Vísir - 18.05.1957, Qupperneq 5

Laúgardaginh 18. maí 1957
VÍSIR
Snæbjöm Jónsson
sjötugur
Snæbjörn Jónsson dómtúlkur
óg skjalaþýðari á sjötugsaf-
mæli á morgun (sunnudag).
Hann er fæddur á Kalastöðum
á Hvalfjárðarströnd 19. maí
1887. sonur Jóns Þorsteinssonar
bónda þar og Sesselju Jóns-
dóttur konu hans. Að ætt Snæ-
bjarnar verður hér ekki rakin
lengra aftur er ekki af því að
hann sé lítillar ættar, heldur af
því að augljóst má vera, að slík-
ur drengskapar- og gáfumaður
sem Snæbjörn er, hiýtur að
vera af konungaættum eins og
aðrir íslendingar.
Snæbjörn stundaði nám i
Flensborgarskóla og síöar á
Englandi. En ekki var skóla-
ganga hans þar löng. Þó er
maðurinn mörgum ,,lærðum“
manni fjölfróðari (án þess að
þar með sé gert lítið úr mennt-
un þeirra), sérstaklega í ís-
lenzkum og enskum bókmennt-
um. Minnið svo fágætlega gott,
að hann hefur getað fyrirhafn-
arlaust vitnað í rit og höfunda
bæði innlenda og erlenda og
munað orðrétt langar tilvitn-
anir úr ritum öndvegishöfunda.
Snæbjörn hefur stundað ým-
iskonar störf, kennslu, skrif-
stofustörf, verzlunarstörf
(stofnaði t. d. og rak um rúm-
lega 20 ára skeið bókaverzlun
þá, er enn ber nafn hans) , hann
hefur og gefið út bækur bæði
sem forleggjari og „útgefandi“,
Ijóð, rímur og kennslubók í
islenzku (Primer of Modern
Icelandic), sem hefur komið út
i 5 útgáfum, og auk þess ritað
mikinn fjölda ritgerða í blöð og
timarit. Ein er sú list Snæ-
bjarnar, sem enn hefur ekki
verið nefnd: hann er svo fram-
úrskarandi snjall bréfritari, að
fáir munu standa honum á
sþorði í þeirri íþrótt. Dómtúlk-
u'r og löggiltur skjalaþýðari hef-
ur Snæbjörn verið í áratugi.
Snæbjörn er sérstæður mað-
\ir 'um margt og hefur aldrei
bundið bagga sína sömu hnútum
og sámferðamennirnir. Penni
hans hefur verið hvass og stund
um sviðið undan honum, þegar
h'onum hefur verið beitt af á-
kafa og hita áhugamannsins.
En drengskaparmaður er Snæ-
björn slíkur, að fágætt mun
Vera og tryggð hans er órofa-
tryggð. Hann vegur aldrei aftan
að náunga sínum. Tilfinninga-
maður er Snæbjörn meiri en
almennt gerist, þótt litt gæti
þess á stundum. Hann flíkar
yfirleitt ekki tilfinningum sín-
um.
Meðan Snæbjöi'n dvaldi á
Bretlandi kynntist hann fjölda
úrvalsmanna brezkra og tókst
vinátta með honum og sumum
þeirra, sem staöið hefur til
þessa dags eða meðan báðir
lifðu. Tók Snæbjörn á þessum
árum ástfóstri við landið og
þ'ykir honum gott með Bretum
að vera. Hann kvæntist og
brezkri konu en missti hana
árið 1936.
• Snæbjörn hefur að undan-
förnu legið í sjúkrahúsi í Lon-
don. Þrálátir sjúkdómar sækja
að honum úr tveim áttum og á
hann mjög í vök að verjast
hvað heilsuna snertir. Stai-fs-
þrek hans er stórlega lamað,
enda hefur maðurinn aldrei
kunnað að hlífa sjálfum sér.
Vinir hans og kunningjar
munu á þessum tímamót'um
senda honum beztu árnaðar-
óskir og vona, að hann eigi eft-
ir að koma heim hressari en
hann fón
Vinur.
