Morgunblaðið - 22.02.1933, Blaðsíða 3
I
;J:'V ■
. í*h n í
o &
morgunblað;®
JRorgmtWattft
Útcef.: H.f. Árvakur, Reykjavtk.
Rltatjórar: Jón Kjartanaaon.
Valtýr Stefánaaon.
Rltatjórn og afgreitJala: -
Austuratraeti, 8. — Slaal 1*00.
AuKlýaingrastjðri: B. Hafberr.
AUKl^’alngraakrlf atofa:
Austurstrœti J 7. — SI»1 S700
Hsiasaalaaar:
Jón KJartansson nr. S742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
B. Hafberg nr. S770.
Áskriftaglald:
Innanlands kr. 2.00 A mánnVL
Utanlanda kr. 2.S0 & atánuOt,
t lausasðlu 10 aura elntaktV.
20 aura meO Leabók.
Úfriðurinn f Hsíu.
Bardagar hefjast í Jehol.
Berlin, 21. febrúar.
Fyrstu stóru bardagarnir um
Jijeraðið Jehol eru nú byrjaðir, og
eftir því, sem Japanar herma, hafa
jpínverjar ráðist á þá hjá bænum
Yaio-yan, en Japanar eru að sækja
fram til borgarinnar Kailu.
London 21. febr. FÚ
: Kínversk frégn í dag segir að
Japanar hafi í dag beðið ósigur
í viðureign við Kínverja í Chin-
Óhow, 'ái leiðinni milli Peking og
Mukden. Aftur á móti segja Jap-
anskar fregnir að Kínverjar hafi
gert árás 'á Japana, en þeir hafi
hrundið árásinni.
Þjóðabandalagið hjelt í dag
?sjerstakan fund, eins og ráð var
fyrir gert. til þess að ræða álit
19 manna nefndarinnar. Það er
“talið hugsanlegt að fulltrúar Kín-
verja og Japana komi einnig á
þrennan fund, og skýri frá af-
■stöðu sinna stjórna.
Genf 21. febr.
United Press. FB
Opinberlega tilkynt, að japanska
'Stjórnin hafi hafnað áliti og til-
lögum 19-fulltrúanefndarinnar.
StArkostlegt
sfðslys,
Þýskt flutningaskip ”Brigitte Sturm“ og
línuveiðarinn ”Papey“ rekast á rjett utan
við Engey, >. , ,
”Papey“ sékkur eftir 2—3 mínútur og níu
skipverjar drukkna.
Línuveiðarinn Papey fór hjeð sjódóms, Björn Þórðarson, lög-
an á mánudagskvöld á veiðar. maður, meðdómendur í þetta
Um 2 sjómílur frá Engey rakst sinn Geir Sigurðsson skipstj. og
Papey á þýska flutningaskipið Sigurjón Á Ólafsson.
Brigitte Sturm, er var á leið J
hingað frá Stykkishólmi. j Skýrsla Hugo Arp, skipstj.
Stefni flutningaskipsíns stóð á „Brigitte Sturm.“
Sprenging.
London'21. febr. FÚ
Ögurleg sprenging varð í gær í
Tkínversku gúriiíverkstæði' í Shang
’hai og hiðu 100 manns bana, en
70 menn hafa verið fluttir í sjúkra
hús, meira og minna særðir. Búist
•er við að tala þeirra dauðu kunni
,að reynast enn hærri.
HZingara dæmdur til 80 ára
fangelsisvistar.
London 21. febr. FÚ
Það er nú tekið fram, að Zing-
,-ara á að taka refsingar sínar út
'hverja eftir aðra, en ekki samtímis
— en frá því var sagt í gær að
'hann hefði verið fundinn sekur
um .4 kæruatriði, og dæmdur í
"20 ára fangelsisvist fyrir hvert
þeirra. Svarar því dómur lians til
■•80 ára fangelsisvistar.
Snjóar miklir í Suðurlöndum
Berlín 21. febr. FÚ
í gær snjóaði svo mildð á Notð-
•ur og Mið-Spáni að menn muna
-ekki annað eins og eru mi allar
-samgöngur yfir Pyreneafjöllin
teptar. Á Suður-Frakklandi hefjr
einnig snjóað mjög mikið og er
snjórinn nú_.einn meter á dýpt í
kringum Avignon. í smiábæ á Norð
ur-ítalíu hrundi þak á ieikhúsi
-uridan snjóþyngslunum og meidd-
-ust 5 menn. f Feneyjum er 20 em.
