Vísir - 17.05.1957, Blaðsíða 9

iFSShiáaginn 17. niaí 1957
VISÍK
9'

Brúin á Múlakvísl eins og hún var á£nr en hlaitpið sópaði
henni hrott.
© @ ©
Frh, af 4. s. j stað og brúarstæðið valið und-
án þess að gcta nokkuð- aöhaizt ir. Höíðabrekkufjalíi, beint
'og röidu konuna af. I austur frá Vík. Öll er brúar-
En j- þessum -svifum bar.ao geröin mannvirki hið mesta og
» . |
ánni Guðrrmnd Olafsson föður' oinkum þó vamargarðurinn
Syjólfs á Hvoli vaskleikamann | austan árinnar. Mæðir áin rnjög
•niikinn .riðandi- á traustum ogá lionurrr þegar hún er í vexti
og spurningin er, hvort brú og
•gai.ður síafidist næstá stór-
Maup, -sem í Múlakvísl kémuf.
Eru menn byrjaðir að ðt-tast
n;>tt Kötlugos, en Katia er
vönum vatnahesti. Iíann hleyptii
niður rneð ánni og út í hana rétt
neðan við konuna þar sem hún
tflaut í iálnum. Eftir svo sein
eina hestlengd gfeip hesturinn
sufid sen í sama bili bar konuna! ker jótt og sendir ekki -böð ' á
áð og gat Guðmundur kr&kt. í
hana með króksvipu sem þá
voru í t íz.ku í Skaftafélissýslum.
Var það átak mikið og hi-aut
Gúðimmdur við þáð af hestin-
um. en‘náði í fax hans og -hélt
í það meo annarri hendinni en
kæmust lífs af. Bæði Katla og
Eldgjá hafa herjað um aldarað-
■ , - - -i > - - T-< •*.,*•» ■ “gKi ‘■ÍV.ý s ' #
’ ir á Mýrdalssand ög grandað
þar gróðri og hverri lifandi
veru, sera fyrir varð. Eldgjár-
hraunið, sem komst alla leið
niður í Á'lftaver og hlaupin úr
Kötlu — a. m. k. ellefu taisins
— háfa iagt stærðar flæmi
gróðurlendis og byggðar í auðn,
sem áður var á Mýrdalssandi.
Katla dregur nafn af bústýru
nokkurri frá Þykkvabæjar-
Maustri, sem vann sér það til
óhelgi, að kæfa sauðamann
staðarins í sýrukeri. Sá hét
Barði. JEn þegar eyðast .tók úr
sýrukerinu va.rð Kötlu jafnan
að oröi: ,,Ekki bólar á Barða“.
En svo hefir ugglaust bólað á
Barða og Katla þá séð ógæfuna
nálgast. Tók hún á rás til jök-
uls og varpaði sér í gjá eina
djúpa, sem síð-an heitir Kötlu-
gjá. Hefir þar ekki orðið frið-
samt síðan og enn í dag óttast
vegfarendur y.fir Mýrdalssand
umbrot í Kötlu.
Þefta er annar vatnasandur-
inn í Skaftafellssýslu, sem við
ökum yfir á einum degi. Báðir
eru þeir tákn ógha og hættna.
Báðir ha-fa þeir lagt gróður i
auðn og orðið fjölda manna að
aldurtila.
Guðmund Jónasson ber hratt
yfir sandinn óg áður en varir
cr hann kominn af hættusvæði
Kötluhlaupa — austur í Skaft-
ártungur og klukkan sjö rennir
hann i hlaðið við samkomu-
húsið að Kirkjubæjarklaustri.
Þar skal gist.
1 Svo er matazt. rabbað um
heimspólitik, , rugkökur og
Mýrdalssand, spáð bjartvi'ðri
daginn eftir (í kaffikorg) og
'síðan blásnar út vindsængur
j af alh-i þeirri andagift, sem
hver og einn hefir íil að bera.
