Vísir - 28.05.1957, Blaðsíða 4

i
aisu
Þriðjudaginn 28. maí 1957
iri’Sxxt
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 1660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vaxandi hhitdrægni
— minnkandi traust.
Götnut sttt/ttz
Sé frelsis krafist svara
Riíssar með stáli.
Fyrsta dæmið gearðist í
Kronstadt 1921.
Sjaldan hefir nokkur ríkis-
stjórn hér á landi átt eins
litlu trausti að fagna eftir
i jafn skamma setu og komm-
únistastjórn Framsóknar-
flokksins.
Hvar sem komið er, hvar sem
menn ræðast við, láta þeir í
ljós vanþóknun sína á stefnu
og gerðum stjórnarinnar. Þó
er hitt enn meira áberandi
hversu fáir bera traust til
' hennar og hversu margir
; bera kvíðboga fyrir framtíð-
| inn af þeim sökum. Þetta á
ekki við sjálfstæðismenn
sérstaklega, þetta á við um
menn í öllum flokkum.
Þegar ríkisstjórn hefir svo ger-
samlega glatað trausti al-
mennings eins og sú stjórn
sem nú fer með völdin, þá
hefir það lamandi áhrif á
■ alla starfsemi þjóðarinnar.
| En þegar það svo bætist við,
að störf stjórnarinnar miðast
| við flokkshagsmuni og
feimnislausa hlutdrægni
! gagnvart andstæðingunum,
■ verður hún að þola fyrir-
' litningu allra hugsandi
manna. Það er niðurlæging
sem engin ríkisstjórn fær
þolað til lengdar,
Bankamálafrumvörp ríkis-
stjórnarinnar eru gott dæmi
um það þegaf flokksiegir
hagsmunir eru látnir ráða.
En ráðherrarnir sögðu, að
þetta væri gert til þess að
frelsa þjóðina undan ofur-
valdi sjálfstæðismanna í
bönkunum og þeirri pólitísku
hludrægni sem þeir beittu
þar. í umræðunum á þing-
inu var margsinnis skorað á
stjórnarflokkanna að sanna
þessa staðhæfingu, þótt ekki
væri nema með einu einasta
dæmi. Enginn treysti sér til
að verja rógburðinn þangað
til ungur krati hljóp fram
fyrir skjöldu og gerði allt
stjórnarliðið hlægilegt. Hann
sagði að hlutdrægni sjálf-
stæðismanna mætti sanna
með því, að Hafnarfjarðar-
bær skuldaði ekki nema 300
þús. kr. í bönkunum! Fram-
sóknarmenn hristu höfuðið.
Ástæðan var ekki stjórn
sjálfstæðismanna í bönkun-
um. Ástæðan var sú, að
stjórnarflokkarnir vildu ná í
og skipta milli sín banka-
stjóra-embættunum og
bankaráðsstöðunum. Ástæð-
an er ofur eðlileg þegar at-
hugað er hvaða flokkar það
eru sem ætla að skipta á
milli sín embættunum. Hjá
þeim koma flokkshagsmunir
á undan þjóðarhagsmunum.
En til þess að slá ryki í augu
almennings er með bérum
orðum sagt, að verið sé að
vernda hann fyrir hlut-
drægni sjálfstæðismanna.
Auðfélög framsóknar.
Með fjálglegum orðum hafa
stjórnarflokkarnir lýst því,
þó einkum málgagn fram-
sóknar, hversu mikil nauð^-
syn sé á því að láta hina
ríku borga nokkuð af þeim
auði sem verðbólgan hefir
fært þeim. Þeir láta þá borga
sem lagt hafa í framleiðslu-
fyrirtækin, flugfélögin og
Eimskipafélagið, svo nokkuð
sé nefnt. En það er einn auð-
hringur í þessu landi, sem
líklega er ríkastur allra,
Sambandið og kaupfélögin,
sem ekkert þarf að borga í
stóreignaskatt. Þetta auðvald
þarf ekki að borga. Þetta
auðvald er ekki látið leggja
af mörkum til húsabygginga
í bæjum og sveitum gegn-
um stóreignaskattinn. Skipa-
félag Sambandsins og hin
mörgu hlutafélög þess þurfa
1 ekki að borga stóreigna-
skatt. Hvers vegna? munu
margir spyrja. Það er ofui'
•] einfalt. Framsóknarflokk-
urinn heimtaði, að stór-
eignaskatturinn næði ekki til
milljónaeigna samvinnufé-
laganna. Þau máttu ekkert
borga. Hinum, andstæðing-
unum, átti að blæða. Þetta
eru menn sem kunna að nota
aðstöðuna.
Er nú nokkur furða þótt menn
beri ekki traust til ríkis-
stjórnar, sem svo feimnis-
laust kemur í veg fyrir það
að sínir menn og þeirra
fyrirtæki verði að bera að
sínu leyti sömu byrðar og
aðrir.
Stjórnarflokkarnir reyna ekki
að verja hlutdrægni sína og
afglöp. Þeir setja traust sitt
á það, að misgerðirnar
gleymist fljótt og þegar þeir
ganga næst til kosninga gera
þeir ráð fyrir að þeir geti
glapið kjósendurna með
nýjum loforðum og endur-
teknum fagurgala.
