Morgunblaðið - 29.12.1929, Blaðsíða 7
MORGUNBLAÐIÐ
7
K|Srskrá
liggnr frammi á sbrifstoin Varðar-
fjelagsins. Ætln flokksmenn að að-
gæta hvort þeir ern á kjðrskrá.
Efnalaug Reykjawfkui*.
Laugaveg 32 B. — Sími 1300. — Símnefni: Efnalaug,
Hreinsar með nýtísku áhöldum og aðferðum allan óhrein
an fatnað og dúka, úr hvaða efni sem er.
'Litar upplituð föt, og breytir um lit eftir óskum.
Eykur þægindi! Sparar fje!
MORGENAVISEN
BERGEN
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiieiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiv
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiii
er et af Norges mest læste Blade og er serlig s
Bergen og paa den norske Vestkyst udbredt
alle Samfundslag.
MORGENAVISEN er derfor det bedste Annonceblad for alle som
önsker Forbindelse med den norske Fiskeribe
drifts Firmaer og det övrige norske Forretnings
liv samt med Norge overbovedet.
MORGENAVTSEN bör derfor læses af alle paa Island.
Annoncer til Morgenavisen modtages í Morgunbladid’s Expedition
A T H D G I D
að með Schluter dieselvjelinni kostar olía fyrir hverja fram-
leidda kilóvattstund aðeins"1.?—8 aura.
H, F. RAFMAGN.
Hafnarstræti 18. Sími 1005.
Drífaiida kaffið er drýgst
rið átti hmi erfitt uppdráttar, en j í gær, á annan í jólum, og spurði:
ir því fór hún að fá á sig orð, J Hvað hefið þjer átt mörg börn,
Þórunn mín, til þessa dags? Svarið
fyrst orð fyrir að vera besta ljós-
móðir bæjarjns, og síðan orð fyrir
pað að vera besta ljósmóðir lands-
ins. Og jeg get ekki betnr sjeð, en
a,ð hún hafi átt, þessi orð skilin.
Því tii sönnunar vil jeg drepa á
það, að þegar je'g varð hjeraðslækn
ir hjer í Reykjavík, og Þórunn
Björnsdóttir litlu síðar ljósmóðir
bæjarins, þá kom okkur vel sam-
an um þetta: Barnadanðann verð-
,um við að minka. ,,Barnadauði“
merkir, live mÖrg af hundr, lifandi
fæddum börnum deyja á fvrsta ár-
ínu. Vel: 1890—1899 dóu að meðal-
tali 13,2 af hverjum hundrað lif-
andi fæddum börnum á 1. árinu.
En 1920—1928 var meðaltalið 5,8
'Og þó höfum við á þessu 9 ára
bili haft tvö kíghóstaár og tvenn
misþnga.
Líklega er það stærsta framför
þjóðarinnar i tíð núlifándi manna,
bvað okkur hefir tekist að minka
barnadauðann. Og þó að margar
ástæður standi þar á bak við. þá
beld jeg samt, að þar eigum við
fyrst og fremst að þaltka þeirri
lítilsvirtu ljósmóðurstjett landsins.
Jeg held þetta, og
beina þökkinni
Bjórnsdóttur.
Jeg kom til
var: 4285.
Nú held jeg, að mjer sje óhætt
að fullyrða, að síðan þetta land
bygðist, liafi engin íslensk kona
tekið á móti svona mörgum börn-
um, eins mörgum og Þórunn
Björnsdóttir.
Hún er nú að verða elsta ljós-
móðir landsins, og jeg get ekki
betur. sjeð en að öll þjóðin standi
í stórri þakklætisskuld við þessa
gömlu konu.
G. Bjömson.
fer hjeðan 4. jan. n.k. vestur og
norður um land. Farþegar mega
ekki gleyma að taka með sjer
skemtilega sögu til að lesa á le’ð-
inni. — Leyndardómar Parisar-
torgar eru tvímælalaust skemtileg-
asta sagan sem nú er um að ræða.
5 fyrstu heftin eru komin út og
Siguriún Hristjánsson
vjelstjóri
fimtugur.
Sigurjón Kristjánsson er fædd-
ur 30. desember 1879 að Hagaseli
í Staðarsveit, sonur lijónanna Krist
jáns Sigurðssonar og Guðrúnar
Torfadóttur, er þar bjuggu. Flutt-
ist hann til Reykjavíkur árið 1898
og nam þar járnsmíði; tók hann
sveinsbrjef í þeirri iðn árið 1903.
Að því lolmu fluttist hann til Pat-
reksfjarðar og veitti þar forstöðu
járnsmíðavinnustofu t eitt ár. Fór
síðan til Bíidudals 14. maí árið
1904, og tókst á hendur vjelgæslu
á gufubátnum „Orninn“, cign P.
