Morgunblaðið - 29.12.1929, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ
3
2^1 orannblattft
Stoíaanai: VUIi. Flnaen.
OtKtínndl: FJela* I ReykJaTih.
ffijutjörar: Jön Kjartanaaon.
Valtýr StefAnaaon.
A.astíalnaaatjörl: B. Hafber*.
•krifatofa Auaturatrætl t.
•tad nr. C00.
AK*l?ain*aakrlfatofa nr. 700.
SeUKaalaaar:
Jön Kjartanaaon nr. 741.
Valtýr Stef&naaon nr. 1*10.
JB. Hafberc nr. 770.
•tkrií taatlald:
Innanlanda kr. 2.00 * acánubi.
nlanda kr. I.BO - -—
eölu 10 aura elntaklf).
Erlendar sfmfregnir.
i
\ i“í 1
Stefnuskrá Indverja.
FB. 28. de's.
Frá London er símað: Alind-
verska þjóðernissinna-ráðstefnan
hófst á jóladag. Nefnd var sltipuð
.á ráðstefnunni og eftirfarandi
Stefnuskrá Ghandi’s samþylct ein-
Ójm rómi:
1) Þjóðernissinnar krefjast þess,
að Indland fái fullkomið sjálf-
stæði.
U) Þjóðemissinnar neita að taka
þátt í ráðstefnu þeirri, sem
breska stjómin ætlar að boða
til, til þess að ræðá breytmgar
á stjómarfari Indlands.
•’á) Þjóðernissinnar neita að taka
þátt í störfuní aðalþings og
hjeraðsþinga, svo og að eiga
nokkur skifti við bresk stjórn-
arvöld i Indlandi.
-4) Indverjar neita að greiðá
skatta og berjast fyrir því, að
almenningur neiti að hlýðnast
breskum stjómarvöldum í Ind-
landi.
Utanríkisinál Frakka.
Frá París er símað: Ut.anríkis-
málin voru til umræðu í frakk-
neska þinginu í gær. Nokkrir þing-
men hjeldu ræður til þess að vara
viS þvi, að setuliðið væri kallað
heim úr Rínarbygðum.
Briand hafði orði fyrir stjórn-
inni og varðj utanríkismálastefnU
•sína.
Þingið fjelst á utanríkismála-
stefnu Briands með 340 atkv. -ge'gn
16 atkv.
Kosningarnar í Egyptalandi.
Frá Cairo er símað: Fullnaðar-
úrslit þingkosninganna í Egypta-
landi eru nú kunn. Wafdflokkur
(þjóðernissinnar) 186 þingsæti,
aðrlir flokkar til samans 26. Af-
staða nýkosna þingsins til bresk-
■egyptska samningsins er ekki kunn
<enn.
Morð í þingsal.
Frá R-io de Janeiro er símað:
Lopes þingmaður skaut annan
þingmatnn, Filho að tnafni, til
bana í þingsalnum eftir harða póli-
tíska deilu. Morðið hefir valdið
m.iklum æsingum í borginni. Her-
lið var kallað á vet.tvang og hefir
það slegið hring í kringum þing-
húsið.
Frá Kína.
Frá Nanking er símað: Þjóðern,-
íssinnastjórnin hefir ákveðið að
afnema „eksterritoria]‘ ‘ -rjettjndi
út.leúdinga frá byrjun janiiarmán-
aðar. Útlendingar í Kína eru því
framvegis gefnir undir kínverslr
lög og kínverska dómstóla.
Fjós breunnr
að Húsavík í Steingrímsfirði.
Tekst með naumindum að bjarga
íbúðarhúsinu.
Að Húsavík í Kirkjubólshreppi
í Steingrímsfirði brann fjósið að-
faranótt 18. nóvember, og allar
kýrnar brunnu þar inni.
Svo bar til að menn, er ætluðu
i sjóróður, fóru á fætur um miðja
nótt til að beita. Urðu þeir þess
þá varir, að fjósið stóð í björtu
báli. Var það svo alelda er að var
komið, að kýrnar voru þá dauðar
á básunum, 4 eða 5 að tölu.
í Húsavík býr Ragnheiður Jóns-
dóttir, ekkja Gríms Stefánssonar.
Dóttir hennar Stefanía hljóp þegar
á næstu bæi, til þess að vekja fólk
upp þar, og fá aðstoð til þess að
varna því, að eldurinn bærist í
íbúðarhúsið. Unglingspiltur Frank-
lín Jónsson fór á aðra bæi til að
sækja mannhjálp. Með aðstoð að-
komumanna tókst að bjarga íbúð-
arhúsinu. Mestur hluti húsmuna
var borinn út úr því, því mjög
var tvísýnt, hvort björgun tækist.
