Vísir - 22.05.1957, Qupperneq 3

Miðvikudaginn 22. maí 1957
VtSIR
3
F ■£
Refurinn veldui* Arnesing-
uin þunguni biisif|um.
Þegar farínn að leggjast á lömbin. ~ í fyrra
misstu sumir bændur milii 30 og 40 iömb.
KahliaA við (taðhjhrH Uíiiarssogg,
lircp]>»i(jóra á Kárastöðiini.
Þorsteiiii á Vatnsleysu og Sig-
urffi í Haukadal sem leið' liggur
upp Grímsnes.
Er við voru komnir efst í
Þ.rastaskóg, upp undir Kerið,
stökk tófa skyndilega yfir veg-
inn, rétt framan við bílinn og
stanzaði síðan í holti einu, í
skotfæri frá þeim stað, þar sem
Þorsteinn hafði stöðvað bílinn.
Það var ekki styggðinni fyrir að
fara hjá þeirri lágfættu, enda
hélt hún lífinu í það skiptið.
Refur og börn að leik.
Þetta er ekkert einsdæmi í
Árnessýslu um þessar mundir.
Refum fjölgar geigvænlega og
þeir eru að verða svo spakir, að
það verður að- teljast óhugnan-
legt fyrir fjárbændur. Ýmsar
sögur mætti segja af þvi. Fyrir
skömmu voru börn að leik í
Þorlákshöfn. Skyndilega var
komin tófa mitt á meðal þeirra.
Skotmanni í ,,plássinu“ var gert
aðvart. Hann þreif byssuna og
hylki úr skáp, en rebbi beið
ekki boðanna og var allur á bak
og burt, þegar komið var á
staðinn. Enda var það eins
gott fyrir skotmanninn, — hann
hafði gripið rakhj'lkið sitt í
staðinn fyrir skothylki í
flaustrinu,
Þúsundin eru
fljót að fara.
Fyrir skömmu var sýslu-
fundur Árnessýslu haldinn á
Laugarvatni. Fyrsta daginn
sem fundurinn stóð, var Páll á
Búrfelli, sem er sýslunefndar-
maður fyrir Gímsnes og jafn-
framt oddviti í sveit siimi, kall-
aður í símann. Var honum til-
kynnt, að Halldór í Öndverðar-
nesi, en það er syðsti bær í
Grímsnesi, hefði mætt ref í
námunda við bæ sinn og var
refurinn með lamb í kjaftinum.
Fullyrt var, að tófan ætti greni
þarna einhversstaðar í hraun-
inu, og talið er, að hún biti
sjaldan langt frá greni sínu.
Fyrir skönimu ók ég með Páll mun síðan hafa gert við-
eigandi ráðstafanir.
Fundinn sátu menn úr öllum
hreppum sýslunnar og skyndi- |
lega voru fjárhagsmál, vegamál
og ýmiskonar menningarmál ^
sýslunnar gleymd í svipinn, og,
menn fóru að bera saman bæk-
ur sínar um þenna mikla vá-
gest, sem herjar svo að segja í(
öllum hreppum sýslunnar og
veldur bændum óhemju tjóni.
Og þarna heyrði maður óhugn-
miklu verr út úr því. Kristján
á Gjábakka missti t. d. um 40
lömb. Talið er, að sumir bænd-
ur hafi misst um tíunda livert
lamb af völdum tófunnar, aðrir
sjötta til sjöunda, svo við eig-
um henni grátt að gjalda.“
..Hafið þið
' unnið á henni?1
ekki eitthvað
,,í fvrra var meira og minna
drepið í hverju einasta greni
sem fannst. Kristján á Gjá-
bakka vann eitthvað af grenj-
um og við Halldór bróðir minn
unnum eitt greni og við skutum
hvor sitt dýrið og sína 2 yrð-
lingana hvor og tvo yrðlingana
drápum við á eitri. Sannleik-
urinn er sá, að maður hefii*
anlegar fréttir. Það er hreint ^
ekkert einsdæmi að einstakir I engan tíma aflögu frá búskapn-
bændur missi milli 30—40 um til að fást við tófuna, þótt
bölvuð sé. Maður gengur ekki
til refaveiða eins og á rjúpna-
lömb á einu vori í gin þeirrar
gráu og á þann hátt er fljótt
að fara hvert þúsundið. Og
það er athyglisvert að tófan
gerir víða Hvað mestan usla,
þar sem hún aldrei hefir komið
áður.
Dýrbítur færist
í aukana.
Um kvöldið sátum við
Guðbjörn bóndi á Kárastöðum
í Þingvallasveit og ræddum
þessi mál. Guðbjörn er sonur
Einars heitins á Kárastöðum og
honum kippir í kynið. Hann er
sýslunefndarmaður, hreppstjóri
í sinni sveit og góður bóndi.
