Morgunblaðið - 20.01.1919, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Landpóstar fara héðan 28. janúar.
Hefir heyrzt, að nú yerði engar hömlur
lagðar á ferð þeirra og verði þetta
fyrsta reglulega póstferðin eftii’ inflú-
enzuna.
Minning Þorstein8 Erlingssonar. Á
sextugsafmæli Þorsteins í haust höfðu
ýmsir viuir hans hugsað sér að sýna
ekkju hans vinsemdarvott, en það fórst
fvrir af sérstökum ástæðum. En nú
átti hún sjálf afmæli 10. jan., og voru
henni þá færðar kr. 2400 að gjöf og
beðin að meta svo sem frá Þorsteini
sjálfum væri.
Símaskráin 1919 er nii út komin. Sú
breyting hefi rverið á ger um efniá-
niðurskipun hennar, að sérstök skrá
er um símanúmer lækna og bifreiðar-
stjóra.
Bæjarsíminn. Sú. breyting verður á
ger þetta ái’, að bæjarsímanum verður
ekki lokað kvöldin fvrir stórhátíðar og
verður hann opinn allan jóladag, nýárs-
tlag, páskadag og hvítasunnudag. Mun
margur fagna þessu, því að fvrirkomu-
lag það, sem á hefir verið urn lokuix
símans um stórhátíðar, hefir verið
mörgum til baga, en engum til gagns.
Osigur Þjóöverja.
Ummæli þýzka ríkiserfing'jans.
Fregnritari „Associatccl Press“
átti í fyrra mánuði tal við jiýzka
ríkiserfingjann, sem þá var kominn
til Wieringen. Eru ummæli hans á
þá leið, að herforingjaráð Þjóð-
verja eigi alla sök á því skakkafalli
sem Þýzkaland hefir orðið fyrir;
að sjá hafi mátt þegar í stríð.-bjrrj-
un að ÍPjóðverjar g’átu ekki sigrað,
Ummælin eru á þessa leið:
— Eg hefi ekki afsalað mér
ueiixu og ekki undirskrífað neinar
skuldbindingar, en ef þýzka stjórn-
in kemixr á lýðveldisstjórn að fyr-
irmynd Bandaríkjamanna eða
Fi’akka, fer eg g’Iaður heim til
Þýzkalands aftur eiixs og hver ann-
ar óbrotinn borgari og mun gera
alt sem eg get til að verða þjóð
minni að liði
Ósigurinn kominn 1915.
— Eg er sannfærður um að við
töpuðum taflinu í ófriðarþyrjim.
Eg áleit að alt væri kornið í óefni
hjá oss eftir Marne-orustuna sem
vér hefðum unnið sigur í, ef hevfor-
ingjarnir í herstjóraarráðiuu hefðu
ekki orðið skelkaðir. Eg reyjuli að
fá þá til að biðja um frið þá, þó
hann yrði dýrkeyptur, já^ jafnvel
þó hann kostaði Elsass-Lothiiugen,
en eg fékk ]xað svar að eg rkyldi
hugsa um ]>að sem mér kærai ýið og
Játa mér nægja að skipa mínimi her
fyrir.
Upptökin.
— Það hefir verið staðhæft í öðr-
um ríkjum að eg’ hafi verið livetj-
andi til ófriðar en þetta er ósatt.
Eg hefi aldrei viljað stiúð og áleit
tímann mjög óhentugan. Eg’ var frá
upphafi sannfærður um, að Bretar
gripu til vopna, en sii var eigi
skoðun Heinrichs prins og’ aunara
frænda minna.
Það kendi gremju í ummælum
krónprinsins um herstjórnarráðið
sem hana.kendi um flestar skyss-
urnar x hernaðinum, þar á meðal
sóknina miklu í fyrravor er hann
sagðist. hafa gert sér þvert u r geð
en verið neyddur til. Hann sagði
að Ludendorff hefði jafnan verið
potturinn og pannan í öllum fram-
kvæmdum en Hindenburg væri
ekkert annað en „helgimvhd' ‘.
