Morgunblaðið - 17.02.1926, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
S
morgunblaðið
Stofnandi: Vilh. Pinsen.
Ötgefandi: Pjelag I Re.> kjavfk.
ftitstjórar: Jðn Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Aug-lýsing-astjðri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8
Simi nr. 600.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Seimaslmar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Askriftagjald innanlands kr. 2.00
á mánutil.
Utanlands kr. 2.50.
* lausasölu 10 aura eintakiO.
FRÁ ALÞINGI.
í fyrradag.
ERLENDAR símfregnir
Khöfn, 16. febr. FB.
Vinnutími 1 Ástralíu.
Símað er frá London, að þing-
í Ástralíu hafi nú í vikunni
samþykt 44 klukkutíma vinnu á
viku i öllum atvinnugreinum,
a lögreglunni.
Úlfar nærgöngulir í Norður-
Svíþjóð.
Símað er frá Stokkhólmi, að
vegna vetrarhörku sjeu úlfar á-
ikaflega nærgöngulir víða í norð-
,JÍ'hluta Svíþjóðar.
^ejrting á Versalafriðarsamning-
unum.
Símað er frá Berlín, að samn-
lngagerðir fari fram meðal Banda
^anna um, að breyta áhvæðum
^ersalafriðarsamningsins hvað
snertir settar takmarkanir fyrir
^jóðverja um stærð og útbúnað
loftskipa og flugvjela. 'Sennilegt
ei‘, að Þjóðverjum verði leyft að
^yggja loftskip og flugvjelar eft-
lr eigin geðþótt.a, nema í hernað-
■srsíkyni.
Efri deild:
Þar voru 2 mál á dagskrá til
2. umr., frv. um happdrætti og
frv. um heimild fyrir ríkisstjórn-
ina, til þess að ganga inn í við-
bótarsamning við myntsamning
Norðurlanda. Bæði málin komin
úr nefnd, happdrættið með lítil-
legum breytingum og um mynt-
samning óbreytt.
Neðri deild:
Áður en gengið var til dagskrár
mintist forseti Sigurðar ráðunauts
Sigurðssonar f. alþm., sem, and-
ast hafði daginn áður, eftir þunga
legu. Tóku þdm. undir’ það, með
því að standa upp.
1. Frv. til 1. um viðauka við lög
1 nr. 79, 14. nóv. 1917 um samþ. um
lokunartíma. sölubúða.
Flm. Jakob ' Möller hafði orð
fyrir frv. og gat þess, að hann
flytti það nú í þriðja sinn. Rakti
i hann að nokkru mótbárur þær,
* er komið hefðu fram í umr. gegn
frv. og taldi þær á litlum rökum
bygðar. Frv. fór svo nefndarl. til
2. umr.
2. Frv. til 1. um skiftingu Gull-
tringu- og KjósaJsýslu í tvö kjör-
dæmi.
; Flm. Jón Baldv. reifaði málið
og rakti sÖgu kjördæmaskiftingu
síðari ára og fjölgun þingmanna.
Aðallega snerist ræða hans um þá
nauðsyn að Hafnfirðingar fái að
; kjósa sjer þm., og er það ekki
nema það sem biiast mátti við úr
þeim herbúðum.
Frv. vísað til 2. umr. með 15
atfkv. og’ til alshn.
Erindi til Alþingis.
(Lögð fram í lest.rars.)
Frá því var sagt. hjer í blaðinu Frh.
1 gær, að atvinnurekendur á ísa- 1. Serine Henriksen endurtekur
firði, sem allir eru hjer staddir, nmsókn sína um íslenskan ríkis-
befðu sent vestur í gær úrslita- borgararjett.
tilboð í kaupdeilumálinu. Voru 2. Böðvar Bjarnason á Rafns-
>au reyndar tvö, en ekki var eyri sækir um þóknun fyrir gagn
öema annað tilg’reint í blaðinu. j fræðakenslu.
Samkomulag mun liafa náðst j 3- Steindór Björnsson á Litlu-
loks í gær á öðrum þeim grund-! sfrönd sækir um 4 þús. kr. bætur
Velli, er atvinnurekendur vildu 1 eitt skifti fyrir öll, fyrir fótbrot,
Verkfallið á ísafirði.
