Morgunblaðið - 10.05.1934, Blaðsíða 4

4
MORGTTNBT,
•KVEIÍDJOÐm 00 HElMlLm
Garðrækt.
Trjáplöntun.
Trjáplöntun.
Tími sá, sem er hentn<rastuv til
trjáplönt'unar, er fyrri liluti maí-
mánaðar, en alt fram unclir maí-
lck er þó unt að planta trjám
með góðum árangri.
Eigi trjárækt að hepnast veþ er
fyrsta skilyrðið að val tegund-
anna sje rjett. Hjer í bæ liafa marg
ir verið að fást við gróðursetningu
ýmissa erlendra trjátegnnda, svo
sem álms, hlyns. hestakastaníu og
jafnvel eikar, en árang'urinn hef-
ir oftast orðið sá. að pliinturnar
hafa lækkað í stað þess að hækka
í lofti. Og þeir, sern hafa aflað sjer
slíkra plantna og l)tiist við há-
vöxnum og limaríkum trjám á
fáum árum, sitja eftir með sárt
ennið. Þessar ferlendu trjátegund-
ir, sem hjer.hafa verið taldar, geta
aðeins dafnað í fullkomnu skjóli
«g sumar þeirra tseplega það.
Trjáplöntur þ#r, sem sjálfsagt
er að planta, eru eðlilega hinar
innlendu teg-undir reyniviðar og
birkis. Af runnplöntum eru gul-
víðir og ribs lang þroskavænleg-
ast.ar. Þar sem þess er kostur, er
sjálfsagt að planta íslenskum plönt
um, en hingað til hefir oft verið
mesti hörgull á þeim, einkanlega
á reynivið. Ennfremur er það
ekki neitt keppikefli að fá stórar
plöntur til gróðursetningar. Þær
eru oft. svo miklu lengur að koma
til, að hinar, sem plantað hefir
verið litlum? fara oft fram úr
þeim. Litlar plöntur eru einnig
mikið ódýrari en stórar og þannig
verður kleyft að planta þeiin all-
þjett. Er það ómetanlegur kost-
ur, að þær standi þjett. að þær
g'eti farið að njóta .skjóls og hlífðar
hver af annari sem fyrst.
Við undirbúning jarðvegsins und
ir trjáplöntun er þess belst að gæta
að hann sje myldinn, vel unninn
og að í lionum sje nóg af áburði
Með hæfilega miklum húsdýra-
áburði, sem er vel blandað sam-
an við moldina, má auka vöxt
plantnanna um alt að helming á
fyrstu árunum.
Þar, sem trje eru sett niður,
verður að gera ráð fvrir því, að
þessar litlu phintur eiga fvrir sjer
að vaxa og verða stórar, og sak-
ir þess verður að ætla þeim gott
svigrúm .Það ætti t. d. aldrei að
planta trjám nær húsum en í
tvegg'ja metra fjarlægo. Og eins
verður að gæta þess að setja þau
aldrei undir glugga, sem þau
mega eigi skyggja á í framtíð-
inni.
Það er hreinasta raun að sjá hve
víða trjen hafa verið eyðilögð'
með því að vera sett of nálægt
veggjum og ætti því Isessi leiði
vani að legg'jast niður sem allra.
fyrst.
Ufn klippingu og grisjun trjáa
og runna verður síðar skrifað,
enda er það frekar haust en vor-
vinna að grisja.
Príón.
Prfónakfóll
á hálfs árs barn.

..-ssfý*........................
•' d'.ý."'. ■'&'f', ~
Matrelðsla.
Eggjarjetfir.
Skammstafanir.
]., lykkja; prj.t prjóna, prjónn;
rj., rjett. sljett; br., bregða, brugð-
in; 1 laus, 1 1. tekin laus (óprj.)
fram af; 2 saman, 2 I. teknar sam-
an; t. ix., taka xxr; f. a., fella af.
Framstvkki.
Fitjið upp 136‘L, prj. 20 prjóna
perluprjón (1 I. rj. 1 1. br. til
skiftis hvor 'yfir annari), haldið
því næst áfram þannig’:
— 1. prjónn: 6 1. perluprj. +
12 I. greinarmunstxir — 16 1. rj.
endurt. frá + til + til skiftis
Ú1 nrjóninn — endað með 6 1,
perlupr.j.
— 2.prjónn; 6 1. perluprj. +
12 1. greinarm — 16 I. brngðnar
+ endurt. frá + til + til skiftis
út prjónninn — endað með 6 1.
perluprj.
— Greinarmunstur (deilanl með
1) :
— 1. priónn: + prj. 2 1. rj. —
bregðið bandinn um prjónmn — 1
laus — prj. 1 rj. — lyftið laxxsu
I. yfir. Endurt. frá + til skiftis.
—- 2. prjónn: + prj. 2 1. br.
— bregðið bandinu xxm prjóninn
— 2 br. saman. Endxxrt. frá + til
skiftis út prjóninn.