Heyhlaða sem var áföst við fjós-
ið brann og að mestu. En fyrir
ötula framgöngu manna var
nokkru af heyinu bjargafi með
vatnsaustri. Eldiviður allur brann,
se'm til var á heimjlinu. Alt var
þetta óvátrygt.
Eftir því, sem heimildarmaður
blaðsins skýrði frá, er þess getið,
til um upptök eldsrns, að neisti
hafi flogið frá ljóskeri, sem borið
var út í fjósið um kvöldið.
Sílíarverksmiðjan
á Austurlandi.
Landsstjórnin sendi austur þýsk-
an verkfræðing, hr. Schretzen-
meier, til að athuga stað fyrir síld-
arbræðslustöð. Vegna þess að al-
ment er álitið, að Vestdalseyri við
Seyðisfjörð sje hentugust fyrir
slíka stöð, athugaði hann þann
stað vandlega. — Er haft eftir
honum, að skilyrði sjeú þar öll hin
þestu til að koma upp stöðinni sem
ódýrast. Nóg byggingarefni fast
við liendina og vinnukraftur sömu-
leiðis. — Eyrin liggur austanvert
við hið mikla og góða hafnarsvæði
Seyðisfjarðar. Aðdýpi er þar gott
fyrir bryggjur, eyrin er renni-
sljett og góð til bygginga, og vatns
mikill foss fellur þar beint niður,
svo að virkjunarskilyrði eru þar
hin ákjósanlegustu.
Sagt er, að Seýðfirðingar munk
sækja það fast að fá þessa bræðslu
stöð sem fyrst, því að hiin yrði
liður í viðreisn kaupstaðarins. Þeir
segja, að frá þeim tíma að Seyðis-
fjörður fjekk kaupstaðarrjettindi
hafi bærinn reynt eftir megni að
bera nafn sitt sem höfuðstaður
Austurlands með rjett.u og lagt
þar í margvísle'gan kostnað. En
síðan hafi allir kraftar svikið og
lagst á þá. sveif að di-aga kraftjnu
frá kaupstaðnum, þótt ekki sjái
þess stað, að nokkur hafi haft
gagn af því.
Morgnnblaðið er 8 síður í dag.
Haðnr ferst
Wielstlðrafielag íslands.
f snjóflóði.
Rjett fyrir jólin vildi það slys
til, að ungur maður, Jón Þor-
bjarnarson að nafni, frá Steinadal
í Kollafirði í Strandasýslu fórst
í snjöfióði í svonefndum Brekku-
liiatrieskemtun (ielagslns
verður haldin í Iðnó fimtudaginn 2. janúar 1930.
Fyrir börn frá kl. 5 e. m. til kl. 10 e. m.
dal.
Fyrir fullorðna frá kl. 11 e. m.
Hefir blaðið eigi feligið nánari
fregnir að slysi þessu, og er eigi
kunnugt um, hvort lík hans er
fundið.
Jón heitinn var efnismaður hinn
mesti, listasmiður og athafnamað-
ur. Hann stóð fyrir húi móður
sinnar, Guðrúnar Benediktsdóttur,
er húið hefir i Steinadal í mörg
ár. Mann sinn misti Guðrún fyrir
2 árum.
Aðgöngumiðar fást hjá undirrituðum:
Elín Guð»mund!sson, Klapparstíg 18.
Sigrun Hallbjarnardóttir, Klapparstíg 16.
Sigurjón Kristjánsson, Framnesveg 38.
Jón Alexandersson, Rafstöðin.
Skúli Sívertsen, Frakkastíg 6 A.
Gunnar Einarsson, Skólavörðustíg 27.
G. J. Fossberg, Hafnarstræti 18.
Olnbtigabönifn.
I.
Þe'gar deilan stóð sem hæst í
togaraverkfallinu síðastliðinn vet-
ur, komst T í m i n n m. a. þann-
ig að orði: „Utgerðarmenn þykj-
ast eigi geta greitt 15% kaup-
hækkun til hásetanna, vegna fjár-
hagsástæðna útgerðarinnar. Má
vera að það sje rjett. En fyrir því
liggja engin rök.“
Var Tímanum þá bent á, að
helmingur allra togarafje'laganna
ætti minna en ekki neitt. Alt hluta
fjeð væri tapað og meira til; fje-
lögin hefðu stóran skuldabagga að
auki.
