Morgunblaðið - 08.03.1929, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ

1 ^

Htofnandi: Vilh, Pinjen.
Dtgefandi: Fjelag f Reykjavfk.
Sltatjörar: Jön Kjartanason.
Valtýr StefAnsson.
AuKlýsingastjóri: B. Hafberg.
ikrlfstofa Austurstræti 8.
ilasl nr. 600.
Auglýsingaskrifstofa nr. 700.
Heimasimar:
Jón Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220.
E. Hafberg nr. 770.
Agkriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á máuubi,
Utanlands kr. 2.60 - ---
1 lausasölu 10 aura eintakiS.
Einar Árnason
1. þingmaður EyfirSinga
útnefndur sem fjármálaráðherra.
Erlendar símfregnir.
Khöfn, FB 7. mars.
Sambúð Breta og U. S. &.
Frá London er símað: Þareð
§óð sambúð Bretlands og Banda-
pkjanna er ta.lin eitthvert mikil-
''’crðasta skilyrði fyrir takmörknn
ierbúnaðar, þykir breskum blöð-
'ön einkennilegt, a.ð Hoover skyldi
■ekld minnas’t á sambuð þjóðanna,
1 ræðu þeirri, sem hann hjelt þ.
'4- þ. m., er hann tók við forseta-
Vörfunmn.
Styrjöldin í Mexiko.
Frá Wasliington er símað: Hoo-
ver hefir ákveðið að bannið gegn
lDr>flutningi vopna til Mexiko
skuli gilda áfram. Talið er, að
akviirðunin kmmi að leiða það af
sJei', að Mexikostjórnin standi
10un betur að vígi í viðureignmni
■við
uppreisnarmennma.
k’rá London er símað: Uppreisn
■arntenn í Mexiko virðast vinna á
1 Uorðurhluta landsins. Stjórnin í
^fexiko virðist leggja áherslu á,
að vinna i'yrst sigur á uppreisn
^tuiönmmi í Vera Cruz fylkinu,
"6íl snúast því næst á móti upp-
t'eisiiannönnum í norðurhluta
iandsins. Stjórnarherinn virðist
Vluna á nálægt Vera Cruz.
Vernd þjóðarbrota.
k'rá Genf er símað: Á ráðsfundi
p3óðabandalagsins í gær var rætt
11111 tillögur Stresemanns og Kan
ada.niaimsins Dandurand, viðvíkj-
ahdi þjóðernislegum minnihlutum.
Tillögumar miða að ])iú. að
try
ggja minnihhitanum vernd
^jóðábandalagsins og ákveða
kvernig ráðið skuli taka minni
^kitakærur til meðferðar.
Stnesemann, Briaud 'og Dandur
'ah<l eru sammála. um, að hlutverk
^jóðabandalagsins sje að vernda
Voðernisleg og menningarleg sjer-
''Tkenni minnihlutanna, en ekk
vkna að því, að minnihlutarnir
'líiilagist aðalþjóð- þess ríkis, sem
Þeir tilheyra.
utvarpstrnflanir. Vegna íslenska
^tvarpskvöldsins í Danmörku, sem
^etið var um hjer í blaðinu í gær,
efir pjeiag víðvarpsnotenda beðið
Vorgunblaðið að skila vinsamleg'-
1,111 tihnælum til allra. ])eirra, sem
Vfttiagnsvjelar eiga, að nota þær
gGl11 allra minst á tímabilinu kl
. í kvöld, svo þær trufli eigi
leyruarfrið víðvarpsnotenda. Auk
a :ittagnshreyfla valda ýms smá
æki truflunum, svo sem hárþurk
ryksugur, læknitæki m. m. —
111 þessar mundir er mjög kvart
ac um truflanir á útvarpi frá raf
^agnsvjelum hjer og ]iar í bæn
^tti. Er það hin mesta nauðsyn, að
',eni fyrst verði gerð gangskör að
hyí að hefta þann ófögnuð, enda
kunni að hafa nokkur út-
k.jóld í för með sjer fyrir þá, sem
vjölarnar eiga.