Ludendorff og ráðunautar hans
hefðu jafnan vanmetið afl óvin-
anna og lialdið, að Amerík’.nneim
gætu ekki sent eins mikið lierlið t.il
Evrópu og’ rauu varð á. Krónprins-
inn kvaðst, dáðst að Wilson og vera
sannfærður um, að honum myndi
takast að koma á friði sem réttlát-
ur yrði.í garð Þjóðverja.
Embættismenn
Bolchewikka
Sænska blaðið „Folkets Avis“
segir frá því nýlega, að af 430
æðstu embættismönnum Rússa séu
318 eða 74% Gyðingar, 4() Armen-
ar, 32 Georginar, 11 Lettar, 2 Lit-
haugalandsmenn, 1 Tartari, 3
Grikkir, 4 Búlgarar, 16 Þjóðverjar
og 13 Rússar. En a fíbúum Rúss-
lands ern 90 af hundraði Rússar,
Pólverjar og LTkrainemenn.
Flugrit.
Orðið sem stendur yfir þcssum
línum er hér notað í annari eðii víð-
tækari merkingu en vcuja er til.
Má skilja það bókstaflega, því átt
er við skeyti þau, er ófriðarþjóð-
irnar létu rigna yfir óvinalöndin
úr flugvélum. Baráttan um fylgi
hlutlausu þjóðanna var mikil, háðir
ófriðaraðilar gáfu út blöð og rit til
að fegra málstað sinn, kostuðu
skeytasendingar og vörðu yfirleitt
ærnu fé í þessu augnamiði. Exx sam-
göngurnar milli ófriðarþjóðanna
innbyrðis voru þannig að ilt var að
koma þessu við. Yfirvöldin hleyptu
engum óvinaskrifum út á meðal al-
menhings, og ]>ess vegna varð að
finna nýjar leiðir. Og loftleiðin
varð sú eina sem reyndist fær
Það voru Bretar sem fyrstir tókn
upp ]>að ráð að senda flugrit t loft-
inu, og þeir hafa ætíð síðan verið
fremstir á því sviði. Þjóðverjar
hótuðu flugvélastjórum ]>eim, sem
dreifðu flugritum yfir laudic, öllu
illu, ef þeir næðust lifandi en ]xá
tóku Brétar til bragðs að senda
mannlausa flugbelgi með ritin;
voru þeir þannig úthúnir að skcyt-
in féllu sjálfkrafa ixr þeim, með
vissu millibili. Þannig var flugrit-
unum dreift fyrir handan herlín-
una. Var þar sýnt með myndum
og teikningum hlutföllin á milli
miðvelclahersins og handamanna-
hersins, greinilegar teikningar af
herlínunni, þar voru ræður stjórn-
málamanna o. s. frv. Tíðasta viud-
staðan í Frakklandi er suðvestan
og gerði það bandamönnum hægara
fyrir' en Þjóðverjum að koma fiug-
ritunum frá sér.
Frá því í vor og þangað til xtríð-
inu lauk hafa 11 þúsund ílugbelgir
vcrið sendir til Þýzkalands mcð 12
miljónir flugrita frá vígstöðvuuum
í Frakklandi. Hyggja mei ;x að
fjórði hluti þeirra hafi komist
þangað sem þeim var ætlað .
Hitt og þetta.
Hafnbannið. Á „sjóveldis“ -sýningxx,
sem haldin var í Lundúnum í fyrra
mánuði, hélt Sir Erie Gedders ræðu og
sagði þar frá ýmsum afrekum flotans.
Um tíundu flotadeildina fórust hon-
um svo orð, að hxtn hefði árin 1914—
1917 haldið vörð á 800 mílna svæði, frá
Orkneyjum til íslands, og hefði tekið
15001) skip, sem hefðu verið með vörur
til óvinaþjóða. Þrátt fyrir myrkur,
storma og’ þokur hefoi að eins einu
skipi af hverjum 25 tekist að sleppa
yfir hafnbannslínuna.