: snjór.
langt inn í Papey, og sökk línu-
veiðarinn eftir 2—3 mínútur. Á
Papey voru 17 menn, og allir á
þiljum er slysið bar að, að und- um meg
anteknum vjelstjórunum.
En aðeins 8 komust af.
Níu menn druknuðu, og er lík-
legt að þeir hafi sogast niður
með skipinu er það skyndilega
sökk.
Þessir menn druknuðu:
1. Jón Oddsson, 1. vjelstjóri,
átti heima í Hafnarfirði, 32 áía,
lætur eftir sig konu og 3 börn.
2. Bjarni Magnússon, úrHafn
arfirði, 40 ára gamall, ógiftur.
3. Björn Jónsson, úr Hafnar-
firði (ættaður úr Norður-Múla-
sýslu) 43 ára, giftur. Lætur eft-
ir sig 3 börn.
4. Eiríkur Magnússon, úr
Hafnarfirði, 25 ára, vann fyrir
gamalli móður.
5. Cecil Sigurbjörnsson, úr
Grundarfirði, 37 ára. Lætur eft-
ir sig konu og 5—6 börn í ómegð.
6. Jóhann Kristjánsson, úr
Grundarfirði, 41 árs.
7. Ólafur Jónsson, frá Dalvík,
20 ára.
8. Þórður Kárason, úr Reykja
vík, 24 ára gamall.
9. Þórður Guðmundsson, Vest
urgötu 22, Reykjavík, 42 ára.
Var giftur. Lætur eftir sig 2
ung börn.
Þessir björguðust:
1. Guðmundu Magnússon,
skipstjóri, Hallveigarstíg 9,
Reykjavík.
2. Haíldór Magnússon, stýri-
maður, úr Hafnarfirði.
3. Bjarni Marteinsson, II. vjel-
stjóri, úr Hafnarfirði.
4 Helgi Halldórsson, mat-
sveinn, Skólavörðustíg 12,
Reykjavík.
5. Bjarni Árnason, úr Stykk-
ishólmi.
6. Jónmundur Einarsson, úr
Grundarfirði.
7. Guðmundur Jóhann Guð-
mundsson, úr Hafnarfirði og
8. Gunnar Sigurðsson, úr
Hafnarfirði.
Brigitte Sturm kom hingað
seint í fyrrakvöld með þá, sem
bjargað hafði verið.
Fregnin barst út um bæinn í
gærmorgun. Fanst öllum mikið
um þetta hörmulega slys----að
níu vaskir menn skyldu drukna
í veiðiför á línuveiðara í blíð-
skaparveðri hjerna skamt utan
við höfnina.
í sjórjettinum.
Klukkan tvö var sjórjettur
settur út af slysi þessu. Forseti
Fyrst var skipstjóri Þýska
skipsins Brigitte Sturm yfir-
heyrður. Mætti hann í rjettin-
dagbók skipsins, þar
sem lýst var ferð skipsins, að-
draganda að slysinu, og slysinu
s.'álfu.
Er skýrslan hafði verið lesin
upp í rjettinum, var hann spurð-
ur allmargra spurninga um ýms
atriði úr skýrslunni, og • hann
beðinn um nánari skýringar.
Hjer birtist útdráttur úr fram-
burði hans, án þess að tilgreint
sje, hvað er tekið úr frumskýrslu
hans og hvað eftir viðbótarskýr-
ingum.
Brigitte Sturm fór frá Stykk-
íshólmi á mánudagsmorgun. Seg-
ir ekki af ferðum skipsins fyrri
en á mánudagskvöld, er skipið
átti skamt eftir ófarið hingað.
Sá skipstjóri ljós hvítt, er bar
lágt yfir sjávarflöt og hann á-
leit væri vinnuljós á fiskiskipi,
þetta var kl. 19.40 mín, um
kvöldið.
Seinna kvaðst skipstjóri hafa
sjeð, að ljós þessi voru tvö. Hafði
harn athugað þau í kíki. Taldi
hann víst, að þau va-ru bæði á
sama skipinu, en að hann síðar
sá Ijósin tvö, taldi hann stafa
af ] ví, að afstaða skipanna
bicjttistvegn • siglingar i’.riyitte
Stip m. En að fiskiskip þetta la:gi
kyrt, rjeði har.r m. a. af p að
hann sá ekki önnur ljós á skip-
inu.
