Vísir - 15.05.1957, Blaðsíða 9
Miðvikudaginn 15. maí 1957“
VÍSIR
Austrænt ríkisvalei...
þá ákvæðið um skattfrelsi
sparifjár? Jú, stóreignamaður
getur t. d. átt mikið fé inni á
banka iini síundarsakir. Tökum
dæmi: Maður á tvær stóreignir
í s. 1. nóvembérmánuði, sem
yrðu eítir skattmati stóreigna-
frumvarpsins metnar á eina
milljón hvor til stóreignaskatts.
Eigi hann ú þessar eignir fram
yfir áramótin, verður hann að
greiða af þeim 175 þúsund
krónur í skatt. En setjum svo,
að þessi .efnamaður hafi verið
svo lánsámúr að þekkja fyrir’-
ætlónirnar urn stóreignaskatt-
inn, þá selur han aðra eignina
fyrir áramótin og leggur and-
virðið, 1 milljón, inn á banka-
reikning sinn.Þessi maður nýt-
ur góðs aí 3. gr. frumváfþsiris.
Hann græðir á henni 175 þús-
und krónur. Bankinn hefur
notið sparifjárinnstæðunar í
einn til tvo mánuði, því maður-
inn ke\'pti sér aðra eign rétt
eftir áramótin og varð þá að
fá peningana sína aftuf.
Dulbúið herbragð.
Þessi grein er dulbúið her-
bragð, til að auka ríkisvaldið
og ríkisrekstúrinn á kostnað
einkafi’amtaksins. í gi’eininni er
skattþegnúnum í rauninni mút-
að og ógnað í því skyni, að
þeir bi-eyti eignum sínum í pen-
inga og leggi þá inn á spari-
sjóðreikning hjá einhverri
lánastofnun ríkisins. Valdhöf-
unum nægir ekki það fé, sem
þegnai’nir vilja af fúsum vilja
fela bönkum til geymslu og á-
vöxtunar. Nú á líka að kló-
festa meira og minna af því,
sem eigendurnir þui’fa til eigin
i’ekstrar. Að yfirskyni er haft,
að innstæðufénu eigi að verja
til íbúðabygginga. Um þá nauð-
syn hefi ég rætt áður. — En
sé þetta hinn raunverulegi til-
garigúr, því er þá ekki það fé
skattffjálst, sem skattþegnarnir
hafa að eigin vilja lagt fram
og bundið í eigin íbúð,
leiguíbúðum sínum eða í íbúða-
húsnæði annarra. Þjóðhagslega
séð er enginn munur á þessu,
nema ef vera skyldi sá, að
lánastofnun er í síðara tilfellinu
ekki notuð sem milliliður. Ský-
stóreignaskattinum. En þetta laust fer, að hér er skattþegn-
er nú samt ekki svo. Efnalítið um, sem eins stendur á fyrir,
alþýðufólk á ekki þær innstæð- stórléga niismiinað. Frá póli-
ur í bönkurn eða aðrar eignii’, tísku "sjónarmiði er munur-
að það komist í eignaskatt eða inn Þar á móti auðsær. Ríkis-
þurfi að gr$iða tekjuskatt, sem valdið hefúr vald á innstæðum
nokkru nemur, af vöxtum í lánastofnunum ríkisins og
getur ráðstafað þeint að vild
sinni, t. d. við atkvæðaveiðar.
En þetta er ekki hægt, ef eig-
Frh. af 4. s.
og' að skattþoli hlutaðeigandi
gjaldþegna er svo misboðið, að
veita verður þeim 10 ára
gi’eiðslufrest. Alþingi er hér
ætlað að skattleggja til 19 óra
ístað eins og áætla um leið og
meta tekjuþörf ríkisins og
gjaldþol þegnanna þetta langt
frabi í tímann. Allt brýtur
þetta þvert í bága við fyrir-
mælin urn setningu fjáxdaga
fyrir aðeins eitt ár í senn. Sú
tekjuþöi’f i-íkisins og það skatt-
jþol manna, sem Alþingi1 byggir
slíka skattlagningu á, getur
hæglega verið á bak og burt á
næsta fjárhagsári. -— Og hvaða
þörf er fyrir slíkar aðfarir?
Ætlar þingið ekki að koma
saman í haust og á hverju
hausti næstu 10 ár til að leggja
á skatta? Eða er meiningin að
fara nú loksins að draga svo um
muni úr þingkostnaði með
því að haida Alþingi ekki nema
tíunda hvert ár?
Lögin frá 1950 voru sízt
beti’i, hvað þetta snei’tir, því þá
var áætlað ög skattlagt 20 ár
fram í amann.
Fjáröflun fyrir' lánsstofnanir.
