Vísir - 04.11.1957, Blaðsíða 6

6
VtSIR
Mánudaginn 4. nóvember 1957
‘wissrat
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á án, ýmist 8 eða 12 blaðsíðui
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Herstemn Pálsson
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3
ftitstjórnarskrifstnfur blaðsms eru opnai fra ki 8.00—18.00
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstrætj 3. opm frá kl. 9.00—19,00.
Sími: 11600 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VtSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 i áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið i lausasölu
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sífdarútvegiiriiiit þarfnast
sérstaks leitarskips.
Tilgangstaus barátta.
Ekkert blað í bænum skrifar
eins mikið um bæjarmál um
þessar mundir og Tíminn.
Undanfarna mánuði og ár,
eða- síðan í janúar 1954, hefir
það blað varið ósköp litlum
hluta lesmáís síns til að
I minha menn á málefni bæj-
; arins, En nú eru kosningar
1 átfur í nánd, svo að ekki er
um annað að ræða en að
I rumska og minna á sig, því
að ekki minna verkin svo
■ mjög á tilveru framsóknar-
i fulltrúans i bæjarstjórninni.
•: Þó verður að segja það eins
[ Og er, að fáir tala þar eins
mikið og hann, því að hann
■ flytur ao sögn sömu ræðnna
' alltaf þi-isvar. Er það af því,
í að hann langar á þing og vill
iíkja eftir þrem umræðum
þar!
Já, það cru sem sé kosningar
í nánd, svo að Reykvíking-
í ar hafa fengið nýjan mál-
! svara í baráttu sinni við
f „íhaldið“. En viðbrögð Tím-
I ans og mikil skrif um bæinn
f og málefni hans eu sönnun
' fyrir því, að þlaðið gerir sér
! grein fyrir lélegi-i aðstöðu
1 flokks síns og fulltrúa. Blað-
ið veit til dæmis, að bæjar-
! búar muna eftir því, hvernig
! þessi fulltrúi, einn bæjar—
I fulltrúa, snerist, gegn hags-
f munum þeirra í okurmálinu
! varðandi Hamrafell á síð'asta
vetri.
Það kom nefnilega fram, að
þessi maður er ekki fulltrúi
I fyrir bæjarbúa sérstaklega
■ — hann rekur erindi fram-
* sóknarforkólfanna, sem
1 nældu sér í milljónir og jafn-
l vel milljónatugi með a^s+'-’ð
f ríkisstjórnarinnar fyrir olíu-
f flutningana með Hamrafelli.
! Hann einn lagðist gegn þeim
f mótmælum, sem voru sam-
i þykkt í bæjarstjórninni af
fulltrúum allra flokka, hann
einn snerist gegn þeim, sem
hann átti að þjóna á því
augnabliki, og lagði blessun
sína yfir það; að teknar voru
margar milljónir úr vösúm
þeirra. Það er því skiljaniegt,
að Tíminn er hræddur.
Barátta blaðsins er með öílu
tilgangslaus af þeirri á-
stæðu, sem taiin hafir verið
en einnig af mörgum öðrum.
Alþingi fjallar til dæmis um
þessar mundir um íillögu frá
sjálfstæðismönnum og tveim
mönnum úr flokki krata og
kommúnista um að felld
verði niður innflutnings-
gjöld af gufubor, sem nauð-
synlegur er til ránnsókna á
jarðhita. Eru mótbárur fjár-
málaráðherra hinar íárán-
legustu, því að í öðru orðinu
talar hann um, að niðurfell-
ing gjaldanna mundi kippa
grundveliinum undan ríkis-
búskapnum og sjálfri krón-
unni, en þess á milji bendir
hann á, að rikissjóður geti
keypt borinn einn — en þá
mundi hann vitanlega missa
öÚ gjöld af honum.
Það, sem hér er um að ræða,
er því ekki annað en það, að
undir forustu framsóknar-
manna er gerð árás á Reykja-
vík. Tilgangurinn er að neyða
bæinn til að greiða nokkrar
milljónir í ríkissjóð, svo að
hagur bæjarins versni sem
því nemur og ríkissjóðs
batni, end'a er hann í mestu
vandræðum, svo sem sést af
því, að hann skuldar Reykja-
vík 23 milljónir króna — að-
ins. Þetta munu bæjarbúar
hafa hugfast, þegar þeir lesa
umhyggjugreinar Tímans um
málefni bæjarins eða fregn-
ir af afrekum fulltrúa fram-
sóknar í bæjarstjórninni.
Æí!a frefr ai keaaa.
Þjóðviljinn sendir nokkrum
blöðum tóninn á föstudag-
' inn og heldur því fram, að
f þau vilji enga mannasiði í
1 opinberu lífi. Verður að
segja það strax, að það kem-
ur úr hörðustu átt, að Þjóð-
f viljinn skuli vanda um við
aðra, því að hingað til hefir
hann ekki verið lærimeist-
aralegur á þessu sviði. Hann
hefir einmitt gengið blað'a
! lengst í því að kenna mönn-
r ' um siðleysi í skrifum og
öðru, svo að jafnvel götu-
strákagreinar þæ, sem oft
birast í Tímanum nú, lcom-
ast ekki í hálfkvisti við það,
sem kommúnistum þykir
viðeigandi og sjálfsagt í sínu
blaði.