Sattikomulag mun hafa komist
á í gær.
semja á, og ef svo hefir verið,
Verður kaupið þetta:
sem hann varð fyrir í þjónustu
landsins, eða að öðrum lrosti 400
í dagvinnu venjulegri kr. 1,10. kr. arlegan lífeyri
■4 tímann, en 1,15 í kolavinnu,) 4. Fræðslunefnd Þverárhlíðar-
saltvinnu og við flutningaskip hrepps í Mýrarsýslu sækir um 2
yfirleitt, kr. 1,30 í eftirvinnu, frá þús. kr. styrk til barnaskólabygg-
bl. 6—10, og kr. 1,65 í nætur- ingar.
og helgidagavinnu, en 5 aur. 5. pórunn Gísladóttir ljósmóðir,
óieira á klukkustund, sje unnið sæikir um styrk sjer til Iífsfram-
Mð affermingu skipa. færis.
Kvenfólk hefir, eins og stóð í
blaðinu í gær, 70 anra í dagvinnu
6. Jón Þorleifsson sækir um 4
þús. kr. styrk t,il ferðar og árs-
og 85 aura í eftirvinnu, en 90 dvalar í Róm og öðrum ítölskum
arua sje unnið við skip. J listabæjum.
Til samanburðar má geta þess, j Guðm. Einarsson, prestur á
að ikaup karlm. hjer er nú kr. 1,40 i Pingvöllum, fer þess á leit, að
1 dagvinnu, en 2,50 í eftirvinnu J Guðmundi kennara Gíslasyni frá
°g næturvinnu. En þess ber að ’ Ölfusvatni eða öðrum manni jafn
Saeta, að það er í raun og verujbæfnm, verði veittur 2 þús. kr.
>vingunar- en ekki samningsbaup.) styrkur á aukafjárlögum fyrir
^ví verkamenn þrýstu því kaupi 1926, til að ferðast um Danmörku’;
a nieð verkfalli í apríl 1924, og
brðu atvinnurekendur að ganga
að því nauðugir, viljugir. Síðan
kefir ekki verið unt að semja um
kaupið, þó samningatilraunir hafi
8fcaðið yfir hjer síðan löngu fyrir
ttýár síðasta, við landverkafólk.
Svíþjóð og Noreg og kynna sjer
löggjöf og- starf í löndum þessum,
sem miða að því, að hjálpa van-
ræktum og siðspiltum börnum.
Tvær þingmálafundargerðir úr
Snæfellsnessýslu.
Þingmálafundargerð frá Breiðn-
mýri og hjeraðsfundargerð úr
Vestur-lsafjarðarsýslu. *
Ný frv. og nefndarálit.
1. Frv. til 1. um breyting á
lögum nr. 21, 4. júní 1924 (sauð-
fjárbaðanir) flytja þeir JörB, JS,
Sigurjón, KIJ og ÁA. Inn í 1. gr.
iaganna á að fella þessa klausu:
Þó má með samþ. atvinnu o’g s^m-
göngumálaráðun. einnig nota Coo-
persbaðlyf. Segir svo í greinarg.
frv.: „Eftir ýmsum fregnum að
dæma víða um land, hefir fjár-
kláði gert að mun meira vart
við sig nú upp á síðkastið, en
fyrir nokkrum árum, þrátt fyrir
það, þó betur hafi verið vandað
til sauðfjárbaðana í seinni tíð en
áður. Eru flestir á einu máli um
það, að baðefni það, er menn hafa
notað síðustu árin, hafi oft reynst
ónýtt. Hinsvegar mun það vera
álit flestra sauðfjáreigenda, að
ekkert baðefni hafi rejmst hjer
ehis gott til þrifaböðunar og Coo-
persbaðmeðal.“ Er af þessum
ástæðum farið fram á að heim-
iluð verði notkun þessa baðlyfs,
þeim er vilja.
2. Frv. til 1. um breyting á I.
nr. 52, 28. nóv. 1919. (Ritsíma- og
talsímakerfi) flytur Þór. Jónsson.
Með því er farið fram á að tekin
sje upp í lögin „lína frá Hvamms-
tanga um Stóra-Ós-, Lækjamót,
Breiðabólsstað, Ós og Tjörn að
Illugastöðum, með hliðarlínu að
Víðidalstungu. Ennfremur lína
frá Melstað að Núpdalstungu.
