Morgunblaðið - 20.09.1930, Page 3

MOKGUNBLAÐIÐ
1
■uuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiui.

Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk
Rltstjörar: Jón Kjartanssqn.
Valtýr Stef&nsaon.
Ritstjórn og afgreiósla:
Austurstrœti 8. — Slmi 600. 5
AuglÝsingastjóri: E. Hafberg. —
Augtýsingaskrifstofn: =
i Austurstrœti 17. — Slmi 700. =
Heimaslmar: |
Jón Kjartansson nr. 742. =
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Hafberg nr. 770. E
Áskrittagjald: =
i. Innanlands kr. 2.00 á mánuSi. —
Utanlands kr. 2.60 á mánuSi. =
1 lausasölu 10 aura eintakiö, =
20 aura meB Lesbók. |
■mniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiijTfi
Tvennar öfgar.
Andstæðingar Sjálístæðisflokks-
ins þora aldrei að nefna liið rjetta
nafn lians og við og við taka þeir
íögg á sig og ' eyna að sýna fram
;á, að flokkurinn eigi ekki þetta
^nafn skilið, því að alt, sem danskt
■sje, þ. e. allir Danir, sem eru lijer
á landi, fylgi Sjálfstæðisflokknum
•og forvígismenn lians sjeu sumir'
linar mestu Danasleikjur.
Þessi skrif eiga að sannfæra ís-
lendinga um, að það megi ekki
treysta Sjálfstæðisfiokknum í
sjálfstæðismálunum. Þar sje Fram-
sóknarmönnum og_sósíalistum ein-
Um treystandi.
En svo þegar forvígismenn
stjórnarflokkanna koma til Dan-
naerkur, þá kveður við annan tón.
Þá segja þeir, að sjálfstæðismálin
s.jeu ekki ofarlega á dagskrá kjá
oss. Og þegar Stauning kom hjeð-
an í sumar sagði hann, að æsingar
Sjálfstæðishlaðanna iiefðu áunnið
lítið lijer. Enginn getur efast um
frá hverjum þessar upplýsingar
eru komnar. Þær eru ekki frá
Sjálfstæðismönnum.
Þetta sýnir, að andstæðingar
Sjálfstæðisflokksins leika tveim
skjöldum. Þegar þeir eru að tala
við íslendinga, þá halda þeir því
fram, að Sjálfstæðismenn sjeti mátt
arstoðir Dana lijer á landi, en
þegar þeir tala við Dani, þá halda
þeir því fram, að Sjálfstæðismenn
®si fslendinga gegn Dönum, en
með litlum árangri.
Ætla mætti, að þessi bardagaað-
ferð væri ekki sigurvænleg, en þó
sýnist Stauning hafa gleypt flug-
?ma. Svo er ef til vill einnig um
einhverja íslendinga,
Það leiðir af hlutarins eðli, að
Sjálfstæðismenn geta ekki í eimt
verið bæði Danafjendur og Dana-
sleikjur. Hvorttveggja eru tilbúnar
®%ar, sem þykja liandhægar í bar-
nttunni.
Hið sanna er það, að Sjálfstæois-
Hokkurinn mun halda fast við á-
kvarSnnir sínar í sjálfstæðismál-
inu, en hann er samt ekki óvin-
veittur Dönum. Þvert á móti met-
nr flokkurinn þá mikils og óskar
eindregið eftir góðri samvinnu við
>á.
Það er auðsætt mál, að ástæðu-
íausar títuprjónastungur meðal
sambandsþjóða eru fjarri lagi. ís-
lendingar eiga að koma sjer vel við
aliar þjóðir og sýna sanngirni, en
kalda þó rjetti á sjónum. Þessi boð-
orð eiga að gilda milli allra menn-
ingarþjóða og ekki síst milli sam-
kandsþjóða.
Eftir þessum boðorðum vill Sjálf
stæðisflokkurinn lifa og hann mun
gera það þótt hann sje rægður
iöæði innanlands og utan.
Bensmið á Hlöpp.
Frá umræðum á bæjarstjórnar-
fundi.
Hefir British Petroleum leyfi til
þess að geyma bensín á olíustöð-
inni við Skúlagötu.