Það væri sannarlega virðingar-
vert, ef Þjóðviljinn vildi
ganga á undan í þessu máii
með góðu fordæmi, en því
miður er fortið hans slík, að
menn búast ekki við miklu
að óreyndu. En engum er
alls varnað, og hver veit
nema það eigi fyrir Þjóð-
viljanum að liggja að verða
brautryðjandi á þessu sviði.
Það verður fróðlegt að fylgj-
ast með umskiptunum, þegar
þar. að kemur.
Nú eru þegar liðnir 2 mánuðir
af því tímabili haust og vetrar-
mánaðanna, sem síldargöng-
urnar hafa verið mestar upp
undir suðvesturlandið. Það er
ekki ofsagt þótt því sé haldið
fram að síldveiðin á þessu
svæði, hafi verið stór liður í
gjaldeyrisöflun fyrir þjóðai-búið
á hverju ári. Þeir sem helst
þekkja til þessara mála vita og
gjörla að á hverju hausti hefur
verið ótrúlega mikið magn síldar
á þessu svæði. þeir vita einnig
að enn sem komið er hefur okkur
ekki tekist að ná í nema örlítið
brot þeirra miklu auðæfa, sem
fólgin hafa verið í þeim feiknar
síldargöngum, þvi ennþá hefur
okkur ekki tekist, svo teljandi
sé, að ná síldinni, á þessu svæði
nema í reknet. Þótt ótrulegt
megi teijast. Þótt ég ræði þá
hlið málsins, ekki náhar nú.
En í sambandi við rekneta-
veiðarnar vérður að taka til at-
hugunar, að botta timabil er oft-
ast nær pá Wútl ársins, sem tíð-
arfar er rniög stormasamt, og
erfití t'l >ar sðrstaklega
þeaar þarf að sækja langt til
hafs, á.rangur getur því mjög
brugðist t:! boggja vona, að ekki
sé talað um þegar menn þurfa
að vera að leita síldarinnar þann
stutta tima, sem fært væri að
loggja netin.
Þegar menn hafa í huga
erfiðleika sjávarútvegsins og
hinsvegar þaríir þjóðarinnar, á
sem mestum og verðmætustum
afla, þá liggur í augum uppi að
alþjóðarhagur krefst þess að
hér verði gjörbreyting á fyrir-
komulag við síldarleitina.
Nú er sá háttur hafðu.r á að
allur eða nokkur hluti veiðifiot-
ans lætur úr höfn þegar gefur
á sjó og fer að leúa. Aranpur
verður mjög oft slæmur, jafn-
vel niður í fáar síldar eða ekk-
ert. í öðru tilfeilum er kanski
komið aftur ófært veður til
veiða þegar skipin hafa fundið
sildina.
En það sem þarf að gera er
að höfð séu sérstök síldarleitar-
skip, útbúin öllum íullkomnustu
tækjum til síldarleitar, senni-
lega þyrftu þau að vera tvö, en
þessi leitarskip þurfa að vera
það traust, að þau geti verið
úti í hafi og leitað á véiðisvsoð-
unum, þótt veiðiflotinn yrði að
vera í vari vegna veðurs. Þegar
leitarskipin hafa fundið síldina,
yrðu þau svo að fylg.ja eftir
göngum hennar, og veiðiílotinn
gæti svo haldið beint þangað
sem hún er, þegar veiði verður
komin. Enginn vafi er á því að
margur síldarbáturinn mundi
með þessari aðstöðú fá fullfermi
hinnar verðmætu og eftirsóttu-
síldar, sem með núverandi að-
stööu yrði að koma til baka afla
laus, og kanski veiðarfæralaus.
(Með töpuð veiðarfæri). 1 þessu
sambandi geturn viö, og ættum
ao taka írændur okkar, Norð-
menn til fyrirmyndar, því þetta
er það fyrirkomulag sem þeir
hafa á sinum vetrarsíldaryeið-
um, enda héfur iika árangurinn
verið glæsilegur hjá þcim.
Ég sagði að sennilega þyrftu
leitarskipin að vera tvö, og geri
þá grein fyrir því, að ég teldi
hæfilegt athafnasvæði fyrir eitt
skip, svæðið frá Reykjanesi
austur með landinu, því vitað er
að mjög oft hafa verið feikna
síldargöngur á þessu svæði.
) Hitt skipið hefði svo allt
|Faxaflóa og Breiðafjarðarsvæð-
! ið, svo langt til hafs sem þurfa
þætti.
Aldrei hefur verið jafn greini-
legt og nú, hvað mikil þörf er
' öruggrar og skipulegrar leitar
það var komin allmikil síld, á
Faxaflóasvæðið en svo hverfur
síldin allt í einu, án þess að
ennbá hafi tekizt að finna hana
aítur svo öruggt sé, enda oftast
verið ófært veiðiveður. Það er
alveg víst að töluverðar tafir,
munu verða, við að leita síldar-
innar, en ef traust og fullkomhi
síldarleitarskip hefðu verið, þar
sem síldin var, hefðu þau getað
íylgt henni eftir, og getur leið-
beint veiðiskipunum til hennar.
