Morgunblaðið - 11.03.1927, Blaðsíða 3

MORGUNBLAfírP
MORGUNBLAÐJÐ
Stofnandl: Vilh. Fin»en.
•'tgefanrJh Fjelag I Reykjavlk.
Kitstjórar: Jðn Kjaitansson,
Valtýr Stofánsson.
■Vugrlýsingastjóri: E. Hafberg.
'Skrifsti-fa Austurstrœtl S.
s'mi i. . 500.
A uglýsingaakrifst. nr. 700.
Ht-ininsírnar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
V sk ri f tagjalíi tr.nanlands kr. 2.00
á rnánuM.
l."t;i rrSa íiíiH s r. ;
SII
nsr
Khöfn 0. mars. FB.
Viðsjár Breta og Rússa.
^úuað ev frá Genf, að fulltrúi ftala
4 i'áðsfuiidi pjóðabarídalagsins hat'i
lik>nt á fundinum, að Ítalía hafi
'’kveðið að samþykkja samning þann,
¥r gérður var 1920 og felur í sjev
'iðurkenningu um vfirráð Rúmeníu
^ Bessarabíu. Tilkynningin er ta!-
*n vottur þess,' að Ítalía retli að styðja
’igiand gágnvart Rúss.um á marga
Vpf?u.
Jarðskjálftar í Japan.
'^íinað er frá London, að feiknar-
e§t tjón hafi (,orðið. af laudskjálft
'ríun i ,Japán. Fimm iroygir hafa
^rínið 'og Ijöldi s'veitaþorpa hrunið
brunnið. TaUð er, að. tvær þús-
"'idir manna hafi farist og fimm þús.
^otið meiðsli.
N Hestur-íslendingr m.
10. niars. FB.
Sjera Rögnvaldur Pjetursson
skri£ar langt mál um íslandsför Vest-
^-íslendiriga 1930, í satpbandi við
Iþingishátíðina,- er þá verður hald-
1)1 hjer. Skrifar sjera Rögvaldur um
^fðina á þeim grundvelli, að 12—
^00 íslendingar að vestan muni taka
^átt í henni, eða eigi færri en svo,
,i'' 100 verði úr liverri þingliá fornri.
V(,inarhöf. gerir ráð fyrir því, að
°Purinn safnist saman í Winnipeg
fylgjist að þaðan, en samið verði
Vi'N
0 eitthvert járnbrautaf- og gufu-
«k
Á austur
lPafjelagið um flutning
ei® ráðgerir sjera. Rögnvaldur, að
k,rínið
^li
vrði við í Dublin á írlandi,
°n> Suðurevjum og Orkneyjum. A.
k. fjórir mánuðir fnri til farar-
Jllríar, hátfsmánaðardvöl í Reykja
''dt> 'síðan farið kringum land, og ut-
'ríi nm Vestmannneyjnr og Frereyjnr.
einungis -aukið að óþörfu tveggja daga
Alþingiskostnað, heldur hafa þeir
einnig með því tafiS nefndarstörf í
þingjnu að miklum mun, og þar mcð
aukið enn meir Alþingiskostnaðir.n
— fyrir utan það, hvað það kos'U'c
að prenta í þingtíðindunum allau
vaðal þéirra. pað verða 5—6 þús. kr.
Og svo, eftir alt saman, getur M.
T. ekki greitt atkvæði um þetta mál,
sem hann befir mest fjargviðraSt út
af! —'
peir tala mest um sparnað, sem
hvorki hafa heyrt hann nje sjeð!
Nefndarálit.
Alþingi
Efri deild.
Þar voru tvö mál á dagskrá í
gsvr, bæði komin frá J. J., arma.ð
um ölvun embættismanna en hitt
um a-fnám útflutningsgjálds af ís-
lenskum landbúriaðarafurðum, Voru
bteði þessi frv. drepin með 7:7
atkv.. eftir þó nokkrar umræSur.
Neðri deild.
