Morgunblaðið - 16.12.1931, Qupperneq 2
MORGUNBLAÐIÐ
í jólabaksturinn er ómissandi:
GILT EDGE hveitið góðkunna.
Dr. Oetkers heimsfræga gerduft
MÖNDLUDROPAR
SíTRÓNDROPAR
KÚRENNUR
V ANILLÍU S YKUR
MATARLfM
ENGIFER
KANELL steyttur.
,,Góða frá SigríSur, hvernig fer þú að búa til
svona g'óðar kökur?“
„Jeg skal kenna þjer galdurinn, Ólöf mín. Not-
aðu aðeins Lillu-gerið og Lillu-eggjaduftið og liina
makalaust góðu bökunardropa, alt frá Efnagerð
Reykjavíkur. En gæta verður þú þess, að telpan Lilla sje á öllum
umbúðum. Þes.sar ágætu vörur fást hjá öllum helstu kaupmönnum og
kaupfjelögum á landinn, en taktu það ákveðið fram, Ólöf mín, að
þetta. sje frá Efnagerð Reykjavíkur“.
„Þakka, góða fríi Sigríður greiðann, þó galdur sje ei, því gott er
að muna liana Lillu mey“.
Oft er bfirf en nd er nauðsyn
að nota það sem innlent er.
FRAHLEIBIB:
KRISTALSÁPU,
KERTI,
FÆGILÖ6,
STANGASÁPU,
SKÓÁBURÐ,
BAÐLYF,
HANDSÁPUR,
GÓLFÁBURÐ,
VAGNÁBURÐ.
HREINS vöi’ur eru jafngóðar erlendum og ekki dýr-
ari og er því sjálfsögð skylda landsmanna
að nota þœr.
Munið að taka það fram þegar þið kaupið ofangreind
ar vörutegundir, að það eigi að vera HREINS vörur.
Islendingar!
Hafið þér athugað með
sjálfum yður, hvað það
er, að vera sannur Is-
lendingur, og hvað er að
vera það ekki? Hafið þér
veitt því eftirtekt, að t. d.
Norðmenn hér á landi
kaupa eingöngu norskar,
Danir einungis danskar,
Englendingar einvörð-
ungu enskar tóbaksvör-
ur? —
Pví ættuð þér þá að kaupa annað en íslenzkan
kaffibæti, sem er fyllilega jafn-góður erlendum tegund-
um. — Fálkakaffibætirinn (í bláu umbúðunum) kostar
að eins 55 aura stöngin.
Heildsölubirgðir hjá HJALTA BJÖRNSSYNI & CO.
Símar 720—295.
Björn Línöal
fiá Svalbarði.
Hann andaðist í Landakotssjúkra
húsi í fyrrad., og kom sú frjett fiest
mn mönnum mjög á óvart. Reynd-
ar var i fyrra á honum gerður
lífsháskaskurður við krabbameini
í maga. En sú viðgerð hepnaðist
vel og ætluðu vinir hans, alt að
þessu augnabliki, að hans mundi
enn við njóta lengi. Hann sigldi
til útlanda á s.l. hausti í þeim
vændum að liðka til sWdarmark-
aðinn, svo hraustur var hann og
ódeigur. Þegar Björn kom hjer
til landsins fyrir þrem , vikum,
kendi hann krankleika og hefir
legið hjer rúmfastur, þar til í fyrra
dag að umskifti urðu.
Björn Líndal Jóhannesson var
fæddúr 5. júní 1876 á Sporði í
Húnavatnssýslu. Hann varð stú-
dent 1901, lauk laganámi við
Hafnarháskóla 1907 og fluttist
þá að Akureyri. Þar tókst liann
á hendur ritstjórn ,,Norðra“ 1909.
í blaðamensku var liann geðríkur
og úrskurðar-maður um mál, svo
sem, títt er um unga menn og
óbljúga. Björn var að langfeðga
tali kominn af stórmenni, þó að
sú ætt sje hjer ekki rakin. Og í
uppeldi fekk hann þá brýningu
í sambýli við norðlenska náttúru,
sem hann bjó að, þannig, að hann
var karlmenni að burðum, og gild-
ur fyrir sjer í skapi og æðnilaus,
úrræðamaður mikill og ættjarð-
arvinur í verki, stórhuga jafnan
og gleðimaður mikiill.