Á fundi hafnarnefndar þ. 9.
sept. var lagt fram brjef frá Brit-
ish Petroleum Co., þar sem sagt
er frá því, að fjelagið muni ganga
að þeim leiguskilmálum sem hafn-
arnefnd og bæjarstjórn liafi sett
viðvíkjandi leigu á viðbótarlóð við
olíustöðina við Skúlagötu — á
Klöpp.
Eftir er að ganga frá samningn-
um. Og hafnarnefnd á eftir að
setja þau skilyrði sem hún telur
tryggileg gegn eldsvoðahættu
vegna stækkunar á olíustöðinni.
Á síðasta bæjarstjórnarfundi var
talsvert rætt um bensíngeymsluna
á olíustöð B. P. við Skúlagötu.
Guðmundur Jóhannsson vakti
máls á því, að talsverður uggur
væri í mönnum vegna bensín-
geymslunnar á olíustöð þessari,
sem væri allnálægt stóru timbur-
húsahverfi bæjarins. Menn sæju
eltki vel hve tryggt það væri, að
eldur gæti ekki borist frá húsun-
um við Skúlagötu í olíustöðina. Þó
sett væri iy2 þuml. vatnsleiðslu-
pípa upp í geymana, og úr henni
ætti vatn að dreifast um þá til
að verja þá liita, þá væri það talin
haldlítil vörn.
Hugsanlegt væri ennfremur, að
bensínleiðslan frá Höfninni í geym
pna gæti bilað, án þess að á því
bæri. Leiðslan er neðanjarðar. Þeg
ar farið væri að dæla bensíni eftir
iiinni biluðu leiðslu, gæti bensínið
komist xit í höfnina, án þess á þvi
bæri, og síðan kviknað í því og
eldurinn breiðst út.
Mintist hann á, að undarleg væri
sú samþykt bæjarstjórnar, er felt
var að láta brunamálanefnd skera
úr því, hvort tryggingaráðstafan-
irnar væru nægilegar.
G. Jóh. gat þess ennfremur, að
óvíst yrði að telja það, hvort B.
P. liefði nokkurt leyfi tii þess að
gevma bensín á stöðinni.
í samningnum sem gerður Var
yjð B. P. 1927 er komist þannig að
orði:
„Lóðin er leigð eingöngu til að
gera á henni olíugeyma; byggingar
pípuleiðslur og annað tilheyrandi,
sem notað er við móttöku geymslu
og afhendingar á steinolíu og“ stein-
olíuafurðum‘ ‘.
Beinast lægi við að líta svo á að
hjer sje aðeins átt við olíugeyma,
þó talað sje í síðari setningunni um
byggingar, leiðslur o. s. frv. til af-
hendingar á „steinolíuafurðum“.
G. Jóh. bar fram tvær tillögur,
aðra þess efnis, að hafnarn. ljeti
sjer ekki nægja aðrar ráðstafanir
til eldsvoðatryggingar víð olíustöð
ina en þær er brunamálanefnd og
bæjarstjórn teldu fullgildar.
Hin tillagan var þess efnis, að
fasteignanefnd yrði falið að at-
huga hvort bensíngeymsla á olíu-
stöð B. P. væri í raun og veru
leyfileg og samkv. samningi þeim
,sem gerður var 1927 milli bæjar-
Rtjórnar og B. P.
i' aklimarsson var á fundi bæjar-
J.jórnar sem varamaður Sig. Jón-
assonar.
Tók hann til máls á eftir G. Jóh.
Hann var ekki upplitsdjarfur. —
Hann tók það margsinnis fram, að
málið væri sjer nokkuð skylt. En
þó áræddi hann að ráðast á G.
i ióh. með alskonar persónulegum
víviröingum.
Sem „sjerfræðingur" í þessum
málum upplýsti liann, að í Eng-
landi væri bygt alt í kringum olíu-
stöðvar. Ekki gat hann neitt um
það úr hvaða byggingarefni húsin
væru í nágrenni stöðvanna, nje
hvort þar væri timburverslanir og
timburverksmiðjur.
Hjeðinn fjölyrti um hagræði það
liagnað sem Reykvíkingar hefðu
af því að hafa stöðina hjer við
höfnina, bærinn eignaðist uppfyll-
inguna, hægt væri að afgreiða skip
I höfninni, sem kæmu með olíu og
tækju olíu, á stöðinni fengju menn
vinnu o. s. frv.
Pjetur Halidórsson skýrði frá
TJnna Tía giffisf
Yndislega falleg og skemtileg saga um ást og tilhuga-
líf Önnu Fíu og Viktors og hveitibrauðsdaga þeirra.