Þannig hugsa allir sem stjórna
af hlutdrægni og skammsýni.
í fregnum frá Vínarborg er
vikið að því, að vert sé að
minna á það, að það sé ekki í
fyrsta skipti eftir heims-
styrjöldina, að rússnesku her-
liði sé att fram gegn frelsis-
unnandi þjóðum, að ógleymdu
ýmsu, sem gerst hefur á löngu
liðnum tímum.
Rússnesku herliði var beitt
gegn austur-þýzkum verka-
mönnum í 17. júní uppreistinni
1953 í Berlín, og að minnsta
kosti sjö sinnum hefur rúss-
nesku herliði verið beitt gegn
frelsisunnandi fólki í Ráð-
stjórnarríkjunum sjálfum, frá
árinu 1921 auk þess, sem það
var sovét-borgari og marskálk-
ur í Rauða hernum rússneska,
Rokossovski, þótt Pólverji sé að
ætt, sem atti pólskum hersveit-
um gegn verkamönnum í
Poznan.
Kronstadt 1921.
í byltingunni í Kronstadt
1921 var rússnesku herliði
beitt gegn sjóliðum og verka-
mönnum í byltingartilraun, er
krafist var frjálsra kosninga,
mál- og ritfrelsis og lýðræðis-
legs þings. — 15 þúsund menn
létu lífið. Þá eins og í Berlín
og Búdapest var rússneskum
byssukúlum að mæta.
í hinum alræmdu fangabúð-
um í Vorkuta braus út upp-
reist 1953. Lið var sent í skyndi
frá Moskvu og hundruð vinnu-
fanga biðu bana eða særðust.
í fangabúðum í Kengir, Kazh-
aktan, var skriðdrekum beitt
gegn föngum. í einni fangastöð
af mörgum biðu 300 bana, að
sögn fyrrverandi þýzkra fanga,
sem komu heim 1955. Sama ár
voru öryggissveitir sendar til
nokkurra fangabúða í Síberíu,
þar sem menn höfðu krafist
bættra kjara. A. m. k. 200 biðu
bana.
Dæmið frá Grúsíu.
Snemma á síðasta ári risu
menn upp í Grúsíu, landi
Stalins. Herlið skaut á mann-
fjöldann í Tiflis, sem vildi engu
illu trúa um „föður Stalin“, en
ólgan í hugum fólksins hjaðn-
aði ekki við þetta. Hundruð
Grúsíumanna voru drepnir.
Mesta byltingin gegn hinum
rússnesKu kúgurum, þar til
frelsisvinirnir í Ungverjalandi
risu upp, var 17. júní uppreist-
in í Austur-Þýzkalandi.
Fram Reykjavík-
urmeistari.
Fram sigraði Val í úrslita--
leik Reykjavíkurmótsins, sem
fram fór í gærkveldi, með
tveim mörkum gegn engu.
Leikurinn var allan tímann
mjög hratt leikinn, en hvorugt
liðið virtist hafa tök á hraðan-
um. Þrátt fyrir það brá oft fyrir
skemmtilegum köflum með
góðum og léttum samleik.
Er 15 mín. voru til leiksloka
hafði ekkert mark verið skor-
að, en þá var dæmd vítaspyrna
á Val fyrir áberandi gróft brot.
Skúli Nielsen tók spyrnuna
og skoraði örugglega. Eftir
þetta náði Fram meiri tökum á'
leiknum og nokkrum mín. síðar
kom annað mark, laglega gert
af Karli Bergmann.
Rafskinna.
Allra veðra von.
Jóliannes Ilelgi: Allra veðra
von. Sex sögur. Útgefandi:
Setberg h.f., Reykjavík
1957.
Veðurspáin í nafni þessarar
litlu bókar er nokkuð vægilega
orðuð, því að veðrin eru þegar
skollin á, ofsaveður og mann- ! það er nú einu sinni svo, aS
drápsveður, bæði á sjó og landi, jmörgum þykir „vafasamur heið-
og einnig utan við Íandamæri
Á. S. skrifar:
„Með línum þessitm langar
mig til að láta í ljós ánægju
mína yfir þeirri fregn, sem Vísir
færði lesendum sínum í gær, að
sá ágæti maður Björn Pálsson
flugmaður væri að fá nýja flug-
vél í stað þeirrar, sem ónýttist
í lendingu í Grundarfirði s. 1. ár.
Það dylst engum hvert öryggi
er í því, enda margsinnis búið'
að koma í ljós hver not eru að
slíkum flugvélum — það getur
oltið á þvi, að hægt sé að bjarga
mannslífum að slik varaflugvél
si til taks.
Bílstjórarnir á sandinum.
Vísir hafði það eftir B. P. í
gær, að líklega væru enn tepptir
austur á söndum bílstjórarnir
tveir, sem tepptust þar í vik-
unni sem leið ef ekki hefði verið'
unnt að lenda hjá þeim s.l. föstu-
dag því að ekki hefði verið ílug-
fært síðan, en mennirnir matar-
lausir á sandinum. Ber sannar-
lega að fagna því hve vel tókst
um björgun þessara manna, sem
þarna voru strandaðir milli
hættulegra vatna í miklum vexti.