Aftan við grg. frv. er birt brjef
landssímastj., þar sem hann telur
sig meðmæltan því, að línur þess-
ar verði teknar upp í símalögin
og- lagðar svo fljótt sem ást.æður
levfa.
3. Frv. til 1. um viðauka við 1.
nr. 53, 11. júlí 1911, um verslun-
arhækur flytur Halld. Stefánsson
og hljóðar viðauki sá á þessa leið:
Óski fastir viðskiftamenn versl-
ana fremur að fá sundnrliðað eft-
irrit af viðskiftunum í þar til
gerðar verslunarbækur, er skylt
að láta þær í tje og skulu þær
liafa sarna gildi og samritin.
í grg. stendur: Frv. þetta. hníg-
ur að því að skapa mönnum rjett
— þeim sem þess óska — til að
fá viðskifti sín skráð þannig, að
þeir geti sem best fylgst með um
heildarviðskiftin, en hamlar á
engan hátt að halda því formi,
sem nú tíðkast, þeim sem þykir
það henta sjer betur.
Alþingi í gær.
Efri deild. v
í gær var aðeins eitt mál á.
dagskrá:
Frv. til 1. um raforkuvirki. 2.
umr. Voru breytingar allshn. sam-
þyktar og frv. með þeim breyt-
ingum samþ. og vísað til 3. umr.
Neðri deild.
1. Fjármálaráðherra lagði fyrir
deildina frv. til fjáraukalaga fyr-
ir árið 1927.
2. Frv. til 1. um breyting á fá-
tækralögum 10. nóv. 1905.
Flm. Jón Bald. mælti nokkur
orð fjuúr frv. Var því vísað til 2.
umr. og allshn.
Ný frv. og nefndarálit.
Frv. til 1. um bæjarstjórn á
Norðfirfði, flytur Ingvar Pálma-
son. Er það allmikill lagabálkur
í 34 gr. og fylgir honum ítarleg
greinargerð.
Till. til þingsályktunar um ald-
urstryggingu, flytur Jónas Jóns-
son. Er með henni skorað á lands-
stjórnina að leggja fyrir næsta
alþingi frv. um almenna elli-
tryggingu. Jafnframt sje ákveð-
ið, að sjóð aldurstryggingarinnar
skuli ávaxta að jöfnu í vaxta-
brjefum ræktunars. og veðdeild-
ar.
Allsherjarnefnd Ed. hefir skil-
að áliti sínu um frv. til 1. um lög-
gilta endurskoðendur, og leggnn
til að frv. sje samþ. með þeitu
viðauka, að enginn löggiltur end-
urskoðandi megi reka atvinnu, er
ráðherra telur ósamrýmanlega
endurskoðunarstarfinu.
Þá er og fram komið álit, lanál-
búnaðarnefndar um frv. til 1. utn.
kynbætur hesta. Leggur nefndín.
til, að frv. verði samþ. með ör-
litlum brey.tingum.
-OOQOO-
Brandnr Bjarnason.
Alda rís — önnur fellur,
— alt berst áfram, — verð-
ur og deyr; — aðeins ein
aldan er annari stærri —
sterkari, — en hián Imíghr
einnig í hið mikla haf. —
Svona er saga mannanna,
hinir hraustustu á meðal
þeirra — hetjurnar. — falla
líka í valinn, einn í dag
annar á morgun, en þeir
bestu af þeim eiga þó eftir
„spor við tímans haf“, sem
flytur blessun frá kjmi til
kyns.
Margir synir Islands og
liópar af het.jum þess hafa
lmigið í valinn þetta árið,
— á landi og sjó, — svo „hin
aldna móðir“ er döpur og
börn hennar eiga um sárt að
binda, — harmur býr margra í
hug. Einn af þessum mætu ís-
landssonupi, sem lokið hefir starfi
þetta árið er Brandur Bjarnason,
sem jeg veit einna sannastan Is-
lending að allri skapgerð og á-
ræði.
