Morgunblaðið - 27.07.1919, Page 1

Morgunblaðið - 27.07.1919, Page 1
6. árgangur, 249. tölublað —— GAMLA BIO —------ Feigðarkossinn ágætur og vel leikinn sjónleikur i 3 þ'.ttum, leikinn af ágætum itölskum leikuram. Aðalhlutverkið leikur hin fræga leikkona Francosca Bertini. Canada, ljómandi falleg landlagstnynd. Taða oer úthey er til sölu við Zimsensbryg-gju Bifreilaskatt- urinn. * Frumvarp eitt er á ferðinni gegn um þingið, og fer jmð fram á að bkattur sé lagður á allar bifreiðar. Er skatturinn ákveðiim 250 kr. fyrir bifhjól og eins manns vagna og 50 kr. fyrir hvert sæti, er við bætist í bifreiðinni. Af vöruflutn- ingabifreiðum var ákveðinn 200 kr. skattur, en hann var feldur úr frv. við aðra umræðu í Nd. Gcrt er ráð fyrir að 80 þús. króna tekjuauki verði að frv. Frumvarpið er afsakað með jjví, að bifreiðar spilli mjög vegunum, og eigi þessar 80 þúsundir að gauga til vegabóta. Vert er að gæta J>ess, að mikill liiuti veganna, sem bifreiðar fara um, cr nú falinu umhirðu lilutað- eigandi sýslunefnda. Eigi munu j>eir vegarspottarnir batna við skattinn, sem ekkert fá af honum. Sýslusjóðirnir fyllast eigi fé né sýslunefndirnar umhirðu fyrir veg- unum, þó ríkissjóðurinn fái nokkra tugi þúsunda í tekjur af bifreið- nnum. En óafsakanlegur er þessi skattur, nema því að eins að hann gangi allur og óskiftur til viðhalds flutningabrauta, um fram það, scm landið er vant að verja til við- haldsins. Ferðalögin eru ekki svo ódýr hér á landi, að það geti heitið forsvaraulegt að gera þau dýrari með sköttum. Bifreiðagjöldin þurfa að, lækka, eu það geta þau j>ví að eins gert, að vegirnir batni. Ef þeir, sem sjá eiga um viðhald vega, bregða svo ískjótt við til að bæta vegina, að bifreiðunum sparist við það upphæð sú, er skattinum nem- ur, er auðvitað öðru máli að gegna, en Jjað er engin ástæða til að ætla, af reynslu undanfarandi ára, að svo verði. Því hefir verið borið við, að bif- reiðarnar spiltu veguuutn og það er satt. En vöruflutningabifreiðarnar spilla vegunum mest, og þær eiga að vera undanþegnar skatti, að á- liti neðri deildar. Kemur þetta af því, að menn hafa séð það bezt á vöruflutninga-bifrciðunum, bvað verið var að gera, að það var verið að leggja okurskatt á flutninga. En 1 rttuninni er alveg sama ináli að um fólksflutningabifreiðarn- 8r’ ^kattur er lagður á samgöng- l1riiar, hvort heldur það er fólk eða t'lt'11' SeiU cu^a 1 ^g þetta a*ki, a5 ieggja yiíatt a bifreiðarn- ’ 6r alveg það sama og að leggja stcin í götu nýjungar, sem allir verða að játa að sé jiarfleg og stór framför á samgöngusviðinu, þó að bifreiðarnar séu ýmsra hluta vegna illa jiokkaðar. Þær hafa verið mis- brúkaðar hér á landi, en það er ekki þeim að kenna, heldur óaf- sakanlegu eftirlitsleysi og skeyt- ingarleysi hins opinbera. Vilji menn endilega fæla bifreið- arnar úr landinu, j)á er auðvitað rétt að leggja á þær skatt. Ef þing og þjóð álítur að vér eigum endi- lega að ferðast ríðandi eða gang- andi um ókomnar aldir, j)á er skatt- urinn á bifreiðunum skiljanlegur. Aðflutningsbann væri þó enn skilj- anlegra. Hvers vegna eru ekki lagð- ir skattar á gufuskip, sláttuvélar og yfirleitt öll tæki, sem borga sig betur en j)að, sem fyrir var. Maður, sem á mótorhjól og notar það til að brégða sér út úr bænum í frístundum sínum, á að borga 250 króna skatt af j)ví. Annar maður, í sveit, álíka efnaðnr, á hest sem