FREYSTEINN GUNNARSSON skólastjóri þýddi.
Dvergurinn Rauðgrani og brögð hans.
Æfintýri með 100 litmyndum. — Vandaðasta og skemti-
legasta barnabók ársins. Freysteinn Gunnarsson þýddi.
inni, að svo miklu leyti sem heitt
jarðvatn næst ekki til þess.
HJP.
EIMSKIPAFJELAG
ÍSLANDS
Um eldhættuna
sagði borgarstjóri m. a. þetta:
Leitað liefir verið í reglum bruna-
bótafjelaga er vátryggja eignir
manna hjer í bænum. Bygging
stöðvarinar brýtur ekki í bág við !
þær. Og þegar fjelagið Albingia j
tók að sjer vátryggingu á lnisum ,
bæjarins, hafði það ekkert við Husavíkui, Siglufjaiðai, Isa-
stöðina að athuga. iðgjöidin eru fjarðar, Önundarfjarðar og
ekki hærri í nánd við stöðina en
„E.s. Sis!o“
kvöld til Akureyrar,
því, að samþykt, hefði verið hjer í \annarsstaðar í bænum.
aftur hingað.
Hjeðinn á fundi.
Það vildi svo vel til að Hjeðinn
bæjarstjórninni einum rómi, að
ieyfa að byggja stöðina. En það
hefði verið álit bæjarfulltrúanna
þá, að bensín ætti ekki að geyma
þarna .Nú hefði það svo farið, að
önnur hefði orðið framkvæmdin en
ætlast hefði verið til, þarna væri
bensín geymt í stórum stíl. Bæjar-
búum væri illa við þetta. Það væri
uggur í mönnum. Því væri eðlilegt
og sjálfsagt að athuga, lxvort ekki
væri iiægt að losna við bensínið.
Ef hafnarnefnd kæmist að þeirri
niðurstöðu, að það væri ekki hægt,
þá þýddi ekki orðum að því að
eyða.
Hjeðinn sagði að B. P. myndi
aldrei ganga inn á það að hætta
við bensíngeymslu á stöðinni; því
það vill ekki liafa tvær stöðvar,
aðra fyrir olíu, hina fyrir bensín.
Borgarstjóri segir sögu málsins.
Þegar hjer var komið umræðum
tók borgarstjóri til máls.
Úr því umræður hefðu farið af
stað á þessi stigi málsins vildi hann
skýra frá því hvernig það kom til,
að olíustöð B. P. var reist þarna.
Fyrst hefði það verið tilætlunin
að olíugeymsla hjer við höfnina
yrði í Örfirisey. Hefði B. P. sótt
þar um lóð til leigu í 80 ár.
Þá kom Shell til sögnnnar. Átti
að leigja báðum fjeiögunum >ar í
eynni. En Shell vildi ekki hafa
stöð sína þíi r vegna þess að ekki
var liægt að aka út í eyna. Þá
kom til mála að Shell fengi lóð
annað livort á Klöpp þar sem B. P.
stöðin er, ellegar inn við Sjávar-
bOrg. En Shell vildi ekki láta sjer
nægja að leigja lóð, heldur fá hana
keypta. Er það ekki fjekkst fór
Shell með sína stöð suður að
Skerjafirði.
Er hjer var komið málinu vill B.
P. ekki hafa stöð sína í Örfirisey,
því samgönguskilyrðin þangað
hefðu orðið iakari en að stöð Shell
í Skildinganesi. Þá fjekk B. P.
Klapparlóðina við Skúlagötu. Ef
fjelagið liefði ekki fengið þá lóð,
þá hefði ekkert fjélag fengist til
þess að hafa olíustöð hjer við höfn-
ina* En hefði svo farið, þá hefði
;hsnn talið það ófyrirgefanlegt ráð-
lag af bæjarstjórn að koma þeim
málum þannig fyrir. Þörfin fyrir
olíu fer altaf vaxandi til skipa
og búast má við að kynding húsa
fari og fram með olíu í framtíð-
Guðm. Jóhannsson gat þess, að
borgarstj. hafði í ræðu sinni geng-
ið út frá því, að verið væri að am-
ast við olíustöðinni. En hjer hefði
aðeins verið um að ræða bensín-
geymsluna.
