Morgunblaðið - 01.03.1919, Side 1

laugardsg
8. srpngr
1
tuara 1919
108
íðlnblftft
Ritstjómarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálimir Pineen
ÍR&fnldnrprantsmiðj#
Aígrtiðiihuím! ar. 50®
Ameríksk veiðiaðferð.
Til þess að geta sent sem allva
mest af kjöti til Evrópu, heiir
matvæfaráðsmaður Bandaríkjanna
skorað á þjóðina að hafa fisk sem
allra mest til manneldis. Og nú vxll
svo vel tii, að í Kyrrahafinu úir
og grúir af alls konar fiskum með-
fram ströndmni. En sæljónin eru
þar vargar í véurn, því að þessi
stóru dýr eru svo gráðug, að þau
geta etið þunga sinn á hverjum
degi. Og þarna er slíkur aragrúi a£
þeim, að þau i\vra að miklum mun
fiskveiðarnar og Bandaríkjamenn,
sem ekki láta sér alt fyrir brjósti
brenna, hafa því afráðið að reyna
að útrýma þeim.
Á myndinni hér að ofan sjást
fyrst sæljón, sem ýmist sleikja sól-
skinið á ströndinni eða svamla í
flæðarrnálinu. Þegar þessum dýr-
um hefir verið útrýmt, búast Ame-
ríkumenn við miklu meiri fiskveið-
urn, og þá er um að gera, að færa
sér það í nyt á sem hagkvæmastan
hátt. í því skyni hefir Vestur-Sví-
inn Lybeck kapteinn fundið upp
nýja tegund veiðiskipa, og sjást
myndir af þeim hér — önnur af
hlið og liin a£ framstafni. Skipið er
líkast fljótandi vei’ksmiðju, en hef-
ir gin eins og hvalur og gleypir
alt., sem fyrir verður. Allir þeir
fiskar, sem berast inn í þetta gin,
sogast með dælu upp á þilfar skips-
ins og eru þeir jafnharðan að-
greindir og að þeim gert.
Tvær sögur
Geysileg ósköp af erlendum sög-
um hafa verið þýdd og gefin út á
SbI. tungu. Á síðustu áratugum hafa
slíkar ritsmíðar hlaðist að hvaðan-
sefa, svo mjög, að þær hafa borið
höfuð og lierðar yfir aðrar bók-
hientir — að líkamsvexti.
Engin útgáfa borgar sig jafn vel
°g útgáfa sögubóka, því að þær
fcaupir öll alþýða xnanna. Þær eru
nautnalyf, líkar víni og tóbaki að
því, að löngun í meira vex við
nautnina. Sögurnar geta líka haft
í sér fólgið eitur það, er verkar á
sálina á svipaðan hátt og alkohol
og nikotiu á líkamann. Má nefna
„Alfred Dreyfus“ og „Hinn ótta-
legi leyndardómur“ sem dæmi
þeirra sagna, sem eitri eru þruixgn-
ar. En meginþorri almennings er
ekki röksýnn á bókinentir, því mið-
ur, og varast ekki óþverrann.
íslcndingar — og hver síí þjóð,
er veitir erlendum straumum inn í
bókmentir sínar — á úr að velja
mestöllu því, er ritað hefir verið á
mannamáli, illu og góðu. Virðist
því einsætt, að ekki skuli krjúpa að
skólpreununum sér til svölunar,
heldur þeim lindum, er hreinastar
eru og heilnæmastar. Að minsta
kosti má telja það bíræfni að þýða
og gefa út skaðlegan óþverra, ekki
sízt af því, að jafn auðvelt mun
vera að ná í meðallags-bókakost,
og afbragðsrit erix alls ekki tor-
fengin. (Þau eru að vísu dýrari í
útgáfu, því að þau þola ekki tvílit-
an pappír og vesturheimskt blaða-
mál!) Þá er enginn efi á því, að
„skáldsögurnar“ hafa ómælis-mikil
áhrif á hugsanir maniia og gerðir.
Liggur því mikið við, að sögurnar
hafi að geyma göfugar og goðar
hugsanir og veki hlýjar tilfinning-
ar. Má telja, að sögur þær, er það
gera, eigi fullan rétt. á sér, þó að
þær hafi ekki stórfelt. listagildi til
að bei*a. —
Pyrir skömmu bárust mér í hend-
ur tvær nýútkomnar sögur, þýdd-
ar, og var þess óskað, að eg segðí