Morgunblaðið - 02.12.1925, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
8
MOEGUNBLAiIi,
StofnanUi: Vtlh. rinn*n.
?'t«eíandl: Fjel'ts 1 iierhjT.T’fh.
iiitstjorar: J6n KjartxtnMot,
Val'ttr Ctsiaascom.
ft-UBl7»iiiBa»tJörl: H. Hafbers.
fikrlfatofa Aust’jrstrætl 8.
Sivnar: nr. 4SS og 6UU.
AuslSsin*a»krlfBt tvr. TOU
aBlmasíaiar: J. KJ. nr. 748
V. Bt. nr. 18*t
lfi. Kafb. nr. 770.
JLffkriftagjald lnnanlaada kr. 8.00
& mánuOl.
utanlandí kr. I.BO.
I lauaaadlu 10 aura »lnt
Fullvelöísöagurinn
Hátíðahötð stúöenta.
•verið hjer um skólamál síðustu Sambandinu við erlenda menn-
! áriu, nema um mentaskóla norð- ingu yrði að halda lifandi. Það
; anlands. Hann væri því ekki mót- væri háskalegur misskilningur, að
j fallinn, að Norðlendingar fengju •hyggja, að erlend menning skaði
| góðan skóla. En hirxu væri hann hina innlendu. Hún hefði altaf
------------— andvígur, að enn væri bætt við frjofgað hana. Hættan lægi í á-
1. desember, fullveldisdagurinn, Danir og fslendingar samið frið einni skólaómyndinni, og láta hrifum erlendrar ómenningar. En
rann U])j) í gær, fremur birtu- með sjer, skorið úr deilum á frið- h:na bang«i við sama vesaldominn þó væri sá háski ekki voðalegur,
lítill, svo sem við er að búast nú samlegan hátt. Þessi dagur ætti °" verið hefði.
í mesta skammdeginu. Veður var því að lieita í sögu ísíensku þjóð- Þegar j*ætt væri um skólamál-
þó gott og milt, og hjelst það all- arinnar, dagur friðarins. Enginn in’ kya® ræðumaður ýmsar hugs-
an daginn. vissi líka nema þessi dagur j’rði anir vakna. En hann ætlaði sjer
því nóg væri fyrir af henni.
Að ræðu Arna var gerður hinn
besti rómur.
Þá sungn þeir tvísöng úx
ERLENDAR SÍMFREGNIR
Strax um morguninn blöktu einnig talinn í veraldarsögunni ekki að hreyfa við öðrum en þeim, ,,Dluntarne“, Óskar Norðmann og
fánar við hún á öllum stöngum friðarins dagur, því í dag 1. des. *sem srœrtni háskólann. j Símon Þórðarson, og lilutu mikið
bæjarins, bæði á. opinberum bygg- ætti að undirskrifa þá samninga, Pór þá ræðumaður nokkrum lófaklapp, og urðu að syngja
ingum og á einstakra manna bús- Locarnosamningana, sem af mörg- orðum um, af hvaða vanefnum' aukalag.
Khöfn, 1. des. iB. jum gölubúðir voru og allflestar um væru taldir fyrstu raunveru- háskólinn hefði verið reistur. j Næstur var E. H. Kvaran moJð
Undirskriftir Locarnosamning- j lokagar eftir hádegi. Fjölda mörg legu friðarsamningarnir, sem gerð Hann hefði verið bakalaus, hús- j upplestur. Las hann upp kafla úr
an:na' skip, sem á höfninni lágu, voru i1* hefðu verið eftir heimsstyrjöld- næðislaus og verkfæralaus, og úr t fyrirlestri Gests Pálssonar, Lífið
Símað er tra London, að f» æg- f£nnm skreytt, jafnt erlend skip, ina. Ef til vill eru á þessu augna- þessu hefði lítið ræst enn. |í Reykjavík. En á undan upp-
ustu stjórnmálamenn Evrópu hafi gem innienci bliki fremstu menn Þjóðverja og Hann kvað það standa í grein-, lestrinum fór hann nokltrum orð-
í dag skrifað undii binn merki- Eins og kunnúgt er, eru það Frakka að rjetta hvor öðrum inni, að háskólamálið hefði verið j um um Gest, og taldi liann með
lega Locarnosamning. Flest lieims stljlcjentar) sem gangast fyrjr há- hendina með bróðurhug og ein- sjálfstæðismál. En tvent væri til j fyndnustu rithöfundum, sem ís-
blaðanna eru sammála um, a t{gahöldum fullveldisdaginn. Voru lægni. [nm það. Embættismannaskólarnir. léndingar hefðu átt að fornu og
kalla þetta merkasta fiiðarsamn þau meg ]lkn snlgj nn 0g nnd-' pað ætti að vera hugnæmt ís- hefðn verið stofnaðir af nauðsyn, j nýju, þó fyndni hans væri nokk-
ing, sem nokkum tíma hefir vei anfarlg lendingum, ef 1. des. yrðu skráð- en af þeim hefði háskólinn verið; uð beiskjuhlandin. Kvaðst hann.