Áður en gengið var til da.gskrár
deildafundum í þingi í gær,
skýrði forsætisráðherra frá því,
að konungur hefði eftir tilmælum
hans útnefnt Einar Árnason 1.
ini. Eyfirðinga, sem fjármálaráð
herra.
Einar Árnason er fæddur 27.
nóvember 1875 að Hömrum í Eyja-
firði. Faðir hans var Árni bóndi,
síðast á Eyrarlandi, Guðmundsson
bónda á Jódísarstöðum, Halldórs-
sonar bónda á Jódísarstöðum. —
Móðir Einars var Petrea Jóns-
dóttir bónda á Ytra-Laugalandi,
Halldórssonar bónda á Jódísarstöð-
um og voru foreldrar Einars því
bræðraböm.
Einar útskrifaðist úr Möðru-
vallaskóla 1893 og hafði kenslu-
störf á hendi næstu árin fram að
aklamótum. Vorið 1901 kvæntist
hann Margrjeti Eiríksdóttur
bónda á Hallandi á Svalbárðs-
strönd, og byrjaði ])á búskap á
Eyrarlandi og hefir búið þar síðan
Einar bauð sig fyrst fram til
þings í Ej'.jafjarðarsýslu 1916 o
náði ])á kosningu og hefir jafnan
verið endurkosinn síðan. Hefii
liann á öllum þingum átt sæti í
stjórn Framsóknarflokksins.
Frá Alþingi.
Efri deild.
Þar eru stuttir fundir þessa dag
ana. í gær voru tvö mál á dagskrá
Frv. mn br. á 1. um vita og sjó-
merki var vísað til 3. umr. Þál.
tilþ um kaup á áhöldum til ])ess
að bora með eftir heitu vatni og
gufu vísað til fjvn.
Neðri deild.
Allur dagurinn í gær fór í að
ræða dóm í vinnudeilum. Á fyrri
fundartímanurti (frá kl. 1—4) töl-
uðu aðeins þrír þm., Jón A. Jóns-
son, Hjeðinn og P. Ottesen. —
Töluðu hver um sig í klukkustund.
Eru eigi tölc á að rekja. umræð-
urnar lijer, enda lcom fátt nýtt
fram. Þegar klukkan var fjögur
var fundi frestað til kl. 8y2.
1 króna
20 stykkin.
REYKID
HUDDENS
FINE YIRGINIA
1 króna
stykkin.
Safnið iallegn íslenskn
myndnnnm, sem lylgja
hverjnm pakka.
L i e 11 a r,
þjettar og
ljáffeagar.
1 króna
<f ’
20 stykkin.
Fást allstaðar.
1 króna
20 stykkin.
Bestu lindarpennar og ritblý
fæst í Heilöv. Garöars Gíslasonar.
Illt er tveim
taerrnm að þjóna.
Bændur eða jafnaðarmeun. —
Kaupdeilur eða vinnufriður.
Skattamálin. Kaupmanuafjelag
Reykjavíkur boðar til umræðu-
fundar á sunnudaginn í Varðar-
húsinu og verður þar rætt um
skattamálin. Fundurinn hefst lcl. 2
I-
Ríkisstjórnin er milli steins og!
sieggju um þessar mundir. Hún j
veit elcki sitt rjúlcandi ráð. Oðru
megin eru bændur. Þeir hafa megn !
asta viðbjóð á framferði jafnaðar-1
manna í atvimmmálum þjóðarinn-:
ar. Þeir. hata verkföll og óeirðir,1
sem af þeim stafa. Þeir lieimta;
vinnufrið.
En svo eru leiðtogar jafnaðar-1
manna hinumegin. Þeirra póli-!
tíslca tilvera byggist á sundrung |
og hatri milli einstaklinga og i
stjetta þjóðf jelagsins. Kaupdeilur ]
og verlcföll eru tilvalin meðul til!