Pjetur Halldórsson spurði borg-
arstjóra hvort hafnarnefnd myndi
geta komið því til leiðar, að bensín
geymslu í stórum stíl yrði hætt í
B. P. stöðinni, og svaraði borgar-
stjóri því neitandi.
Þá var gengið til atkvæða. Yar
tillagan um að hafnarnefnd mið-
aði kröfur sínar við álit bruna-
málanefndar og bæjarstjórnar sam-
þykt með 7 atkv. gegn 1; en tillag-
an um að fasteignanefnd athugaði
rjett B. P. til bensíngeymslu var
samþ. með 6 atkv. gegn 4. Þrír
greiddu ekki atkv. Har. Guðm.,
Hjaiti Jónsson og Hjeðinn. Fram-
sóknarmennirnir voru fjarverandi.
Islenskt
Blomkál.
Stðrir hansar.
Mverpooí,
Smyglun_ í Englandi.
London (UP) 19. sept. FB.
London: Menn ætla, að eitur-
lyfja og gimsteinasmyglun inn í
England sje framkvæmd í stórum
stíl og mun ýmislegt hafa verið
gert, til þess að grafa fyrir rætur
málsins. Talið er að öflugt fjelag
lneginiandi álfunnar standi á
bak við smyglunina og sje for-
stöðumaður þess kona. Við smygl-
unina hafa verið notaðar flugvjel-
ar, hraðskreiðir vjelbátar og lysti-
snekkjur. ,
„Enterprise“ vann.
London (UP) 19. sept. FB.
Newport: Enterprise vann f jórðu
kappsiglinguna og heldur þannig
„Ameríkubikarnum“, sem um var
kept.
um Bretlandseyjar og Norðursjó-
inn. Hún færist hægt NA-eftir og
mun að líkindum staðnæmast yfir
Bretlandseyjum.
Á morgun lítur út fyrir A og
NA-átt um alt land, víða all-
hvast og rigningarveður á N- og
A-landi, en sennilega þurt sunnan
tii á V-landi.
Veðurútlit í Rvík í dag. N-kaldi.
Úrkomulaust.
Haustfermingárbörn komi í dóm-
kirkjuna til síra Friðriks Hall-
grímssonar mánudag kl. 5 og til
síra, Bjarna Jónssonar þriðjudag
kl. 5. Fermingarbörn síra Árna
Sigurðssonar komi í K. F. U. M.
(stóra salinn) á mánudag kl. 5.
Messur í dómkirkjunni á morg-
un kl. 11, síra Bjarni Jónssón;
kl. 5 síra Arni Sigurðsson. 1
Hin árlega haustvígsla Laugar-
vatnsskólans fer fram á morgun.
Súlan hjelt kyrru fyrir á Akur-
eyri í gær, vegna veðurs, kemur
hingað væntanlega í dag.
Veiðibjallan flýgur til ísafjarð-
ar í dag. — í gær var verið að
hreinsa vjel hennar hjer í Rvík.
Togararnir. Barðinn kom af
veiðum í gærmorgun, með 1700
körfur ísfiskjar og Karlsefni með
1200 körfur. Geir kom af veiðum
í gær og Apríl frá Englandi. '
Enska lystiskipið „Arpha“ hef-
ir að undanförnu verið fyrir vest-
an, en kom hingað í fyrrinótt til
þess að láta hjer af sjer hafn-
sögumann. Ljet það síðan í haf.
„Hið aldraða skip, Súðin“, fór í
liringferð í fyrrakvöld.
Dettifoss, liið nýja skip Eim-
skipafjelagsins fór reynsluför
fyrir nokkrum dögum og
tókst liún vel. — Skipið hefir nú
verið afhent fjelaginu og fer frá
Kaupmannahöfn 27. þ. m. til Ham-
borgar, þaðan 30. til Hull og Leith
Veðrið (í gær kl. 5): Á N- og
Á-landi, en sennilega þurt sunnan
rigning, og allhvast á NA og
rigning á Vestfjörðum. Úti fyrir
V-strönd íslands er N-kaldi, en
hægviðri um SV-hluta landsins og
úrkomulaust, en dálitlar skúrir á
SA-iandi.
Yfir S-írlandi er djúp lægð
(725 mm.) sem veldur hvassri S
og SA-átt og talsverðri rigningu I og er væntanlegt hingað 11. okt,