J. Thorsteinsson. Fjekk liann þá
um leið levfi landsstjórnar til vjel-
gæslu.
Sigurjón Kristjánsson.
Mun ,,Örnin“ vera með fyrstu
gufubátum er hingað voru keyptir.
f þann tínia voru möguleikar 1 il
að afla sjer mentunar i þessari
iðn litlir eða engir hjer á iandi.
Eigi var því annað td bragðs að
taka en að velja þá menn til þe'ssa
starfs, er tiltækilfegastir þóttu. Og
varð það hlutskifti Sigurjóns að
vera einn þeirra, er fyrir þessu
váli urðu. Það sýndi sig og ávalt
seinna, að hjer var um meira en
ineðalmann að ræða.
Þegar togaraútvegnrinn liófst
hje'r á landi, sá Sigurjón brátt, að
hjer myndi myndast ný stjett
manna, vjelstjórastjett, Hann sá
einnig, að lijer þurfti að hefjast,
lianda til eflingar og framfara
þessari stjett, Lýsti sjer í því hin
sjerstaka framsýni og elja þessa
sjálfmentaða maiins. Ljet hann
ekke'rt tækifæri ónotað til að koma
hugsjón sinni í framkvæmd.
Þrátt fyrir mikla örðugleika, er
þessir fyrstu vjelstjórar áttu við
að stríða, var Sigurjón ávalt bjart-
sýnn á framtíðina' og Ijet aldrei
hugfallast þó á móti bljesi stimd-
um. Sýndi það sig best í því.
að hinn 20. febr. 1909 komu saman
á Smiðjustíg 6 hjer í bæ, 8 vjel-
stjórar og munu það alt hafa verið
sjálfmentaðir menn á borð við Sig-
urjón til að ræða uiri möguleika
um samtök vje'Igæslumanna og var
Sigurjón fremstur í þessum fá-
raenna hóp. Þessi fundur bar þann
árangur, að stófnað var fjelag sem
kallað var yjelstjórafjelagið Eim-
ur, sem síðar breytti nafni og varð
ATjelst.jórafjel. íslands. Órækasta
sönmmin, hvaða traust menn báru
til Sigurj. er sú, að þegar til stjórn
arkosningar kom, var hann kosinn
form. fjel. einuin rómi. Það mun
varla fámennara stjettarfjelag
leyfi mjer að kcstar 1 krónu heftið (48 síður).
til Þórnnnár ;Framhaldið verður sent yður gegn
! rft'rkröfu hvert á land sem er. —
' Hringið í síma 736 og yður verður
gömln konunnar nú sent það sem út er komið. -
hafa verið stofnað hjer á landi, en
með bjartsýni og hyggindum Sig-
urjóns, elfdist fjelagsskapur þessi
brátt, svo liann mun nú vera með
öflugri fjelögum lijerlendis. Eins
og hjer að framan er sannað, á
Sjgurj. stóran lilut í þessari fram-
för. Hjer um bil óslitið hefir Sig-
urjón siglt se'm vjelstjóri á ýmsum
togurnm, en þó lengst af hjá Hf.
fsland, uns hann tók sjer hvíld
frá sjónum í ágúst s.l. eftir frá-
muna dyggilega þjónustu. Sigurj.
er nú starfsmaður hjá sænska
frystihúsinu.
Með starfi sínu hefir Sigurjón
áunuið sjer virðingu og óskift
þa,kklæti stjettarbræðra sinna og
munu þeir ávalt. minnast hans með
óblandinni ánægju. Geta því allir
íslenskir vjelstjórar óskað Sigur-
jóni Kristjánssyni allrar ham-
ingju á fimtugsafmælinu.
Vjelst.jóri.
Sigurði Pieturssyni
skipstjóra haldið heiðurssamsæti í
tilefni af silfurbrúðkaupi hams.
Fyrra mánudag er „Gullfoss11 lá
í Leith, hjeldu nokkrir vinir Sig-
urðar Pjeturssonar skipstjóra, hon-
um heiðurssamsæti og færðu hon-
um silfursltál eina miltla að gjöf.
Mr. N. A. Ellingsen, annar hinna
góðkunnu Ellingsens-bræðra, er
annast afgreiðslu Eimskipafjelags-
skipanna í Leith, stýrði samsætinu
og hjelt aðalræðuna fyrir minni
Sigurðar. Er Ellingsén mentaður
og gáfaður maður og ágætlega
máli farinn. Sagði hann margt
Sigurði Pjeturssyni til sóma, þar
á meðal það, að ' ekkert sltip og
enginn skipstjóri, þeirra er við-
kornu hefðu í Leith, væri betur
sjeð lijá háum sem lágum en
„Gullfoss“ og Sig. Pjetursson.
Signrðnr þakkaði með nokkrum
orðum.