Framh. af 1. síðu.
fundi eftir þörfum. Enn frem-
ur skal halda fund, ef einhver
úr stjórninni óskar. Aðalbanka
stjóri boðar fundi og stjórnar
* þeim. Afl atkvæða ræður úrslit-
um á fundum.
28. gr.
56. gr., sem er ný grein og
verður fyrsta grein í VII. kafla,
hljóði þannig:
Þegar lög þessi hafa öðlazt
gildi, kýs Alþingi í bankaráð
samkvæmt 36. gr. Jafnframt
skipar rikisstjórnin formann og
varaformann bankaráðs. Falla
þá um leið niður umboð núver-
andi bankaráðsmanna. Hið ný-
kjörna bankaráð skal síðan
hlutast til um, að stjórn seðla-
bankans og framkvæmdastjórn
grein skal setja í reglugerð, þ.
á m. um viðurlög ef fyrirmæl-
um stjórngr bankans er ekki' viðskiptabankans verði komið
hlýtt. 1 í það horf, sem lög þessi gera
| ráð fyrir.
18. gr. | í athugasemdum segir m. a.
35. gr. laganna, er verður 36. svo:
A brezku iðnaðarsýningunni, sem hófst 6. þessa mánaðar, er
m. a. sýnt nýtízku eldhús, og er þar meðal annars þvottavél í
eldhúsborðinu.
gr., orðist svo:
Bankaráð Landsbanka
lands skal skipað 5 mönnum.
Formann bankaráðsins skip-
Þegar núverandi ríkisstjórn
ís-' tók við völdum lýsti hún yfir
því, að hún mundi beita sér fyr-
ir breytingum á bankalöggjöf
Útvegsbanki íslands var reist-
ur á rústum íslandsbanka og
hefur að formi til verið einka-
banki frá öndverðu. Er bank-
:.inn hlutafélag, svo sem kunn-
ugt er. Langmestur hluti hluta-
ar ríkisstjórnin til 5 ára í senn.' landsins, m. a. þeirri, að seðla-] Ú’áiins, eða 87.69 r ei þó í eigu
Hina fjóra kýs sameinað Al- bankinn yrði settur undir sér- g1, !8.108’ eifeU an ans eiU
þingi hlutbundinm kosmngu til staka stjorn. , , ,
, . . , „ , , I . * , . * 4.20%. Með hliðsjon af þessu
4 ara í Senn. Formenn banka- Aðaltugangur þessa er sa, að ^
... . , , . , . I . , f . *, , , 1 er talið eðlilegt, að rikið eignist
raðs ma endurskipa og hma grema starfsemi seðlabanka ’ 6
... . , ,Iij- • -ícií 1 allt hlutafeð og bankinn se gerð
fjora raðsmennma ma endur-, landsins meira en venð hefur , 6
, , , , . ur að rikisbanka, er luti ser-
kjosa. A sama hatt skal skipa fra starfsemi viðskiptabank- ’ .
varaformann og kjósa fjóra' anna og gera jafnframt aðstöðu f 3 U s j01n mc hliðstæðum
varamenn, einn fvrir hvern að-'hinna einstöku ríkisbanka semliæ 1 °S a ln, an <ai úkisins.
almann, er taki sæti í banka-] jafnasta gagnvart seðlabankan- fefur riklsst;iornin akveðið að
ráðinu í forföllum formanns'um. beita ser fynr þvi.
eða bankaráðsmanna.
19. gr.
36. gr. laganna fellur niður,
en 1. mgr. 3. gr. orðist svo:
Frumvarp þetta er flutt í
samræmi við þessa stefnuyfir-
formi gjalds af aðgöngumiðum
að kvikmyndasýningum og
dansleikjum skv. lögum um
skemmtanaskatt, en fjármunum
þessum skal Menntamálaráð
verja til ýmiskonar menningar-
starfsemi á svipaðan hátt og„
verið hefur.
Ofbeldi Einars
á AEþingi.
