Vísir - 02.10.1957, Side 4

4
V 1 S IB
--•’n-
T*‘1
Miðvikudaginn 2. október 1957
WISIK.
------D A 6 B L A Ð
Jfíatr kemur út 300 daga á árl, ýxnist 8 eða 12 bl&ðsi&ur.
Ritítjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
ákriístofur blaðsins eru í IngóKsstræti 3.
Eitgtjóraarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. fi^QQ—18,00.
Sími 11660 (fimm línur).
f'í Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.I’.
Vísir kostar kr. 29,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið i lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
AðatfumhirVerziunarráis íslands.
Minnst 40 ara afinælis. — Ymsar
álykíanir fnndarins.
Tíminn og sagnfræ&i Tonbees.
Leiðari Tímans á sunnudaginn
var fjallaði að mestu um
brezka sagnfræðinginn Ai'n-
j old J. Tonbee, sem hér var á
dögunum, og sögukönnun
hans. Er helzt að skilja á
höfundi leiðarans, að Tonbee
sé framsóknarmaður og flytji
þann boðskap, að samvinnu-
stefnan sé hið eina „vonar-
ljós komandi kynslóða“ og
„líklegasti farkosturin fvrir
! þjóðirnar til að komast á til
] fyrirheitna landsins“. Talar
blaðið í þessu sambandi um
tvær aðgangsharðar sveitir,
serh berjist um völdin í heim
inum og einstökum þjóðfé-
lögum — annars v.egar kapí-
talismann og hinsvegar só-
síalismann, og loks hinn
gullna meðalveg þarna á
milli, sem hér á íslandi er
' náttúrlega Framsóknarflokk-
1 urinn! Hann kvað geta kom-
ið í veg fyrir að þessum
] sveitum ljósti saman. Þar á
að vera hin þriðja og rétta
leið — „leið samvinnu og
' bræðralags og hins full-
! komna réttlætis í efnahags-
legum greinum"!!
Stjórnmálaskrif Tímans eru oft
á þann veg, að annaðhvort
fylgjast höfundar þeirra á-
kaflega illa með þróun mál-
anna eða þeir meta annað
meira en þjónustuna við
sannleikann. Vera má líka,
að þeir séu orðnir þreyttir
og staðnaðir í hugsun, af því
að tyggja upp sömu slagorðin
og fjarstæðurnar mánuðum
og jafnvel árum saman. Það
er alveg út í hött að tala um
kapitalistiskan öfgaflokk hér
á íslandi. Hann er enginn til.
Hins vegar er til hér sósial-
istiskur öfgaflokkur, sem á
aðalsökina, ásamt Frarn-
sóknarflokknum, á ófarnaði
íslenzks efnahagslífs. Lík -
lega hefur Framsóknar-
flokkurinn gleymt sér ger-
samlega í baráttunni við hið
ímyndaða ,,afturhaldslið
kapitalismans“, því ekki
verður séð að hann hafi gert
sér minnstu grein fyrir þeim
voða, sem þjóðfélaginu staf-
ar af áhrifum kommúr.iUa,
ef frá eru skildar nokkia:
skammaræður, sem Eysteiivi
hélt um þá hér fyrr, á áruan,
þegar þeir vildu ekki fara í
ríkisstjórn með Framsóku-
armönnum. •
Það er formaður Framsóltnar-
flokksins, flokks ;,hins
gullna meðalhófs“, sem fyrst
og fremst á sök á því, að
„ríkisbáknsdýrkendur sósí-
alismans“, féndur ríkjandi
þjóðskipulags, hafa nú verið
leiddir til æðstu valda í ís-
lenzku þjóðfélagi. Og þótt
Hermann Jónasson hafi hælt
sér af því, að hann hafi i
stjórnarsamstarfinu neytt
kommúnista til þess að
hverfa frá fyrri stefnu sinni
á ýmsum sviðum, þá verður
ekki annað séð en kommún-
istar hafi að verulegu leyti
ráðið þeirri óheillastefnu,
sem valin var í efnahags-
málunum. Að sjálfsögðu ber
þó fjármálasnillingur Fram-
sóknar, Eysteinn Jónsson,
aðal ábyrgðina, sem fjár-
málaráðherra, og eru það
hörmuleg örlög fyrir þennan
speking og postula „hins
gullna meðalhófs“, að þurfa
að framkvæma fyrirskipanir
niðurrifsaflanna i þjóðfélag-
inu og starfa með þeim að
því, að eyðileggja efnahags •
grundvöll þjóðarinnar.