Það, sem nú hefur verið
sagt, sýnir eins og margt fleira,
að frumvai-pið fjallar ekki um
skattlagningu, heldur eignanám
sem engan rétt á sér, nema skil-
yrði 67. gr. séu fyrir hendi og
fullar bætur komi fyrir. Og
vitaskuld bætir það ekki úr
skák, að þessi svonefndi skatt-
ur ýrði ekki lagður á til að
mæta tekjuþörf ríkisins, heldur
til fjáröflunar fyrir lánastofn-
anir! Til slíkrar fjáröflunar eru
margár alþekktar og sjálfsagð-
ar leiðir, meðan ekki er alveg
búið að eyðileggja allt láns-
traust ríkisins.
í 3. gr. frumvarpsins er tal-
að um skattfrelsi sparifjár og
vísað til 3. kaflá tekju- og
eignaskattslaganna frá 1954,
sem fjallar um sama efni. Af
því að það er ríkisstjórn al-
þýðunnai’, sem nú er með þetta
skattfi-elsi á vörunum, þá halda
sjálfsagt margir, að það séu
bankainnstæður almennings,
sem nú er verið að vernda fyrir
gilda, án alveg knýjandi þarfar, |
ráðstafanir, sem gerðár voruí
í krafti laga, sem gildandi!
voru á þeim tíma. Menn verða
að geta byggt athafnir sínar'
á hverjum tíma á því, hvað þá !
eru lög eða ekki lög. Sé lög- [
gjöf heimil er verkar meira eða
minna aftur fyrir sig, þá er öll
réttarvissa og réttarörýggi þar
með úr sögunni.
Ég hefi með framanrituðu
fært rök að því, að þetta stjórn-
arfrumvarp brýtur, ef að lög-
um verður, í bága við sum
þýðingarmestu fyrirmæli
| stjórnarskrárinnar og anda
| hennar. Nú vil ég benda á, að
^ stjórnskipunarlög okkar eru
j ekkert stundarfyrirbæri, sem
j auðvelt er að gagnrýna eða
j hættulaust er að hafa að skot-
j marki. Þau eru byggð upp á
margra alda reynslu og hyggju-
viti hinna kristnu menningar-
þjóða. — Og þau eru fjöregg
Úsienzku þjóðarinnar. Stjórnar-
skránni má að vísu bi’eyta, en
aðeins samkvæmt fyrirmælum
hennar sjálfrar. En sérhver Al-
þingismaður vinnur þess dýran
eið, að ekkert fyrirmæli henn-
ar verði brotið eða sniðgengið.
Og þeir eiga allir að vita, að
þeir eru ekki Alþingismenn,
nema í kraftí hennar.
17. júní.
Núverandi stjórn blaðsinsj
lítur með nokkurri eftirsjá - til i
blómaskeiðs Stúdentablaðsins á
árunum 1928—1930 þegar það
kom út 8 sinnum á ári á þessu >
tímabili undir rökksamri stjórn i
Lárusar Sigurbjöi’nssonar,!
Kristjáns Guölaugssonar og
Bjarna Guðmundssonar.
Nú er komið út 2. tölublað
þessa árgangs og lofar það
góðu. Ritstjóri er Magnús Þórð-
arson stucl. jur. í ráði er að 17.
júní komi út sév-stakt hátíða-
bað.
Copyrighl P. I. 8. Box 6 Copenbogen
*&!*»**■ -
Lip og Lap.
Stundum koma dagar, þegar allt er svo indælt.
sparifjár.
Hverjum til góðs?
Innstæður almennings eru'andinn ráðstafar peningaeign
margar og fylla mælinn hjá sinni sjálfur til íbúðarhúsbygg-
bönkurium, en þær eru yfii’leitt mga handa sjálfum sér eða öðr-
svo smáar, að þeirra gætir ekki um. Markmiðíð er, í fáum orð-
í venjulegum skatti, hvað þá ' um sagt, að gera borgarana að
stóreignaskatti. Um hann er sem mestu leyti ómynduga og
vitaskúld ekki að ræða hjá eignir þeiri-a að eins konar ó-
þessu fólki. Það er því óhugs- ' myndúgra fé, er sé á vegum
andi, að aðrir en stóiæigna- * ríkisvaldsíns'.
menn geti notið góðs af þessu ■
skattfrelsi. En nú er það svo, Réttaröryggið úr sögunni.
að þeir menn eiga nær aldrei'j Samkvæmt 2. gr., 3. tölulið,
fé inni á sparisjóði, því ef þeir þessa frumvarps um skatt á
hefðu lagt slíkt í vana sinn, stóreignir á að ógilda fyrir-
hefðu þeir aldrei orðið stór-! framgreiðslu upp í ax’f, sem
eignamenn. Allir efnamenn fram hefur farið löglega á ár-
vita, að bankainnstæða á ís- j inu 1956. Þar með er hinum
landi er bi’ennandi eign í eldi fyrirhuguðu lögum ætlað að
peningahrxmsins. Þeir leggja taka gildi um 16 mánuðum áð-
því meiri sturid á að skulda1 ur en þau eru sett. Það er vit-
bönkunum en að eiga inni hjá anlega hrein óhæfa og ótvírætt
þeim. En hvaða þýðingu hefur brot á stjórnarskránni að ó-
Veljið!
Ég hefi bent á, hvert stefnt
(er pólitískt með þessu frum-
varpi og varað við þeirri stefnu.