Hjelt hann nú áfram ferð
sinni, eins og ekkert væri. Hann
fór með 10 sjómílna hraða.
Brigitte Sturm var á að giska
2—300 metra frá fiskiskipinu
með hvítu ljósin, er reyndist að
vera Papey. Var Papey 2% stryk
á stjórborða við Brigitte Sturm.
Þetta þótti skipstjóra, að því er
hann sagði, helst til lítið bil, svo
hann víkur skipi sínu t/2 *tryki í
viðbót á bakborða, svo hann,
með því móti, sigldi fjær skipi
þessu, er hann taldi þá að kyrt
væri.
En rjett í sömu andránni og
hann víkur skipi sínu þetta lít-
ilræði til bakborða, sjer hann,
og stýrimaður, sem með honum
var á stjómpalli, að upp kemur
rautt ljós á fiskiskipinu, og um
leið ljós í siglu og að skipið
stefnir beint í leið fyrir Brigitte
Sturm.
En sökum þess, segir skipstj.,
að hann hafði þegar vikið skipi
sínu á bakborða, gat hann ekki
snúið því á stjórnborða, og
stefnt á þann hátt aftur fyrir
Papey. Hann gefur því merki
um, með því að blása tvisvar
snöggt í eimpípuna, að hann
beygi til bakborðs. En er hann
sjer, að árekstur er óumflýjan-
legur, setur hann vjelina á fulla
ferð aftur á bak, og tilkynnir
það með þrem stuttum blástrum.
En í þeim svifum rekst stefni
Brigitte Sturm í síðu Papeyjar,
rjett aftan við miðju, og gekk
stefnið langt inn í Papey.
Þetta var kl. 20,14 mín.
Setti skipstjóri nú fulla ferð á-
frám, til þess, með því móti, að
halda stefninu að því sökkvandi
skipi, svo skipverjar gæti frek-
ar bjargast upp stefnið.
Kl. 20.16 mín. stöðvaði skip-
stjóri vjelina. Og rjett í þess-
um svifum sökk Papey.
Eftirtektarverð atriði.
í framburði skipstjra er það
sjerstaklega eftirtektarvert, að
hann kveðst hafa sjeð ljósin á
Papey í nál klst., en hann
hafi talið að mest allan þann
tíma hafi skip það, er hann sá
ljósin á, legið kyrt. Að hann sá
ekki siglingaljós á Papey fyrri
en 2—3 mín. áður en áreksturinn
varð, og hann hafði beygt til
bakborða, til að fjarlægjast
Papey, áður en hann sá, að Pap-
ey var á hreyfingu.
Er lokið var við að yfirheyra
Arp skipstjóra, voru skipverjar
á Brigitte Sturm yfirheyrðir.
Frásögn Hallórs Magnús-
sonar stýrimanns á Papey.
Guðm. Magnússon, skipstjóri
hafði ekki ferlivist í gær, svo
Mbl. hafði ekki tal af honum.
En Halldór Magnússon 1.
stýrimaður mætti í rjettinum.
Lagði hann þar fram svohljóð-
andi skriflega skýrslu:
Sjótjónsskýrsla,
frá skipstjóra og stýrimanni á
e/s „Papey“ G. K. 8 Hafnar-
firði.
Kl. 7,45 e. m., 20. febrúar los-
aðar landfestar og farið frá
Reykjavík á leið til fiskveiða. Kl.
8 e. m. sett á fulla ferð, þá var
komið út í farvatn ytrihafnar.
Tendruð öll ljós, og byrjað að
beita.
Allir á þilfari nema vjela-
menn í vjelarrúmi.
Kl. 8.15 e. m. var komið út
fyrir Engey. Stýrð stefna: N. að
V. Stýrimaður þá kominn á
stjórnpall ásamt skipstjóra.
Sást þá skip koma fram undan
til b.b. sem skar okkar stefnu
eftir millibili mastursljósa þess
að dæma.
Kl. ca. 8.30 var skipið komið
mjög nálægt, og gaf til kynna
ð það sneri á bakborða. Var
þá gefið merki frá Papey að
beygt væri á stjórborða, annað
ógjörlegt.