Af öðruin ræðumönnum má nefna
Mr. Gharles Mauritzen, sem marg-
ir íslendingar þekkja að góðu,
Mr. W. H. Ellingsen, Guðmund
Vilhjálmsson, Mr. Boström, Mr.
McArthur, Mr. Mauritzen yngri
og Ólaf Thors. — En af kvenna
hálfu töluðu frú Mauritzen og
tengdadóttir liennar, sem mælti
fyrir minni Haraldar Sigurðssonar
vjelstjóra, sem viðstaddur var í
samsætinu. Þakkaði Haraldur. —
Samsætið fór hið besta fram.
Skemtu menn sjer í ágætu yfir-
læti til miðnættis, að skyldan kall-
aði lieiðursgestinn til starfa. Fje'll
þá að sjálfsögðu allur gleðskapur
niður.
Það má vera oss íslendingum
gleðiefni, að menn eins og Sig-
u rður Pjeturss'oii eru boðberar
vorir erlendis. Sigurður er jafnt
til prýði, hvort heldur hann glímir
við íslenskan veðraham, vosklædd-
ur í lyftingu, eða hann,situr prúð-
biiinn í öndvegi meðal þeirra sem
frá blautu barnsbeini hafa öðlast
]iá nientun sem góður smekkur
og efnahagur foreldranna færir
börnunum.
Klofnlngnr
Alþýðuflokksins
í Vestmannaeyjum.
Nýlega var skýrt frá því lijer í
blaðinu, að sósíalistar og kommún-
istar í Vestmannaeyjum gengju
tvístraðir til kosninga til ,,bæjar-
stjómar í janúarinánuði næstkbm-
andi. Var jafnframt skýrt frá þeim
niiklu umbrotum og gauragangi,
er urðu í „Orústnhól“, en svo
ne'fna Eyjarskeggjar hið nýja „al-
þýðu“-hiiis, sem reist. hefir verið í
Evjum.
Síðari fregn frá Eyjum hermir,
að hið svokallaða „fulltrúaráð“
Alþýðuflokksmanua í Eyjum hafi
nú t.ekið rögg á sig og rékið
„flokkssvikaraná“ úr Alþýðu-
flokknum, en aðalráðamenii í ..fuil-
trúaráðinu“ ern nokkrir æétii
kommúnistar, ísleifur Högnason,
Andrjes Strámnland, Jón Rafnsson
og Haukur Björnsson. — Meðal
„flokkssvikaranna* ‘ voru 3 st jórn-
endur kaupfjelagsins „Drífandi*‘,
en þar er ísleifur Högnason fram-
kvæmdastjóri. Er þ#í einuig alt 3
uppnámi í . ,,Drífanda“ og er ó-
sjeð, hvernig endalokin vérða þar.
Þess var einnig getið hjer í blað-
inu á dögunum, að komiuúnistar i
Eyjum hefðu eft.ir klofninginn ve*r-
ið að hampa heillaóskaskéýtum frá
flokksbræðrunum á Akureyri og
ísafirði. Skeytin voru hofð til sýn-
is í verslunargluggum „Drífanda“
og hljóða þannig:
Frá Erlingi Friðjónssyni:
„Óskum fulltrúaráðinu og verka-
lýðnum allra heilla í baráttunni
gegn íhaldinu og verkalýðssvikur-
um.
; Fulltrúaráð verkalýðsf jelaga
Akureyrar.
Erlingur Friðjónsson.”
Frá Verkalýðssambandi
Vesturlamds.
„Heill fylgi starfsémi ykkar í
baráttnnni fyrir verkalýðnum. —
Flokkssvikarar skulu líðast“.
Skeyti þessi festi ísléifur Högna-
son út í vershmarglugga „Dríf-
anda“, en þrír af „flokkssvikurun
um“ eru í stjórn þessa kaupfje-
lags,
Fylgi kommúnista er talið lítið
í Eyjum, þótt hávaðasamir sjen.
Gætnir verkamenn vilja engin
niölc eiga við æsingameUnina. —
Andrjes Straumland hafði verið
sendur til Reykjavíkur með Gull-
fossi síðast. Segja Eyjarskeggjar,
að hann hafi átt. að skrifta hjá
Jónasi frá Hriflu um jólin.
Krítfk.
Það er undarlegt, að flestir list-
dómarar eru ákaflega skapillir.
Gætir þess einnig oft í skrifum
þeirra, og hefi jég ekki oft sjeð
öllu harðar til orða tekið en í
dómum um leikhús, sýningar o.
fl. Jeg var huinn að reka mig svo
oft á þetta, að jeg var steinhættur
að hugsa nokkurn skapaðan hlut
mn það,,þegar augu mín opnuðst
fyrir nokltru, og sjá! Jeg skildi
liin ömurlegu kjör þeirra aumingja
manna, sem eiga að skrifa dóma