— 1. og 2. prj. endxirt. 14 sinn-
um. uns búið er að prj. í alt 30
prjónn.
— 31. prjónn; Prjónið 6 1.
perluprj. + 12 1. gfeinarm. — 2
saman — prj. 12 1. — 2 sarnan,
endurt. frá + endað með 6 I.
'ierlupr j.
Nú eru aðeins 14 1. milli mun.st-
ursins og nú er haldið áfram eins
og áður, uns búið er að prj. 40
prjóna (talið frá bekknum), því
næst er t. úr eins og á 31. pr.j.,
iþannig, að 12 1. eru milli mun.st-
jursins; þannig er t. úr á 8. bver.j-
lum prjóni, uns 2 I. rjettar eru
J
|inil]i munstursins. Þegar búið er
. að pr.j. br. prj. til baka, er prjónxið
gataröð jiannig: pr.j. 1 1. +
bregðið bandinxx um prjóniun —
2 saman + endurtékið til skiftis
út pr.jóninn — endað með 1 L, prj.
br. til baka; þá er prj. peiduprjón,
4 cui.
í Fyrst á • næstu tveim prjónum
er f.a. 4 I. fyrir handveg og því
næst haldið áfram án þess
að taka úr, xms berustykki er
orðið 8 cm. hátt, l>á er f. a. laust.
20 sem eru í miðjunni.
Þær 1. sem eftir eru sín livoru
iriegin eru prj. sjer (2 cm.) Felt.
af.
Bakið.
er prjónað eins og framstykkið.
Ermar.
-— Fit.jið upn 50 1.. prj. perlu-
prjón, axxkið í fyrst og síðast á
öðrum hvorum prjóni, xuis 56 1.
eru á prjónunum. Prjónið )>ví
rnest greinarm., uns ermin er 7
ein. löng. Endað með því að prj.
hekk. 8 prjóna 1 rj. og' 1 br.,
felt laxist af.
Kjóllinn er xaumaður saman á
hliðunum og öxlunum, verptur
saman á röngunni. Best er að
luifa hann samt lítið eitt opinn á
(ixlunum og hnepna honum með
skol’ih'itutiilum. Ermarnar eru
verptar og saxxmaðar í. Kjóllinn
er pressaður varlega á röngunni.
Rn.úran er lxekluð með loft-
lykkium úr tvöföldu bandinu, 90
em liing. Þetrar búið er að draga
snúruna í götin eru skxxfar fest-
ir á endana.
BLEYJUBUXUR.
. Fit.jið upp 64 I.. prj. fit 1 I.
rj. og 1 1. br.. 4 prjóna als. Prjón-
ið því næ.st eina gataröð þannig:
+ nri. 2 L, lireg'ðið bandinu um
i'rióninn, 2 saman + endxxrt. frá
+ til + út prjóninn. Prjónið þá
Þar sem egg eru mjög ódýr á
þessum tíma ársins, læt jeg h.jer
íylgja nokkrar uþpskriftir af
eggjarjettum, sem fljótlegt er
að framreiða á kvöldborð.
Hrærð egg.
3 egg.
Salt.
3 matsk. rjómi eða mjólk.
20 gr. smjörlíki.
Eggin eru hxærð með saltinu
í skál. Mjólkin hrærð út í eggin.
Smjörlíkið brætt í potti yfir eldi.
Eggjunum hrært þar í með trje-
sleif, sem breið er að neðan, og
hrært hægt fram og aítur þar
til eggin eru hjer um bil hlaup-
in saman. Þá er eggjahlaupið
látið öði'um megin í pottinn, lát-
ið standa á volgum stað, þar til
það er alveg hlaupið saman.
Rauðan tekin úr og þar í er látið
saxað svínsflesk eða hangikjöt,
svo það sje fallegur toppur á
hverrí hvítu. Skreytt með stein-
sel.ju. Raðað á fat með krotuð-
um pentudúk. Hægt er að hag-
nýta sjer rauðuna með því að
saxa hana og láta hana inn á-
milli egg.janna á fatið.
HrærS egg meS ofanáleggi.
Reyktur lax.
Hangikjöt.
Hrærð egg.
Steinselja.
Krotaður pentudúkur er lagð-
ur á kringlótt fat. Hrærð egg
eru sett í topp á mitt fatið. Þar í
kring er raðað hangikjötssneið-
um, og ofan á hverja hangikjöts-
sneið er látln sneíð af reyktum
laxi, sem vafin er utanum eina
teskeið af hrærðurn eggjum. —
Hrærðu eggin skreytt með stein-
selju. Á þennan hátt má bera
fram allskonar ofanálegg með
hrærðum eggjum.
Fljótandi egg.
4—5 egg. '
1. 1. vatn.
Ví matskeið edik.
1 teskeið salt.
Eggin verða að vera ný og
góð. Þegar vatnið sýður er saít-
ið og edikið látið í það. Þá er
eggið brotið gætilega í miðjunni
og látið síga úr skurninu ofan í
vatnið, þannig að hvítan komi
sem best utan um rauðuna. —
Hjálpa má til með lítilli trjesleif
að halda hvítunni utan um rauð-
una. Soðið þar til hvítan er stíf,
það er hjer um bil 3 mínútur.
