Vísir - 18.07.1957, Blaðsíða 4

YÍSIB
Fimmtudaginn 18. júlí 1957
WXSX3I.
Ð A G B L A Ð
Tíiir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
^itstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Bitatjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIE H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
FSsiiiaitiigur í dag:
Þorsteinn Jósepsson,
l»lts (i)ti tti 0i iits r.
Trúin á fangelsin.
Meðan sænsku konungshjónin
voru hér fyrir liðlega hálfum
mánuði, dvaldist hér og
nokkur hópur erlendra
blaðamanna, sem söfnuðu
bæði efni um undirbúning
heimsóknarinnar, konungs-
komuna sjálfa og ýmis atriði
úr lífi landsmanna. Birtust
margar frásagnir frá íslandi
í sænskum blöðum um þess-
] ar mundir og voru þær næsta
misjafnar eins og gengur og
gerist, enda bersýnilegt, að
sumar hafa beinlinis verið
, samdar til þess að móðga og
gera lítið úr íslendingum.
j En sem betur fer hafa ekki
öll dæmin verið á þann veg,
sem komið hefir fram í þýð-
ingum, er birtar' hafa vérið
á prenti hér síðustu dagana.
Það er til dæmis fróðlegt að
lesa það, sém Nóbelsverð-
launaskáldið Halldór Kiljan
Laxness hefír látið sér um
, munn fara í viðtali við
fréttaritara stærsta blaðs á
Norðurlöndum, Dagens Ny-
heter í Stokkhólmi. Tíðinda-
maðurinn hefir hlérað það.
að skáldið muni hafa mól-
mælt aðföi’um kommúnista i
Ungverjalandi og sent þang-
að skeyti eins og margtr
menn í ýmsum löndum hafa
gert. Tíðindamaðurinn er
ekki í vafa um, að skáldtð
telji, að það sé harmleikur,
er hafi gerzt austur i Ung-
verjalandi, enda kemur það
fram í næstu setningu.
Þá hefir tíðindamaðurinn þetta
eftir skáldinu — í iauslegri
þýðingu: ,,Það er einkenni-
legt með þessa frú á fang-
elsin — og hún hefir aldrei
verið eins mikil og á vorum
dögum. Við lifum á timabili
fangelsistrúarinnar. Menn
halda, að ef menn varpi bara
fjöida fólks í íangelsi, þá
muni ailt. fara vel. Þetta er
óheyrileg heimska, og hún á
bæði við um marxista og
andmarxista.“
Trúin á fangelsin er ekki ný,
en ef til vill er það rétt hjá
skáldinu, að hún hafi aldrei
verið útbreiddari en einmitt
á þessari öld. Hún hefir raun
ar verið til eins lengi og sag-
an hefir verið að gerast, en
tæknin hefir komið henni
til hjálpar á vorum dögum,
margvísleg tækni, sem bæði
gerir kieift að ná til fleiri
manna til að varpa i fangelsi
og gæta þeirra betur — enda
vissulega úr meira að moða
með sífjölgandi mannkyni.
Margar stefnur hafa bein-
iínis verið byggðar á fang-
elsistrúnni, fasisminn, naz-
isminn og kommúnisminn nú
síðast, þótt svo vel hafi til
tekizt, að mannkyninu hafi
tekizt að hnekkja valdi
tveggja fyrrnefndu stefn-
anna. Hin þriðja er þó eftir,
hálfu hættulegri af margvís-
legum ástæðum.
Nóbelsverðlaunaskáldið ís-1
ienzka hefir tvívegís sent
einvaldsherrum áskorun um
að hverfa frá villu sins veg-
ar. Slíkt er góðra gjalda'
vert, en menn hljóta óhjá-:
kvæmilega að velta fyrir sér
þessari spurningu í því sam-
bandi: Þó að um fordæm-
ingu á einstökum atvikum
sé að ræða, hefir ekki borið
verulega á fordæmingu á
sjálfri undirrótinni —
trúnni á fangelsin, sem ræð-
ur því, að ofbeldisverkin eru
framin. Fordæming á þeirri
trú hlýtur að vera aðalatriði
og vafalaust mundi íslenzkur
almenningur fagna því, ef
skáldið vildi segja eitt-
hvað meira um það, sem það
ræddi við tiðindamanninn
frá Dagens Nyheter.
Fyrir 30 til 40 árum mun
Þorsteinn Jósepsson hafa verið
einn sprækasti smali í Borgar-
íjarðarhéraði, og mundu kindur
föður hans og aðrar vafalust
i kunna margar sögur af frækn-
leik hans og þoli, ef þær væru
: ekki löngu dauðar og mættu
mæla. Nú er það svo, að ágæti
smala er ekki mælt í sekúnd-
um, sekúndubrotum, millimetr-
um eða þvíliku, eins og frækni
margra annarra manna, svo að
bækur eru ekki færðar ánýtízku
hátt um ágæti. þeirra. Þó hefir
Þorsteinn vissulega komizt í
bækur fyrir hlaup sín, því að
hann gerði nokkrar ferðir hing-
að til Reykjavíkur fyrir um það
bil mannsaldri og skulfu þá
margir. Voru það þeir íþrótta-
menn bæjarins, er spreyttu sig
jafnan i víðavangshlaupi i hret-
viðrum að vorlagi. og munu þeir
heldur hafa viljað hlaupa í hrið-
arsorta en hafa Þorstein á hæl-
um sér eða á undan.