Brandur heitinn var fæddur
12. septbr. 1861, og uppalinn að
Neðri-Lág í Eyrarsveit. Foreldr-
ar hans voru Bjarni Brandsson
porsteinssonar, en sá Þorsteinn
var bróðir Árna sýslumanns í
Krossnesi, og Efemía Jóhannesar-
dóttir. Þau hjón áttu megnið af
Lágplássinu og bjuggu þar mest-
allan búskap sinn.
Efemía. móðir Brandar varð
nær 100 ára gömul og svo hraust
að liún hafði fótavist og vann alt
fram að síðasta æfiári sínu.
Brandur var bráðgjör og hraust-
Ur unglingur, því að 9 ára gam-
all bjujaði hann að róa með föð-
ur símun að sumrinu og 18 ára
varð hann formaður á vetrar-
vertíð í fyrsta sinn, en svo að
kalla óslitið úr því, í meir en 40
ár, eða fram að sextugu að hann
flutti til Reykjavíkur.
Árið 1886 gekk Brandur að
eiga Ólínu Bjarnadóttur og reistu
þau sjer bæ og bú í Keflavík
undir Jökli. Þar bjuggu þau hjón
í 10 ár og leið mæta vel. Brandur
hafði þar iitgerð og var lieppinn
formaður. Traust og hylli sveit-
unga sinna ávann hann sjer m j'.ig
fljótt, sem sjest ljóslega af því,
að hann var bæði hreppsstjóri og
sýslunefndarmaður síðari árin er
hann dvaldi þar í Neshreppi utan
Ennis og var þó aðeins 35 ára
er hann fór þaðan og tók hið
fornfræga höfuðból Hallbjarnar-
eyri í Eyrarsveit til ábúðar.
Á Hallbjarnareyri bjó hann svo
stórbúi í 12 ár, enda er jörðin góð
biijörð og útræði mikið. Hafði
Brandur þá útgerð bæði heima-
anað og úr Keflavík. Einnig þar
voru honum brátt falin trúnaðar-
störfin, bæði hreppsstjórn og
sýsluriefndarstarf, allir treystn
Brandi hvar sem liann var. Þrek
og þolgæði samfara hyggindttm
og gætni gerðu hann nokkuð fí’á-
bruðinn fjöldanum í því, að hver
sem kyntist honum fjekk undir
eins og ósjálfrátt traust til hans,
fann, að á honum var óhætt að-
byggja, að hjer var maður, sém,
vissi hvað hann vildi og viMi
það eitt, sem gat orðið landi og
þjóð til sóma og samferðamönn-
um til nytsémdar.
Árið 1908 fluttu þau lijón frá
Hallbjarnareyri og tóku sjer ból-
festu í Stykkishólmi um þriggja
ára skeið, en undu þar ekki hfig
sínum, og fluttu því aftur til
Keflavíkur 1911 og bjuggu þar
aftur 10 ár í góðu yfirlæti. Brand-
Uj stundaði sjóinn sem fyr. RjevL
öll þessi ár sjálfur, vetur, stimar,
vor og haust, á opnum bátum og
fáir eða enginn sóttu sjóinn imeð
meiri áhuga, dugnaði og gætni
en liann, enda aflaði hann vel
og græddist meira fje á hveCju
ári en nokkrum öðrum þar úm
slóðir.
Árið 1921 flytja þau hjón sig
loks búferlum til Reykjavíkur að-
allega vegna barna sinna, sem
flestöll áttu þar heima. Nú var
Brandur orðinn sextugur og hafði
stundað sjóvinnu samfleytt í
meira en 50 ár, svo ætla mæfti
að hann væri farinn að lýjast-
við það starf, en því fór fjarri,
nú fer hann á togara eða.
bifbát, eftir því sem best Ijet,
en sjóvinnu st.undaði hann alta-
tíð uns hann hnje í valinn 26.
febr. 1925.
Börn þeirra lijóna voru sjö,
hvert öðru mannvænlegra. Af
þeim eru sex á lífi. Elst þeirj-a
er Kristín, sem áður var gift dr.
Helga Pjeturss, en nú býr í
Kaupmannahöfn með dóttur sinni.
Næstur er Bjarni, sjómaður, gift-
ur og búsettur í Rvík, þá Ing-
veldur, gift Brynjólfi Kjartan^-
syni loftskeytamanni í Reykjavík,