Tíminn endar þessar hugleið-
ingar sinai' um framsóknar-
heimspeki Tonbees með
þeirri niðurstöðu, að sam-
vinnustefnan sé það sem
koma skal, af því að hún
„uppræti ófrið“ og „beri í
sér félagslegt og efnahags-
legt réttlæti“. Sé þessu
þannig farið, hlýtur þessi
stefna að vera orðin meira en
lítið afskræmd hér á íslar.di.
Er Samband íslenzkra Sam-
vinnufélaga, með þeirri að-
stöðu, sem því hefur verið
sköpuð, af Framsóknar-
mönnum, á kostnað annarra
verzlunarsamtaka og ein-
staklinga í landinu, tákn urn
„félagslegt og efnahagslegt
réttlæti“? Ber hatur Fram-
sóknarmanna á Reykjavík
og skemmdarstarfsemi sú,
sem þeir hafa fyrr og síðar,
ýmist staðið fyrir eða tekið
þátt í gagnvart bæjarfélag-
inu, vott um að þar sé stjórn-
málaflokkur, sem þræða
vilji hinn gullna meðalveg
og láta allar stéttir og lands-
hluta njóta sama réttar?
Ekki benda kosningatölurn-
ar hér til að margir Reyk-
víkingar líti svo á. Fæstir
þeirra trúa þvi, að ‘„íram-
. sóknarmennskan“ sé, „von-
arljós komandi kynslóða“.
Það væri lika Ijóta villu-
Ijósið,
Aðalfundur ð'erz.lunarráðs Is-
lands var haldinn í húsakynnum
ráðshis dagana 26. og 27. þ.m.
I upphafi fundarins minntist
Gunnar Guðjónsson, formaður
ráðsins, kaupsýslumanna, er lát-
ist höfðu frá því að síðasti að-
alfundur var haldinn, og vottuðu
fundarmenn hinum látnu virð-
ingu sina með því að risa úr
sætum.
Fundarstjórar voru kosnir
þeir Árni Árnason og Hjörtur
Hjartarson. Fundarritari var
Sveinn Finnsson.
Formaður ráðsins, Gunnar
Guðjónsson, flutti ræðu um efna-
hagsmál þjóðarinnar
Þorvarður J. Júlíusson, fram-
kvæmdarstjóri ráðsins, ílutti
skýrslu um störf stjórnar’ ráðs-
ins á starfsárinu.
Eftirtaldar nefndir störíuðu
á fundinum. Viðskipta- og verð-
lagsmálanefnd, skattamálanefnd
og allsherjarneínd. Nefndirnar
störfuðu að kvöldi fyrri fundar-
dags og að morgni þess síðari.
Umræður um tillögur neíndanna
fóru fram seinni fundardaginn,
en að þeim loknum voru birt
úrslit stjórnarkosninga. Stjórn
V.I. skipa nú eftirtaldir menn.
Tilnefndir af félögum: Stefán
Thorarensen, ísleifur Jónsson,
Gunnar Ásgeirsson, Július
Björnsson, Hans R. Þórðarson,
Páll Þorgeirsson, Gunnar Guð-
jónsson, Egill Guttormsson,
Björn Hallgrímsson og Gunnar
Friðriksson. •
Kosnir: Hallgrímur Fr. Hall
grímsson, Þorvaldur Guðmunds
son, Othar Ellingsen, Magnús J
Brynjólfsson, Sveinn Guðmunds
son, Haráldur Sveinsson. Kristj
án Jóh. Kristjánsson, Tómas
Björnsson, íngólfur Jónsson og
Sigurður Ágústsson.
I kjörnefnd voru kosnir þeir
(Guido Bernhöft. Árni Árnason
jOg Páll Jóhannesson. Endurskoð-
jondur voru kosnir Hilmar Feng-
er og Sveinn Ólafsson.
Að afloknu aðalfundinum á
I föstudaginn var 40 ára afmælis
■ ráðsins minnzt með hófi a& Hótel
I Borg. Meðal gesta voru forseti
íslands og frú. Ræður fluttu,
forseti íslands, Gunnar Guðjóns-
son, formaður V. 1., Ingólfur
Jónsson, fyrrv. ráðherra og
Magnús Kjaran, stórkaupmaður.
