Morgunblaðið - 16.12.1931, Qupperneq 2

Morgunblaðið - 16.12.1931, Qupperneq 2
MORGUNBLAÐIÐ í jólabaksturinn er ómissandi: GILT EDGE hveitið góðkunna. Dr. Oetkers heimsfræga gerduft MÖNDLUDROPAR SíTRÓNDROPAR KÚRENNUR V ANILLÍU S YKUR MATARLfM ENGIFER KANELL steyttur. ,,Góða frá SigríSur, hvernig fer þú að búa til svona g'óðar kökur?“ „Jeg skal kenna þjer galdurinn, Ólöf mín. Not- aðu aðeins Lillu-gerið og Lillu-eggjaduftið og liina makalaust góðu bökunardropa, alt frá Efnagerð Reykjavíkur. En gæta verður þú þess, að telpan Lilla sje á öllum umbúðum. Þes.sar ágætu vörur fást hjá öllum helstu kaupmönnum og kaupfjelögum á landinn, en taktu það ákveðið fram, Ólöf mín, að þetta. sje frá Efnagerð Reykjavíkur“. „Þakka, góða fríi Sigríður greiðann, þó galdur sje ei, því gott er að muna liana Lillu mey“. Oft er bfirf en nd er nauðsyn að nota það sem innlent er. FRAHLEIBIB: KRISTALSÁPU, KERTI, FÆGILÖ6, STANGASÁPU, SKÓÁBURÐ, BAÐLYF, HANDSÁPUR, GÓLFÁBURÐ, VAGNÁBURÐ. HREINS vöi’ur eru jafngóðar erlendum og ekki dýr- ari og er því sjálfsögð skylda landsmanna að nota þœr. Munið að taka það fram þegar þið kaupið ofangreind ar vörutegundir, að það eigi að vera HREINS vörur. Islendingar! Hafið þér athugað með sjálfum yður, hvað það er, að vera sannur Is- lendingur, og hvað er að vera það ekki? Hafið þér veitt því eftirtekt, að t. d. Norðmenn hér á landi kaupa eingöngu norskar, Danir einungis danskar, Englendingar einvörð- ungu enskar tóbaksvör- ur? — Pví ættuð þér þá að kaupa annað en íslenzkan kaffibæti, sem er fyllilega jafn-góður erlendum tegund- um. — Fálkakaffibætirinn (í bláu umbúðunum) kostar að eins 55 aura stöngin. Heildsölubirgðir hjá HJALTA BJÖRNSSYNI & CO. Símar 720—295. Björn Línöal fiá Svalbarði. Hann andaðist í Landakotssjúkra húsi í fyrrad., og kom sú frjett fiest mn mönnum mjög á óvart. Reynd- ar var i fyrra á honum gerður lífsháskaskurður við krabbameini í maga. En sú viðgerð hepnaðist vel og ætluðu vinir hans, alt að þessu augnabliki, að hans mundi enn við njóta lengi. Hann sigldi til útlanda á s.l. hausti í þeim vændum að liðka til sWdarmark- aðinn, svo hraustur var hann og ódeigur. Þegar Björn kom hjer til landsins fyrir þrem , vikum, kendi hann krankleika og hefir legið hjer rúmfastur, þar til í fyrra dag að umskifti urðu. Björn Líndal Jóhannesson var fæddúr 5. júní 1876 á Sporði í Húnavatnssýslu. Hann varð stú- dent 1901, lauk laganámi við Hafnarháskóla 1907 og fluttist þá að Akureyri. Þar tókst liann á hendur ritstjórn ,,Norðra“ 1909. í blaðamensku var liann geðríkur og úrskurðar-maður um mál, svo sem, títt er um unga menn og óbljúga. Björn var að langfeðga tali kominn af stórmenni, þó að sú ætt sje hjer ekki rakin. Og í uppeldi fekk hann þá brýningu í sambýli við norðlenska náttúru, sem hann bjó að, þannig, að hann var karlmenni að burðum, og gild- ur fyrir sjer í skapi og æðnilaus, úrræðamaður mikill og ættjarð- arvinur í verki, stórhuga jafnan og gleðimaður mikiill. Björn Líndal settist að á Akur- eyri að afloknu laganámi og tókst á hendur innheimtu skulda og málaflutningsstörf. Sá kapítuli í lífi litms ,eða