Síðan hefir Þorsteinn glimt
við sekúndubrot á allt annan
hátt, því að hann hefir um langt
skeið verið einn iistrænasti ljós-
myndari iandsins, svo sem al-
þjóð er kunnugt, en við mynda-
tökur veltur allt á því, að menn
kunni að gera greinarmun á 1/50
og 1/500 úr sekúndu og í þeim
efnum eru flestir víðavangs-
hlauparar langt á eftir Þorsteini
-— jafnvel þeir, sem 'voru alltaf
á undan honum í gamla daga.
Þorsteinn lét sér ekki nægja
að bregða sér til Reykjavikur,
þéghr' hann var ,.upp á sitt
bezta“. Hann hefír farið viða um
iönd, jafnvel haft myndavél og
penna á iofti, og hefir hann j
skemmt mörgum með því að
bjóða þeim í ferðir um fjarðiæg
Jönd og álfur. Þorsteinn er.léttur
í iund, og einn af þeim, sem
geta hjálpað mönnum við að láta
visuna rætast, þessa um að „sitja
kyrr á sama stað og samt að
vera að ferðast“. Sjájfur nýtur
hann þeirrar skemmtunar einnig
í félagi við bækur sínar, þvi að
hann á eitthvað bezta 'einka-
bókasafn á landinu.
Fleira skal hér ekki upp talið,
enda er Þorsteinn eins sprækur
og á smalamennskudögum sín-
um, svo að hann er fjarri því
að vera aliur. Æviskrárritun er
þvi ótímabær í hæsta máta. En
við félagar Þorsteins viljum
þakka honum fyrir márgra ára
gott og skemmtilegt samstarf,
og við væntum þess, að mega
starfa með honum sem lengst.
Og fjölskyidu hans sendum við
einnig árnaðaróskir á þessum
tímamótum.
H. P.
„Gamall bóndi“ skrifar Berg-
máli:
„Ég, sem þessar lírtur rita,
hokraði í nokkra áratugi, og
hefur það verið mín mesta
ánægja sumar hvert, síðan ég
fluttist hingað, að skreppa í
gömlu sveitina og heimsækja
kunningjana.
Miklar eru breytingarnar frá
því sem var á mínum fyrstu
búskaparárum. Kerrurnar voru
þá að koma til sögunnar, en.
reiðingar voru til á hverjum
bæ, enda urðu margir að setja
v; á klakk, þegar-farið var í kaup-
- .’ y - j staðinn með uilina á vorin og
8 ' ’ ' flytja mjölvöru, timbur og ann-
að heim, og lengi varð að flytja
allt hey af engjum með þessu.
móti. En svo breyttist þetta
smám saman og nú munu þeir
teljandi bæirnir, þar sem enn
eru til reiðingar.
Nevv York Times skýrði frá
því, að í haust verði hafin
útgáfa mánaðarrits í París,
sem nefnist The American
Abroad. I ritinu verður að-
allega fjallað um stjórn-
mál í Evrópu, utanríkismál,
ferðalög p. fl.
Sýning í Listamannaskálanum
Fjögur ísl. innflutningsfyrirtæki sýna austur-
þýzkar vörur, er þau flytja inn.
Skógræktin.
Fjögur landskunn fyrirtæki, t sem flytja inn vélar frá Aust- ur-Þýzkalandi, hafa stofnað til auka-sýningar á ýmsum þeim vélum, sem bau flytja inn, og er hún : Listamannaskálanum við Kirkjustræti. Er þar öllu smckklega fyrir komið. Fyrirtækin eru þessi: segja af þessum vélum. Fyrir- tækið hefur einnig umboð austur-þýzkra verksmiðja á hverskonar prent- og bók- bandsvélum, og hefur sérstaka sýningu á hinum smærri af slíkum vélum í húsnæði sinu á Klapparstíg 26. (Polygraph- vélar).
Ólafur H. Gíslason & Co. Haukur Bjömsson sýnir
sýna vogir ýmissa tegunda. ýmsar trésmiðavélar. — H.B.
Fyrir tiltölulega skömmum
tíma voru margir vondaufir
um, að unnt mundi vera að
rækta skóg hér á landi, svo
að einhvei’ju gagni kæm'.