HIMH> Nýja Bíó
Chaplin
°g
barén Eignalaus
Afirhlægilegnr sjouleikur i tveim
þ’áttum. — Chaplin og barón
eignalaus kcppa um sömu stúlk-
una, en auðvitað ber Chaplin
sigur aí hólmi.
Konuríkl.
Stórkostiega hlægilegur s]ón-
leikur, leikinn af ágætum skop-
leikurum.
oii svo gangi þeir á eft-ir Alherl Bel-
gíukonungur,Cieineneeau, Lloyd Geoi’ge
og Wilson. Hefði hann ekki eins vel
getað bætt Ludendorff og Lenin viðf
—o—•
Vilhjálmi uppgjafakeisara voru ný-
lega sendir 20 pokar með mótuðu gulli
frá Þýzkalandi til Hollands. Hami'.
mun ekki eiga að fara á sveitina þarna*
í Hollandi.
—o—
Frá Petrograd. Enn kveður við sama
tón þaðan. Borgarastéttin lifir við
megnasta vistaskort, og menn verða
brjálaðir af hungri þúsundum saman.
Daglega eru mörg hundruð jarðarfar-
ir. Borgai'búai’, seiu fyrir óíriðinii voru
lt/2 miljón, eru nú inuan við 500 þus-
und. Altir veitingastaðir lokaðir. Borg’-
arastéttin verður fyrir ofsóknum, meiri
en áður, af hendi Maximalista, vegna
afskifta bandamanna af ástandinu í
Rússlandi, og nafnkunnir menn drepn-
ir hópum saman og hixs rænd. Mat-
vöruverð afskaplegt: nxjöl 50 rúblur
pr. kíló, smjör og sykur 150 rúblur.
Ódýrasti maturinn er sild, hún er setd
á 5 rúblur stykkið, og’ stýfð úr hnefa
á staðnum. Matgjafir stjórnarinnar ná
að eins til skrílsins, en aðrir svelta.
Þjóðverjar skila aftur. Þjóðverjar
hafa nxx afhent bandamömxum 30f mil-
jónir franka í gulli, sem exu upphaf-
lega xir ríkisfjárhirzlu Rússa. Enn
fremur hafa þeir afhent Fröklcum safn
af málvtrkum eftir Fantin-la-Four,
som þeir höfðu á burt með sér frá St.
Quentin og málverk eftir Watteau úr
safninú í Valenciennes. Þessi málverk
eru öll talin um 2 miljarð franka virði.
—o—
Friðarverðlaun Nohels. Norskur
hlaðamaður stingur upp á því, að Foch
niarskálkur hljóti þau fyrir árið 1918,
Stækkíir Sviss? í Efra-Baden viljs
ýmsir ráðandi menn ólmir ganga xir
þýzka ríkinu og sameinast Sviss. Mest
kveður að þessiiri hrevfingu í boi'gun---
um Konstnnz, Ereiburg og- Walshut.
„G U L L F O S S“
fór fram hjá Cape Race á föstu-
daginn.
Gjafir tn Samverjans.
Peningar:
R. & P. kr. 15.00: áheit frá G. Si -
kr. 10.00; S. kr. 25.00; Tíu félagar kx'.
300.00; Vísi afhent kr. 150.00; Kaffi-
gestir kr. 12.00.
*
Vörur:
Frú: 1 tii. saltkjöt; N. N. 20 kg.
kaffi; ónefnd 4 lt. mjólk; Jóel Jóns-
son 7 lt. m.jólk ; Mjólkurféagið 100 lt
mjólk; Heildsali 2 sk. grjón.
Beztu þakkir!
Reykjavík, 18. jan. 1919.
Júl. Árnason,
gjaldktri.