Vísir - 01.08.1957, Page 5
Fimmtudaginn 1. ágúst 1957
VÍSIR
B
A myndinni sjást fegurðardrottningarnar Camellia Perera, 23
ára, frá Ceylon, Bryndís Schram, 19 ára, og Guler Sirmen, 18
ára, frá Tyrklandi, en þœr tóku þátt i fcgurðarsamkeppninni
á Long Beach ásamt sextíu og níu fegurðardísum öðrum.
| og veitti henni auk þess marg-
háttaða fyrirgreiðslu. Aðrir,
sem einkum voru henni hjálp-
legir, eru Sigurður A. Magnús-
son, frú Swanson, Richard
| Richardsson og Sverrir Run-
' ólfsson, auk forráðamanna
j keppninnar hér.
Bryndís Schram er senn á
j förum út fyrir landsteinana á
■ ný, ætlar til frönskunáms í
I Cannes fyrir eigin reikning,
’ enda hefur hún unnið fyrir sér
með ballettdansi jafnhliða
! menntaskólanámi, sem hún
j
hyggst halda áfram og ljuka
á næsta vetri.
Endurbætur á
efnahagsaðstoð.
Financial Times í London
' 3° C. við botn en þorskurinn að
eins 2°C-, er ekki að efa, að góð
lifsskilyrði hafi verið fyrir þorsk
inn, þar sem lúðan var. Á hval-
veiðatímabilinu við Vestur-Græn
land á 18. Qg 19. öld, var sjórinn
við Gfænland fullur af þorski.
Skip, sem komu til Grænlands á
16. og 17. öld fundu sjóinn full-
an af þorski, þar á meðal Martin
Frobisher, er silgdi fram með
Grænlandi 1576 og dró þar á sigl-
ingunni á ryðgaða öngla vitlaus-'
an golþorsk rótt neðan við yfir-
borð sjávarins. Þeir þurftu ekki
annað en henda önglunum út,
svo á þeim stæði golþorskur.
Árið 1341 kom Grænlendingur-
inn síra ivar Bárðarson heim til
Grænlands i erindum flákonar
Björgvinjar-biskups, er var inn-
heimtumaður páfafjár, og má
þá geta sér til um erindi síra
kristnar bændabyggðir Græn-
lands, og það meðal !hei®~
inna þjóða, sem búast mátti visI
að legðu hendur á vígSan Idrkj-
unnar þjón og sendiboða biskuws
í erindum páfa. Garðabisknps-
dæmi var þá orðið svo víðlent á
Grænlandi og i Vesturlieintí, aífi
það tók 4 eða 5 ár að fara nnu
það allt. Ekki er efi á þvi, að sira
ívar fór sjálfur þær 5 fetbir uni
Vesturheim, sem Nicolas at'
Lynn segist hafa farið meg töf-
um, og að síra ívari var se-rlega
vel kunnugt um aflann viS
Markland, Vínland og Bjarney
(Nevvfoundland). Samt segir
síra Ivar í Grænlandslýsing
þeirri, er rituð var að hans för
sögn um 1360, að váð Gitenland
sé „meira fiski en nokkurs sta®-
ar annars.“
Það er með vissu 3uð mesta.
Einn biðillinn hringdi ...
Viðburðarík för á
fegurðarsamkeppni.
Kslenzki skrautvagninn fékk 1. verðlaun.
Síðdegis í gær hittu frétta-
menn Bryndísi Scliram fcg-
urðardrottningu og hérlenda
forráðamenn fegurðarsam-
kcppninnar í Long Beach, þá
Einar Jónsson og Njál Símon-
arson, að' máli, en Bryndís er
nýkomin heim, eins og getið
var hér í blaðimi í gær.
Bryndís fór utan 4. júlí til
Nevv York og dvaldist þar í
nokkra daga, en hélt síðan til
Long Beach, þar sem keppnin
sjálf fór fram dagana 11.—21.
júlí. Ásamt öðrum þátttakend-
um í keppninni tók Bryndís
þátt i fjölmörgum samkvæm-
um en dvaldi auk þess j hópi
íslendinga vestan hafs eftir því
sem við varð komið og bauð
hvárvetna af sér góðan þokka.
Bláðaummæli vestan hafs
voru mjög lofsamleg og nú
hafa borizt hingað bréf frá
Vestur-íslendingum og íslend-
ingum búsettum vestra, sem
fylgdust með keppninni ýmist
á staðnum eða í sjónvarpi, og
■eru þeir á einu máli um
að Bryndís hafi orðið sér og
landi sínu til hins mesta sóma
með prúðmannlegri framkomu.
Metro-Goldwyn-Mayer kvik-
myndafélagið gferði henni til- j
boð um að reyna sig á tjaldinu '
og ekki er með öllu útilokað að
Bryndjs þekkist boð þess félags
um að taka að sér hlutverk í
mynd með Gene Kelly, sem
gerast á í mörgum þjóðlöndum
og reynir því sérlega á mála-
kunnáttu leikenda. Ýmislegt er
þó óráðið í sambandi við þá
kvikmynd ennþá.