Er fundur hafði verið settur
Eru af þessum ástæðum í ] í neðri deild i gær, skýfði for-
frumvarpinu fyrirmæli
um seti deildarinnar, Einar Olgeirs-
son, frá því, að fundur mundi
verða haldinn í dag, en það er
lýsingu rikisstjórnarinriar. Með eiSnarnam á þeim hlutabréfum,
því er seðlabankinn að því sem eru 1 einkaeign. Telur rík-
leyti gerður sjálfstæður, að hon-j isstjórnin neuðsynlegt, að þetta ] mjög fátítt og algjör undan-
Bankaráðið gerir tillögu um'um er sett sérstök stjórn. Að-1 eignarnám fari fram þegar við tekning, ef þing kemur saman
skipun aðalbankastjóra við albankastjóri er skipaður af ghdistöku laganna og hlutafé-1 á laugardögum.
seðlabanka írlands og þriggja^ forseta íslands að fengnum til- ^3®1® Útvegsbanki íslands h/f j Af þessu tileíni urðu nokkur
mánna i stjórn bankans. Bar.ka-
ráðið ræður og einn bankastjó) a
við seðlabankann og þrjá banka
stjóra í framkvæmdarstjórn við
skiptabankans. Skulu þeir ráðn
ir með 12 mánaða uppsagnar-
fresti, enda geti þeir sjálfir
agt upp stöðunni með sama
lögum bankaráðs. Bankastjóri le&gist ba niður, en hinn nýi orðskipti milli deildarforseta og
er ráðinn af bankaráði. Stjórn úkisbanki stofnist. laki hið ný- ^ Bjarna Benediktssonar, sem fór
seðlabankans er að öðru leyti kjörna bankaráð þá þegar við þess vinsamlega á leit í nafni
skipuð af ríkisstjórninni eftir sljórn hans. Um leið og Útvegs-
tillögum bankaráðs. bankanum h/f er breytt í ríkis-
Með því að aðskilja stjórn banka er nauðsynlegt að setja
seðlabankans og stjórn spari-
sjóðsdeildar Landsbankans er ln um Útvegsbankann h/f er! deginum, enda verið allsendis
stjórnarandstöðunnar, að hætt
yrði við fund þennan, þar sem
nokkrir þingmenn Sjálfstæðis-
J um hann heildarlög, en löggjöf- ] flokksins hefðu þegar ráðstafað
i,
fyrirvara. Þó getur bankaráðiði;verið'að tryggja, að stjórn seðla. ófullkomin, enda sett af nokk- | ókunnugt um hvað til stæði.
vikið bankastjóra frá fyrirvara-
laust, gegn því að greiða hon-
um 6 mánaða laun, svo fram-
arlega sem ekki er um slíkt af-
brot að ræða af hálfu banka-
stjóra. sem heimiJi frávikningu'
bankans geti beitt áhrifum sín
um á peningamagnið og útlána-
getu bankanna og þannig stuðl-
að að jafnvægi í per.ingamálum
Iandsins.
Þótt seðlabankinn sé með
urri skyndingu til þess að greiða
fram úr þeim vandræðum, sem
leiddu af fjárþroti og lokun ís-
landsbanka á sínum tíma.“
Ný stjórnar-
frumvörp.
A Alþingi var í gær útbýtt
hans án nokkurrár launa- j frumvarpi þessu gerður sjálf-
greiðslu. Enn fremtir getur sá stæðari en.verið hefur í því að
ráðherra, er fer með bankamálj móta stefnu 'í peningamálun-
vikið bankastjóra frá. Skal. um> þá heyrir hann þó ásamt
bankaráðið eða ráðherra þá viðskiptabankanum áfram til
skýra hinum frávikna banka- Landsbanka íslands. Þessar
stjóra skriflega frá ástæðúm tvær aðaldeildir Landsbankans] þremur frumvörpuni, er hafa
fyrir frávikningunni. | verða því áfram greinar á sama það að markmiði, að cfla vís
meiði. jinda- og menningarstarfsemi' stjórpmálafundi úti á landi um
22. gr. Frumvarpið um Útvegsbanka landsmanna. j helgina og fjarvera fleiri Sjálf-
Er hér i fyrsta lagi um að stæðismana kunn áður en þing-
ræða frumvarp um breytingu' tundur hefði verið boðaðui,.