rjettara sagt: æfi- sögu, mun vera Htið í frásögur færandi. Jeg spurði hann eitt sinn að, hvort honum fjelli vel að fást við innheimtu slíka. Hann svaraði tví- ræðum orðum og virtist mjer sem hann yndi þeim athöfnum miðl- ungi vel. En málafylgjumaður var hann að eðlisfari. Þeir sem þreyta lög, eiga í nokkurs konar glímu eða bardaga. Og Björn var bar- dagamaður, í orðsins fornu merk- ingu, gunnreifur, þ. e. s. s. orrustu- glaður og fús td að viðra sig. Sú gleði var víðtæk. Það er ein tegund orrustu að berjast við íslenska náttúru, svo harðdræg sem hún er og dutlungarík í breytni sinni. Björn haslaði henni völl úti í Þorgeirsfirði, þar sem norðanátt og snjókvngi ráða ríkj- nm. Þar hafði liann bú meðan hann sat á Akureyri — útibú sannkallað. Sú jörð er hann hafði ]>ar undir, heitir Kaðalsstaðir. — Hana bætti Björn að engjum og húsum og lagði í þær umbætur elju og stórfje. Sá búsltapur fór svo, að snjóflóð fjell á fjárhúsin og eyddi öl'lu saman, svo að segja. Bjorn tók skaða sínum þannig, að bann varð vel við. Hann mælti og brosti við: „Þeir verða að missa, sem eiga“. Þó að þessi búskapur yrði í svona iöguðum fjörbrotum, var það fjarr; Birni að leggja árar í bát. Honum óx ásmegin, eins og Þór forðum daga, þegar hann komst í kast við hrímþursana eða tröll- skessur. Nú fekk Björn eignarliald á Svalbarði á Svalbarðsströnd — gömln höfðingjasetri, er nú — þ.e.a.s. þá — var niðurnítt í all- an Iiátt. Þar á Svalbarði hefir Björn gert þær umbætur, á túni og liúsum, sem lengi mumi iofa manninn, og lialda nafni hans á lofti. Jafnframt því, sem Björn bjó á jörðinni, fekst hann við síldar- umsýslu, og muu af henn'i hafa blotið meir; ógleði en ánægju. — Ilann talaði ]>ó í'átt um það. En hann sagði mjer að þá umsýslu xæki iliann til þess að afla sjer fjár, sem nota mætti til að baeta híbýli og rækta landið. Hann mat miki's grasrót, sem gefur ilmandi, gullgrænt hey, og liann elskaði fjenaðimi, lífið. sem lifði á beyinu. Hann átti 200 ær á Svalbarði, og þekti ]>ær allar. með niifnum; og að aldri. Svo fjárglöggur var bann sem svo er kallað í sveit. Nær- Björn LíndaJ. færni hans við lambærnar má marka á ]>ví, að liann fór út > fjái'húsin um miðjar nætur, á vorin, meðan á sauðburði stóð, til að sjá um að ærnar fengju hjálp, ef lit af bæri við fæðingu. . F.r komast liart niður við burðinn, ef þær eru feitar og einlembdar. Og Björn liafði þá linkind eða valmensku til að bera, að hann gat ekki bvigsað til þess, að ærn- ar kæmust hart niður. Jeg gat þess, að Björn Líndal hefði verið bardagamaður að eðlis- fari. Hann var það af því, að 'hann var áhugamaður um öll þjóðþrifamál. Jeg spurði bann eitt sinn um það, hvernig hann hjeldi að fara mynd; um Svalbarð, þeg- ar lians mi.sti við. Hann brosti og bljes löngum reyk út í stofuna, svaraði síðan á þessa leið, með ánægju-yfirbragði: Einhver nýtur þess. Þess verður þó getið. sem gert er. Þau orð eru áður liöfð eftir Gretti Asmundarsyni. Ekki má gleyma því, að Björn vai' góður húsbóndi fólki sínu og alla vega greiðvikinn ferðamönn- um, sem komu úr sveitum á Sval- barðseyri í verslunarerindum, mót- stöðumönnum