Þá má geta þess, sem að vísti
cr ekki einsdæmi í svipuðum
tilfellum, að Bryndís hafa að
undanförnu borizt hjúskapar-
tilboð, sem hún hefur þó ekki
sinnt. Einn biðillinn hringdi t.
d. hingað frá Bandaríkjunum
með miklum asa, skömmu áður
en hún lagði af stað heim, en
greip að sjálfsögðu í tómt.
Þær fegurðardísirnar komu
víða fram, og' einn daginn var t
þeim ekið um götur í skreyttum
vögnum. sem síðan voru verð- (
launaðir. Var vagn Bryndísar,
skreyttip af íslenzktim náms- j
manni í Los Angeles, Erni
Harðarsyni málarameistara
Jóhannssonar hér í bænum, og
lilaut hann 1. verðlaun. Var
skreytingin fólgin í hnattlík-
ani, víkingaskipi og fleira til
minningar um það, er Leifur
Eiríksson fann Vínland árið
1000.
Pan American flugfélagið gaf
andvirði flugfars Bryndísar til
Bandaríkjanna og heim aftur
hefur leitt athygli að mikilvæg-
um breýtingum, sem gerðar
hafa verið á fjárhagslegri að-
stcð Bandaríkjanna við aðrar
þjóðir.
Mik.ilvægst er, segir blaðið,
að efnahagsaðstoðin verður nú
aðskilin aðstoð til landvarna.
Ennfremur, að lögð verður til
hliðar upphæð sem nemur 250
millj. dollara til sérstakrar að-
stoðar. Forsetinn vildi leggja í
sjóð 300 dollara í þessu skyni,
en báðar deildir þingsins voru
sammála um, að nægilegt væri
að leggja til hliðar 250 millj.
dollara í þessu skyni.
xvciio. V c-aut ci
pau, öciii UdhUll
biskup gaf honum, er enn til, og
sýnir það, að honum er ætlað að
ferðast miklu víðar en um
hagsmunamál ísl. sjómanna, fit-
gerðarmanna, og allrar islemka
þjóðarinnar.
Jón Dúason
Hvarf dansks kommúnista
aftur á dagskrá.
Ráðstjorn^n segir hann ekki í
Rússlandi né graf^nn þar.
Fisklð við Grænland.
Auðuguistt» fiskímið heims-
ins eru þar við land.
Sumarið 1919 var mikill Græn-
landsáhugi meðal manna í
Reykjavík. Þá var haldinn fjöl-
mennur fundur í Iðnó um það,
að stofna fiskveiðafélag til að
stunda fiskveiðar við Grænland.
Fundargerð þessa fundar hygg
ég að enn sé til í fórum mínum
súður í Kaupmannahöfn. Nefnd
var kosin til aö semja lög fyrir
fólagið og hrinda málinu áleiðis.
En starf hennar hindraðist af
þvi. að sumir nefndarmenn vildu
beina fyrirtækinu í þá átt, að
veiða dýr á Austur-Grænlandi.
Mun þetta mál svo hafa fallið
niður, er ég var farinn af land-
inu.
Þess má geta, að 1919 höfðu
íslendingar enn ekki verið svift-
ir þeirra gámla rétti að sigla inn
á firði á Grænlandi og veiða þar
uppi við fjörur, en þar eru afla-
uppgrip mest á Grænlandi, og
hægust aðstaðan til veiða. Þess-
um rétti sviptu Danir óss með
lögum 1925, og var þetta þá efa- *
laust brot á Samhandslögunum, |
ef Grænland hefði verið danskt •
land. En á land á Grænlandi
máttu íslendingar ekki stiga j
fæti, og ekki verzla viö Græn- j
lendinga. Við því ]á upptaka i
skips og farms.
Við innanverða firði Vestur-,
Grapníands eru mikil logn og ^
blíða. I.andið er baðað í sífelldu .
sólskini. Þarna fast við land
!
volgnar sjórinn fyrst af landinu,,
og þarna hryggnir þorskurinn
og loðnan frá því í april og fram
í júnii Þarna eru þá óskapleg
uppgrip, eða gætu verið, af stór-
þorski rétt uppi við land. Og þótt
hrygningin sé á enda, er mikið .
af stórþorski á þessum slóðumj
allt sumarið og heldur sig 1.
velgjunni frammeð berglnu. En
niðri í volga Gólfstraumsjónum
fyrir neðan 100 faðma dýpi, er í
þessum fjörðum fullt af svart-
spröku, lúðu, karfa og blýra. Vís
er fiskur á hvern öngul á línu,
sem lagður er í þessa firði.
En þótt mesta aflavonin við
Grænland væri þarna, er ekkí efi
á því, að ef tekizt hefði að koma
íslenzku fiskiskipi af stað til
Grænlands 1920, hefðu Islend-
ingar enn orðið fyrstir til að
finna að nýju hið mikla fiski á
grunnunum við Vestur-Græn-
land og á 130—150 faðma dýpi i
höllum þeirra, niðri í volga sjón-
um.
