Morgunblaðið - 12.03.1919, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
sem farinn er að verða þjóðinni til
skammar.
En stafar þetta ekki meðfram af
því, að liollari og göfugrí straum-
ar menningarinnar Invfci verið
kæfðir og neitað um landsvist hjá
oss. Þeir kosta peninga og hafa
þess vegna verið taldir óalandi og
óferjandi. Óþverrinn hefir vcrið
Játinn einn um hituna, haft einók-
un á siðferðisbreytingum hæjar-
manna.
Það vantar keppinaut. Duglegur
keppinautur er hið eina, sem getur
frelsað bæinn úr ógöngunum, sem
hann er kominn í. Bæjarbragurinn
þarf að breytast. Haun liefir breyzt
til hins verra með ári hverju uin
undanfarið skeið, en það má ekki
dragast lengur að á því verði breyt-
ing.
Einn liður í því breytingastarfi
er óneitanlega sá, að bærinn geti
boðið einhver þau hlunnindi, sem
aðrir bæir hafa að bjóða, en okkur
vantar nú. Og eitt af því, sem þörf-
ín er brýnust á nú, er að vér fáum
namkomuhús, sem bænum sé sam-
boðið. __
Menn spyrja ef til vill, hvort það
geti orðið keppinautur í siðabreyt-
ingu bæjarins. Menn spyrja, hvort
það geti unnið bug á leyniknæpum,
spilavítum og annari spillingu, sem
ná er orðin að kýlum á bæjarfélags-
líkamanuöi. Því miður fer það svo,
afi þeir, sem leiðast á afvegu, eru
tregir að snúa við, en hitt er víst, að
það ætti að geta vamað útbr'eiðslu
þossarar sýki og forðað nýjum
mönnum frá plágunni. En auk þess
oru góð veitingahús beinlínis menn-
ingartæki. Fólk kynnist betri sið-
um, lærir að haga sér sómasamlega,
færí stuttu máli uppeldi í umgengn-
issiðum, sem vantað hefir hingað
til. Þetta munu allir fallast á og
kannast við af eigin reynd, sem
komið hafa til annara landa. Og
þeir hinir sömu skilja líka hetur
e.n aðrir, hverjum augum útlend-
ingar, sem hingað koma, muni líta
ít höfuðborgina lteykjavík. Á næstu
árum eigum vér von á konungs-
beimsókn, og þarf eigi neinum blöð-
nm nm Jiað að fletta, að margir
verði gestir borgarinnar um það
leyti. Það verður virðulegt álit á
böfuðborginni, sem þeir fara með
heim til sín.
Nei, náuðsynin á samkomuhúsi í
bænum er tvímælalaus. E» hvernig
verður með framkvæmdirnar 'í Á
það skal nánar minst síðar.
Hrafn.
Striðsvátrygging.
í hiruuB uorsku „Forsikrings
Tidende“ er grein um þetta efni,
og segir þar svo, meðal annars:
— Það er erfitt að segja hve
Jengi ófriðárhætta mun yfir standa.
Eftir þeirri reynslu, sem fékst í
stríðiuú milli Japana og Rússa,
geta tundurdufl haldið sprenging-
arkrafti sínum í 3—4 ár. En það
er álit manna, að J>au geti okki
flotið lengur, og sökkvi til botns.
En svo fremi að tunduráuflin sé
ekki slædd upp, getur skipum staf-
að hætta af þeim svo lengi. Mörg
dæmi eru þess, jafnvel síðan voiina-
hlé var samið, að tundurdufl lenda
„á flæking“. Og svo ber þess að
gæta, að enginn veit með vissu,
hvar þau tundurdufl eru, sem kaf-
bátar hafa lagt. Nú hefir þó verið
dregið úr tundurduflahættunni með
því að birtar hafa verið skýrslur
um það, á hvaða svæðum tundur-
dufl bafi verið lögð á laun. Þó
er öryggið ekki meira en svo, að
enn þá eru kaupför látin sigla í
horskipafylgd yfir Norðursjó.
Beinua verða ákveðnar vissar sigl-
ingaleiðir.--------
í þýzka blaðinu „Sehiffartszeit-
ung“ er talað um það, hvernig eigi
að fara að því, að hreinsa höfin.
Álítur blaðið, að þegar hvert. land
hefir gert hreint fyrir sínum
ströndum, verði að gera alþjóða-
samþykt um það, að gera hreinar
slóðir á öðrum sigiingaleiðum. Seg-
ir blaðið, a með samvinnu Þjóð-
verja, Breta, Hollendinga og
Frftkka mætti fljótt takast að gera
slíka slóð frá Norðursævi suður x
gegn um Ermarsund, og vanda-
laust að verja hana tundurdufla-
hættu. Siíkar slóðir verður að gera
annars staðar og ganga síðan að því
afi hreinsa þar í milli. En það tckur
langan tíma. Blaðið álítur, að þótt
gengið verði að þessu verki nú þeg-
ar, þá verði naumast talið hættu-
laust að sigla um Norðursjó, Erm-
arsund og næstn hluta Atlanzhafs-
ins fyr en eftir missiri.
Gjöf konungs.
