Morgunblaðið - 30.06.1932, Blaðsíða 2

2
MORGUNBIAÐIÐ
Bifreið
7 manna, í ágætu standi, til sölu. Tækifæris-
verð. Til mála gæti komið að bifreiðin verði
seld fyrir veðdeildarbrjef. A. S. í. vísar á. —
lönsvningin.
ai. sýnir, og gefur ekki útlendum
. þvottavindum að neinu eftir. —
------ Þetta er frumsmíð, en sennilega
Vjelsmiðjur. koma Landsmiðju-þvottavindurnar
Vjelsmiðjuiðnaður er tiltölulega bráðum á markaðir.n. — Af öðru,
ungur hjer á landi, enda skapaðist smiðjan sýnir, má nefna lím-
fyrst nægilegt starfsvið fyrir bann þvingu til notkunar í húsgagna-
þegar togararnir komu til sög- vinnustofum, við spónlagningu,
unnar. Nú eru taldar hjer á landi — túrbínuBeygju og trúbínupíp-
milli 20 og 30 slíkar smiðjur, en ur, borð fyrir trjesmíðaborvjel,
aðeins þrjár þeirra taka þátt í ,,múrningar“ með 5 samstæðum
iðnsýningunni, Hamar, Hjeðinn og ,ásum °S ýmis konar eldsmíði. —
Landsmiðja íslands, allar í Rvík.! -sem einkennir sýningu Land-
Af þeim er vjelsmiðjan Hamar' smiðjunnar er nýsmíði á ýmsum
e]st jsviðum, viðleitni til stóriðju
Sýningargestir munu undrast. (massefabrikation), enda. mun
það, hve fjölbreytt er orðin fram-' smiðjan keppa að því, að færa
leiðslan lijá vjelsmiðjum þessum'ut kvíarnar fyrir íslenska járn
og hve margs konar vjelar er nú °S trjesmíði.
hægt, að smíða hjer á landi, vjelar
og áhöld, sem menn hafa haldið Vjelsmiðjan Hamar.
til þessá, að nauðsynlegt væri að A sýningu Hamars gefur að líta
kaupa frá útlöndum. Nií er sjón eimketil, með öllum útbúnaði, og
sögu ríkari um það, að hjer er hefir vjelsmiðjan smíðað 40—50
liægt að smíða alls konar vjelar slíka katla og stærri, fyrir brauð-
og selja þær ekki dýrari en sams gerðarhús, lifrarbræðslur, þurkhús
konar vjelar kosta komnar frá o. fl.
útlöndum. í Þá skal geta hinna nýju drag-
nótavinda, sem að öllu leyti eru
Landsmiðjan. inníend vinna og reynast mjög vel
Vjer skulum þá fyrst líta á 1 þeim bátum, sem hafa fengið
sýningu Landssmiðjunnar, sem er þær. Eru vindur þessar reknar með
í stofu nr. 6. Þar er bæði um ,snígilhjóli“, sem gengur í olíu,
járnsmíði og trjesmíði að ræða. svo að ending verður afargóð á
Rekur maður þar augun einna móts við aðrar slíkar vindur.
fyrst í róðrarbát, sem er að gæðum Þá má líta ýmislega eldsmíð, svo
fyllilega sambærilegur við sams- sem blakkir, hlekki, eldrökxir, o.
ltonar norska báta, sem mikið eru fi. Ennfremur margs konar renni-
keyptir. Stefni bátsins og öll bönd smíðar, svo sem eimloka, hemlu-
eru úr eik, og eru böndin miklu lása o. fl.
þjettari heldur en í norskum bát- Að lokum eru þar margs konar
um. Þarna er líka bókbandsþvinga munir úr járnsteypu, svo sem hin-
og heftistóll fyrir bókband og mun ir nýju símskápar, sem notaðir
livorugt gefa eftir erlendri fram- verða í sjálfvirku miðstöðinni hjer
leiðslu um verð og gæði. Þá er 5 Reykjavík, brunnkarmar, sem not
þarna eftirlíking af 20 smál. vjel- aðir eru í götum bæjarins, jarð-
báti. Má hjer geta þess, að Land- símahólkar ,sem notaðir eru af
smiðjan hefir skipasmíðameistara Rafmagnsveitu Reykjavíkur, keðju
í þjónustu sinni og tekur að sjer „sfbppara“, ristar o. m. fl.