Svo þekkir hann vel til refa-
veiða en það skilst mér að sé
lífsskilyrði fyrir því að búa
góðu búi í Þingvallasveit. Ég
gríp pennann og punkla niður
nokkuð af því, sem hann segir
mér. Ég held, að sumt af því
geti verið lærdómsríkt.
,,Eru mikil brögð að dýrbít í
þinni sveit?“ spyr ég Guðbjörn.
,.Fyrst eftir fjárskiptin bar
ekki mikið á dýrbít, en síðan
hefir hann færzt mjög í auk-
ana.“
Sumir missa
6. hvcrt lamb.
,,Og hann veldur ykkur þung-
um búsifjum?“
,,Já, hann hefur valdið okk-
ur stórtjóni, einkum í fyrra.
Sjálfur missti ég þá um 20
lömb í refinn. Aðrir fóru þó
því ástandið er
og það er.“
Eitrun
umfram allt.
,,Þú nefndir eitrun — nú
eru miklar vangaveltur um
hvort á að eitra fyrir refinn,
hvert er þitt álit?“
,,Fljótsagt — það á að fram-
kvæma markvissa og kerfis-
bundna eitrun fyrir refinn. Að
öðrum kosti verður við ekkert
ráðið.Og ég er ekki í neinum
vafa um það -—- og við höfum
nokkra reynslu í þeim efnum
— að það gefur bezta raun að,
eitra með rjúpu, og er jafn-1
framt hættuminnst gagnvart i
öðrum dýrum. T. d. er þá auð-
velt að ganga þannig frá rjúp-
unni að hún sjáist ekki úr lofti.
Og það þarf að eitra vel, að
öðrum kosti er eitrunin verri
en ekki. -—■ Annars er mesta
bölvað kák á þessu öllu saman
hér á landi.---------“
„Nú, hvað á þá til bragðs að
taka?“
óþolandi eins börn, því að banna að eitra
| fyrir refinn er nákvæmlega það
| sama og að fyrirskipa stórfellda
aukningu dýrbíts í landinu,"
| segir Guðbjörn Einarsson að
lokum og þakka ég honum fýr-
ir hressilegt og gott viðtal.
St. Þ
„Róttækar veiðiaðferðir, eitr-
un, eiturgas, fyrsta fl. skotvopn
veiðar, Það þarf mikla vfirlegu með sjónaukum og úrvals vciði-
og árvekni, maður þai'f alger-
lega að helga sig refaveiðunum,
ef nokkur raunhæfur árangur á
að nást. Við í Vestur-Þing-
vallasveit höfum því ráðið Hall
dór bróður minn og Pétur frá
Skógarkoti til að stunda refa-,
veiðar þar í sveit í vor, og
svipaðar ráðstafanir verða lik-
lega gerðar í austurhluta sveit-
arinnar. Er það satt að segja
lífsnauðsynlegt fyrir okkur.
hundar tamdir af sérfræðing-
um ef svo mætti að orði komast
—•- það er þetta sem koma skal.
Vel skipulaððár hereferðir með
ýmsum tegundum veiðihunda
og öllum þeim beztu hjálpar-
tækjum, sem nútíminn á upp á
að bjóða, mundi gefa stórkost-
legan árangur. Og — í öllum
guðanna bænum — svo skulum
við hætta að tala og skrifa um
þe.ssa hluti eins og ómálga
Kjarnorkuvopnin
efla áhrif Breta.
Macmillan kvaddi sér lil.jóðs í
gær í neðvi málstofunni, skýrði
frá vetnissprengjuprófun Breta
á ICyrrahafi og kvað þeim
inundu verða lialdið áfram.
Til nokkurra óeirða kom i
Tokio, eftir að íréttist um
sprenginguna, og söfnuðust
menn saman til mótmæla fyrir
utan brezka sendiráðið.
Brezku blöðin i morgun ræða
mikilvægi þess, að Bretland er
komið í tölu kjarnorkuvelda, og
aðstöðu þess við samningaborö
stórveldanna miklu sterkari en
áður. Fyrir tilraunina hafi þeir
ekkert vitað um mátt sinn, því
að allt hefði getað misheppnast,
•i— en tilraunin hafi heppnast.
Unnið er að vísindalegum athug-
unum á Jóleyjarsvæðinu, þar
sem sprengjan var sprengd.
í Nevadaauðn
hefur í þessari viku tvívegis
verið aflýst kjarnorkuvopnspróf-
un Bandaríkjamanna, vegna
óhagstæðs veðurs. Vindur er nú
þeirrar áttar, að geislavirk efni
gætu borist yfir mannaból.