á núgildandi lögum um skemmt kvaðst
Einar Olgeirsson synjaði um,
að verða við beiðninni og ítrek-
aði synjun sina, þrátt fyrir það
að Bjarni Benediktsson hafði þá
minnt á það, að þegar ráðstaf-
anir rikisstjórnarinnar í efna-
hagsmálunum voru á dagskrá
þingsins skömmu fy.rir jólin,
hefðu Sjálfstæðismenn orðið við
beiðni stjórnarinnar um að'
hraða afgreiðshi málsins.
Þar sem búið hefði verið að
skýra opinberlega frá þátttöku
sinni og 2. þm. Eyfirðinga í
A eftir 42. gr., er verður 38. Islands fjallar fyrst og fremst
gr.. komi ný. grein, sem verði um Þaö, að-hann skuli lagður
39. gr., svo hljóðandi: | niður sem hlutafélag og lagður
Stjórn seðlabankans hefur á a& öllu leyti undir ríkið, sem
Bjarni Benediktsson
anaskatt og Þjóðleikhús. Þá er skoða það sem fullkomna mis- -
hendi æðstu stjórn hans, eftir tekur hann eignarnámi að svo]frUmvarp til laga um Vísinda- beitingu á forsetavaldi, ef synj-
nánari fyrirmælum í reglugerð.' miklu leyti, sem það átti ekki sjóð, er hafi það hlutverk að'
Hún kemur fram fyrir hönd áður hlutafé hans. | efia islenzkar vísindarann-
seðlabankans gagnvart. dóm-1 Sú Ereyting verður á stjórn
stólum, yfirvöldum og þriðja bankans, að fjórir bankaráðs-
manni, og getur úrskurðað um menn eru kjörnir hlutbundinni
öll meiri háttar mál, er bank- kosningu á þingi — svo og fjór-
sóknir. Skal sjóðurinn fá 800
þús. kr. árlega úr Menningar-
þjóði og verja þeim til styrkt-
ar: 1) Einstaklingum eða vís-
ann varðar. Hún ræður aðal- lr varamenn en ráðherra j indastofnunum vegna tiltek-
fchiiði seðlabankans og ákveð-, skipai foimann til fimm ára í inna rannsóknarverkefna. 2)
ur hve hátt veð hann skuli senn, svo og varamann.
setja. Hún ákveður laun starfs-| 1 athugasemdum við frv. seg-
manna bankans, setur reglugerð lr meðal annars á þessa leið:
urn eftirlaun þeirra og úrskurð- j „Frumvarp þetta er flutt í
Kandídötum til vísindalegs sér-
náms og þjálfunar. 3) Rann-
sóknai'stofnunum til kaúpa á
tækjum, ritum eða rannsókna
ar um þau. Bíkisstjórnin ákveð samræmi við yfirlýsingu ríkis-] efnum. Loks er frumvarp um
ur laun bankastjóra se'ðlabank-
ans og þóknun annarra stjórn-
anr-anna hans.
Stjórn seðlabankans heldúr íöggjöf landsins..
stjórnarinnar, þegar . hún tók Menningarsjóð og Menntamála-
við völdum, að hún mundi beita . ráð, þar sem m. a. er gert ráð
sé fyrir breytingum á banka-.fyrir talsvert auknurn tekjum
I Menningarsjóðs, aðallega
að yrði um frestun fundar. Og
þegar það svo bættist ofan á,
að þinginu hefði verið haldið
verklitlu eða verklausu megin-
hluta vetrar, sýndist enn síður
sanngjarnt að þvinga fundinn
fram.
Lauk málinu þó svo, að deild-
arforseti sat fast við sinn keip,
og er það í annað sinn á þingi
því, sem nú situr, að framkoma
forseta n. d. . sætir réttmætri
gagnrýni, og er vissulega ástæða
til að íhuga, hvort hann muni.
stai'fi sínu vaxinn og verður
þess trúnaðar, sem honum hef—
ur verið sýndur.