Vísir - 12.12.1957, Síða 4

VlSIR
WISIWL
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 3Ö0 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl, 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kostar kr. 20,00 í áskrift á mánuði,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Síldveiðarnar nyrðra.
Að undanförnu hafa blöð og
útvarp hvað eftir annað
sagt frá síldveiðum, sem
stundaðar hafa verið síð-
ustu tvær eða þrjár vikurn-
ar innst í Eyjafirði og jafn-
vel á Akureyrarpolli. Hefir
það víst ekki farið framhjá
neinum, sem hefir fylgzt
• með. þessum fregnum, að
þarna hefir ekki verið um
hafsíld að ræða af því tagi,
sem menn eiga jafnan von á
upp að Norður- og Austur-
landi að sumarlagi. Þarna
hefir verið og er um marg-
falt smærri síld að ræða, því
J að fullyrt er, að um 100
stykki fari í kílóið, en af
hafsíld aðeins þrjár eða
fjórar.
Bátar hafa nú stundað þessar
veiðar í tvær eða þrjár vik-
ur, eða ef til vill lengur, og
frá því hefir verið skýrt, að
verksmiðjan í Krossanesi,
sem tekur við þessum afla,
hafi fengið hvorki meira né
: minna en 10—20' þúsund
mál. Hinsvegar hefir ekki
komið fram af neinum fregn-
um, að hinu opinbera hafi
þótt ástæða til að athuga
þetta — athuga, hvort þarna
væri um ungviði að ræða
eða smásíld, sem verður
ekki stærri. Virðist þó full
ástæða til þess, að gengið sé
úr skugga um það, hvort
þarna sé um hættulega rán-
yrkju að ræða eða ekki.
Enguni opinberum aðila virðist
hafa komið til hugar að
• kanna þetta mál — og munu
þeir þó vafalaust skipta tug-
um, sem fjalla á einhvern
hátt um fiski- og útvegsmál
af hálfu hins opinbera. Ef
sá afli, sem menn 'eru nú að
moka upp úr Eyjafirði,
mundi að öllu forfallalausu
verða framtíð'arstofn- fyrir
síldveiðar að sumarlagi fyrir
norðan, þá erum við að eyði-
leggja svo mikil verðmæti,
að enginn getur gert sér
grein fyrir því, hversu miklu
tjóni veiðar hvers máls muni
nema. Sá stundargróði, sem
menn hafa af þessum veið-
um fyrir norðan nú, snýst
• í margfalt meira tón. Það er
skylda stjórnarvaldanna að
taka hér í taumana, ef með
þarf.
Sjföiufjur é dfitj:
Jón Odds§on,
f. skipstjóri og ótgerðarmaðnr.
Vaxandi umferð.
Aldrei er meiri umferð í
Reykjavík en tvær eða
þrjár v.ikur fyrir jólin. Þá
fara allir á kreik, sem vet.t-
lingi geta valdið, og þó ber
meira á hinum, sem bílum
geta ekið, því að segja má,
að þá sé allir „sótraftar á
sjó dregnir", en afleiðingin
verður oft og einatt mikil
truflún á umferð og þar af
leiðandi tafir.
Lögreglan hefir ærið að starfa
alla daga, en aldrei meira en
fyrir jólin. Þá verða flestir
lögregluþjónar að vinna
aukastörf, því að annars
mundi umferðin fara alveg
úr böndunum, og allt verða
að einum rémbihnút í mið-
bænum sem ógerlegt yrði að
leysa nema á mörgum
klukkustundum.
En þetta þarf ekki að fara
þannig, ef menn athuga
sinn gang, áður en þeir
leggja af stað til miðbæjar-
ins, þ.ar sem aðalviðskiptin
fara fram. Menn eiga- til
dæmis að læra það af reynslu
síðustu ára, að það er rétt að
forðast þær götur, þar sem
umferðin er jafnan mest, og
menn ættu einnig að hætta
að gera tilraunir til að kom-
ast hvert sem er akandi.
Það er oft fljótlegra að fara
síðasta spölinn gangandi —■
og vafalaust hafa margir
. bíleigendur einnig gott af
hreyfingunni.
Fyrirmæli lögregfunnar.
Lögreglan í Reykjavík hefir
gefið út í’eglur og íeiðbein-
ingar fyrir almenning, svo
að umferðin í bænum verði
greiðari en ella þá fáu daga,
'sem eftir er til jóla. Vafa-
laust mun umferðin ganga-
greiðlegar, ef almenningur
r
— en þó einkum þ.eir, sem
bifreiðum stjórna
vildu
| leggjá það á sig áð lesa
reglur þessar og fara eftir
þeim.