Eins og fyr hefir verið getið hér
í blaðinu, gaf konungur 5000 krón-
up til hjálpar þeirn mönnum hér á
landi, er harðast urðu úti í inflú-
enzunni. Af því fé lagði stjórnin
2000 krónur í hjálparsjóðiim hér í
Revkjavík, en ætlaði hitt til utbyt-
ingar í önnur héruð. En begar svo
giftulega tókst, að hægt var að
sf.emma. stigu fyrír inflúenzunni
austur og norður í land, mun
stjórnin hafa séð, að mest var þörf
fyrir fé hér í Reykjavík og hefir
hún því enn úthlutað hjálparsjóðn-
um hérua 1000 krónum. —
Eigi hefir enn verið úthlutað öllu
því fé, sem lagt var í hjálparsjóð-
ino.
DAOBOK &
„Borg“ kom hingað í gærdag, en
fékk ekki að koma upp að hatnar-
bakkanum vegna sótthættu. Yar henni
því lagt úti á ytri höfn og þar á hún
að liggja í dag líka. Fá þá farþegar að
fara í land, en þeir, sem komu frá
Vestmannaeyjum, eiga að vera í sótt-
kví í 5 daga.
Útsvörin. Að þessu sinni hefir verið
jafnað niður 980 þús. krónum hér í
Reykjavík. Er það með langmesta móti,
enda virðist það fullsæmilegur auka-
skattur í ekki stærri bæ heldur en
Reykjavík er.
Tveimur lögregluþjónum á nú að
bæta við hér í bænum, og eru stöðurn-
ar auglýstar til umsóknar. Kaup livors
þeirra á að vera 1500 krónur á ári til
að byrja með.
Lík Edvarðs Runólfssonar, sem a.nd-
aðist í Englandi fyrir nokkru, var flutt
hingað á „Borg“. Verður það senni-
lega sent með „Skildi“ til Borgar-
ness í dag.
sem einnig hefir samið leikinn.
Nýja Bíó
,Hands up‘!
Ljómandi failegur ástais.ónleikr
í 4 þáltum,
leikinn af hinu heimsfræga
Tiiangle-félagi.
jg Aðalhlutv. leikur hina alþekti
Við höfum af sérstökum ástæð-
um neðangreindar vörur, sem við
seljum með hálfvirði:
Hafskipabryggjuna í Hafnarfirði
vill H.f. Kveldúlfur kaupa og hefir
boðið í hana 550 þús. krónur.
ChouiUou kaupmaður og kona lians
komu hingað með ,,Borg“. Auk þeirra
voru með skipinu 18 farþegar frá Vest-
mannaeyjum.
8kralls\eifar 2 teguudir
Yankee wkrúfjárn,
Trésmiða hamrar,
Skæri
H.f. Eafmagnstél.
Hiti & Ljós
Föstuguðsþjónusta í Dómkirkjnnni
kl. (> í kvöld. Séra Jóhann Þorhels-
son prédikar.
Hjúskapur. Á laugardaginn voru gef-
in sainan t hjónaband Silja Hjartar-
dóttir og Guðmundur R. Magnússon
bakari.
Eftirlaon Wiirtembergskonungs
Hinn afsetti kouungur í Wiir-
temberg og hin nýjn lýðstjórn. þar
í landi hafa gert með sér þann
samning, að ríkið skuli greiða hon-
um 200,000 marka eftirlaun á ári,
og ef haun deyi á, undan drotniug-
unni, skuli hún fá 100,000 mörk á
ári. En auk þess verður ríkissjóður
að taka að sér greiðslu á eftirlauti-
um fyrverandi embættismanna við
hirðina og ýmis konar útgjóld, sem
konungur hafði áður, svo senx til
hallanna, ýmsra stofnana, og þó
sérstaklega leikhúsa. Kornuigi
verður fengin höllin Bebenháiisen
til íbúðar. Sjálfur á hann höllina
Friedriehshafen, en þær hallir, sem
eru ríkiseign og ættingjar konuugft
búa í, verða toknar 31. marz, og
verða íbúarnir þá að yfirgefa þær.
Sími 176. Vonarstrseti
13000 krónur;
Hr. ritstjóri!
í Morgunblaðinu,' laiigardagimi
8. marz þ. á., stóð grein með yfir-
skriftinni „ísJenzkir rithöfundar“ r
eftir Karl hvíta. í henni var þessi
setning: „.... yfir höfuð öllum
listamönnum til samans (eru veitt-
ar) 13 þúsund krónur, sem er ekki
meiri upphæð, en margir embættis-
menn þjóðarinnar.hver um siar.hafa
í laun um árið.“ Fyr> í hluti setn-
ingarinnar veit eg að er réttur, og
álít fjárveitinguna lægri en svo. að
hún geti náð nokkru af tilgangx
sínum, cn síðari hlutinn, sem er
auðkendur hér, veit eg ekki til að
hafi við neitt að styðjast. Hér var
til eitt embætti, bæjarfógetaem-
bættið, sem hafði með öllu og öllu
13000 kr. eða meira, en því var
skift í tvent nýlega, og nú er litið
svo á, sem það þurfi að skifta
]>ví í enn fleiri embætti en það. —
Nú vildi eg biðja yður, herra rit-
stjóri, að fá greinarhöfundinn til
að nefna þessi 13000 kr. cmbætti
(scm eru svo niöx’g), til þess að
bæði eg og aðrir getum sótt uii
eitthvert ]>eirra, ef þau losna.
Með virðingu
Lesandi Morgunbl,
....... rr>0 e-.......