Alþýðublaðið - 30.10.1957, Blaðsíða 5

MiSvikucíagur 30. okt. 1957
A 11» ý $ u b I a » í S
3
Bcejmrrekstur, sem hljótt er uni,

-'túÍí
ÍS': \^&r'
®íl©fM
í.i'
irelíf á 10 árum 5r5
m\ ný færibönd gsrð, löndunar-
k.anar settir upp og. allt véla-
kerfi verksmiðjunnar gert raf-
cirifið, er áðu gekk fyrii' gufu.
Hvað þar.f enn hclzt endur-
bóta við?
Það er mjög aðkallandi að
bryggja verksmiðjunnar vérði
endurbyggð. Hún er öll að fúna
niður. Akureyrarhöfn mun nú
teljast ná alit út fyrir Krossa-
nes, og ég teldi eðlilegast, að
hún sæi um þessa endursmíði.
Hvað vittna margir í vcrk-
smiðjunni að jafnaoi?
í sumar unnu þar 18 manns,
en síðan beinavinnslan frá hrað
fr.ystihúsinu hófst 12.
Þetta eru nær allt sömu
mennirnir ár eftir ár og prýðis-
verkmenn.
ÁRIÐ 1946 varð að ráði. ai
Akureyrarbær keypti síldar.
verksmiöjuna í Krossanesi.
Kaupverð var 516 þús. kr., og
seljandinn var norskt hlutafé
lag, en verksmiðjan hafði þ;
verið í eigu Norðmanna frá
upphafi eða frá árinu 1913, er
hún var rsist.
Nokkur andstaða var gegr
fevi, að verksmíðjan væri keypt
Í>útti gömul og úr sér gengin.
en þó mun andúðin ekki sízt
ióafa stafað af því, að ýmsir
foæjarfulltrúanna voru and-
‘5tæ®r bæjarrekstri þeim, er á
verksmiðjunni var fyrirhugað-
uir. Um málið urðu þó engar há-
yærar deilur.
MIKLAR UMBÆTUR
! Verksmiðjan var endurbætt
verulega strax fyrstu árin. eða
íyrir um 2,7 millj. kr„ en þá
var hún líka komin í mjög bókn
anlegt stand. Ungur og á'huga-
sarnur efnaverkfræðingur, Hail
gn'mur Björnsson, réðst sem
cframkvæmdastjóri að. verk-
smiðjunni og veitti henni for-
stöðu til ársins 1954, að hann
Hvarf til starfa í Reykjavík;
íSíöan hefur Guðmundur Guð-
iíaugsson, forstjóri Kaffi-
íbrennslu Akureyrar og formað
.air Krossanesstjórnar frá upp-
Kiafi, haft á hendi framkvæmda
stjórn verksmiðjunnar út á við,
en Jón M. Árnason vélstjóri
yerið verksmiðjustjóri.
|
3.0 ÁRA REKSTUR
f í árslok 1956 hafði Akureyr-
’erbær rekið Krossnaesverk-
smiðju um 10 ára skeið. Við at-
íhugun a ársreikningum hennar
,'kemur í. Ijós, að 5 árin er halli á
n-ekstrinurn, alls 1,4 millj, kr.
Eru það árin ’48, ’49, ’52, ’54 og
55. Langmestur er hallinn ’52,
eða rúml. millj. kr. Ágóði af
K: assanesverksmiðja. Vaðlaheiði, Laufáshnjúkur, Skarðsfjall
Ljósm.: Gísli Ólafssou.
og Höfðahveríisfjöll í baksýn.
rekstrinum er hins vegar 5 ár-
in: ’47, ’50, ’51, ’53 og '56, mest-
ur ’50 og ’51, röskl. 1 millj. kr.
’50 og 870 þús. lir. ’51. Alls var
ágóði hagnaðaráranna 2,6 millj.
kr., þ.annig að mismunur hagn-
aðar og halla þessara 10 ára er
um 1,2 millj. kr., sem varið hef-
ur verið til afskrifta.
Enda þótt tölulega séð sé ekkí
um gróðarekstur að ræða, ber
að, hafa í huga, að nær öll reks.t
ursárin hafa verið síldarleysis-
ár. Verður með það í huga sð
álykta, að rekstur verksmiðj-
unnar hafi gengið með prýði.
Við þetta verður svo að bæta
þeirri staðreynd, að verksmiðj-
an hefur greitt á þessuna árum
um 5,5 millj. kr. í vinnulaun og
greitt hundruð þúsunda til bæj
arins fyrir rafmagn og vatn og
þannig hjálpað til að umsetja
þær „vörur“ b.æjarfélagsins.
STJÓRN VERKSMJEÐJUNNAR
Stjórn hefur verið lítið breytt
! öll starfsárin: Guðmundur Guð
' laugsson formaður. Steinn
Steins.sn bæjarstjóri, Jón M.
Árnason vélstjóri, Guðmundur
Jorundsson útgerðarm. og
Jón M. Arnason
Björn Jónsspn alþm. Komu
tveir hinna síðastnefndu fljó;-
lega inn í stjórnina í stað Jóns
Sólnes og Steingríms Aðalsteins
s.onar, er upphaflega voru kjörn
ir í hana.