Lögreglustjórinn hefir einnig
minnt á það, að viðvaningar
í akstri ættu helzt að nota
bifreiðir sínar sem minnst,
þegar umferðin er mest fyrir
jólin. Með vaxandi umferð
fer slysahættan í vöxt, og
þá er þeim oft hættast, sem
' minnsta’ reynsiuna hafa —■
Endur fyrir löngu þótti það
sjálfsagður þáttur í uppeldi
vaskra, ungra manna á íslandi,
að þeir færu austur um haf og
leituðu sér þar fjár og frama.
Æ síðan hefir það verið keppi-
kefli íslendingf. að komast út í
heiminn til að kynnast öðrum
þjóðum. Sumir hafa farið til af
vera utan skamma hríð, en aðr
ir hafa .látið síjórnast af löng
uninni til að komast á rýmra
athafnasvið, þar sem þrei
þeirra og þor fengu viðfangs
efni við sitt hsefi. og sezt að et
lendif
í dag er einn úr síðari hópiv
um sjöíugui'. Það er Jón Sig-
urður Oddsson, sem lengi vaí
skipstjóri og útgefðarrnaður i
Griœsby og Hull og siðast stör-
fcónui á eynni Mön. Hontis
íánnst rf þröngt um sig heima
svo ac hann hélt; út i heimim
og gerðist bar sannarlcga sinna
gæfu smiður ineð atorku sinru
Á síðasta ári flutti Jón aikom*-
inn heim, enda haíði hann bá
verið næstum 50 ár með út-
lendingum og hugurinn löngum
verið heima á Fróni.
Sá, sem þetta ritar, hefir átt
því láni að fagna að vera
granni og góðkunningi Jón~,
síðan hann fluttist heim, og þótt
ekki sé langt um liðið, hefir sá
tími þó enzt til drjúgra kynna.
Mun og enginn komast í snerc-
ingu við Jón, án þess að finna
þegar, að þar er kjarnamaður,
einn þeirra, sem æ verða mátt-
arstoðir þess þjóðfélags, þar
sem þeir hasla sér völl.
Jón er fæddur á Ketilseyri í
Dýrafirði, en fluttist að Sæbóli
á Ingjaldssandi með foreldrum
sínum, þegar hann var á öðru
ári. Kann eg ekki að ættfæra
hann nánar, en að honum
standa ættir dugnaðar- og at-
orkumanna, eins og bezt kemur
fram í öllu fari Jóns. Eins og
venja var um unglinga þá, var
hann fljótt' settur til vinriu, og
mætti þó segja mér, að Jón hafi
frekar heimtað verkefni, þegar
hann var snáði, en að það hafi
þurft að hvetja hann til starfa.
Hann var heldur ekki gamall,
þegar hann fór fyrst á sjó með
Gísla heitnum bróður sínum og
Gísla.afa sínum, hálfblindum,
til að draga björg í bú. Og vit-
anlega fór hann jafnskjótt á
skútu og skipsrúm fékkst fyrir
hann.
Svo hefir Jón sagt mér, að
þegar þeir á- skútunum hafi
stundum ekki fengið bein úr
sjó, hafi þeir séð togara moka
upp afla aðeins steinsnar und-
an. Þá skildist honum, að skút-
urnar, sem honum hafði fund-
izt svo mikið til koma í fyrstu,
voru ekki það fullkomnasta "á
sviði veiðiskipa, og þá var
hann ekki í rónni, fyrr en hann
komst á ensþan togara .— tæp-
legá tvítugur.
Hann fékk skipsrúm á ensk-
um togara í stað manns, sem
hafði slasazt, og fór að heiman
fyrirvaralaust. Hann skildi þá
ekki orð í ensku, en hann kunni
að vinna — um það efaðist eng-
auk þess sem þeir tefja fyrir
öðrum, þegar erfitt er að
keyra. ’
inn. Og nú var stefnan mörkuð,
því að jafnskjótt og Jón hafði
aðstöðu til að fara í stýri-
mannaskóla, hóf hann skóla-
gönguna, og skömmu síðar tók
við næsta stig — að afla sér
Li-i'-.cí.ióraréttinda. Eftir um það
Fimmtudaginn 12. desember 1957
ast af þessu,- og einn góðan veð-
urdag var börin fram um það
fyrirspurn í Bretaþingi, hvern-
ig á því gæti staðið, að Jóni
Oddsson, fangi Bretaveldis,
gæti leyft sér þá ósvinnu að
festa kaup á tveim stærstu bú-
görðum á eynni Mön!
bn ^-gur ár var nann orðinn
skipstjóri á togara þeim, sem
hann hafði ráðizt á af tilviljun
vestur á ísafirði! Geri aðrir
betur.