smíði stórra vjelbáta, og vildi j
gjarna með tímanum draga úr því I Vjelsmiðjan Hjeðinn.
að menn ljeti smíða alla vjelbáta ( Á sýningu Vjelsmiðjunnar Hjeð-
sína erlendis. Þarna er vöruvagn, j ins vekur fyrst eftirtekt manna
og hafa vagnar af þeirri gerð ekki hin svonefnda lýsisskilvinda. Er
verið smíðaðir hjer á landi fyr. j það íslensk uppfinning og fær
Þessir vöruvagnar hafa það fram | bráðum einkaleyfisrjett. Skilvinda
yfir erlenda vöruvagna, að stýri þessi vinnur það verk, að auka
þeirri er útbúið með kúlulegum, j lýsisframleiðsluna, með því að ná
og auk þess er burðarflötur þeirra ^ miklu af lýsi úr grútnum, sem eft-
þannig út búinn, að engir „boltar“ úr verður, þegar búið er að bræða
nje horn geta rifið eða rispað varn lifrina, en griitnum hefir venjulega
ínginn, sem á þeim er fluttur. — jverið hent. Hefir Hjeðinn smíðað
Eimskipafjelagið og Skipaútgerð þrjár slíkar skilvindur og hafa
ríkisins hafa keypt nokkra vöru- þær verið reyndar bæði á sjó og
vagna af verksmiðjunni, og hafa landi og reynst ágætlega. Skilvind-
þeir reynst ágætlega. — Smiðjan
hefir gert tilraun að smíða tuga-
vogir (decimalvogir) í þeim til-
gangi að keppa við erlendar verk-
smiðjur í þeirri grein, og er þegar
sýnt að það er hægt, bæði um
verð og allan frágang á vogunum.
Á sýningunni er eftirlíking af
skurðgröfu, og er smiðjan reiðu-
búin að smíða eftir henni full-
komna skurðgröfu, sem grefur
414 metra breiðan skurð, og fyrir-
byggir þar með væntanlega, að
næsta skurðgrafa verði keypt frá
útlöndum. — Þá má minnast á
an er í rauninni tvær vjelar. Pyrst
er vjel, sem saxar grútinn smátt
og skilar honum þannig í sjálfa
skilvinduna, en hún sýgur úr hon-
um alt lýsi, svo að hann er þur
eftir.
Þarna eru líka sýnd tæki til út-
borunar á kolfhylkjum í gufuvjel-
um togara. Er hægt að vinna með
þessu tæki um borð í skipunum
sjálfum. Hafa slík tæki ekki verið
potuð hjer áður og ekki smíðuð
(hjer á landi fyr, og fram að þessu
hefir því orðið að sækja allar við-
igerðir á kolfhylkjum gufuvjela til
þvottavindu (taurullu), sem smiðj- útlanda.
Enn fremur er þarna sýndur alls
konar veiðarfæravítbúnaður. Áður
fyr var alt slíkt keypt frá útlönd-
um, en nú er þetta breytt og mest
af þessum veiðarfæraútbúnaði
smíðað hjer á landi.
Þarna er líka hinn vandaði
stjaki, sem Hjeðinn smíðaði undir
páfakertið í kaþólsku kirkjunni.
Er hann á annan metra að hæð.
Þá má minnast á myndir og
ti ikningar, sem þarna eru af ýmsu
því, sem vjelsmiðjan hefir smíðað,
svo sem stíflulokum fyrir Rafveit-
una ,og teikningar af vatnstúrbín-
úm fyrir rafvirkjun og eru þær nú
í smíðum. Svo má ekki síst minn-
ast á plötuna úr gufukatli tog-
arans „Andra“. Skar vjelsmiðjan
hana úr katlinum og sauð á hann
aðra plötu í staðinn. Mun það vera
sú vandasamasta ketilviðgerð, sem
farið hefir fram hjer á landi.
Auk þessa er þarna þrýstilofts-
aunkur, alls konar rennismíði og
ketilsmíði o. s frv.
Þá er að minnast á fjórðu sýn-
inguna. Þótt liún sje ekki frá vjel-
smiðju, þá er hiin nátengd vjel-
smiðjuiðnaðinum. Það er sýning
H.f. ísaga.