Áður en gengið er til hvílu er
farið í leiki og ýmsar þrautir
leystar. Hámarki náðu þessar
jþrautir þegar túkall var látinn
;á enni vinar rnins og hann lát-
jinn halla sér aftur fyrst í stað
meðanverið var að koma honum
fyrir. Þrautin var síðan í því
fólgin, að láta peninginn detta
ofan í loklausa dós, sem, spennt.
hafði verið innan við buxna-
streng mannsins. En fórnar- ■
dýrinu hafði ekki verið kunn-
ugt um það, að gat hafði verið
borað á botn dósarinnar og á
meðán vinur minn var áð búa.
sig undir að láta túkallinn
detta ofan í dósina, hafði ein-
hver þorpari hellt ofan í hana
ísköldu vatni, sem flæddi niður
með báðum lærum nog niður á
gólf. Maðurinn hentist í háa
loft af skelfingu og rak upp
ferlegt öskur. Síðan var voðin
góð nótt.
'Uúdan-sér. Hafa bflstjórar, sem
hafa atvinnu af því að aka bíl-
um ýfir Mýrdalssand. nú feng-
ið fyrirmæli um hvernig þeir
-skuli haga fei'ðum c-ftir þv;í
-hvar þeir eru staddir' á sand-
inum, ef þeir sjá umfcr-ot í jökl-
hinni í konuna og þannig sy.-nti j itium og hlaup koma. Dettur
hesturinn með bæði í land og j mér í h-ug hvémig f-ara- mundi,
tojargaði lífi beggjai Þótti þetta ef bíll toilar um þáð bil. sem
einstæð björgun. I hlaup stefnir á hann eða spring-
I ur á hjóli. Hver veröa úrræðin
En Guðmundur Jónasson ferj;þá? Um það lffit cg GuðmUnd
-með -ferðalangana sína fimmtíu)^^ £ þetta ^ipti Það ,er
á þurru yf-i-r Fúlalæk. menn maður) gem kann rág við öllu
taka klútana bráðlega frá vit- og manni ,er borgið imdir hand-
;um sér og kenna- í brjósti um, ]oíðslu hans_
þann, sem hafði fcngið maga-
•kveisuna, Bílarnir bruna aúst- Fyrst er -vitáð- -um eldgos og
,ur y.fir Sólheimasand, framhjá hlaup úr Mýrdalsjökíi snemma
Pétursey yfir Steigarhál-sinn á- landnámsöld, eða Iaust fyrir
,og Mýrdalinn, og innan stund- 900. en úr því fara sagnir um
ar erurn við komin til Víkur, 16 eldsumbrot í jöklmum, ílest
þar sem rjúkandi súpá og' heitt h.aupin á Mýr-clalssandi, eri
kjöt bíður á borðum. Hótelið í- nokkur- þau fyrstu á Sólheima-
Vík. var reyndar lokað -um þess- ' sandi. Síðasta • -gosið - var 1913
ar mundir og veitti ekki fyrir- jtog- er það ollu .fullorðrui fólki í
'greiðsíu, en fyrir atbeina Guð-. Vestur-Sliaflaícliss;, siu og víð,-
mundar Jónassonar tókst þó að ar enn í fersku mipni. Munaði
fá þar heitan mat á aUsturÍeið. þá enn — sem stundum fyrx? —-
Var hann vel þeginn áður en mj->u. að vegfarendúr. sem
lagt yar af stað á auðnina
miklu austan Víkur — Mýr-
dalssand.
Katla
stækkar íslantl.
Þar sem leiðin liggur austur
raeö Víkurklettunum, frá Vík
og austur ac* Múlakvísl, er sagt
R'ð áður hafi verið fertugt djúþ
t-g fiskimið. Sunnan í. Hofða-
brekkufjalli og ofanvert við
veginn er hellir einn, sem Skip-
hellir nefnist. Upp í hann hafi
sjór gcngið til forna og skip-
um verið lagt. Nú hefir Katla
séð fyrir þv-í, að f.ylla þessi
íiskimið upp mcð aurburði og
stækka ísland til suðurs.