Tekið upp með gataspaða á disk-
Fallegt er að raða þessum eggj-
um á fat og hella litlu af rauð-
alclinmauki í kring. Borið inn á
kalt ’borð.
:i Pir fit 1
tuis komnir crn 14 prjónar. Því
næst er lialdið áfram með rj. prj.,
uns komið er 15 c.m. Iangt st.vkki.
Þá ern teknav 2 1. saman. fyrst og
síðast á öðrum hvoram prjón. uns
20 1. eru eftir. Þá er ankið í 1 1.
fvrst og síðast- á öðrum hvornm
'nrión. uns aftur eru 64 1. á prjón-
inum. Þá er lialdið áfrnni <>g
"r.iónað rj. nrjón o^fit, bannig að
bað 'imsvari fyrra stykkinu. og
síðan felt laxist af.
Hliðarnar eru saxxmaðar saman,
og Ixeklað band. dregið í götin.
f kjólinn og bxxxnrnar fara xxm
30 skreppur af pcrluzephvrgami.
Prjónað er ineð prjónum nr. ‘J1/.
Egg jakbrfir.
Eggin eru harðsoðin og flysj-
I br.. uð. Skorin í tvent, þversum. —
Fljótandi egg á hveitibrauði.
Brauðið er skorið í sneiðar.
Skorin af því skorpan, svo það
verði alveg kringlótt, helst und-
an móti. Glóðarbakað. Lagt á
fat. Þar ofan á er lagt eitt fljót-
andi egg. Fallegt. er að haía
margar brauðsneiðar með eggj-
um á sama fatinu, og skreyta
það með rauðaldinsneiðum og
salatblöðum.
Helga Sigurðardóttir.
M U N I Ð
Fjórburar,
Þessi'ir litlu fjórar stúlkur eig'a
jlieiimi í Beutben í Efri-Sl jesíú.
I’ier eru fjórbiirfir og ganga allar í
sama beklc í barnaskóla þar.
— — a.ð þxxrka potta, pott-
Ihlemma/og önuxn- st.ærri eldhxxsílát
jnxeð klxxt sem er þurundinn xxpp
júi heitu vatni. tii .þess a'ð spara
! vandaðri stykki. sem glös, bollar
og diskar erxx' þxirkaðir með.
— — að vökva gluggaplöntur
á ltvöldin á sxunrir:, i stað þess
að gex-a Jiað á morgnana. Sumar
plöntur þarf að vökva hæði kvölds
og morgna.
— --að rabarbarinn er tilmargs
nothæfur. T. d. * v hægt að nota
rabarbaraleggi til þess að ná
Idettum ai' höndiin). Eius hverfa
blek- og' málningarb'lettir, sjeu
þeir nuddaðir rne? sárimi á sund-
urskornum rabavba) íjjegtr.
------að bægt að ná ryði
af hnífnum meo snndurskornum
lauk.
— — að sxurör )>-jónar vilja
rneð tímanxun bognu. Þá er gott
að hella yfir þá K.jóðandi ratni,
og er þá hægt »ð r.jetta þá með
fingrnnum. Síðan >.-ra jieir látnir
í kalt vatn, svo . ‘
í'tífir.
— — að þegar 1
í stjakana, þá er b>o ra að sting'a
enda þeirra niður : heitt. vatn og
láta hann bráðna njédulega mikið,
lieldnr en skafa þau með hníf.
‘> þeir xærði
■’ eru of stór
K|a$s við börn.
Sænslrar læknir hefir skrifað xxm
liversxr ólieilnæmt það sje fyrir
börn þegar fxxllorðiS fólk er sífelt
iað k.jnssa þaxx og kyssa, Farast
lionum orð, eitthvað á þessa leið:
Mjer ofbýður að sjá þegar fiill-
orðið fólk, frænkur, frændar og
kunningjar kyssa óvita börnin á
mxmninn. Það er mjög' líklegt að
'þetta fðlk hafi fjölda baktería í
hálsi og mxxnni, án þess að það
sje ]>ví sjálfxx til meins. En aftur
á inóti getur það verið hættulegt
fyrir barnið, sem er veikbygðara
og móttækilegra fyrir sjúkdóma.
Og þar sem vitað er að oft er ara-
grúi af barnavcikis-, lungnabólgu-
og kvefbakteríxxm í mxxnni og
koki á fólki, þó frískt sje, þá ætti
það að vera iillnm full-ljóst, að
það er ótækt að láta liina og
þessa kyssa smábörn á munninn.
.Foreldrar ættu því um fram alt
að reyna að koma í veg fyrir slíkt,
í stað þess sjálf að gera sig sek
í jiví sama.
------að það er gott að setja
dálítið vax (eða sykur) í lín-
sterkjxxna, til ]>ess að járnið loði
ekki við, þegar tauið er strokið.