kostar viðlíka mikið. Hvað borgar bann? Eða vilja skattfrömuðurnir halda J)ví fram, að mótorhjólið skemmi vegina fyrir 250 kr. á ári. Nei, j)að eru vegirnir, sem skemma það. — Frumvarpið er svo fráleitt, að j)að hefði verið sanni nær, að ríkið borgaði bifreiðunum árlegan skatt, meðan það lætnr sér sæma að hafa vegina í j>ví óstandi sem j>eir eru. Því annars eru styrkveit- ingar fyrri þinga til þess að fá bif- reiðar inn í landið óskiljanlegar. Þá var verið að sækjast eítir j>eim. NÚ vilja menn þær brott. Skárri er það nú samkvæmnin! Áfengissending kemur til SiglufjarSar. Akureyri, í gær. Brezkt gufuskip kom til Siglu- fjarðar í gær og hafði meðferðis mörg þúsund flöskur af whisky og öðrum víntegundum. Var vínið alt á farmskrá skipsins og viðtakend- ur nafngreindir. Annar jieirra er hér staddur og hefir kannast við sendinguna. Lögregla var selid með skipinu hingað í gærkvöldi. Bithjólaslys. í fyrradag varð slys á Laugaveg- inum fyrir framan liúsið nr. 108. Jón Pétursson, Klapparstíg' 20, ók þá á bifhjóli á annan mann, Leif Sigurðsson, til heimilis á Lauga- vegi 27, og var hann á reiðhjóli. Var áreksturinn svo mikill, að Leif- ur handleggsbrotnaði og meiddist enn fremur svo mikið á fingri, að læknir telur líklegt að taka verði hann af. Enn fremur skemdist Leif- ur allmjög á liöfði og fótum. Leifur segist hafa ekið á reið- hjóli sínu réttu megin á götunni. Eftir að áreksturinn varð, ók Jón Pétursson burtu og skildi, að sögn, manninnN eftir, sem J)ó var allj)jak- aður. Jóif þessi hefir ekkert öku- skírteini og hefir áður verið ákærð- ur af lögreglunni fyrir það. Sunnudag 27. júlí 1919 Isafoldarprentsmiðja Péfur Jónsson kotnintt fjeint. Þeir voru margir, farþegarnir með „Islandi“, sem komu hingað í gærkvöldi. Þegar skipið r.endi að landi var krökt af fólki bæði á efra og neðra þilfari, sjálfsagt hátt á annað hundrað manns. Fleiri voru þó í landi. En í þvög- unni þar fanst manni einhvern- veginn að ekki væri nema einn mað- ur með skipinu. Alstaðar þar sem fólk talaði saman heyrðist nafnið „Pétur“. „Er þetta Pétur?“ „Nei, sko, þarna er Pétur,“ pískruðu stúlkurnar. Morgunblaðið mátti til með að fara á stúfana strax í gærkvöldi og' ná tali af Pétri, svo fólkið fái eitthvað að vita. Hann býr, ásamt Frú Ida Jónsson. frú sinni og' lítilli dóttur, hjá föð- ur sínum á Vesturgötu. — Mér j>ykir ákaflega gaman að vera kominn heim, segir hann. Eg ltefi sjaldan lilakkað eins mikið til ]>ess, en eg mátti hlakka lengi, því við hjónin töfðumst svo lengi í Kaupmannahöfn. Og' svo loksins þegar við hefðum getað farið — með „Botníu“ seinast — gat skip- ið ekki tekið okkur. En betra er seint en aldrei og nú er maður þó kominn. — Hvernig er að vera í Þýzka- landi 1 — Okkur leið slirambi illa fyrri part vetrarins. Þegar við vorum nýkomin til Ðarmstadt í haust, varð konan mín vcik af inflúenzu. Við vorum öllum ókunnug, og liöfð- um ekki einu sinni komið okkur fyrir í íbúðinni þegar þetta bar að. Mataræðið var afarslæmt, lcart- öflur voru það eina, sem maður fékk nóg af; kjöt sást varla. En þegar frá leið og maður kyntist fólki, fór alt að ganga betur. Þá gat maður keypt sér ýmislegt utan hjá, en það var dýrt. Annars byrjaði einkennilega hjá mér í Darmstadt. Lohengrin var fyrsta hlutverkið, sem eg söng, og fyrsta kvöldið, sem eg söng, var flugárás gerð á borgina. Leikhús- stjórinn ])orði ekki