Hlutafjel. ísaga var stofnsett 30.
ágfist 1919. Tilgangur þess var að
framleiða Acetylengas eða svo-
nefnt Dissousgas með aðferð hins
fræga sænska Nobelsverðlauna-
rnanns, dr. Dalén. Gastegund þessi
er unnin úr Kaleiumkarbid, sem
leysist upp í vatni og verður að
gasi, sem síðan er þrýst inn á
stálhylki, en þau innihalda Aceton-
/ylta asbest og viðarkolsteypu,
sem drekkur gasið í sig og gefur
það frá sjer aftur þegar opnað er
frá hylkinu. Aceton lögurinn hefir
þann eiginleika að gufa upp með
gasinu. Á þennan hátt tókst dr.
Dalén að fyrirbyggja sprengingar-
hættu þá, sem þjöppun þessarar
gast.egundar hafði í för með sjer.
\ Súrefnið er að mestu unnið úr
loftinu. Því er þrýst saman með
200 kg. þvmga, og við 170 gráða
kulda verður loftið fljótandi, og
skilur þá súrefnið sig frá öðrum
lofttegundum, er því síðan dælt
inn á stálhylki með 150 kg. þrýst-
ingi. Hylki þessi eru að jafnaði
þrýstireynd með 225 kg. vatns-
þrýsting. Feiti má ekki koma í
súrvinsluvjelarnar því það véldur
sprengingu. Súrvinslustöð ísaga-
fjelagsins var sett upp ári# 1926.
Dissousgasið er m. a. notað til
lýsingar á vitum landsins, í bátum
og víðar. Á Alþingishátíðinni var
það notað í öllum veitingastöðun-
um til eldunar á Þingvöllum, en
mest er það notað við logsuðu og
logskurð á járn, stál og aðra
málma. Er það þá blandað súrefni,
óg gerist það í sjerstökum þar til
gerðum logsuðu- og skurðartækj-
um, svonefndum brennurum, og er
loginn sem myndast af Acetylen-
gasi og súrgasi 4000 gráða heitur.
Oll bíla- og vjelaaðgerðarverk-
stæði hafa nú þess konar tæki, og
eru þa'U einnig sýnd á sýningunni
þó þau eigi sjeu smíðuð hjer.
Útvarpið í dag: 10.00 Yeður-
fregnir. 12.15 Hádegisútvarp. 16.00
Veðurfregnir. 19.30 Veðurfregnir.
19.40 Tónleikar (Útvarpstríóið).
20.00 Klukkusláttur. Grammófón-
tónleikar: Kvartett í B-dúr, eftir
Mozart. 20.30 Frjettir. Músík.
)) BtolHm & ÖLSEINl
MJÚLKIN
ER
B-E-S-T.
Nokkrir kassar óseldir.
Hyggnar húsmæður kaupa að eins Libbys dósamjólkina.
Kanpmennl
Álaborgar-Rúgmjöl og Hálfsigtimjöl
nýkomið. Gæðin eru landþekt.
H. Benediktsson & Co.
Sími 8 (4 línur).
UDDDoðsauglvsing.
Næstkomandi þriðjudag, 5. júlímánaðar, klukkan iy2
e. hád., verða við opinbert uppboð, sem haldið verður
eftir beiðni skiftaráandans í þrotabúi H.f. Kári í Viðey,
seldar útistandandi skuldir fjelagsins, að upphæð að nafn-
verði ca. 49. þúsund krónur. Listar yfir skuldir þessar
hggja frammi hjer á skrifstofunni til athugunar.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Skrifstofu Gullbringu- og Kjósarsýslu hinn 29. júní 1932.
li)ifs Jónsson.
R Þiúrsðrmútlð
10 krónnr sætið báðar leiðir irá
Steindóri.
Sklftafnndnr
í þrotabúum eigenda línuveiðarans Pjetursey frá Reykja-
vík, verður haldinn á Bæjarþingstofunni föstudaginn 1. júlí
kl„ 10 árd. og verður þar tekin ákvörðun um hvernig ráð-
stafa skuli skipinu.
Lögmaðurinn í Reykjavík, 29. júní 1932.
Bjðrn Þórðarson.
Allir mnna A. S. I.