IIe 'ma vinl ir Mentaskólans. Brtt.
frá meiri ldnta mentamálanefndar
voru feldar, en frv. sþ. og afgréitt
til Ed.
Vörtupestin. Landbúnaðarn. lmfði
eins og áður er sagt gert brtt. viö
frv. þetta. Voru þær samþ. og frv.
ví.sað til 3. umr.
Strandferiíaskipiij. Xokkrar umr.
urðu mn það mál., en að lokum var
|>ví Wí.saö til samgmn. og 2. umr.
Til mentamn. var vísað frv. nm
gagnfræðaskóla í ísafirði og frv.
um brft á lögtfm um fræðslu barna.
Frv. II. Stef um fasteignamat
va'r vísað til fjárhagsnefndar.
Frv. Tr. Þ. um breytingu á
stjórnarskránni var vísað umræöu-
laust til stjórnarskrárnefndar.
Eitt mál, gengi.smálið eða ’stýf-
ingarmálið, var tekiö út af dagskrá.
arinn gangi nndir ákvreði þessara dirfsku, hrei’nskilni og sannleiksásr,
laga.“ og enn aðrir' hafa kallað höfundinn
Zola íslands.
peir einstaklingar sem þar hafr.
Stjórnarskrárhreytingi.n. Minnihluti fgDirig sögulegan dóm, verða nuðvitað
stjórnarskrárnefndar Ed. (IP og JJl ag sæta afleiðingum yfirsjóna sinna,
hefir nú skilað álit'i sínu. Felst hann hvort heldur þrer hafa komið fram'
á að rjett sje að hafa reglulegt þing f vanrækslu eða yfirtroðslum.
aðeins annað hvorf ár, en er á móti Kn jafnvel þótt það mál snúi einn-
lengingu kjörtímabils kjördremakjör- ig að aimennÍngi, retla jeg eigi að
inna. þingmanna úr 1 árum í 6 ár. f|jf-a nieð neitt dómsorð í þá átt.
Hann er einnig á móti því, að þing- En það er annað sem í reiði og
rof skuli ná til landkjörinna þing- með rangfrerslum hefir verið gert að
manna, og \irðist jafnvel rjettara gtoru nínneri á móti höfundimun.
að afnema landkjör með öllu.
Atvinna við siglingar. Minni bl.
sjávarútvegsnefndar Nd. (Bernh. og
Hjeðinn) leggur til að frv. um þetta
efni verði felt. Ber hann fyrir sig
að nóg sje til af mönnum, er full-
nægi þeim kröfum, sem gerðar ern
til skipstjórnarmanna. Alítur minni
hlutinn að. frv. muni fremu-r til ills,
því að ábyrgðarfjelög skipaiina muni
ekki kunna því vel, a'ð minni kröf-
D a g b ð k.
•-----
Veðrið (í gœrkvöldi klukkan 5):
Loftþrýsting er nú orðin allbá um
miðbik Atlantshafsins, frá Azoreyj-
um norðnr fyrir íálánd, en fremuv
lág yfir Norðursjónum og við aust-
‘urströnd Ameríku. — Loftvog ^afði
fallið allmikið á Vestur-Grænlandi,
þegar síðast spurðist. Er því allmik-
i) hætta á, að ríýjar. og djúpar Iregð-
ir komi norður í Grænlandshafið á
ínorgun og nre.stu daga, svo aö
hvessi af suðaustri hjer suðvestan-
lands. Veði’ið í Reykjavík í dag-:
Gott vcður fram eftir deginum, en
numem a
Hann er sakaður Um landráð. pað
er stórt nafn „Hákot.“ Ætla n.retti
fyrir það fyrsta, að þeir sem hæst
„ , 7 . . . „ , ,, hvessir sennilega með úrkomu undir
hata um það talað og jatnvel ut at
kvöldið.