Nú er viðurkennt, að auðug-
ustu fiskimið heimsins séu við
Grænland, en þétta er ekki nýr,
heldur gamall sannleikur. Þetta
hefur ætíð verið svo, og byggist
á kerfi hafstraumanna við Græn-
land. Fram með austurströnd
Grænlánds og norður með vest-
urströnd þess rennur næst landi
Pólstraumurinn, en utan við
hann rennur í sömu stefnu volg-
ur Gólfstraumssjór. Af þvi að
vrolgur sjór er þyngri en kaldur,
flæðir vogi sjórinn á 100 faðma
dýpi inn undir Pólstrauminn,
sem þannig er ekki nema 100
faðma djúpt vatnlag. Samspil
þessara strauma skapar ák.jós-
anleg skilyrði fyrir hinar lægri
lifverur í sjónum við Grænland,
og þar með æti fyrir fisk, sem
þegar Pólstraumssjórinn kólnar
um of, færir sig ofan í volga
sjóinn á meira en 100 faðma
dýpi.
Menn þurfa því ekki að óttast,
að mokaflinn við Grænland sé
aðeins stundar fyrirbæri. Þetta
hefur ætíð verið svo. Á 19. öld
fengu amerísku flyðruveiðar-
arnir gplþorska á haukalóðirnar
sínar. Qg þar sem iúðan þarf
Frá fréttaritara Vísis. —
Khöfn í morgun.
Svar við margendurícknuni
fyrirspurnum dönsku stjórnar-
innar til ráðstjórnarinnar rúss-
nesku varðandi Arne Munch-
Petersen þingmann, sem hvarf
fyrir 20' árum, er hann var
staddur í Ráðstjórnarríkjunum,
hefur nú Ioks borizt.
Arne Munch-Petersen var í
flokki kommúnista og átti sæti
í fólksþinginu. Aldrei hefur
neitt til hans spurzt eftir að
hann hvarf í RáðsUórnarríkj -
unum fy.rir tveimur árátugum.
Svar valdhafanna í Kreml
vrar sent danska sendiráðinu i
Moskvu. Er það á þá leið,
að Arne Munch-Petersen
sé ekki í Ráðstjórnarríkjun-
um, og —
að hann liafi ekki iátist í
Ráðstjórnarríkjunum og sé
þar ekki grafinn.
Það er því sízt minni leynd
en áður yfir örlögum Arne
Munch-Petersen — ef tilkyrta-
ingin frá Kreml er sannleíkan-
um samkvæm, og ef með henrn
er ekki breitt yfir vlttieskj'a
um hver örlög hans kunna sS5
hafa orðið í öðrum iöndum
Hvalaganga við
Noreg.
Frá fréttaritara Vísis. —
Osló í fyrradag.
I sumar hefur verið óvenju-
mikið af hval úti fyrir Vestur-
firfði.fyrir utan Vesturálinn.
Sumir hvalveiðibátarnir hafa
skotið 5 hvali á dag, en venju-
lega er dagveiðin 2—3 hvalir
á bát.
Það eru mörg' ár síðan svona
mikið hefur veiðst af hval á
þessum slóðum, segir „Nord-
landsposten“. Óttast menn að
markaðurinn yfirfyllist og erf-
itt verði að losna við allt hval-
kjötið.
• Brezk þingmannancfnd sem
fór til Kenya > janúar hefur
birt skýrslu og cr ánæg'ð
með framfarir har og um-
bætur síðan er mcginátök-
um gegn Mau-Mau lauk. —
Þingmennirnir voru úr báð-
um flokkum.
FIg4 belgiska
togarans selt.
Flakið af belgíska togarantrnB
van der VVeyden, sem elus og
kunnugt er, strandaði á Siýja-
fjöru í vetur, hcfur nú
selt.
Svo sem getið hefur verið
um í blöðunum var mikið i-ejnit
til þess að bjarga flakinu, en.
allar tilraunir í þá átt misiók-
ust.
Eins og fyrr segir hefur
flakið nú verið selt, og var þa®
Englendingur,. sem keypti —
með tilliti til þess, að hægt væri.
að bjarga tinhverju úr því.
En til þess mun verða mjög
slæm aðstaða, því að skipið er
komið á hliðina og óvíst að tak-
að bjarga einhverju úr því.
Kjarnorku-kaupskíp
á sjó eftir 2 ár.
Fregn frá Wasliington !ien«-
ir, að um 300 menn frá ýmsunfc
skipafélögum hafi kj'nnt sér á-
formin ttm smíðl kjarnnrku-
knúins kaupfars.
Gert er ráð fyrir, að þvi verðii
hleypt af stokkunum 1959 og
siglt um heimshöfin 1960. Á-
ætlaður kostnaður er 42.5 millj.
dollara og verður skipið smíðað
undir yfirumsjón Kjarnorku-
málanefndar Bandarikjanna og
Siglingamálaráðuneytisins.
—
AttAL-
HÍLA^ALAA
er í Aðalstræti 16.
Sími 1-91-81