þess að koma æsingum af stað..— j
Þess vegna hata leiðtogarnir vinnu ]
friðiun.
Stjórnin hefir í tvö liorn að líta. ■
Hún vill elcki styggja foringja
jafnaðarmanna, því þá á hún á
hættu að verða steypt úr valda-
stóli. En hún verður einnig að
gefa bændunum auga, ]>ví að fram-
tíð Framsóknarflokksins byggist á
því, að honum takist að halda
saman nokkrmn hluta bænda.
Til ]>ess að jafna síðustu kaup-
deilur greip stjórnin það ráð, að
láta ríkissjóð „borga brúsann“. í
lcaupdeilunni við Eiinskip greiddi
stjórnin úr rílcissjóði 11 þús. kr., j
sem á vantaði til þess að sjómenn í
fengju sínar kröfur í gegn. í lcaup- j
deilunni á togurum hafði stjórnin
ekki annað úrræði en að gera slíkt
hið sania. Ríkissjóður var látinn
verða af tekjustofni, sem í ár hefði j
gefið uin 400 þús. lcr. í telcjur.
Með þessu hefir stjórnin hugs-
að sjer að stýra bil beggja. En i
lienni hefir sjest vfir. að kaup- j
hæklcun sú, sem nú varð á. togur- j
um, lcemur einnig niðm' á bænd-1
um. Kauphækkun þessi hlýtur að
verða til þess að kaupgjaldið í;
sveitmn hæklcar að sama slcapi. j
Eru bændur við því búmr, að
taka á sig 15% kauphækkun?
En verst er þó hitt, að lausn;
j
st.jórnarinnar á kaupdeilunni er!
engin framtíðarlausn á málinu.
Kaupsamningar þeir, sem gerð-
ir liafa verið, gilda aðeins fyrir l
eitt ár. Hvað tekur við að árinu;
liðnu ? Ný kaupdeila — nýtt verk- ■
fall — eða hvað?
Ohugsandi er, að stjórniu hugsi
sjer að leysa deiluna áfram á þann
hátt, sem hún nú gerði, að láta
ríkissjóð blæða. Sú stefna er háska
leg og getur haft hinar alvarleg-
ustu afleiðingar. Og síst er stefna
stjómarinnar til þess fallin að
lcoma á varanlegmn vinnufriði í
landinu. Hún beinlínis býður ó-
friiðnum heim.
II.
SjáPfrátt eða ósjálfrátt hefir
stjórnin komist iit á mjög alvar-
lega og hættulega braut í lcaup-
deilumáhuium. Mætti því ætla, að
hún tæki fegins hendi hjálp góðra
manna, til þess að komast á rjetta
leið aftur. Og nú er henni boðin
hjálpin, þar sem er dómstóll, skip-
aður óvilhöllum mönnum, sem
dæma á í vinnudeilum.
En það er ekki að sjá, að stjórn-
inni sje kærkomin lijálpin. Blað
stjórnarinnar fer iítilsvirðingar-
orðum uni vinnudóminn. Mælt er,
að á flokksfundi í Framsókn hafi
verið ráðist heiftai'lega á þá tvo
þingmenn flokksins, er gerðust
meðflutningsmenn frumvarpsins á
Alþingi. Þeim hafi verið borin á
brýn flokkssvik og fleira af svip-
uðu tægi.
Er bersýnilegt, að það eru æs-
ingamenn Alþýðufloklcsins, sem
hafa tökin á stjórniuni, ef hún
snýst á móti þessu máli. Æsinga-
mennirnir liata vinnufriðinn. Þeir
elska kaupdeilur og ófrið. Þessir
rtienn hafa líf stjórnarinnar í hendi
sjer.
En bændur landsins verða vel aið
athuga, að framtíð atvinnuveg-
auna byg-gist á því, hvort takast
megi að tryg'g'ja vinnufriðinn í
landinu.
Þetta verða bændur að gera sjer
Ijóst, þegar þeir greiða atkvæði
um dóm í vinnudeilum.