Þá svaraði skipið með fullri
ferð aftur á bak, og eftir fá
augnablik skall skipið á miðja
Papey b.b megin og skar hana
inn undir miðskipa. Liðu ekki
meira en ca. 2 mín. frá því, og
þar til hún sökk.
Þegar sást að árekstur myndi
verða, var kallað til skipverja,
'r 'Ö vera viðbúnir, og voru þeir
sumir á leið, og sumir komnir að
bátunum, þegar að áreksturinn
varð. Var byrjað að losa bát-
Áhöfn á Papey alls 17 menn,
þar af björguðust 8 með þeim
hætti að 4 menn komust á akker
skipsins, sem var s/s „Brigitte
Sturm“ frá Hamborg, 1 synti að
því og 3 björguðust í bát frá
skipinu. Var leitað lengi á tveim
bátum frá skipinu og hafðir úti
2 björgunarhringar með ljósum.
Logn, heiðskírt.
S/s Papey liggur á 34 m. dýpi
N. að V. frá Engey í ca. 2,5 sjóm.
fjarlægð. Grótta hvít.
Reykjavík, 21. febrúar 1933.
Skýrsla þessi er fáorð. Hún
segir þó ýmislegt, sem illa kem-
ur heim við framburð Þjóðverj-
ans.
Papey sigldi t. d. rakleitt úrj
Reykjavíkurhöfn með öll sigl-
ingaljós tendruð.
Viðtal við Halldór Magnússon
stýrimann.
Er tíðindamaður Morgun-
blaðsins hitti Halldór Magnús-
son að máli í gær, lýsti Halldóp
því hvernig slysið bar að hönd-
um. Hann sagði m. a.:
Jeg var í stýrishúsi með skip-
stjóra er áreksturinn varð, og
hafði verið þar mestan tímann,
síðan við lögðum af stað.
Skipið, er reyndist að vera hið
þýska flutningaskip, höfðum við
sjeð góða stund, og var það á
bakborða við okkur. Gátum við
ekki búist við öðru, en það myndi
sveigja á stjórborða, ervið nálg-
uðumst það, samkvæmt algild-
um sjóferðareglum. En í stað
þess gefur skipið okkur merki
um að það beygi á bakborða. Þá
var ekki annað fyrir okkur að
gera en að beygja á stjórborða,
til þess að freista, að skipin gætu
sloppið samhliða hvert af öðru.
En þá var alt um seinann. Og
þegar við beygjum á stjórborða
tilkynnir aðkomuskipið að það
fari aftur á bak.
Flestallir skipverjar á þiljum,
er áreksturinn varð.
Við vorum sem sagt báðir í
stýrishúsi, segir Halldór, skip-
stjórinn, Guðm. Magnússon og
jeg. 10 skipverjar voru í beit-
ingaskýlinu á þilfarinu, en 2 fyr-
ir framan stýrishúsið. Voru þeir
að skera beitu. Matsveinninn
hafði verið í eldhúsinu. En vjela
menn tveir undir þiljum.
Er við sáum að áreksturinn
var óumfllýjanlegur, kölluðum
við til skipverja og báðum þá að
vera viðbúna. Hugsa jeg, að við-
vörunarkall skipstjóra hafi
heyrst til þeirra, sem í beiting-
arskýlinu voru, svo því nær all-
ir skipverjar hafi í sama vet-
fangi fengið vitneskju um, að
hverju stefndi.
Jeg stóð við stýrishjólið, er á-
reksturinn varð. Svo mikið kast
kom á hjólið, að jeg misti tök á
því, en hjólið greip mig og
þeyttist jeg yfir það og kom nið-
ur hinum megin í stýrishúsinu.
Nokkur augnablik var jeg að
átta mig.
En er jeg komst á fætur aftur
hljóp jeg út að björgunarbátn-
um minni. Er jeg var þangað
kominn sá jeg að sjór fjell inn
yfir borðstokkinn. Hljóp jeg þá
að stefni aðkomuskipsins, er
ana, en tími vanst ekki, til þess/stóð erin inni í Papey, greip í
að ljúka við það, áður en Papeyiannað akkerið. Þreif jeg í einn
sökk. 'skipverja er varð á leið minni