Viðskipta- og verðlagsmálanefnd
Viðskiptamál.
Fyrir nokkrum árum mörkuðu
stjórnarvöld landsins þá stefnu,
að viðskiptin við útlönd og inn-
anlands skyldu vera sem frjáls-
ust og haftaminnst, og að at-
vinnuvegirnir skyldu standa á
eigin fótum án styrkja. Þessi
stefna var einnig yfirlýst með
þátttöku i alþjóðasamtökum, er
vinna að eflingu frjálsra við-
skipta og hafa náð góðum ár-
angri, aðildarþjóðunum til mik-
illa hagsbóta.
Nú hefur verið horfið af þess-
ari braut hér á landi, tekin upp
höft og auknir styrkir, og vikizt
undan merkjum hinnar alþjóð-
legu samvinnu. Það er augljóst,
að með lögunum um útflutnings-
sjóð heíur ekki tekizt að ná jafn-
vægi í greiðsluviðskiptunum við
útlönd. Verzlun landsmanna hef-
ur á ný verið færð í fjötra og
þjónusta hennar við almenning
lömuð.
Aðalfundur V. í. 1957 varar
eindregið við þessari óheillaþró-
un og bendir á nauðsn þess, að
gerðar verði sem fyrst ráðstaf-
anir, sem miði að sem frjálsust-
um viðskiptum, enda hefur
reynzlan sýnt, að frjáls viðskipti
við eðlilegar aðstæður skapa
hagstæðust verzlunarkjör fyrir
neytendur.
Fundurinn gerir sér ljóst, að
nauðsynlegt skilyrði fyrir þvi, að
þessu marki verði náð, sé það,
að fjáríesting og neyzla þjóðar-
innar verði ekki meiri en raun-
verulegar þjóðartekjur leyfa.
Það er því nauðsynlegt, að ríki
og bæjarfélög, sem ráða fir mikl-
um hluta þjóðarteknanna stuðli
að jafnvægi með því að stilla í
hóf framkvæmdum sinum og
öðrum útgjöldum.
Það er ennfremur höfuðnauð-
syn, að skapað verði traust á
verðgildi peninga, svo að sparn-
aður eflist, en hann er undirstað-
an undir eðlilegri, haftalaustri
fjárfestingu.
Þótt slíkar ráðstafanir komi
ekki sízt niður á verzlunarstétt-
inni, telur fundurinn þær óhjá-
kvæmilegar, til þess að frjálst og
heilbrigt efnahagslif fái þróazt.
Allsherjarncfnd.
Aðalfundur V. 1. 1957 vekur at-
hygli á því, að yfirfærsla fyrir
írílistavörum sé að. miklu leyti
stöðvuð, og þvi sé orðinn skortur
á ýmsum nauðsynjavörum, og
valdi það truflunum í ýmsum
greinum atvinnulífsins, sem ráða
þyrfti bót á sem fyrst.
Jafnframt gerir aðalfundurinn
kröfu til þess, að innflutningsyf-
t irvöld og gjaldeyrisbankar hafi
nánara samstarf við V. 1. um
reglur þær og áætlanir, sem gerð
, ar eru um innflutning slikra
vara.
i
(
Athyglisverð mynd í
Gamla Bíói.
Kvikmynd S.Í.B.S., Sigur
lífsins, sem nú er sýnd í Gamla
Bíó er athyglisverð mynd, scm
allir ættu að sjá.
Myndin er allvel gerð, en
það sem gerir hana athyglis-
verða er að hún greinir frá
einum mesta sigri - íslendinga
á sviði heilbrigðismála.
Myndin hefur verið gerð á . , . _ , ... „
, , . . a, að bryna anuðsyn ber til, að
þremur s.l. arum og er hun . ..
Skattamálanefnd.
Aðalfundur V. í. 1957 vill
enhþá einu sinni vekja athygli
; útbúin með íslenzkum, dönsk-
jum og enskum skýringartexta.
Myndin hefur verið sýnd víðs-
vegar í Danmörku.
