr
aætlun, en hin umræddu. Tók
hann undir það, að hér væri um
vandamál að ræða, sem finna
þyrfti viðunandi lausn á.
Eysteinn Jónsson kvað Alþingi
þurfa að ákveða hvað gera skuli,
þegar fjárveitingar hrökkva
ekki.
Að þessri umræðu lokinni var
málinu visað til 3. umr. með 23
samhl. atkvæðum.
{
Næsti áfangi.
Orkunolkunin á Sogssvæðinu
hefir að uridanförnu vaxiff
um 4000 kílóvött á ári eða
þar um bil, og gert er ráð
fyrir, að aukningin muni
1 verða framvegis um 3000
kv. á ári, svo að orka nýju
stöðvarinnar verður fullnýtt
niu til tíu árum eftir að hún
Ferðafélagið hefur gróðursett 40
þús. trjáplöntur í Heiðmörk.
Bvrjar “róffnrsríiiin<>arkVir
Nú í kvöld (þriðjudag) hver. Með því móti myndi
efnir Ferðafélag íslands til verkið sækjast fljótt og vel.
virkjun næst, þegar látið. fyrstu gróðiirsctningarferðar á: Eins og að framan getur
verður til skarar skríða. Og þcssu vori í Heiðmök. {verður efnt til fyrstu gróður-
þar er jafnvel hugsað um að
breyta rennsli fallvatna, svo
að við erum ekki á eftir stór- félaga, sem fengizt hafa við gróð , urvelii kl. 8 síðd. Síðan verður
þjóðunum að þessu leyti, ursetningu í Heiðmörk fram til efnt til íerða öðru hverju á
sem hyggja á slikar fram- þessa og hefur á hverju undan- kvöldin í vor og' eins á laugar-
Ferðafélagið mun vafalaust setningarferðarinnar annað
vera afkastamest allra þeirra kvöld og verður farið frá Aust-
kvæmdir til að bæta aðstöðu farinna vora gróðursett þar 6— j dogum
til virkjunar.
7 þúsund plöntur undir umsjá
veiður tekin í notkun. Þá En þegar tekið verður til við j Jóhannesar Kolbeinssonar, sem
virkjunarframkvæmdlr á hefur unnið mikið og óeigin-
vatnasvæði Þjórsár, sem til gjarnt starf í þágu Ferðaféiags-
athugunar haía verið að ]ns á þessu sviði. Alls hefur fé-
undanförnu, þá verður þar^ ]agicS gróðursett þar 40 þúsund
um margfalt meiri og kostn- plöntur og hefur enn sem fyrr
aðarsamari mannvirki að Sett sér það mark að góðursetja
ræða og þar af leiðandi erf- þar a. m. k. 6 þúsund plöntur
verður ekki hægt að virkja
meira afl í Sogi, svo að leita
verður annað, þegar tekið
verður til við næsta stig raf-
væðingarinnar hér á landi.
Um þetta atriði hefir þegar
verið hugsað nokkuð af þeim
yfirvöldum,jgr..uni þessi mál
fjalla. Eins og rpenn vitá,
hafa i-n^ðaJ annars íaiið
fram víðt&kar ' . ];annsókn5r
á Þórisvatni og umhverfis
þess með tilliti til þess,' að
þar verði hafizt handa um
r r
Astæðulaus hræðsía.
iðari viðureignarr fyrir fá-
menna þjóð, sem þarf jafnan
í suroar. 1
Tii þess að það megi takast
á öllu sínu að halda til dag- heitir Ferðafélagið á félaga sint
legra þai’ia. Og hvar verður ag liðsinna því með sjálfboða-
þá borið niður, þegar afla vinnu, en félagið leggur til ó-
þarf Jánsfjár.’ keypisiarkost. Er þess að vænta
að fólk bregðist,' sem áður, vel
víð og fórni félaginu þótt ekki
væri nema einni kvöldstund
Það er kunnará en frá þurfi að
segja, hversu hræddir ís-
lendingar hafa löngum verið
við eiierit fjármagn. Það er
raunar eðlilegt, því að lands-
menn höfðu ekki svo góð
kynni af því érlenda fjár-
magnj, sem stjórnaði land-
inu árum og öldum sanían,
! að þeim fyndist eítirsóknai’-
! vert að veia undir áhriíum
i þess. En nú horfir öðru vísi
| við, þar senr íslendingar
hafa í hendi sinni að hleypa
inn í landið fjármagni með
skilyrðúm, sem þeir setja
einir.
Virkjun sú, sem ráðizt mun
verða í hér á landi á næstu
10—15 árum, ef allt fer að
Kkúm, verður sennilega svo
umfangsnrikið mannvirki, að
ekki verður hjá því komizt
— að öllum líkindum — að
veita veiulegu fjáiroaghi inn
í laudið, enda virðisi sjálí-
sagt að nota orkuna að ein-
hverju leyti til stóriðnaðar,
sem skilyrði munu verða
fyrir, þegar þetta mannvirki
verður fullgert. Öflun slíks
fjármagns getur orðið lands-
lýðnum til góðs og jafnvel
óuriiflýjanleg til að sjá öll-
um fyrir. atvirinu og brauði,
og við ættufn ékki að -þuría
Tvær
kvikmyndir.