EINNIG
BEINAMJÖLSVERKSMIÐJA
í sambandi við útgerð Út-
gerðarfélags Akureyringa h.f.
hefui’ Krossanesverksmiðja
stundað nokkra beinamjöls-
framleiðslu, raunar þó ekki
svo, að nokkru hafi munað fj’rir
lekstur hennar. Með tilkomu
hraðfrystihúss Ú. A. hefur
þetta þó mjög glæðzt, þannig
að búast má við allverulegri
mjölvinnslu úr beinum og úr-
gangsfiski frá hraðfrystihúsinu.
Má ætla, að sú vinnsla verði
báðum til hagræðis, verksmiðj-
unni og útgerðarfélaginu og þá
auðvitað bæjarfélaginu í heild.
UPPLVSINGAR
VERKSMIÐ JUST JÓRAN S
Tíðindamaður Alþý'ðublaðs-
ins á Akureyri hitti á dögunum
verksmiðjustjórann, Jón M.
Árnason vélstjóra, og leitaði
ýmissa upplýsinga hjá honum
um verksmiðjuna. En eins og '
1 fyrr segir hefur Jón verið verk-
smiðjustjóri hennar siðan 1954
og unnið þar m. a. ágætt og
| mikið starf á vetrum við ný-
I smíðí, viðgerðir og viðhald
■ margs konar, svo að ugglaust
má fullyrða, að smiðshendur
hans og hirðusemi hafi þar ýra-
ist varðveitt eða skapað mikil
verðmæti fyrir bæinn, og um-
gengni öll er til íyrirmyndar í
verksmiðjunni, þrátt fyrir það
i að hún er þannig úr garð.. gerð,
að góð umgengni krefst þar mik
illar vinnu og vankandi umsjón
ar.
Hvernig er yfirstjórn verk-
smiðjunnar háttað? spyrjum
vér fyrst.
i Æðsta stjórn ei í hendi verk-
smiðjustjórnar, sem er skipuö
4 mönnum kjörnum af bæjar-
stjórn, en bæjarstjórinn er sjálf
kjörinn. Stjórnin skíptir sjálf
með sér verkum, og' hefur Guð-
mundur Guðlaugsson verið for
maður hennar öll árin og fram-
kvæmdastjóri verksmiðjunnar
1 frá 1954.
En hvert er þitt verksvið?
Ég stjórna daglegum síöríum
í verksmiðjunni, er verksmiðju
stjórinn. Á veturna, þegar verk
smiðjan hefur ekki gengíð, hef
ég unnið. að ýmis konar lagíær-
ingum í verksmiðjunni og jafn
vel nýsmíði.
Jósef Kristjánss.on í Sandyik
er yfirverkstjóri. í verksmiðj-
unni, stjórnar vinnunni aft því
leyti, sem ég geri það ekki eða
að mér fráverandi. Auk þess sér
hann um timburviðgerðir allar.
Treystir ekki beinavir.nslan
fró liraðfrystihúsinu afkomu-
rnöguleika verksmiðiunnar?
Það vonar maður a. m, k. og
svo er það aukin vinna, sera
hún veitir og meiri nýting á
vélakosti o geign.
Ilvað framleiclduð þið nyikio
af mjöli og iýsi í sumar?
Um 6900 poka af mjöli og 600
to.nn af lýsi. Og í haust höíum
við framleitt 3 þús. poka af
karfamjöli auk lýsis.
I
Hvað vilt þú segja fleira um
verksmiðjuna?
Ég vil nú helzt að sem minnst
sé eftir mér haft. En þúi máít
gjarnan koma því á framfæri,
að það mætti ugglaust koma
upp góðu æðarvarpi í Krossa-
neslandi, ef skotvargar úr bæn-
um létu fuglinn í triði hér á
Krossanesbótinn.
Þetta kemur auðvitað verk-
smiðjurekstrinum ekki við, en
mér hefur oft sárnað við þessa
.náunga, sem læðast að dauð-
spökum æðarfuglinum, sem svo
að segja elst hér upp á Krossa-
nesbótinni og á sér ekiskis ills
von, því að, við verksmiðjubúar
gerum honum aldrei mein.
Ur vélhúsinu. Jcn Kristjánsson, ér þar hefur unnið sumr-
t*m saman, horfir á mælana. — Ljósni.: Gísli ólafssón.
Hváð afícastar verksmiðjan
miklu á sólarhring?
Hún bræði rum 300 mál síld-
ar á sólarhring, tekur 28 þús:
mál í þrær. Lýsistankar hennar
taka 4400 tonn lýsis. Geymslur
fyrir mjöl eru stórar og góftar,
að mestu nýbvggðar.
Hvaða enclurbætur eða ný-
byggingar hafa verið gevðar á
verksmiðjunni, síðan bærimi
keypti hana?
Þar má nefna, að skilvindu-
húsið var endurbyggt, stór mjöl
skemma reist, stærsti lýsistank
inn, er tekur 2500 tonn,’smíðao-
LOKAORÐ
Yiðtalið við Jón M. .Árnason
varð ekki lengra. Það skál svo
að lokum endurtekið, sem; raun-
ar kemur glöggt fram afifram-
angreindum upplýsinguih, aS
Krossanesverksmiðja ner hrein
gullkista, hvenær sem kraftsíló.
arár gerði. Hún hefur ístaðið
undir sjálfri sé rum áratúg síld
arleysisára, og ber sþkt felíkan
vott um ráðdeildarstjórn, iað Ak:
ureyrarbúar mættu gjanab taka
betur eftir því en þeir hafp virzi;
gera.
Bi’. S.