Tilraunin við Rauðavatn
virtist ekki bera svo glæsi-
legair árangur. Þó höfðu
menn fyrir augunum, að
sltógur óx hér á landi frá
fornu fari, auk þess sem
fornsögurnar sögðu um að
landið hefði verið viði vaxið
milli fjalls og fjöru, er það
var numið.
En síðari tilraunir hafa fært
okkur heim sanninn um það,
, að ekki var ástæða til þeirra
bölsýni. scm áður ríkti. Með
réttu vali á trjátegundum
og réttum aðferðum við
ræktunina getum við komið
upp skógum hér. Við meg-
um -ekki ætlast til að þeir
renni upp á fáeinum sumr-
um, þvú að hér er um þolin-
mæðiraun að ræða. En ef
við höldurn svo áfram sem
við höfum stefnt hingað til.
ættu komandi -kynslóðir að
geta þakkað þeim, sem hófu
fánann, fyrir að skila betra
landi en þeir tóku við. Slíkt
væri bezti vitnisburður fyrir
þétta tímabil.
Þegar viðskiptin fóru að bein- sagði fréttamanni Vísis, að á
ast til landanna austan til á annað hundrað íslenzkir fag-
meginlandinu beindist inn- menn hefðu skoðað vélarnar,
flutrtingur þessa fyrirtækis á og lykju upp einum munni um,
vogum þangað, og er fengin að þær væru traustar og vand-
reynsla fyrir vélunum, því að aðar. Verksmiðjurnar, sem
þær hafa í hvívetna reynst vel, þær eru framleiddar í, hafa
eru traustar oe smekklegar. j langa og mikla reynslu í fram-
.Véladeild SIS sýnir sauma- leiðslu slíkra véla, og var þessi
vélar frá Köhler-verksmiðjun- framleiðsla heimskunn löngu
um í Altenburg, en þaðan hafa fyrir stríð.
far'ið um 3 milljónir sauma- Öll sú frámleiðsla, sem er á
véla frá 1871. Eru saumavélar þessari sýningu í Listamanna-
þessar kunnar hér á landi sem skálánum, er frá Austur-
í flestum löndum heims og Þýzkalandi, og er sýningin eins
hafá gefist vel. ■ j konar aukasýning frá aðal-
Borgarfell h.f. sý.mv ritv.élar sýningunni í Austurbæjarskól-
og rafmagnsi’eiknivélai’, Fjöl- anum, en það eru fyrrnefnd
mörg fjTÍrtæki hafa á síðari fjögur' íslenzk fyrirtæki,. sem
árum af ágætri reynslu aS . stándá að þesáári aukásýmhgu.
Nýju vélarnar.
Svo var farið að nota hey-
vagna og heysleða, sláttuvélar
og rakstrarvélar komu til sög-
unnar, og stöku menn fengu sér
snúningsvélar. Ég man vel eftir
snúningsvél, sem ég eitt sinn sá,
og Halldór skólastjóri á Hvann-
eyri hafði nýfengið, það mun
hafa verið kringum 1910, og var
kölluð „sparkarinn“, og kom
víst að góðum notum á Hvann-
eyrarfit. Mjög hefur það hrifið
mig í ellinni áð sjá nýju jarð-
yrkju- og heyvinnsluvélarnar,
dráttarvélarnar með áföstum
sláttuvélunum nýju, en lang-
hrifnastur hefi ég orðið af nýju
múgavélunum, sem nota má á
marga vegu. Það má segja, að
nú sé öldin önnur.
Þarfasti þjónninn.
Það var sú tíðiri, að nauðsyn-
legt þótti að eiga góða dráttar-
hesta, og þrátt fvrir allar nýju
vélarnar, er þeirra oft þörf enn
— vélar geta bilað, vantar vara-
stykki o.s.frv., og þá getur ver-
ið nauðsynlegt að grípa til
þeirra, eins og stundum á vetr-
um, en nú er bara svo komið að
menn treysta á vélarnár, á sum-
um bæjum eru engir dráttar-
hestar til, og kemur sér oft illa.
Vélarnar eru mesta þing, en ég
er nú þeirrar skoðunar, að allir
bændur kvarta mjög yfir, að
þeirra sé skortur, jafnvel þeir
sem eiga talsvert af hestum.
Ekki fæ ég annað séð en að
menn ættu að geta komið sér
upp góðum dráítarhestum, ef
menn tækju sér tíma til að
þjálfa þá, en einhverra orsaka
vegna gera það fæstir.
Tamning vagnhesta.
Á Hýanneyri er piltunum-
kennd tamning hesta, aðallega
reiðhesta að mér hefur skilist,
en vera -má að þeim sé einnig
kennt að þjálfa dráttarhesta-
efni. Minna mun þó um það.
Hygg ég, að á bændaskólanum
ætti að gera meira að því en
gert hefur verið, að þjálfa pilta
í meðferð dráttarhesta, og vekja
áhuga þeirra i þfeim efnum. —
Lýk svo þessm rabbi og bið
mcnn virða á.bfetri yeg.
? Gamall bóndi.“