Stjórnarhlaðinu var ennfremur
bent á, að 15% kauphækkun hjá
útgerðinni hlyti óhjákvæmilega að
hafa í för með sjer samsvarandi
kauphækltun til sveita, en nú
væri svo komið, að sve'itirnar væru
að tæmast; alt unga fólkið flýði í
kaupstaðina, því þar væri kaupið
hærra og öll skilyrði betri til þess
að stofna sjálfstæð heimili
heldur en í sveitum. Landbúnað-
urinn gæti ekki borið sama kanp-
gjald og sjávarútvegurinn. Síst
af öllu væri landbúnaðurinn við
því búinn nú, að taka 15% kaup-
hækkun.
GrímudaosieiKur
verðnr haldinn 1 Goodtemplarahnsinn í Hainarfirðl
6. janúar 1930 (Þrettándakvöld)
Nánar anglýst siðar.
um reglum við úthlutan styrks til
jarðabóta samkvæmt jarðræktar-
lögunum. Hinn nýi stjórnarboð-
skapur sagði bændum, að hjer
eftir yrði mjög dregið úr jarða-
bótastyrlinum. Afleiðingin verður
óhjákvæmilega sú, að jarðabætur
minka stórum í sveitum landsins.
Þannig urðu bændur enn á ný
olnbogaböm stjórnarinnar. Þeár
fengu í nýársgjöf 10—20% kaup-
hækltun, og urðu einir að bera sinn
bagga. 1 sumargjöf fengu þeir
dregið stórkostlega úr jarðabóta-
styrknum, svo að margir urðu að
leggja árar í bát.
Það er ,,bændastjórn“ sem ríkir!
Palmollve
handsápan
er best.
Jólagjöf
til Slysavarnafjelagsins.
Notið j
því eingöngu
Palmolive 1
Þe'ssum rökum skeytti Tíminn
ekki. En Tryggvi Þórhallsson for-
sætisráðherra sá og skildi, að sjáv-.
arútvegurinn gat ekki tekið á sín-
ar herðar 15% kauphækkun. Em
sósíalistar settn stjórninni þáð
skilyrði fyrir áframhaldandi stuðn-
ingi, að kauphækkun þessi næði
fram að ganga. Þá tólt Tr. Þ. það
ráð, að leysa kaupdeiluna á þann
hátt, að láta ríkissjóð horga.
En hvernig fórst Tryggva Þór-
hallssyni við bændur?
Það fór vitanlega eins og sagt
var fyrir, að kauphækkunin náði
einnig til sveitanna. Kaupið hækk-
aði þar alment frá 10—20%.
En bændur urðu einir að bera
sinn bagiga. R.íkisstjórnin kom
þeám að en^u leyti til hjálpar. —
Þeir urðú olnbogabörn stjórnarinn-
ar að þessu sinni.
m.
En stjórnin átti eftir að tala
meira við ,bændur á þessu h^rraús
ári, 1929. Nokkru eftir að þingið
lauk störfum, var hændum tilkynt,
að hjer eftir yrði farið eftir nýj-
í dag barst mjer svohljóðandi
brjef, dagsett. i Keflavík 22. des-
ember:
„Við undirritaðir höfum þá á-
nægju að senda yður kr. 1000,00
— eitt þúsund krónur —, sem er
jólagjöf til Slysavarnafjelags ís-
lands.
Á þessari gjöf stendur svo, að á
fyrri árum var hjer fjelag, sem
hjet Bárufjelagið; f jelag þetta
samanstóð af fjölda sjómanna hjer
í Keflavík og Njarðvíkum; fjelag-
ið bygði sjer fundarhús, m'eð hluta
fje, er nam 3—4 hundruð krónnm
en að öðru leyti var húsið borgað
með tillögum fjelagsmanna, hluta-
veltum og fleiru. Nú fyrir nokkr-
um árum hætti fjelagið að starfa
og var húsið þá selt, en þeir er
lagt höfðu fram hlutafje fengu
það greitt með vöxtnm og þó varð
nokkur afgangur. Á fundi eb nú-
lifandi Ifluthafar og nokkrir fleiri
menn mættn á, var samþykt að
gefa Slysavarnafjelaginu af pen-
ingum þessum kr. 1000,00, er vjer
nú sendum yður, með árnaðarósk
um vaxandi gengi og heillavænlega
framþróun fjelaginu til heilla.
Virðingarfylst,
Jóhaim Ingvarsson.
Ólafur Bjarnason.“
Um leið og jeg fyrir hönd Slysa-
varnafjelags íslands þakka kær-
lega fyrir þessa stóru, fallegu og
kærkomnu jólagjöf, — fyrstu jóla
gjöfina sem fjelaginu hefir horist
— vjl jeg benda á nokkur atriði
í sambandi við gjöfina, er jeg tel
fjelagsstjórninni og mjer sjerstök
ánægjuefni.
Gjöfin sýnir augljósan velvilja
til fjelagsins, traust á því, og von