Björn Líndal settist að á Akur-
eyri að afloknu laganámi og tókst
á hendur innheimtu skulda og
málaflutningsstörf. Sá kapítuli í
lífi litms ,eða rjettara sagt: æfi-
sögu, mun vera Htið í frásögur
færandi.
Jeg spurði hann eitt sinn að,
hvort honum fjelli vel að fást við
innheimtu slíka. Hann svaraði tví-
ræðum orðum og virtist mjer sem
hann yndi þeim athöfnum miðl-
ungi vel. En málafylgjumaður var
hann að eðlisfari. Þeir sem þreyta
lög, eiga í nokkurs konar glímu
eða bardaga. Og Björn var bar-
dagamaður, í orðsins fornu merk-
ingu, gunnreifur, þ. e. s. s. orrustu-
glaður og fús td að viðra sig.
Sú gleði var víðtæk. Það er
ein tegund orrustu að berjast við
íslenska náttúru, svo harðdræg
sem hún er og dutlungarík í
breytni sinni. Björn haslaði henni
völl úti í Þorgeirsfirði, þar sem
norðanátt og snjókvngi ráða ríkj-
nm. Þar hafði liann bú meðan
hann sat á Akureyri — útibú
sannkallað. Sú jörð er hann hafði
]>ar undir, heitir Kaðalsstaðir. —
Hana bætti Björn að engjum og
húsum og lagði í þær umbætur
elju og stórfje. Sá búsltapur fór
svo, að snjóflóð fjell á fjárhúsin
og eyddi öl'lu saman, svo að segja.
Bjorn tók skaða sínum þannig, að
bann varð vel við. Hann mælti og
brosti við:
„Þeir verða að missa, sem eiga“.
Þó að þessi búskapur yrði í svona
iöguðum fjörbrotum, var það
fjarr; Birni að leggja árar í bát.
Honum óx ásmegin, eins og Þór
forðum daga, þegar hann komst
í kast við hrímþursana eða tröll-
skessur. Nú fekk Björn eignarliald
á Svalbarði á Svalbarðsströnd —
gömln höfðingjasetri, er nú —
þ.e.a.s. þá — var niðurnítt í all-
an Iiátt. Þar á Svalbarði hefir
Björn gert þær umbætur, á túni
og liúsum, sem lengi mumi iofa
manninn, og lialda nafni hans á
lofti.
Jafnframt því, sem Björn bjó á
jörðinni, fekst hann við síldar-
umsýslu, og muu af henn'i hafa
blotið meir; ógleði en ánægju. —
Ilann talaði ]>ó í'átt um það. En
hann sagði mjer að þá umsýslu
xæki iliann til þess að afla sjer
fjár, sem nota mætti til að baeta
híbýli og rækta landið.
Hann mat miki's grasrót, sem
gefur ilmandi, gullgrænt hey, og
liann elskaði fjenaðimi, lífið. sem
lifði á beyinu.
Hann átti 200 ær á Svalbarði,
og þekti ]>ær allar. með niifnum; og
að aldri. Svo fjárglöggur var bann
sem svo er kallað í sveit. Nær-
Björn LíndaJ.
færni hans við lambærnar má
marka á ]>ví, að liann fór út >
fjái'húsin um miðjar nætur, á
vorin, meðan á sauðburði stóð, til
að sjá um að ærnar fengju hjálp,
ef lit af bæri við fæðingu. . F.r
komast liart niður við burðinn,
ef þær eru feitar og einlembdar.
Og Björn liafði þá linkind eða
valmensku til að bera, að hann
gat ekki bvigsað til þess, að ærn-
ar kæmust hart niður.
Jeg gat þess, að Björn Líndal
hefði verið bardagamaður að eðlis-
fari. Hann var það af því, að
'hann var áhugamaður um öll
þjóðþrifamál. Jeg spurði bann eitt
sinn um það, hvernig hann hjeldi
að fara mynd; um Svalbarð, þeg-
ar lians mi.sti við. Hann brosti og
bljes löngum reyk út í stofuna,
svaraði síðan á þessa leið, með
ánægju-yfirbragði:
Einhver nýtur þess. Þess verður
þó getið. sem gert er.
Þau orð eru áður liöfð eftir
Gretti Asmundarsyni.
Ekki má gleyma því, að Björn
vai' góður húsbóndi fólki sínu og
alla vega greiðvikinn ferðamönn-
um, sem komu úr sveitum á Sval-
barðseyri í verslunarerindum, mót-
stöðumönnum í landsmálum jafnt
sem hinurn.