ið gerður. . . nr { veraldarsögunni dagur frið- stofnaður. Hann kvaðst ekkert | kafa kynst mörgum mönnum á
arins. hafa á móti orðinu háskóli, en þó, lífsleiðinni, en engurn skemtilegri
Að síðustu bað ræðumaður ís- grunaði sig, að menn hefðu vilj- en Gesti, þegar hann hefði notið
frá Mensa Academica að Háskól- lendinga að sameinast í þeirri ósk, að fela vissa stefnu í orðinu — sín. Upplestur Kvarans var ágæt-
anum. Voru stúaentar í broddi, að friður, eining og framgangur þá, að hjer eftir þyrftu ísl. stú- ur og skemtn menn sjer hið besta
og gengu undir fána sínum. — þróaðist og efldist með öllum dentar eltki að sækja mentunar- á meðan á honum stóð.
Skrúðgangan fór uni Austurstræti* þjóðum heimsins, og þá sjerstak- þroska til útlanda. En það væri j Emil Thoroddsen ljek þrjú
Aðalstræti og Kirkjustræti, og lega með íslensku þjóðinni. öllum augljóst, að sú stefna væri hlutverk á flygel og gerði það
S <-•»*> 4
Skrúðganga,
Klukkan 1% liófst skrúðganga
Fimrlur í Sjómanníffi^0^
um kaupgjaídsmálið í gær-
kvöldi.
Kl. 7 í gærkvöldi boðaði stjórn staðnæmdist við Háskólann. En á Að ra’ðunni lokinni ljek Lúðra- hin mesta fásinna. Hjer gætn stú- smekklega og vel.
í meðan skrúðgangan var á leið- sveitin „Ó, guð vors land," og dentar aldrei öðlast J>ann andlega j Kvæði las upp eftir sig Krist-
inni, ljek Lúðrasveit ReykjaMkur tók mannfjöjdinn undir og söng. þroska, sem þeim væri þörf á.! inn Andrjesson stud. mag., er
Sjómannafjfclagsins til fundar
Bárurmi um kaupgjaldsmálið.
Eftir því, sem Mbl. hefir frjett, fótgöngulag.
var umræðuefnið það, hvort veita
ætti fnlltrúum sjómanna í samn- Ræða Sveins Björnssonar.
inganefnd ótakmarkað umboð til Þegar skrúðgangan hafði stað-
þess að útkljá samninga við út- næmst, kom Sveinn Björnsson
gerðarmenn. Eftir því sem á und- fram a Svalir Alþingishússins og
an er komið er þa<5 skiljanlegt, f]ntt] ræðu, var þá kominn múg-
að fulltrúar sjómanna hafi lagt nr 0g margmenni kringum Aust-
kapp á að fá þetta umboð, að urvöll.
Selslrinna.
AUan daginn í gær lá Selskinna
frammi í anddyri HáskóJans, og
var altaf utan um hana mikilJ
fjöldi manna eins og vera ber,
þar sem um s'vo mikinn dýrgrip
er að ræða. Munu nú vera komin
hátt á annað þúsund nöfn í hana.
Til þess væri þjóðiífið of fá- hann nefndi „Fullveldisdaginn1 ‘.
breytilegt og fátækt að andleg- Var kvæðið gott á köfium, en mið
um hræringum. Og það væri göm- ur lesið upp.
ui og góð regla, að allar þjóðir t Síðasta verkefnið á skemti-
keþtust við að senda sína menn skránni var kvartett: Bjarni
t.il annara landa, t.il þess að auka Bjarnason, Ma'gnús Agústsson,
þroska ,sinn og þekkingu, og livað Óskar Norðmann og Símon Þórð-
mundi þá um íslendinga. j arson. Söng hann 4 lög, er tókust
Hann taldi álirif erlendrar veJ öJl.