Ég vil að lokum undir-
strika það að íslenzka þjóðin
hefur ekki efni á heir''' s«,c-A1-
arskap að ekki séu höfð minnst
tvö sildai-leitarskip, á þessum
veiðisvæðum seinnihluta sumars-
ins og fyrir liluta vetrarins, þess
um orðum vil ég beina til
réttrar aðila, sem hér hafa úr-
slitavaidið.
Þorkell Sigurðsson
vélstjóri.
Málfíutningsskrifstofa
MAGNÚS THORLACIUS
bæstaréttarlögmaður.
Aðalstræt.i 9. Simi 11875
Hallgrímur Lúðvíkssop
iögg. skjalaþýðandi í ensku
og þýzku. — Sími 10164.
bifreiðir
Framluktir, flautur, þurrkuteir.ar með blöðkum. —
Amper-, benzin-, hita- og olíumælar. — Bremsuborðai’,
kveikjulok og platínur. — Perur allskonarl.
Kveikjur (compl.)
SMYRILL, húsi Sameinaða. — Sáni 1-22-60.
Skattfrelsi og
hapdrætti.
Happdrættin eru stöðugt um-
tilefni margra, og margir stinga
niður penna og senda blöðunum
pistla, til þess að láta álit sitt í
ljós um þau. Hér er bréf frá
„Borgara“, sem m. a. ræðir skatt
frelsi og happdrætti, stóru vinn-
ingana o. fl.:
!
1 „Það er alkunna, að happdrætti
eru ótíðari með flestum þjóðum
en okkur, enda stappar nærri að
hér gangi happdrættafaraldur.
Ekki aðeins eru leyfð happdrætti,
sem njóta sérstakra forréttinda
' svo sem skattfrelsis, og má sjálf
sagt réttmætt telja, þar sem þau
eru rekin í þágu ágætra stofn-
ana, —heldur eru lika leyfð
nærri hömlulaust, að því er virð-
ist, alls konar önnur happdrætti,
| ýmiskonar félaga hér og úti um
land.
Hámarki ekki náð.
Eg hef áöur skrifað um þessi
mál, og hallaðist þá lielzt að því,
að hin svonefndu bílahappdrætti
væru orðin svo mörg, að það
færi að verða litii fekjulind, að
■ halda áfram á þessari barut, og
| myndi þeim því fara fækkandi.
En ekki reyndust spár minar
réttar — það er eins og þessum
happdrættum íari fjölgandi, allt
af fjölgar happdrættisbílunum í
Bakarabrekkunni, i þeim er setið
með miða í höndum og kallað til
vegfarenda, og menn hvattir til
að kaupa miða. Nú. vil ég varpa
fram þeirri spurningu, hvort
ekki beri að stinga við fæti, og
fara ekki lengra á þessari braut.
Félög, sem burfa að afla sér ijár
ættu að geta farið aðrar og
skemmtilegri leiðir til þess, efnt
til góðra skemmtana o. s. frv.
Mergurinn málsins er, að þetta
happdrættafargan er hvimleitt
og óheiibrigt, og við íslendingar,
sem erum fljótir að semja okk-
ur að siðum annarra þjóða, ætt-
um í þessu efni að fara að dæmi
þeirra, sem gæta þess að fara
ekki út í neinar öfgar í þessum
efnum, þ. e. að sc^.ja með leyíis-
veitingum til reksturs happ-
drætta.
!
1 Stóru vinningamir.
Eg vildi enn minnast með
nokkum. orðum á stóru vining-
ana hjá HHÍ, SÍBS og DAS, sem
margir hafa fremur amast við,
og sömuleiðis, á þeim forsendum.
að réttmætt væri, að fleiri yrðu
vinninga aðnjótandi. Eg hef ein-
hvern tíma stungið upp á, að
þessi happdrætti byðu ekki upp
á nema einn mjög stóran vinnirig
(í desember), en 10—15 þúsund
króna vinningum fjölgað. Eg
hefði helzt viljað hafa hámarks-
vinning 300 þús. kr. og skiptá
öllum öðrum stóruvinningunum
niður i 10 þús. -kr. vinninga, en
um alit þetta má deila. Og ég hef
það fyrir satt, að einmitt stóru
vinningarnir hafi haft þau áhrif,
að fyrrneínd happdi'ætti liggi
ekki með óselda miða, Allt selst
upp. Af þessu má sjálísagt draga
þá ályktun, að happdrættunum
ög þeim stofnunum, sem njóta
hagnaðarins af þeim, henti þetta
íýrirkpmulag bezt — og jafn-
; framt að fólkið vilji hafa þetta
i svona.
En — er það svo?
En, er það svo, að fólkið vilji
hafa þetta svona? Vill það ekki
í raunihni meiri jöfnuð, þótt
það freistist til miðakaupa vegna
háu vinninganna? Mér sem öðr
um er vel við þær stofiianir, sem
ég nefndi, og íatlaðir og lamaðir