Tripoiibíó. — Þar er sýnd
kvikmyndin „Fangar ástarinn-
ar“ (Gefangene der Liebe).
Þessi efnismikla kvikmynd ger-
ist í Þýzkalandi eftir styrjöld-
ina. Hún fjallar um unga konu,
sem kemur heim úr rússneskum
fangabúðum, með barn sera
hún hefir átt með þýzkum
stríðsfanga, þótt hún hafi aldrei
elskað neinn, nema mann sinn,
sem bíður hennar. Og hún
verður enn margt að reyna, unz
um heilt grær. Þetta er átakan-
leg mynd um mannleg örlög,
þar sem styrjöld hefur geisað,
og afleiðingar hennar enn gæt-
ir í lífi fjölda raanna. — Kvik-
myndin er vönduð að allri gerð
og öllum hlutverkum gerð hin
beztu skii (Curd Júrgens,
Annemarie Dúringer o. f).).
Stjömubíó.
Þar er sýnd,
að óttast atléiðingamar aíi kvikmyndin „Öfjarl bóíanna“,i
því, að það flytzt inn í efriaj- j éh hún Íieitir- á enskú „Tliej
hagskerfið. _ _ Miami Btörý,1' og hefði vej mátf
Nýlcga hefir verið komið fyr-
ir myndum í vögnum SVR, sem
vænst ér að muni hafa góð áhrif
í þá átt, að íarþegar sýni hverj-
ir öðrum kurteisi og tillitssemi.
Þess niá og geta, að áður hefur
verið komið íyrir préntuðum
spjöldum í vögnunum, méð bend
ingum til fólks, sem miðuðu að
bættum umgengnisvenjum við
vagnana og i þeim. Ekki er ó-
líklegt, að myndir hafi meiri ó-
hrif í þessu efni, en um þetta
verður reynslan að skera úr.
Myndirnar eru gerðar eftir teikn
ingum Halldórs Péturssonar og
vel gerðar, eins og allt sem frá
hans hendi kemur.
Jafnrétti?
I þessum dálki var fyrir
nokkru vikið að því, að þfegar
þröng væri við dyr vagnanna
væri ekki nema sjálísögð kurt-
eisi af hálfu karlmanna og
barna og unglinga að troða sér
ekki fram, heldur leyfa öídruðú
fólki og konum, að hafa for-
gangsrétt, og var einnig hvatt tii
þess, að menn, - i stuttu máli,
sætu ekki allt af sem fastast.
er þeir hefðu jiáð í sæti i stræt-
isvagni, og var neínt sem dæmi,
að leitl væri afspurnar er bams-
hafandi konur yrðu að standa
í strætisvögnum, af því cnginn-
hefði þá hugulsémi til að bera,
að standa upp íyrir þeim, og
einnig var fundið að framkomu
sumra barna og unglinga í vögn
unum. Um hið síðast nefnda
mætti því við bæta, að störfum
vagnstjóra er þannig háttað, aö
þess er ekki að vænta, að þeir
geti að jafnaði látið til sín taka
vegna illrar hegðunar unglinga
i vögnunum.én vafalaust myndu
bendingar farþega oft duga, og
vissulega gætu foreldrar árninnt
börn sín um, að hegða sér vel 1
vögnunum. En um það, hvort
menn eigi að hafa það fyrir
reglti að standa upp fyrir kon-
um og bjóða þeim sæti eru skipt-
ar skoðanir. Sumir teija, að hér
eigi jafnrétti til sæta að gildá,
og benda til þess, sem venja sé
orðin í Bandaríkjunum og viðar,
að hvorugt kynið geri neir.ai-
kröfur í þessum efnúrii til hins
og margar konur hirði alls ekki
um þá kurteisi, að staðið sé uþp
fyrir þoim.
Allt af tU meðaivegur.
Um þetta má vitanlega deila.
en benda má á, að það sem i
þessu efni kann að vera talift
sjálfsagt í Bandaríkjunnm efta
einhyerju öðru landi, mundi
þykja megn ókurteisi i Frakk-
landi og víðar. Ókurteisi er auft-
vitað aldrei til fyrirmyndar, og
það mun mega íullyróa, að þaft
mun hvergi teljast til íyrirmynd
ar, að sitja serii íastast i al-
menningsvögnum, eri horfa upp
á það að aldrað fólk og vaníæt -
ar konur yérði aft stántia eöa
konur meft. smábörn verði að
standa. Þaö er þó aílt af til sá
meðalvegur, að sýna þessu fólki
fulla - tíllitssemi, og i rauninni
eru þetta lágmarkskröíur. ■ . -
heita „Sagan unr Miami“. Þetta
er sem sé engin venjuleg bófa-
mynd, eins og ætla mætti af
nafni þí, er hún hefur fengið.
heldur er hér lýst hvemig ráðið
er niðurlögum glæpahrings,
tneft samtökum ríkisvalds, lög-
reglu og borgara, i baridariskri
borg, baðstaðnum fræga Miami
á Flofidastrond,’serri var á leið
i
a'ft verða „önnur Chicago“, er
tekið var ;í taúraana. Myndin ei*
ivel gérft Ög Teilvin; Börtróm er
banuaður aðgangur, —; 1.