Gunnar R. Hansen réði gerð
nú þegar verði hfaizt handa um
gagngerða endurskoðun á lög-
gjöf um 'skatt- og útsvars-
greiðslur fyrirtækja.
Fjöldi fyrirtækja greiðir nú
myndarinnar og samdi tánJist- ,
meira en lireinar tekjur sínar
ina við hana, én Gunnar ftúnar
Ólafsson sá um myndatökuna.
í skatta, en samvinnufélög og
Framli. a -5. síðu. |
Fundu írar Ameríku.
1 tímaritinu Irish Digest birtist
r.ýlega grein sem nefnist „Did
the Irish discover Ameriea?“
(Fundu Irar Ameriku?), eftir
Charles Duff. Dreþur höfundur-
inn á það, sem segir í fornum
íslenzkum sögum (Landnáma
Eyrbyggja saga), til stuðnings
þvi, að Irar kunni að hafa fundið
Ameriku. Nefnir hann og, að
frægir fræðimenn, er litil kynni
hafi haft af sjó og farmennsku,
hafi farið um það háðulegum
orðurn, að írar hafi getað siglt
til fjarlægra landa i segldúks-
bátum, en á vorum timum hafi
menn siglt á flekum heimsálfa
milli, og hafi þó Irar til foma
átt miklu vandaðri skip en segl-
dúksbáta.
Guðleifur Guðmundsson.
Höfundurinn segir frá Guð-
leifi, sem um getur i Eyrbyggju,
en sú frásögn er skáldleg og
skemrntileg og vissulega er ekki
ótrúleg hrakningasaga sæfar-
endanna, Guðleifs og félaga
hans. Þessi kafli sögunnar nefn-
ist „Sögn um Björn Breiðvik-
ingakappa".
Bak þá langt vestur
í liaf.
Guðleifur hét maður. Hann
var sonur Gunnlaugs hins auðga
úr Straumfirði, bróðir Þorfinns,,
er Sturlungar eru frá komnir.
Guðleifur var farmaður mikiil.
Hann átti knörr mikinn, en ann-
an Þórólfúr, sontir Eyra-Lofts,
þá er þeir börðust við Gyrð,
son Sigvalda jarls. Þá lét Gyrð-
ur auga sitt. — Það var ofar-
lega á dögum Ólafs hins helga,
að Guðleifur. hafði kaupferð
vestur til Dyflinnar. En er hann
sigldi vestan ætlaði hann tii Is-
lands. Hann sigldi fyrir vestan
Irland og fékk austan veður og
landnyrðinga, og rak langt vest-
ur í haf og í útsuð.ur, svo að
þeir vissu ekki til landa. En þá
var mjög á liðið sumar, og hétu
þeir mörgu, að þá bæri úr haf-
inu.
Eigi vissu þeir hvert land
það var.
Og þá kom þar, að þeir urðu
við land varir. Það var ritikið
land, en eigi vissu þeir hvert
land það var. Það.ráð tókú þeir
Guðleifur, að þeir sigldu að land-
inu, því að þeinr þótti illt að
eiga lengur við hafsmegnið. Þeir
fengu þar höfn góða. Og er þeir
höfðu þar litla stund við land
verið þá koma menn til fundar
við þá. Þeir kenndu þar engan
mann, en helzt þótti þeim, sem
þeir mæltu írsku. Brátt kom til
þeirra svo mikið fjölmenni, að
það skipti mörgum hundruðitm.
Þessir menn veittú þeim að-
göngu og tóku þá höndum alia
og ráku þá siðan á land upp.
Þá voru þeir færðir á mót eitt
og dæmt um þá. Það skildu þeir,
að sumir vildu, að þeir yæri
drepnir, en sumir vildu, að þeim
væri skipt á vistir og værí þejr
þjáðir.
Mikill maðúr og
garpleg-ur.
Og er flokk þennan bar þang-
að að, sjá þeir, að undir merkinu
reið mikill maður og garplegur
og var þá mjög á eíra aldur og
hvítur fyrir hærurn. Allir menn,
er þar voru fyrir, hnigu þeint
manni og fögnuðu sem herra
sínum. Fundu þeir þá brátt, að
þangað var skqtið ráðum og at-
kvaAum, sem hann var.
Siðan sendi þessi maður éftir
i 'þeim Guðleifi. Og er þeir komu
[ fyrir þennan mann, þá -mælti