menningar hafa verið hin heppi-
öðrum kosti hefði aðstaða þeirra Hjer fer á eftir útdráttur iir' Skemtunin í Nýja Bíó.
framvegis við samninga verið erf- rægn Sveins Björnssonar: ! Hún hófst kl. 4y2 með sam- legnstu fyrir þjóðlíf vort, Bók
ið. Skiftar skoðanir munu hafa Hann minti á, að nú væru 1-ið- spili þeirra hræðranna Þórarins mentirnar hefðu vaxið fyrir góð salan oreiölega Mun upplagið
verið á fundinum um það, hvort jn 7 úr síðan ísland var viður- Guðmundssonar og Eggerts Gilf- áhrif hennar, til útlanda hefðu hafa yerið nær uppselt {
veita ætti fulltrúum þetta umboð. kent fullvalda ríki. óg hefðu stú- er. Ljeku þeir á fiðlu og píánó bestu menn landsins sótt sinn and kvo]cli
En atkvæðagreiðslan fór þanuig, dentav valið sjer það góða hlut- lagið ,.Ó, guð vors lands“, og lega þroska, og í Höfn hefðu ís-
Stúdentablaðið
var selt á götunnm í gær, og gekk
gær-
að 206 voru með því, en 139 á skiftið, að gera fullveldisdaginn hlýddu tilheyrendur
móti því að umhoðið yrði veitt, a?5 hátíðisdegi. andi.
Mar það því samþykt. t
það stand- lenskir stúdentar hafið sjálfstæð-
is baráttuna. Utanfarir íslendinga
Að öllu samanlögðu má full-
yrða, að hátíðahöldin hafi tekist
vel að þessu sinni, enda höfðu
Þá benti ræðumaður á, að á Þá flutti Árni bókavörður Páls- hefðu jafnan orðið til góðs fyrir I
hálfri öld undanfarinni liefðn ís- son mjög eftirtektarverða ræðu. þá sjálfa og þjóð þeirra. Garður ‘Sitn^entar a slíipa góðum
lendingar stig'ið þrjú stór frelsis- Lagði hann einkum út af grein, í Höfn hefði lengi verið höfnðvígi
kr.öftum.
SMY GLARASKIPIÐ
1
Vestmannaeyjum.
Rannsókn eklri lokið.
Islenska kvikmyndin
Lofts Guðmundssonar.
Bjarni Jónsson, er var farþegi á
.slripinu, var settur í gæsluvarð-
hald í gær.
(Símtal við Vestm.eyjar 1. djes)',
Morgunbl. átti tal við Vestm,-
rannsókn þá livergi nærri lokið,
og ekkert hægt að segja uxn hvað
fram hefir komið í málinú. Farm-
nr skipsins er enn óhreyfður, —
verður sennilega skipað upp í
dag.
Á skipinu voru tveir fslend-
iugar; var annar skráður háseti
á skipinr, en hinn farþegi. Há-
setinn Jieif.r Karel ívarsson og er
af RangárvöVhim; farþeginn heit-
ir Bjarni Jóisson, og' <er hjeðan
'spor. 1874 fjekst stjórnarskráin er stóð í hlaði stúdenta i gær, og íslenskrar menningar. Nefndi
og löggjöf um sjermál vor. 1904 fjallaði nm háskólamál okkar, og hann ýmsa af afreksmönnum þjóð
var æðsta umboðsstjórnin flutt birtast lijer helstu atriði ræðunn- arinnar, og spurði, hvað mikið
inn í landið. Og 1918, hálfum ar. þeir mundu hafa unnið, ef þeir -------
mann.saldri þar á eftir, fengum Ræða Árna Pálssonar. hefðu aldrei út fyrir landsstein- er nú sýnd víða í Norðurálfu.