Stundum komast hersveitir Frakka í N.-Afríku í feitt í baráttu sinni gegn uppreistarmönnum.
Það má til dæmis segja um fallhlífasveit eina, e • náði kynstrum at' vopnuni í hellum í fjöllum
40 km. fyrir austan Algeirsborg. Hér sjást nokkrir hermannanna með herfangið.
Doria
Doria Shafik stofnaði félagið
j.Dætur Nílar“t eins og getið
var um í Vísi fyrir nokkrum
áruin. Hún liefir komið á fót
vel vopnuðum valkyrjum, geng-
ið í fararbroddi í kröfugöngu
til þingsins og tók á síðustu
mæla við Nasser, þótt ekki bæri
þaö árángur.
Hún er kona á fertugsaldri og
hefir komið af stað kvenfrelsis-
íélagi ein og hjálparlaus. Hún
er dugleg að auglýsa áhugamál
sín, er blaðaútgefandi, gefur út
4 tímarit um stjórnmál og
kventízku, er gift kunnum lög-
fræðingi, á tvær dætur og hef-
ir 'doktorsgráðu frá París og er
auk þess ekki alveg þýðingar-
laus í hinum margslungna
stjórnmálaleik heima fyrir —
og er þetta allt nokkuð,
Blaðamaður heimsótti hana
með töluværðri virðingu í 8
herbergja íbúð hennar í glæsi-
legasta íbúðarhverfi við Níl.
Honum var fylgt af hljóðlátum
þjóni inn í glæsilega íbúð. með
ekta gólfábreiðum, listaverkum,
vesturlenzkum húsgögnum og
blómaangan. Og hann bjóst við
að hitta þar konu með kaup-
sýslubrag, en í stað hennar kom
framúrskarandi snyrtileg kona,
með kóralrauðar varir og negl-
ur, augnabrúnirnar hátt upp
dregnar og fatnaðurinn var
áreiðanlega frá Dior eða Fath.
Það var kvenréttindakona, sem
áreiðanlega hafði ekki gleymt
því -að hún var kona, sýndist
sköpuð til þess að tala um
veörið og hella tei í bollana
fyrir gesti sína. Og það gerði
hún líka og fullvissaði gestinn
j um leið um, að hún áliti það
1 ekki minkun . fyrir konu. En
um veðrið var ekki talað.
Þá hafði hún um marga mán-
uði látið lítið á sér bera — og
það var erfitt fyrir hana. Hún
var kona — en fyrst og fremst
var hún föðurlandsvinur. Hvað
iítið, sem hún hefði gert með-
an á eftirleik Súezmálsins stóð,
þá var það skaðlegt fyrir land-
ið h'ennar. Svo að hún þagði.
Þó líkaði henni illa við stjórn-
ina að mörgu leyti. Hún hafði
lofað konunum miklu, en ekk-
ert gert. Þegar veðrið lægði
aftur í utanríkismálunum ætl-
og
jaði hún að hefjast handa
það hefir hún gert.
Það var alldjarft að setja út
’ á stjórnina. Doria Shafik var
•eina manneskjan ó Egiftaiandi,
! sem eg heyrði kvarta. Það er
jekki vani að kvarta í löndum
þar sem hernaðarstjórn er.
i
Þrjár kröfur
fyrstar,
Þrjár lcröfur eru fyrstar á
stefnuskrá hennar og Nílar-
dætra,sagði þcssi óraga kona.
Fullkomin stjórnmálarétt-
indi fyrir konur, það cr það
fyrsta og mest áríðandi. Af-
nám fjölkvænisins. Skaða-
bætur fyrir konur við skiln-
að. En ennþá hafa egifzkar
konur ekki komizt á þing —
og það cr ckkcrt ’ying. Mað-
urinn hcfir enn Ieyfi til að
1 taka sér fjórar konur, gerir
það reyndar sjaldnast í borg-
unum, en óvanalegt er það
ckki í sveitinni, því að kon-
ur eru dúgandi til vinnu a
ckrunum. Og Iiann getuv
hispurslaust og án bóta rek-
ið frá sór konu, sem hann cr
orðinn leiður á.
Það er mjög einkennilgt að
heyra þessa glæsilegu konu úr
yfirstétt segja frá tilraunum
sínum til þess að skapa betri
skilyrði fyrir hinar óhreinu,
tötralegu, svartklæddu konur
úr fáíækrahvorfum borganna.
Það getur sýnst svo, sem hér
sé verið að sýnast. En það
er ekki.
Doktorsritgcrð um
konuna og Islam.
Hún segir frá námsárum sín-
um við Sorbonne-háskólann.
Að hún hafi hitt þar manninn