Björn var höfðingi heim að
sækja og gestrisinn við alþýðu í
besta lagi. Kona hans var hægri
hönd bóndans í því sem öðru. Þó
að hún værj dönsk að ætterni
varð hún samgróin íslenskum
sveitavenjum, þeim bestu, lærði
tungu vora vel. Hún er ágæt kona
og var manni sínum samhent og
unnandi.
Björn sat á Alþingi nokkurt
tímabil, en mun hafa notið sín
þar eltki eins vel sem hann hafði
andlega burði til. Hngur hans
var heima á Svalbarði, meira en
hálfur. Jeg mætti honum eitt sinn
í Austurstræti í vorveðri, þó á
einmánuði væri, sólin skein og
JóIavSrur.
1 :.TiossR?aasCTEœs mmmammm ■ ■
Jólaverð.
Silki í kjóla í mörgum fal-
leg-um litum.
Telpukjólaefni, frá 1.75 pr.
mtr.
Silkiimdirföt, margar teg.
Silkináttkjólar. Skyrtubolir-
Corselette. Sokkar. Vasa-
klútakassar. Skinnhanskar,
fóðraðir.
10/i afsláttur af öllum vör-
um til jóla.
Versl. K. Beniðikts.
Njálsgötu 1. Sími 408-
jörðin var að grænka, þá var þing-
ifi orðið nálega 99 sólarhringa
langt. Björn var í öngum sínum,
mælti á þá Jeið, að betra væri að
vera heima og' anda að sjer ilmi
úr grasi, en sitja hjer yfir enda-
lausn þi.ngstagli, sem gengi hvorki
nje ræki.
Manndómsmaðurinn í honum
]>ráði raunverulegt starf.
Björn Líndal ólst upp á Úti-
blígsstöðum á Vatnsnesi og bjó á
Svalbarði við Eyjafjörð.
Bæði bæjarnöfnin hafa í sjer
tákn eða líkingu. Þau gefa til
lcynna, að hann lifði áveðra, þ. e.
a. s. á stöðum, þar sem hvassviðra
er von. Oft var Iir'asst um Björn
á málefnasviðinu. Hann var ósjer-
hlífinn í æsku, stóð yfir fje á
vetrum, og reri á sjó, vann að
beyskap, mikill áihugamaður um
þjóðmál. Jafnan þegar hann kom
á mannfundi hvessti úr ýmsum
áttum. Björn var málanjall og þó
einkanlega orðfær og orðfimur, í-
þróttamaður á þeim hólmi. Hann
gat tekið á lofti örvar sem að
lionum var skotið og gert úr þeini
spjót í hendingskasti og sent það
á snöggan blett mótstöðnmanns;
gat þannig kosið sjer höggstað.
Hann var maður vænn á velli og
vel á sig ltominn í andliti. Þess
má enn fremur geta, að Björn
Líndal var bókmentahneigður mað
ur. Hann var ágætlega lesinn í ís-
lenskum fræðum, stálsleginn í fora
sögum vorum og skáld gott undir
niðri. í erfiljóðabók þeirri, sem
geymir lofkvæði um Matthías
skákl, á Björn Líndál eitt kvæði,
nafnlaust, stjörnumerkt, ágæta
gott kvæði. Þar stendur að balri
visnanna spurull tráhneigðarmað-
ur, sein velkir fyrir sjer ráðgátum
lífs og dauða. Jeg komst að því
■eftir krókaleiðum, að Svalbarðs-
bóndinn var höfundur kvæðisins.
En lítið vildí hanu xir því gera, er
við ræddum um það. En gott þótti
Birni að tala um líkurnar fyrir
öðru lífi. En að vísu var hann
fyrst og fremst þessa heims maður,
svo sem nærri má geta um athafna-
mann.
Björn Líndal átti harðsnúna mót
stöðumenn og liann var bilbugs-
laus, þegar liann átti í höggi við
þá.
En það ætla jeg, að anclstæðing-
ai- bans taki nú undir það í ein-
rúmi, ef ekki upphátt, að við frá-
fall lians sje orðinn mikill mann-
skaði og í sveit lians hjeraðsbrest-
ur — en í heimiiinu autt rúm,
sem aidrei verður fylt,.
Guðmundur Friðjónsson.