vjer viðurkent fullveldið — og Ræðnmaður hóf mál sitt á þeim ana farið. Hjer á dögunum fjekk Morgun-
þar með fullkomið vald yfir öll- orðum, að hann bæði stúdenta og Hann kvað háskólann eiga að blaðið senda efnisskrá yfir fyrir-
um vorum málum. _ aðra tilheyrendur að firtast ekki, blómgast og vaxa og stúdenta- lestra og myndasýningar Alþýðu-
Öll þessi frelsisspor hafa orð- þc hann hjeldi fram öðrum skoð- garðinn að komast upp. En hann fræðslufjelags Vínarborgar, frá
ið þjóðinni til framfara, andlegra unum en algengastar mundu vera mætti ekki verða Mikligarður dögunum 23. okt.—3. nóv. Þar var
og verklegra. 50 síðustu árin, síð- um háskólann hjer. En það mundi þjóðernisdrambs. m. a. getið um kvikmynd eina,
an J874, hefir verið gert meira í hann gera, því hann sæi það á Ef til vill litu menn svo á, að sem nefnd var „Undralandið í
ís-
hinn
eyjar í gærkvöldi kl. 8, og spurð-
- , , . . \7„.. Þessu landi en margar aldir sam- grem þeirn, sem aður er getið, nu væri ekki ems mikil þörf a Norðurliafi.“ (Kvikmynd frá
íst iynr um smyglunarmano. var ^ , .. . , , ,, „ v J
risprri lokið ‘nila"ðar >ar a undan' að liann hefðl annan sklllllng a utanforum studenta og áður. En landi), og frá því sagt, að hi
Ræðumaður kvað þennan dag háskólamáJinu en þeir. að sínum dómi kvað ræðmnaður góðkunni íslandsvinur, landsdóm-
eiga að hvetja oss til ! Hann taldi eðlilegt, að stúdent- meiri þörf á þeim en nokkrusinni ari Hans Jaden, hjeldi fyrirlestur
ar v'1(1,1 fa >ak yflr höfuðið. — fyr. Á 19. öldinni hefði flestöllum á undan myndasýningunni.
einingar. pjóðin eða Alþingi hefði ekki þjóðum fleygt fram á svo að j Þar mun vera mynd Lofts, hugs
Því það hafi sýnt sig, að þegar verið þess megnngt, þegar háskól segja öllum sviðum mannlegrar uðum við, sú sem mest nmtal vakti
íslendingai lögðust á eitt, sam- inn var stofnaður, að láta þeim starfsemi. En þá hefði ísland set- og aðsókn fjekk hjer í fyrra. Var
einuðu sig tim frelsiskröfurnar, það í tje, því hann liefði verið iö eftir. Þess vegna væri nú hin nú hringt til Lofts og hann spurð-
þá fyrst hafi markið náðst. Og reistur meira af vilja en mætti, mesta þörf á áhrifum frá ment- ur hvort. svo væri eigi. Reyndist
enn sjáist það frá seinni árum, í raun og veru til þess að friða un stórþjóðanna, en við vildum það rjett, að vera. Myndin er
að íslendingar geti mikið, þegar kröfur manna. En við lærða skól- ekki énn sitja hjá. Við þyrftum sýnd víða í pýskalandi um þess-
þeir gangi að verki í einifigu. ann hefðu verið margar heima- þekkingu, margfalt meiri og víð- ar mundir.
Nefndi hann Eimskipafjelagið og vistir, og all-ríflegir styrkir, og tækari en við hefðum yfir að1 Lítið hefir verið á þessa mynd
Landsspítalasjóðinn. Og með ein- að honum sleptum hefði tekið við ráða sjálfir. 1 minst upp á síðkastið, og munu
heyrslu í gær. Fann er sá eini af in"u og samtakl ættl nn að reisa öarðstyrkurinn. Nú væru stúdent, Ræðumaður kvað það sína margir hafa álitið að hún lægi
þeim f jelögum, s«m nú er í gæslu- Stndent^?arðinn, þessi dagur væri ar svift.ir honum að mestu levti. skoðun, að allir ísl. stúdentar ættu enn . í handraðanum óhreyfð og
varðhaldi ° ^ ?ví mali hel?taðnr- Og ef enginn | Og foringjar þjóðarinnar hefðu að fara utan og reyna hvað það biði endurbóta. Því það var al-
skærist úr leik, þá kæmist þetta sjer altaf virst beldur tómlátir um væri að koma í erlent, auðugt manna mál hjer, að myndin væri
lausn eða bætur á þessu vanda- þjóðlíf, þar sem alt væri nýtt í svo góð á köflum að hún þyrfti
mali- angum aðkomumannsins, eins og eigi nema fremur litlar lagfær-
Engar verulegar umræðurhefðu það væri skapað á þeirri stundu. ingar og viðbætur til þess a5
nr
gæsluvarðhald að lokinni yfir-
nanðsynjamál í framkvæmd.
Þessi dagur á að vera dagur
f r i ð a r i n s . Fyrir 7 árum hafi