Alþýðublaðið - 26.01.1929, Síða 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
AO E.E.FS^/aOFtUGtÓTU.
lití mesta menníugar- og
feeilbrigðis-mál Reykiavikar-
bæjar.
„Allir to!a u’m sundlaugarnar.
Bn í þcssari baðhöll eiga að vera
alls fconar böð fyrir ctlla bæjar-
búa, unga og gamla. Þar eiga
*ð vera kerböð, steypiböð og
btíðetofuböd (gufuböð). í baðh'öl!-
wm Svía og Norðmanna em bað-
istofuböðin langmest notuð (gufu-
bnð og kalt bað á eftir) — sams
toonar böð qg forfeður okkar
faöfbu á heimilum símum — enda
fylgir þeim böðum mteiri hressiing
,og Kollusta fyrir alia alþýðu
snauna, en nofckum grunar h'ér
á Iaadi.
Baðhöll fyrir aila, unga og
gamla — það er þörfin.'1
Gudmundur Bjömson
•IaJidlæknir.
„Það er samnfæring mín, að
ísundhöllin verði til ómetanlegs
gagms fyrir æskulýðinn í fram-
•íðinni, því auik sundkunnáttunln-
m mun hreinlæti og hreysti ausk-
ast, og þar með vellíðan laaids-
»to!njna.,‘
Ben, G. Wafige,
forseti í. S. í.

Án. efa er sundhallarmálið eitt
mesta menningar- og heilbrigðis-
mál Reykjavíkurb æjar. Hefir
Btaðið • nokkur styrr um málið á
undanfömum árum, ýxnsir litið
það hornauga og verið tregir til
að veita þvf fylgi sitt, en, aðrir
hafa skiliö nauðsyn þess og þá
þýðingu, er sundhöllin getur haft
fyrir andlegan og líkamlegan
þnoska æskulýðs þessa bæjar. —■
Ekt nú má segja, að miáLið sé að
mifclu leyti til lykta leitt. Bæjar-
stjóm hefir samþykt byggmgona
og alþingi hefir ákveðið áð veita
100 þúsund krönur til hallarinn-
ar.
Saga þessa mikla nauðsynja-
máls er jafnframt sagan um
auknar framfarakröfur okkar Is-
tendinga, sagan um tregðu kyr-
stöðumannanna gegn öllum fram-
faramálum og trú og hugdirfð
fiamfaTamannanna á breytingarn-
ar og framsóknarmöguleikana.
Fyxir 18 ámm skrifaði Ben. G.
Waage grein í dagblöðin um
nauðsýn á því að byggja sund-
hðll hér í bænum. Mun það hafa
verið í fyrsta skiftíi, sem skrilf-
að var um máíið opinberlega,
enda fanst surraum:, sem Benedikt
væri uppi í skýjunum og athug-
aði ekkd allar kringumstæður.
Komu þegar fram margar mót-
bámr, m. a. þær, að ekki væri
hægt að leiða Lauga-vatniÖ svo
.langa leið (en það var hugmynd
Ben.) án þess, að það tapaði
máklu hútamagni, að engir væm
kennaxar til, sem gætu tekið að
sér sundkenslu og haldið uppi
reglu, og að miklar sjúkdóms-
plágur myndu leggja Reykjavík-
urbæ í eyði, ef öllutn væri leyft
að lauga sig í sama vatrainu(!).
Ben G. Wíaage sýndi fram á
það í gredn sinni, hvílík nauðsyn
bæri til þess, að allir lærðu aðj
synda, og sérstaka áherzlu lagði
hann á það atrjði, að börnum
væri þegar í æsku kend sú í-
þrótt. Hann hélt því fram, að ó-
gemingur myndi reymast að gera
sundíþróttina að íþrótt almenn-
ings, meðan ekki væri hægt að
læra sund inni í bænum sjélfum.
og í flestum tilfellum væri ekki
hægt að nota sundlaugarnax um
vetur fyrir unglinga.
Mótbárur andstæðinga málsins
féliu bráðlega um sjálfar sig. Sig-
urjón Pétursson sannaði nokkra
seinna að hægt væri að leiða
Lauga-vatnið langa leið, án þess
að það það tapaði nokkm vem-
legu af hitamagni sinu. Um
kennaravöntunima og sjúkdóms-
hættuina var lengi þvælt, en án
þess að þær ,/röksemdir“ gætu
kæft málið.