Sundhallarmáiið. — Nýlega fjekk
íþrétfasamband íslarids tilhoð frá
norskum hyggingameistara, Henrik
Haldin að nafni, viðvíkjandi hin.ii
væntanlegu sundhöll, sem gert .er ráð
verði reist. — Hann
uni viö Háskólann, iðnaðarnám,
skifting Gullbringu- og' Kjósar-
sýslu í 2 kjördæmi. vegalög, bvai-
veiðar, fiskimat, vörutollur, inn-
flutningsgjald af' bensíni, einkasala
á tilbúnum áburöi, vöknlög háseta
k togurum, sorpbreinsun á Akur-
evri og brt. á fátækralögum.
^parnaöarmennirnir.
1 by rjun þings átu þeir sig sam-
Trvggvi pórhallsson og Magnús
^rífason. Hefir síðan verið fóst-
^fcðraíag á mitli þeirr'a. „Sækj.r.t
Ný frv. og þál.
Pjóðjarðarsala. Jón Sig. her fram
frv. um að atvrh. heimilist að selja
Sauðárkrókshreppi þjóðjörðina Sauðá,
að undanskilinni verslunarlóðinni, fyr
ir það ( verð er dómkvaddir menn
meta. Er frv. þetta fram komið til
þess, að knuptúnsbúnr á Sauðárkróki,
þeir, sem einbverjar skepnur eiga,
geti með hægara móti en áður frain-
fleytt þeiin, hreði um lieit og heyafla.
Fvrir löngu var skift á ítökum milli
Sauðár og Sjávarborgar, þnnnig, að
Sauðá fjekk engjaeyju í Hjeraðs-
vötnum í stað rekarjettar. En reka-
ítnkið er nú talið sama sem einskis
virði, vegna þess, að það er fyrir
landi verslunarlóðar Sauðárkroks. —
Er retlast til þess, að um leið og
söluheimild Sauðár er fengiu, þá
verði geri út um hvernig fara skuli
u
uin ]íkir,“ segir
ganiall máls- 11 rn ítök þessi.
;p<,rnað-
Hrinr. Raitist þa,ð og hjer.
Báðir þykjast þeir vera
Hllríenn fyrir huulsins hönd, og fegra
Satribaiid sitt
íai'a þeí:
Fræðslumálastjóri. Pjétur Ottesen
ber fram brtt. við frv. um afnám
'í klassískum frœðum
iriéð því. En hvernig kennarastól
SjVo nðt Út nf frv., serp * við Háskólánn. Ætlast hann til þess,
ri'am er komið- frá nefnd í þinginu, | að inn í frv. verði hrett því, að
eigi. fer frátn á annað eu það, að „störfum þeini, sem frreðslnmalastjori
•^kveða að stjórn íslands megi ábyrgj- hefir á hendi, skuli gegna, ásamt sínu
H>it lán fyrir landið, eða aðal pen-Jeigin embætti, einhver fastakennari
!,lgastofnun þess, eins og gert hefir kenriaraskólans, skólastjóri eða aðr-
!erið að undanfi irnu og sjálfsagt er, ir.“ Vilji enginn þeirra taka starfið
ílSft þessir frregu samherjar upp og að sjer, „getur atvrh. fnlið einhverj-
^®ygja það mál svo, að umræður um' um öðrum hœfum manni að fara með
etands ' ’ " ’ *
^afa
því hneyksli!! rifið klæði sín í aug-
sýn fólksins — vissu, að þetta eru
slagorð, sem ekkert ' hafa \ið að
styðjast.