Fyrir fáum árum lá vegurinn
yfir Arnarstakksheiði og yfir
• Múlakvísl miklu nær jökli. En
þc-gar brúnatók af ánni í hlaup
inu 1955 var hórfið að því raðh
a3 leggja brúna á allt öðrum
staddir v.oru á Mý.rdalssandi.
Gist i Klansti-i.
Það er eitt af þeim fáu
klaustrum í heimi, sem karlar
og konur fá að sofa í einni flat-
sæng. Abbaclís eða ábóti fyrir-
finnast engin.
Ferðalangarnir hugsa gott
til gistingar, húsið er nýtt,
rúmgott og vistlegt, prýðilega
gott eldhús með öílúm tækj-
um og áhöldum. Auk þess er
það hitað u-pp með rafmagni
og notalegt að setjast þar að.
Jón ,,kokkur“, r. sem löngum
hefir ferðast með þeim Guð-
m'undi Jónassyni og Páli Ara-
syni og matreitt -fyrir hungr-
aðan lýð á fjöllum uppi, hefir
á skammri stunáu rjúkandi
kaffi á könnunrii: enda vel þeg-
ið af flestum. Vinsælli kokk,
•méiri kokk eða betri kokk en
Jón hefi eg aldrei kypnzt, og
hefir hann þó þann mikla galla,
að vei-a alls ckki ■— kokkúr.
Það er aðeins tónístundastarf í
lífi hans.
berklar
10.000 manns bíða árlega bana í
umferðarslysum þar í landi.
Á leiðirmi yfir Mvrdalssand í snjó. Til vinstri sést Hjörleifs-
höfði, hömrum girtur. Heitir haim eftir Hjörleifi Ian.dnáms-
manni og fóstbróður Ingólfs. í höfðanum hefi'r verið byggð
fx-am eftir öldum en er nýlega komin í eyði. Krossmarkið til
hægri er ekki Iéiði yfir látinn vegfarcnda, sem íarist hefiu- í
Kötluhlaupi, heldur vegxísir sem gefur til kjnma 'lí'var vegur-
inn liggur þegar ekki sést til hans fyrir snjó.
f Fntkklandi öeyja nsrrri því
eins margir í umferðarslysum
og af hmgnaberkhun. Síðast
liðið ár var „svart ár“ i um-
ferðarmálasögu Frakklanils. Þá
létust jafnmargir í umferðar-
slysum etns og af lung-naberkl-
um, eða um 10 þúsund manns.
Flest Slysín verða um helgar
og að sumrinu. Þannig fórust 62
menn sunnudaginn 2. september
(mánaðamót og sumarleyfi í
skólum). Sunnudaginn þar á
eftir fórust 29 manns, en sunnu-
daginn 16. sept. 41 og loks síð-
asta sunnudaginn í sept. 26
manns.
Á rúmhelgum dögum fafast
að meðaltali 10 mariiis á dag.
Alls fórust i september 450
rrianns en á árinu um 10.000 eins
og áður segir.
210.000 nianns koma við
sögu.
Um 44 milljónir manna búa i
Frakklandi og þar eru um 4
milljóriir bíla. Það er áætlað að
um 200 þúsund manns slasist
meira og minna í umferðarslys-
um á ári.
Þessar tölur eru gííurlega
háar. Við gerum okkur bezt
grein fyrir því, hversu alvariegt
mál hér'er á ferðinni, ef við höf-
um það í huga, þegar vio nefn-
um þessar tölur, að þétta sam-
svarar því, að hver einasti íbúi
í stórborg með 21Ö.000 ibúa slas-
ist eða láti lííio á einu ári - heil
stórborg þurkist svo að segja
út!