Iþróttasamband islands hefir
frá upphafi barist fyrir mláilsirau.
Hefir það ait af haldið því vak-
aindi, og vissi það þö, að suradr
höllin var e. t. v. mirast fyrir
það sem samtök íþróttarnanna.
heidur að langmestu leyti eign
alls almennings. Sýnir það og
einmitt hei'liitndi og áhuga S. S. S„
að það hefir hækkað kröfur sínar
um fyrirkomulag sundhallarinnar
ár frá ári. -
Sivnd hal Larmálið komst. fyrst
inn í bæjarstjómina að tilhhitun
I. S. I. Skrifaði sambandið bréf
tfl bæjarstjörraariimiar um málið,
en jafnaðarmenn tóku það upp
upp og fiuttu tillögur um þaö.
Mætti máLið þegar í upphafi and-
spyrnu af hálfu íhaldsins, en svo
fóm þó leikar, að fyrir sámeijg-
iniliegan róður sundhallai'-vina ut-
ara bæjarstjömarinnar og jafnað-
armanna o. fl. í bæjarstjórninnt,
þá fékst það að síðustu samþykt,
Var þó borgarstjóri síztur ailra
í því að Jjá málinu lið, tafói
meira að segja fyrir því það,
sem hann gat.
Árið 1923 flutti Jóraas Jónsson,
jraú vlenandi: diómsmáUairéðherra,
frumvarp í efri deild uim bygg-
jngu hallarinnar. Kom þá þegar
tupp ósamkomulag út af þvi,
hyaða hlutdeild ríkið ætti að eiiga
í þessu! fyrirtæki Reykjavikur-
bæjar, og var málið þá svæft í
nefnd að tilhlutun íhaldsins. — I.
S. I. og aðrir vinir málsins töldu
nauðsynlegt fyrir framgang þess,
að bæði ríkið og bæialrféIagiið,
tegðu fé i bygginguna. Töldu
foTsvarsmenn málsins það auðvit-
áð vera fyrst og frernst skyldu
hæjarfélagsins að hrinda málinu
í framkvæmd, en "ríkinu bæri
eigi að siður skylda ,til að styðja
málið af atefli, þar sem sund-
höllimi myndi mjög verða notuð af
raemendum i rikisskólunum, —
Var svo samþykt íjrumvarp á síð-
asta þingi, þegar íhaldið vaT
komið í mirani hluta. Þar vat
stjórninrai heimilað að leggja 100
þúsund krónu'r í suradhöllina, en,
þó muin eiga að skilja heimildina
svo, að bún falli úr gildi, ef
höllin er ekki komin upp árið
1930.
Þaranig stendur málið nú. Bæj-
arstjórn hefir fyrir sitt leyti sam-
Þykt að byggja suradhöllina og
rikisstjó'rrain hefir beimild til að
leggja 100 þúsurad krónuV í fyr-
irtækið. Auðvitað á. bærinn að
hafa allar framkvæmdir á hemdi.
En stjórn bæjarins bíður. Ekkí
er byrjað á framkvæmdum enn.
Þetta ' mál þolir enga bið.
Hér að ofain sjást teikninga'r af
snradhöllinni. Hefir húsameistaVi
ríkisins geVt þær. Sundhöllin
verðuV með stæanstu húsuim bæj-
arins, um 50 metitar á lengd;
breiddin á öllu húsiniu og álm-
unni, sem sjólaugin er í, er uim
30 metrar. Aðailaugin. verðuir
tvískift. Verður henná skift með
,,gummife]Iitjaldi“, sem hægt er
að taka í burtu, þegaV kappsund
og sundsýningar eiga að fara
fram. EV tengd laugarinnar allr-
ar 33 1 /3 meter. Dýpt lauganna er
frá 1—-3V2 metrar. Sjólaúgin er
misdjúp, frá 1,30 xn. til 3,10 m.
14 klefar eru í hölliimi handa
börhum, auk stórs sameiginlegs
ktefa. 34 ktefar em handa full-
orðnum í sambandi við aðallaug-