Fyrst er það, að höf. líkist ekk-
ert landráðamanni, því að öll ádeila
lians er hreinskilin, skýr og skorinorð fyrir að hjer
ur en áður sje gerðar til skipstjórn- ''ið'.þing og stjornir, það þari oigi ]iefir sjeð um hvggingu sundhnllar-
armanna. ÁUtnr minni hl. „að frekar að þekkja höf. persónulega til þess imlar j Björgvin, og sendi teikning- ;
retti að stuðla að því, að auku kröf- að Þa -yfirlvsingu", að engam. ar af hennij ásamt hrjefi, sem stjórn
urnar til þekkingar og reynslu yf- senl taiað e®a r*ta® hehil’ nm S'ía^" í. S'. í. hefir. uú sent hæjarstjóra
irmanna á skipunum, heldur en að »t®ðismál vor, hefir gert. það nf jafn Reykjavíkur til athugunar. Svo mikla
slá af þeim.“ brennheitri ættjarðarást, sem heira atixygli vekur þetta menningarmál er-
Sig. p., enda her hann óhlandaðan ]en(iiSj að verkfræðingar þar hyggja
Dagskrá í dag: skilning & það, hye vandfarið or með að keppa við {s] verkfrœðinga nin
í Æd. er til 2. umr. frv. inn varn- bennan hvítvoðung vorn, fullvrldið. byggingu sundhallarinnar.
ir gegn útbreiðslu næmra sjúk- PaS er ekki kominn tími 1(1 aS ,sia
dóma, brtt. á 1. urn skemtanaskatt hnefanum í borðið og segja: að við Aðalfund sinn hjeljt Hestamanna-
og þjóðleikllús, friðun breindýra ilotum allavega verið undir það húnir fje]agið Fákur í fyrrakvöld. Stjórn
og nýbýlastofnun (frv. J. Bald.). aS tuka a móti fullu sjálfsforræði, fje]agsins ög skeiðvaííúrriefnd vor.i
í Nd. eru 12 mál á dagskrá: Af- hvað mannkosti, fjárráð og bræðralegá bAgar .endurkosnar.
nám kennarastóls í klassiskum fræð- samheldni snertir' >að ei' >etta- sem . .
liáttv. höf. stendur stuggur af. Hanu Hnn.pl. Á leikfimisœfingum Ár-
á þar marga skoðanahrœður, emln manns[jelagsins hefir undanfarið hor-
imm þess engin variþörf að þjóðin ig £ því; að peningar hafa horfið úr
hafi hetur vakandi auga á stjórn- viisnm þeirra> 'sem þar 'liafa verið
nrfarinu í landinu, en hingað til hef- að ;t.fa sig. Kom það og fyrir í fyrra-
ir tíðkast. kvö'l síðast. LÖgreglunni var gert
pað er ólömuð rjettiætistilfinniiig aðvart, og kom hún til leikfimis- '
sem krefst þess, að allir geri skyldn malma> tók þar um 20 niður á lög-
sína og því ekki síst þeir, sem fara reg]ngtöð og yfirheyrði þá. — Eiim
með umboð þjóðariunar og ef það þeiri.a meðgékk, að hafa lmuplnð
eru landráð, að ónáða og vekja
sljóvar samviskur, þá er ekki ólík-
legt, að eitthvað verði litað í þing- ]eiðis þeim; er hurfu f fyrrakvölJ.
sögu okkar ísleridinga á hinum mikla yar hann með þA pgninga í skóm
heiðursdegi. En ef til vill verður sinum.
þar eigi farið út í smámuni, en því . .
betur lýst táknum og stórmerkjum. ísland kom hingað í íýrrinótt og
Yœri þó ekkert á móti því, að geta upp að uppfyllingu í nótt. pað fsr
í andmælum þeim, seni rit þessi þar jafn merkra tíðinda sem þings- hjeðan á laugardaginn, f.yrripart dag--
hafa fengið, .virðast kenna mjög ein- ályktnnartillögn Efri deildar f. á. ins, vestur og norður um land, til
Höfundur „Nýja sáttmála“ og um landráðamasið. útlanda.
hliða andúðar, enda cru þau komin pegar eigi er um nregileg eða vís
frá þeim mönnum, er mest hafa orðið hjargráð að velja, þá er venjulega Guðspekífjelagið. Fundur í Reykji,-
fyrir bersögli þeirra, og er það i gripið til þess- sem hendi er nrest, víkurstúkunni föstudaginn 11. . mars
sjálfu sjer eðlilegt. En hitt gegnir notað hvert strá sem liægt er nð kl. 8V2 stundvíslega. Efni: Trú og
meiri furðu, hve fáir hafa látið uppi hanga á; þannig hefir það orðið fyr- sannfæring.