annað en stöðva sýninguna í miðjum öðrum þætti og henni var ékki haldið áfram það kveldið. Að öðru leyti hefir alt gengið vel. Eg kom að leikhúsinu eftir Joseph Mann, sem var í mjög miklu uppáhaldi í borginni. Allir sáu eftir honum, svo eg átti þung- um arfi að lyfta. En það gekk alt ág'ætlega og eg held að fólkið sé alveg hætt að sjá eftir Mann. — Hvaða lilutverk hafið þér helzt sung'ið í vetur? — Eg hefi sungið margt og haft mjög mikið að gera. Aðallega.hefir það verið Wagner, sem eg hefi sungið, en einnig í óperum eftir Verdi, t. d. Rigoletto og Aida, Car- men Bizet’s o. fl. o. fl. í operunni „Sonnenflammen“, sem cr alveg nýr söngleikur eftir Siegfried Wagner, söng eg aðalhlutverkið. Var mikið vandað til sýningar- innar. Eg hefi líka sungið dálítið í öðr- um leikhúsum, ])ar á meðal í Stutt- gart, og' held eg að fólkið liafi verið vel ánægt. — Pétur fer ósköp hægt í sakirnar, þegar hann er að tala um sjálfan sig. Þegar hann segir, að „það hafi gengið vel‘1 eða að fólkið hafi verið „vel ánægt“, þá þýðir það, að fólk- ið hafi slept sér af hrifningu, og að Pétur hafi uppfylt kröfur allra vandlátustu gagnrýnenda. Blöðin, sem hafa getið Péturs, bera þetta ljóslega með sér. — Pétur hefir sungið á Seyðisfirði, ísafirði og tvisvar á Akureyri. Og hérna syngur haun strax á morg- un. — Það er auðvitað nokkuð stutt- ur tími jjetta, til að hvíla sig eftir ferðina. Eg er hálf þreyttur, var ekki vel hress á leiðinni og er ekki laus við kvef. Það var svo heitt þarna suður foá í sumar, en kalt jægar liingað kom, bæði fyrir aust- an og norðan. Eg liefi víst verið of lengi uppi á þilfari á kvöldin, með- an við vorum á leiðinni kringum laud, — en það er aldrei eins fall- egt eins og á kveldin. En eg vona, að kvefið verði mér ekki að meini. Eg má til að byrja að syngja strax, því tíminn er svo stuttur, og mig langar til að eiga dálítið frí á eftir. Svo fer eg aftur með Botníu næst. — Hvað ætlið þér að syngja á mánudaginn? — Eg veit það ekki vel enn þá. Það verður sitt af hverju, Schu- mann, Schubert, Wagner og Verdi. Nú kemur Páll ísólfsson inn. Hann ætlar að aðstoða Pétur við hljómleikana. Þeir fara að blaða í heljarmiklum nótnabunka, og skrafa og bollaleggja. Pétur raul- ar einhverja hendingu úr „Die Meistersinger“, aðra úr „Der fliegende Hollánder“, þriðju úr „Tannhaiiser“ og tekur nýtt og nýtt hefti. Innan um allan þennan nótna- igrúa verður ekki mikið úr einum vesælum blaðainamii. Og honum finst ]>að vænlegast, að kveðja bæði Pétur og Pál og íara. En þeim mörgu til huggunar, stm ekki komast á hljómleikana annað kvöld, ætlar hann að til- kynna að söngskráin verður endur- tekin á ])riðjudagskvöldið. Þegar Pétur fer liéðan aftur, segir hann líklega eitthvað á j)á leið, að fólk hafi verið „vel ánægt“. En ef vér ættum að spá nokkru um fólkið og álit þess á hljómleikun- um, þá viljum vér spá því, að orðið „ánægja“ verði jafn ónýtt til að lýsa því, eins og alinmál til þess að mæla lciðina upp í tunglið. Cecil Faber komimi. Þá er nú flugmaðurinn kominn til landsins og fyrsti þátturinn byrjaður í Flugfélagi íslands.Hann kemur vitaskuld vélarlaus hingað, því hún varð eftir í Leith, þar sem gleymst hafði að panta rúm fyrir hana með „Islandi“- Að öðru leyti er hann reiðubúinn að hefja hér flugsýningar, því hann hefir véla- fræðing með sér og hann æfðan vel. Vér hittum kapt. Faber um borð í „lslandi“ í gærkvöldi. Lét hann vel yfir ferðinni hingað, en hon- um gramdist mjög, að eigi skyldi vélin hafa komið með sama skipi. — Nú verð eg að bíða hér að- gerðalaus í heila viku eða meira, segir hann, og við erum óvanir því úr ófriðnum, að bíða aðgerðalausir. Kapt. Faber hefir, svo sem les- endur Morgunbl. vita, verið flug- maður í liði Breta í 4 ár. Hann er kornungur maður, rúmlega tvítug- ur að aldri, hvatlegur að sjá og einbeittur, en lítill vexti. Hann byrjaði sem undirfyrirliði í loft- hernum, en fyrir dugnað sinu og ósérhlífni hækkaði hann í tign mjög fljótt og er nú höfuðsmaður í lofthemum. r Maður kemst fljótt að raun um það, er maður talar við kapt. Faber, að flugfélagið hefir verið heppið með valið á þeirn manni, sem fyrst- ur á að sýna Islendingum merki- legustu uppfyndingu nútímans, fluglistina.Hann er þaulæfður flug- maður og brennur af áhuga fyrir starfi sínu. Allan tímann meðan barist var, var hann á vesturvíg- stöð.vunum og þar skaut hann uiður 5 þýzkar flugvélar, en sjálfur særð- ist hann tvisvar, þó eigi svo mjög, áð eigi gæti hann lent með vél sína. — Hvað búist þér við að dvelja hér lcngi? — Líklega um 6 vikua tíma. Ann- ars kemur þetta undir því, hvort flugvélin kemur með „Gullfossi“, sem eg fastlega vonast eftir. — Hvernig lízt yður á mögu- leika fyrir flugi hér? — Eg lield að það væri liezt að hafa flugbáta hér. Það er erfitt að finna góða lendingarstaði í þessu landi, held eg. Yélin, sem vonandi kemur með „Gullfossi‘ ‘, er svokölluð A v r o-v é 1, með 110 hestafla Le Rhone-mótor. Eg keypti hana af brezku stjórninni áður en eg fór, fyrir um hálfvirði, eða 700 sterlingspund. Hún er alveg ný, það hefir aldrei verið flogið með henni. Eg vonast til að geta flutt tvo farþega í vélinni og þá nægi- legt benzín í 3 klukknstundir. Viðtalið berst nú aftur að ófriðn- um, um loftbardaga og hættur flugmannanna á vesturvígstöðvun- um. En kapt. Faber vill lítið um það tala. Hann er hingað kominn til j)ess að nota reynslu sína úr ófriðnum í friðarins landi. Og hann tekur það fram, að hann ætli ekki að annast póstflutninga, eins og dönsk blöð hafi sagt frá, heldur eingöngu til þess að sýna fluglist og með því búa undir að flug-póst- ferðir ef til vill verði hér síðar hafnar. — En jjað verður dýrt, bætir Mr. Faber við. Carol. Gunnar Hauch, aðstoðarmaður í flotamálaráðu- neytinu danska, er farj)egi á „Geysi“ hingað til lands. Móðir hans er frú Inger Hauch, dóttir Tærgesens kaupmanns, sem var hér í Reykjavík, en hún var áður gift Símoni Johnsen kaupmanjii hér í bæ, bróður Steingríms söng- kennara og' frú Soffíu landfógeta- frúar Thorsteinssou. Guimar Haucli hefir aldrei áður komið hingað til landsins, en beirn- sækir nú æskustöðvar móður sinn- ar. Hann hefir fengist töluvert við ritstörf og ritað mikið í dönsk blöð um söngfræðileg efui. Lögfræðingafupdurinn í Stokkhólmi. Hinn 28.—30. ágúst verður lög- fræðiiigaþing Norðurlanda haldið í Stokkhólmi. Er þing þetta hið ell- efta í röðinni. í þetta skifti verða íslenzkir fulltrúar í fyrsta skifti á þinginu og verða það j)eir Lárus H. Bjarnason prófessor og Eggert Briem yfirdómari. Aflabrögð Akureyri, í gær. Norska selveiðaskipið „Ishavet“ kom hingað í fyrrakvöld. Hafði fengið 1500 seli á tveim mánuðum. ,,Framtíðin“ kom inn, í gær- kvöldi með 700 tunnur síldar.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.