Ég held að nú sé örðið tíma-
. bært fyrir okkur íslendiriga,
.unga sem gamla og hvar í
flokki sem þeir standa, að átta i ... c -i
sig aiveg á því, hvort þeir■! Veorio er gott og mamma bakar ponnukokur og et til
, kjósa, austrænt ríkisvaid eða: vill verSur 'fárið í gönguför út í skög. Svo eru líka ieiöl-
vestræn mannréttindi. Og ef j }egjr öagar, þegar stormurinn hamast og regnið bylur
á glugganum og mamma finnur upp á því að þvo manni
hátt og lágt. Og svo er maður sendur út í búð og heldur
að nú eigi aS kaupa rúsínur og góðgæti, en þá stendur
á miðanum að það eigi að vera steinolía og sápa. Það
var svona dagur, sem fór í hönd hjá litlu bangsunum’
Lip og Lap. Það byrjaði strax um morguninn. Lap
henti koddanum sínum í höfuðið á Lip. Þeir fóru nú
svona að því að bjóða hvorum öðrum góðan dag. En
svo kom nokkuð fyrir þegar Lip ætlaði að henda kodd-
anum til baka. Mamma þeirra kom inn í herbergið með
mjólk og bollúr á bakka og koddinn lenti beint framan
í hana og.hún missti hann í gólfið með öllu, sem á hon-
um var. Þeir fengu því engan morgunmat og voru látnir
fara út að leika sér; Þeir náðu í stóra, rauða holtannog
fóru í fótbolta. Lap, sem var duglegur sparkaði hcnum
upp á þak og þar festist hann niður í reykháínum. Þetta'
var nú slæmt, því þ'eir höfðu ekki hugmynd um hvernig
þeir ættu að ná boltanum án þess að mamma þeirra
sæi til þeirr'a.
Nú gat reykurinn ekki komist upp um reykháfmn
og það byrjaði að rjúka út um dyr og glugga. Bangsa-
ekki þræiar. öiium réttindum mamma kom þjótandi út og sá hvar boltinn lá ofan á
og öiiu freisi fyigja bæ3i íaga- reykháfnum. Hún sagði að nú skyldu þeir fá skell á
íegar og siðgæðisiegar skyid- öosáann, en þá tóku Lip of Lap til fótánna og hlupu
ávaiit' uppfyiitar cins og vera a harða spretti ut i skog. Þeir voru að velta þvi fynr
skyidi. — En engum heiivita' sér hvernig 'þeii' ættu að blíðka^mömmu sína og þá
manni á að.koma tii hugar að ^ ckt't þeim í hug að tína handa henni blóm, því henm
afnema af þeim astæðum eða. $vo gaman ag blómum. Nei, ég finn Kunángslykt,
oðrum frelsi og mannrettmdi.1 í , v . u, a-- i->v r •* r \
hropaói Lap. Hun mamma 1 yroi gloo et við tærðúm
heniii hunáng. Það hlýtur að vera býflugnábú uppi í
trénu. Svo fór Lip upp á bakið á Lap og teygði hend-
ina inn í býflúgnabúið, en hann var fliótur að kippa
' hendinni til baka og á eftir kom sægur af býílugum, sem
stungu hann. Þeir tóku til fótanná og blýflúgurnar eltú
þá alla leið beim og stungu ■ þá á flóttauum. Þegar
mamma þeirra sá hvernig býflugurnar stungu þá varð
þeir kjósa hið síðai’nefnda, eiga
þeir nú að neita allir sem einn
að haldið sé lengra í austurátt
en þegar hefur verið gért.
Þegar ég var að Ijúka við
greinina, sá ég í Morgunblað-
inu álit minni hluta fjái’hags-
nefndar Neðri deildar Alþing-
is um frumvarpið. Þar er mai’gt
vel yfirvegað, en bara ekki það,
sem mestu máli skiptir, hvort
stefnt er að því með frumvarp-
inu að bi’jóta stjórnarskrána.
í álitinu er gefið í skyn, að
verið sé að semja um ýms
smærri atriði. En — á að scmja
um, hvort brjóta eigi stjórrilög
landsins að meira eða minna
leyti? Getur' það átt sér stað,
að alþingismönnum sé það ekki
jafn ljóst' sem öðrum ' íslend-
ingúrrí, að stjórnlagabröt fer
ekkert samningsatrið?
Ég hefi hér haldið fram mál-
stað almennra mannréttinda,
sem allir þeír verðá að njóta,
er v^ja vera frjálsir meiin en
Hresst upp á Stúdenta-
blaðið.
Nú stendur til að liressa upp
á Stúdentablaðið og gera til-
raun með að gcfa' það út oftar,
en nú uin nokkurt árabil hefur
það aðeins komið út cinu sinni . , , , . . - , ,, . , í • í r r •>* r ri
á ári, i. desember, og nokkur hun ekki íeiö þvi henm fannst þeir hafa tengiö hætifega
ár jiiefur það einnig komið útxáÖningu fyrir óþægÖina.