skoðmi sína opinherlega, sem samiið ir andstæðingum hr. Sig. p., þar sem
hafa með ritunum, og er það mikill hann liefir verið sleginn með því, Verslunarmannafjelag Reykjavikur
fjöldi manna víðsvegar um land, er að hann lifði í harðýðgis og fordrem- heldur fund í kvöld kl. 8(4 1 Kaup-
hefir fagnað þeim, og kuiinað höf. ingar andrúmslofti miðaldanna; ætta þingssalnum. Brvnjólfur porsteinssori
þakkir. peir, sem miiist hafa ritanna þeir hægast með að votta það með bankaritari flvtur þar erindi Fleira-
opinberlega t. d. „Vörður“, hafa þó rökum, sem lengi hafa verið sýslu- er líka á dagskrá.
eigi kveðið upp þann skýlnusa dóm, búar lians og biyð við rjettarfars-
sem þau hafa verðskuldað. stefnu ha.ns sem yfirvalds, hve fjar-
pað er ógrundaður dómur að ritin Iregt lyndisfari haná var að beita liarð
.... v> • veiða í nef, og aflast sæmilega í þau
hafi mest venð skammir um ein- stjorn; þvi það má óefað tullyrva, ^ ( ^
staka ínenn, og þess vegna selst eins að álit almenning var, að hann hefði
mikið út til almennings og raun verið mjög samviskusamt vfirvald.
hefir á orðið. pví allir góðir menn Haim var að vísu ekki hálfvolgur,
harma þann dóm, sein ýmsir menn í en þó hófssamur. Til sannindamerkis
trúnaðarstöðum þjóðarinnar fá þar; vil jeg minnast á það hjer, að jeg
en finna þó jafnfraint, að þar verii- man ekki eftir því að hann reiddist

Nýi sáttmáli“
og
„E!tirmáli“
peningum þeim, er horfið hafa í
vetur á. leikflmi’sæfingunum, og sömn-
tvo daga. Með þessu störfin uns
kennaraembætti
losnar
þeir verið svo tniir „sparnað- við skólann og unt er að gera það
A'hugsjón'‘ sinni, að þeir háfa ekki að skilvrði fvrir veitingu, að kenn-
Góður afli er enn í Keflavík á báta,.
8—12 skpd. á dag. Farið er og að-
nef, og aflast sæmilega
hæði á apna báta og vjelbátn.
Togararnir. Njörður kom af veið-
um í fyrrinótt með 110 tunnur lifr-
ar. A veiðar hafa farið Hilmir ?
fýrradag og Otur í gær. Gyllir vav
. . ... .... væ'ntanlegur frá Englandi í gæv-
ur eigi um þokað, því að allar árás- mjer nema einu sinm, og var þao ^ p
irnar eru staðfestar með gildum rök- fyrir þá sök, að jeg hvatti hanu til
um. pótt sannleikurinn sje j>:'t að sýnsT meiri harðýðgi, en honuui Halldór Kiljan Laxneas. passi nngi
beiskur, þá er hann altaf nauðsyn- þótti samboðið sínum kinra manni. rithöfundur er nú að gefn út skáld-
legur. Um Nýja sáttmála liefir það Lifir hann svo í minningum Borg- sögu, er nefnist „Vofarinn mikli frá
verið sagt, að hann væri þarfasta firðinga, að hann sje ágætlega hæf- Ivasmír“. Kemiir sagan út í lieftum
hokin, sem út hefði komið á öldinni, ur í liyerja trúnaðarstöðu sem lireinii, og eru dómar manna um hana yfir-
— ekki fyrir það, að hann flytti sannur og trúlyndur maður. leitt á einn veg, nð höf. liáfi, hæði
néina nýjn opinherun, hyldur fyrir! porsteinn Jónsson í mannlýsingum og frásijgn gengíð fet i
þnð, hvo hann væri þruriginri •’f á Grund. •'lengra en góðu hófi gegnir.