Þessi fáu atvik eru táknræn
fyrir Jón. Þega'r hann er á ára-
báti, vill hann komast á skútu.
Þegar hann er kominn á skútu,
sér hann togara að veiðum,' og
þá vill hann komast á slíkt
skip, af því að það er full-
komnara og afkastameira. Hann
er þó ekki ánægður með að
vera háseti á togara, hann vill
verða stýrimaður, síðan skip-
stjór-i. Og enn er hann ekki á-
nægður, því að þá vill hann eiga
skip það, sem hann stjórnar, og
aðeins liðlega háifþrítugur tek-
ur hann við skipi, Walpole, sem
hann átti að nokkrum hluta.
Það er ekki ný bóla, að menn
sé ekki ánægðir með það, sem
þeir hafa, eða það mark, sem
þeir hafa náð. En það eru ekki
allir, sem gera þá kröfur til
sjálfra sín, þegar þeir vilja
komast lengra. Þannig er Jón
Oddsson, því að hann heimtaði
af sér en ekki öðrum. Hann
treysti á mátt sinn og megin,
eins og forfeður hans höfðu
gert, og trú hans á sjálfan sig
brást ekki.
Á stríðsárunum fyrri eignað-
ist Jón hvert skipið á fætur
öðru í félagi við aðra menn, og
var þá löngu alkunnur sem
einn mesti aflamaður, er siglt
hafði skipi í enska höfn. Þegar
minnzt var í hafnarborgum
Englands á „Iceland-John“,
vissu allir, um hvern var að
ræða — því að Jón átti ekki
sinn líka.
Fyrir um það bil þrem ára-
tugum stofnaði Jón svo sitt eig-
ið útgerðarfélag og óx það og
dafnaði jafnt og þétt — lét t. d.
smíða fjóra togara á fimm ár-
um — svo að margir fylltust
öfund yfir vexti þess og við-
gangi, og vafalaust hafa öf-
undarmenn Jóns hlakkað, þeg-
ar hann varð „gestur kon-
ungs“ á árunum 1940—43. Sat
hann þá í fangabúðum, án þess
að nokkur kæra væri borin
fram gegn honum, hvað þá að
dómur væri upp. kveðinn yfir
honum. En ekki lét hann bug-
Er Jón var látinn laus 1943,
helgaði hann sig búskapnum
af sínu venjulega kappi, og
stundaði hann þar til hann
fluttist heim á síðasta ári. Og
við hlið hans þá og endranær
stóð kona hans, Ethel, fædd.
Loftis, sem hann gekk að eiga
árið 1913. Hún hefir sannarleg'a
staðið með manni sínum í blíðu
og stríðu, verið honum sem
hugur og hönd, þegár á móti
hefir blásið. Ævi sjómannskon-
unnar er oft ekki öfundsverð,
en kona fangans á heldur ekki
sjö dagana sæla. En þau hjón-
in létu aldrei bugast, því að
þau veittu "hvort öðru styrk,
þegar í raunir rak.
Jón Oddsson er fágætur
dugnaðar- og mannkostamað-
ur, og væri vel, ef ísland ætti
eftir að eignast marga slíka
syni. Með þeirri ósk vil eg
árna honum, konu hans og
Magnúsi syni þeirra allra
heilla á þessum merkisdegi.
H. P.

NYTSAMAR
JÓLAGJAFIR
TjöM
Svefnpokar
Bakpokar
Vindsængur
FerBaprímusar
(Plcnic) Töskur
með borðbúnaði —
Hitaflöskum o. fl.
GEYSIR H.F.
Vesturgötu 1.
Sem nýr
Smóking til sölu
á þrekinn með'almann.
Verð kr. 1.000,00.
Upplýsingar í síma 16185.
StúSka óskast
til afgreiðslustarfa
(þjónn)
Veitingastofan Vega
(Breiðfirðingabúð)
Uppl. í síma 12423.
Málflutningsskrifsíofa
MAGNÚS THORLACIUS
hæstaréttarlögmaður.
Aðaistræti 9. Sími 11875.
m