Nú fjölgar bilufn um hálfa
milljón á ári í Frakklandi, en þar
að auki bætast yfir 100-þúsund
önnur íaratáeki við - mótorhjól
ö. s. frv. Við þetta margfaldast
vandamáliö og siysahættan eykst
hlutfallslega að minnsta kosti.
í Frakklandi - oins og hjá
okkur — hefur verið - sett á
laggimar nefnd til að enclur-
skoða umferðariögin og gera til-
lögur til úrbóta i umferðarmál-
um yfirleitt.
Fjölgað véi'ður í umferðar-
lögreglunni og verða lögreglu-
menn á mófórhjólum víðsvegar
og sérstaklega um helgar að
sumrinu. Þó er ekki mælt með
því, að lögréglumenn séu í fel-
um á vegum úti eöa i fj-rirsát
í leynum. Aftur á móti verður
óeiríkennisklæddum lögreglu-
þjónum dreift um götur og vegi
og geta þeir sektað ökuníðinga
hvar sem þeir finnast.
Vegakerfið vérður endurbætt
og íarið þar eftir þýzkum fyrir-
myndum. Brýr verða breikkaðar.
Sérstakar brautir lagðar íyrir
hjólreiðamenn. Bílastæði aukin
og neðanjarðargöng gerð á.
krossgötum.
í Frakklandi er innhéimtur
benzínskattur og nemtir hanrx
um 200 milljörðum frartka á
ári. En aðeins fimmta hlitta þess-
ara tekna hefur vei-ið varið tií
[vegagei’ða og endurbóta á vcg-
' um, f jói'ir fimmtu hlutar hafa.
fariðí eyðsluhit ríkisins. Ef þess-
um tekjum væri varið til að bæta
úr umferðaröngþveitinu mundl
mikið ávinnast.
En ekki er þó hægt að leysa
vandann eingöngu með ráðstöf-
unum hins opinbera eða með fé
yfirleitt. Flest slys verða af
ónærgætni ökumanrianna, brot-
um þeirra á umferðarréglunum.
Það vekur áthygli, að þegar
litið er ýfir flokkun lögreglúnnar
á tegundum umferðarbrota, er
mjög lítið kennt drukkrium oku-
mönnum, en þó er vitað acS
annar hver ökttmaður, sem ekur ‘
frá veitingahúsi í bíl sínum, hef-
ur neytt áfengis. Ekki' er þö
mikið leggjaridi upp úr þessu,
þar sem aðrar reglur kunna að
vera um þessa liluti í Frakk-
landi en hjá okkur.
Ný bók Indriða
Þorsteinssonar.
Eftir Indriða G. Þorst einsson
rithöfimd og blaðamami er
komin út ný bók — sú þriðja í
röðinni — sem er smásagna-
safn og riefnist ,,Þeir, sem guð-
irnlr eislca*.
Fyrsta bók Iridriða „Sælu-
vika“, sem kom út fyrir nokk-
uru márum, vakti þegar at-
hygli. Næsta bók, skáldsagan.
„Sjötiu og níu af stöðinni“
skiþaði Indriða í flokk hinna
efnilegustu byrjanda í skáld-
sagnagerð.
Nú er þriðja bókin ,,Þeir
sem guðirnir elska“, komin á
markaðinn og hefir að geyma
10 stuttar smásögur. Hafa sum-
ar þeirra birzt áður en síðan
hefur höfundurinn meitlað þær
til bæði að efni og búningi og
þannig birtast þær hér. Sög-
ufnar heita: Á friðartímumr
Hreppapólitík, í fásinninu. Þeir,
sem guðirnir elska, Heiður
landsins, Gömul saga, í björtu
veðri, Eftir stríð, Norðanlancls
og Að enduðum löngum degi.
Bókina gaf Iðunnarútgáfan.
út og hefur vandað til hennar £
hvívetna.