í landsmálum jafnt sem hinurn. Björn var höfðingi heim að sækja og gestrisinn við alþýðu í besta lagi. Kona hans var hægri hönd bóndans í því sem öðru. Þó að hún værj dönsk að ætterni varð hún samgróin íslenskum sveitavenjum, þeim bestu, lærði tungu vora vel. Hún er ágæt kona og var manni sínum samhent og unnandi. Björn sat á Alþingi nokkurt tímabil, en mun hafa notið sín þar eltki eins vel sem hann hafði andlega burði til. Hngur hans var heima á Svalbarði, meira en hálfur. Jeg mætti honum eitt sinn í Austurstræti í vorveðri, þó á einmánuði væri, sólin skein og JóIavSrur. 1 :.TiossR?aasCTEœs mmmammm ■ ■ Jólaverð. Silki í kjóla í mörgum fal- leg-um litum. Telpukjólaefni, frá 1.75 pr. mtr. Silkiimdirföt, margar teg. Silkináttkjólar. Skyrtubolir- Corselette. Sokkar. Vasa- klútakassar. Skinnhanskar, fóðraðir. 10/i afsláttur af öllum vör- um til jóla. Versl. K. Beniðikts. Njálsgötu 1. Sími 408- jörðin var að grænka, þá var þing- ifi orðið nálega 99 sólarhringa langt. Björn var í öngum sínum, mælti á þá Jeið, að betra væri að vera heima og' anda að sjer ilmi úr grasi, en sitja hjer yfir enda- lausn þi.ngstagli, sem gengi hvorki nje ræki. Manndómsmaðurinn í honum ]>ráði raunverulegt starf. Björn Líndal ólst upp á Úti- blígsstöðum á Vatnsnesi og bjó á Svalbarði við Eyjafjörð. Bæði bæjarnöfnin hafa í sjer tákn eða líkingu. Þau gefa til lcynna, að hann lifði áveðra, þ. e. a. s. á stöðum, þar sem hvassviðra er von. Oft var Iir'asst um Björn á málefnasviðinu. Hann var ósjer- hlífinn í æsku, stóð yfir fje á vetrum, og reri á sjó, vann að beyskap, mikill áihugamaður um þjóðmál. Jafnan þegar hann kom á mannfundi hvessti úr ýmsum áttum. Björn var málanjall og þó einkanlega orðfær og orðfimur, í- þróttamaður á þeim hólmi. Hann gat tekið á lofti örvar sem að lionum var skotið og gert úr þeini spjót í hendingskasti og sent það á snöggan blett mótstöðnmanns; gat þannig kosið sjer höggstað. Hann var maður vænn á velli og vel á sig ltominn í andliti. Þess má enn fremur geta, að Björn Líndal var bókmentahneigður mað ur. Hann var ágætlega lesinn í ís- lenskum fræðum, stálsleginn í fora sögum vorum og skáld gott undir niðri. í erfiljóðabók þeirri, sem geymir lofkvæði um Matthías skákl, á Björn Líndál eitt kvæði, nafnlaust, stjörnumerkt, ágæta gott kvæði. Þar stendur að balri visnanna spurull tráhneigðarmað- ur, sein velkir fyrir sjer ráðgátum lífs og dauða. Jeg komst að því ■eftir krókaleiðum, að Svalbarðs- bóndinn var höfundur kvæðisins. En lítið vildí hanu xir því gera, er við ræddum um það. En gott þótti Birni að tala um líkurnar fyrir öðru lífi. En að vísu var hann fyrst og fremst þessa heims maður, svo sem nærri má geta um athafna- mann. Björn Líndal átti harðsnúna mót stöðumenn og liann var bilbugs- laus, þegar liann átti í höggi við þá. En það ætla jeg, að anclstæðing- ai- bans taki nú undir það í ein- rúmi, ef ekki upphátt, að við frá- fall lians sje orðinn mikill mann- skaði og í sveit lians hjeraðsbrest- ur — en í heimiiinu autt rúm, sem aidrei verður fylt,. Guðmundur Friðjónsson.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.