Kom mér enn í hug sem oft
fyrrum, hve þjóðin má vera
þakklát fyrir, að eiga slíkan
mann sem Björn er, og hún
gleðst áreiðanlega yfir því, er
aðstaða hans batnar til þess að'
rækja sitt mikilvæga starf, eins
og nú verður, er varaflugvélin
verður tekin í notkun.
Mesta viðurkenning.
Oft hefi ég heyrt menn minn-
ast á það, er birtir eru listar
yfir þá menn, sem sæmdir eru
heiðursmerkjum fyrir störf sín
í þjóðar þágu, að fáir eða engir
væru betur að slíkri viðurkenn-
ingu komnir en menn eins og
B. P., og fleiri, sem þrásinnis
hafa lagt líf sitt í hættu til að
bjarga fólki, stundum fólki, sem
í lífshættu er statt. Um það verð-
ur ekki deilt, að fáir eða engir
eru viðurkenningar maklegri, en
þessarar plánetu. I fjórum
sagnanna eru yrkisefnin sjó-
mennska. Stormur gerist á tog-
ara, Nikolja á síldveiðiskipi,
Blóð í morgunsárinu á hval-
fangara. Allar bera þessar sög-
ur það með sér að höfundurinn
þekkir sviðið og lífið sem þar
er lifað, það er sjálfsreynslu-
blær
sem
ur" að því, að verða „krossberi“,
og þá menn, sem hér um ræðir
hefur þjóðin áreiðanlega heiðrað
í hjarta sínu og vafalaust munu.
beztu mennirnir ekki óska
annarar viðurkenningar, enda
er það í rauninni sú mesta og
bezta viðurkenning, sem nokkur
maður getur óskað sér. Á. S.“
Ófeigi grallara Jóhannesar úr
á nálega sérhverju atviki Kötlum, og kann ekki að meta
lýst er, ósvikið, en oft gripinn.
nokkuð svakalegt, víða virðist Þá er ótalin síðasta saga bók-
manni höfundurinn fremur arinnar, Hlið himinsins, skrifuð
vera „saltdrifin 'hetja stigin í ævintýraformi, þannig að
upp úr bárum“ en listamaður. Gabríel erkiengill er látinn
Rafskinna Gunnars heitins'Sögurnar Stormur og Róa sjó- fræða Drottin um þróun jarð-
Bacmanns flettir nú blöðum
sínum enn einu sinni I sýning-
arskálanum við Austurstræti,
og vekur mikla athygli vegfar-
enda sem jafnan fyrrum.
Höfundur hennar, sém lézt
fyrir nokkru, hafði unnið að
úndirbúningi hennar í vetur,
enda ber hún merki hugmynda-
auðgi hans og snilli á .liðnum
tíma. Var um það bil lokið við
að teikna myndirnar í hana, er
hann lézt.
Þar sem verkinu var svo langt
komið hefir ekkja hans, frú
Hrefna Bachmann, látið ljúka
því til fullnustu.
Það munu nú vera um 20 ár
siðan Rafskinna fyrst kom til
sögunar og hefir jafnan verið
til ánægju og tilbreytni og mun
svo enn. .
menn eru þó ritaðar af allmiklu lífsins allt frá fornsögutíma 'til
listfengi, sérstaklega Stormur. vetnissprengjualdar, og er
Sagan Nikolja er aftur á móti Drottinn helzt að hugsa um að
lítt unnin, gróft riss, einhvers eyða þessari plánetu, en lætur
konar hráviði í brimrótinu. — þó ógert. Ævintýri þetta er
Blóð í morgunsárinu er .ekki skynsamlega hugsað, skraut-
eiginleg smásaga heldur afar legt í smíðum og skemmtilegt
kröftugur og litríkur frásögu-
aflestrar.
Allra veðra von er fyrsta bók
Jóhannesar Helga, og verður
þáttur af drápi stórhvelis
norður í íshafi.
Svarti sauðurinn er með af- ekki annað sagt en gusti hressi-
brigðum reyfarakennd saga af lega af honum. Hann fylgir bók
tröllauknum presti, gífurlegum sinni úr hlaði með formála, þar
stóðhesti til sálar og líkama,1 sem hann lýsir tilhlaupi sínu
sem flýr svo til Ameríku með( út á ritvöllinn og aðdragandan-
hest sínum, fellur í fyrri heims-( um að því fyrirtæki. Jón Eng-
styrjöld í Frakklandi og er ilberts hefur myndskreytt bók-
heiðraðui’ dauður vestra með ina, Oddi h.f. prentað hana, og
því að steypa hann og Glófaxa Arnbjörn Kristinsson — Sét-
hann í brons. Mér fannst þetta berg h.f. gefið hana myndar-
hált í hvoru vera eitthvert nýtt lega út.
afbrigði af Saúra-Gísla ogl Guðm, Daníclsson.