Morgunblaðið - 24.08.1934, Blaðsíða 6

6

MORUU NBLAÐIÐ
M.s. Dronníng
Alexandrine
fer annað kvöld kl. 6 til Isa-
■fjarðar, Siglufjarðar, Akur-
eyrar, þaðan sömu leið til
baka.
Farþegar sæki farseðla í
dag.
Fylgibrjef yfir vörur komi
í dag.
G.S. Bolnia
fer annað kvöld kl. 8 til Leith
(um Vestmannaeyjar og
Thorshavn).
SklpaaigrelSsUi
Jes Zimsea.
Tryggvagötu.
Sími 3025.

Málaði í kima og krók,
hvarv&tna um skrokkinn.
Olíu í tunnum tók,
til að bera á rokkinn.
SvtiHiliasIoppar
með ermum og ermalausir.
ódýrar milliskyrtur og
V innuskyrtur, Sundhettur,
baðslár og handklæði.
Manchester
Laugaveg 40. Sími 3894.
Nokkrar aflmpsem
nm sálmabókarm:
«b
Eftír Knút Arngrímsson.
Umræðumar um svonefndan
„Viðbæti við sálmabók“ eru nú
orðnar rúmfrekari í blöðunum en
umræður um nokkurt annað mál
um langa hríð. Er það mjög eft-
irtektarvert, þar sem ýmsir hafa
viljað halda því fram, að áhuga-
leysi um alt, er snerti kirkju -og
trúarbrögð væri almennt ríkjandi.
En nú er það einmitt ráðstöfun
kirkjunni til handa, sem vekur
þessa feykileg'u athygli. Það er
haft eftir merkri konu hjer í
borginni, að óánægjan með Við-
bætinn megi teljast „gleðilegt tákn
tímanna, að íslenska þjóðin lætur
ekki bjóða kristinni kirkju roð og
ugga“. Og er það í rauninni merg-
ur þessa máls: Almenningsálitið
hefir þegar varpað viðbætinum í
ruslakörfuna. Tel jeg það vel far-
ið.
Einhverjum kann nú að virðast
nýstárlegt nokkuð, að sjá slíkt
koma úr penna eins þeirra manna,,
er voru í sálmabókarnefndinni,
ekki síst af því, að hvergi hefir
enn komið opinberleg'a fram neitt
um það, að nefndin hafi verið
klofin, eða þar hafi átt sjer nokk-
ur ágreiningur stað. Er það aðeins
eðlilegt. Hinsvegar getur það ekki
lengur verið rjett, að yfir því sje
þagað, hvernig verkinu var hag-
að við samantekt þessarar furðu-
legu bókar. Og er það fullkomlega
sanngjarnt, að það sje upplýst,
hv&ð hafi ráðið því, að bókin varð,
eins og' hún er, svo ekki sje sak-
lausum um kent. Jeg vil þannig
ekki skilja svo við þétta mál, að
nokkur standi í þeirri méiningu,
að jeg hafi verið ánægður með
það, hvernig þetta verk var unnið.
Jeg vil lýsa því yfir, að jeg hafði
hugsað mjer því hagað á alt annan
hátt. Jeg bar fram tillögur í þess-
ari nefnd, sem ekki voru að neinu
hafðar. Jeg get í fáum orðum sagt,
að mjög veigamikill hluti þessa
verks hefir gengið í þveröfuga
átt við það, sem jeg óskaði og
áleit rjett vera. Kemur mjér því
á engan hátt á óvart, þótt svo
fari, sem farið hefir.
Þegar í upphafi varð jeg þess
var, að formaður nefndarinnar,
biskupinn, gerði sjer næsta ófull-
komnar hugmyndir um tillög'u-
rjett okkar, sem með honum höfðu
verið kvaddir í nefndina. Var
starfi öllu hagað á þann hátt, að
hann rjeði þar öllum úrslitum-
Reglulegar bókanir þe'ss, er fram
kom á fundum nefndarinnar, áttu
sjer engar stað. Við skiftum með
okkur verkum við söfnun efnis,
og framan af stóð jeg í þeirri
méiningu, að tillit væri tekið til
þess, er hver okkar lagði til um
val sálma, en síðar varð jeg þess
var, að ekkert eða næsta lítið til-
lit hafði verið tekið til þessa.
Biskupinn fór þar sínu fram.
Formleg atkvæðagreiðkla fór
aldrei fram í nefndinni, enda
ekki sýnilegt, að g'ert væri ráð
fyrir því, þar sem nefndarmenn
voru fjórir (ekki oddatala, eins
og almennt tíðkast í nefndum).
Þetta kom sjer eihkum illa fyrir
mig, þar sem jeg var sá nefndar-
manna, er oftast var á annari
skoðun en formaður. Loks vil
jeg lýsi því yfir, að formaður hef-
ir enn ekki kvatt nefndina saman
til þess að greiða atkvæði um það,
hvort hún vilji bera ábyrgð á
viðbætinum eins og frá honum var
gengið til prentunar. Við slíka at-
kvæðagreiðslu hefði mitt atkvæði
verið neikvætt. Auk þess munu
einhverjar breytingar hafa verið
gerðar á sálmum, eftir það að jeg
sá efni hókarinnar síðast. Má for-
maður og' þeir nefndarmenn, sem
vilja, eiga allan heiður af því
verki. Jeg bið að hafa mig undan-
skilinn.
Tillögur mínar.
Það mun nú rjettmætt, svo
menn geti áttað sig á afstöðu
minni í nefndinni, að jeg gefi ör-
stutt yfirlit yfir þau atriði, sem
jeg gerði þar að ágreiningséfni.
Þegar í upphafi starfsins hóf
jeg' máls á því, að nefndin ætti
að skýra opinberlega frá því, að
bún óskaði eftir að skáld, sendu
^enni-þá sálma, er þau ættu í fór-
um sínum, eða þá sálma, er þau
kynnu að yrkja innan einhvers
þess tíma, er nefndin ákvæði.
Þetta taldi jeg geta orðið til
þess, að ýms ný verðmæti kæmu
fram á sviði sálmakveðskapar, og
fyrir mjer vakti það enn fremur,
að í viðbætinum yrði sem mest af
þ m kveðskap, er speglaði trúar-
hugsanir núlifandi fslendinga,
einkum af yngri kynslóðinni.
Þetta var ekki gert, — þótti
tefja starf nefndarinnar um of.
Einnig hafði jeg orð á þvi. að
nauðsynlegt væri, að fá skýrslu
frá prestum landsins um það,
hvaða sálma, er ekki vorifí sálma-
•
bókinni frá 1886, þeir ljetu syngja
í kirkjunum. Var einkum nauð-
synlegt fyrir nefndina, að fá vit-
neskju um, hvaða sálmar utan
sálmabókarinnar hefðu unnið hylli
almennings. — T. d. er það kunn-
ugt, að víða eru notaðir við hKð
sálmabókarinnar, „150 sálmar“, og
sálmakverið „Þitt ríki komi“, sem
Haraldur Nielsson safnaði og kom
út 1924, auk ýmsra annara trúar-
ljóða, sem mönnum hefir þótt
fengur í að syngja í kirkjum.
Þetta fekk engan byr. M.jer
hafði skilist, að hjer væri verið
að vinna verk, er ætti að korua
nútíð og framtíð að notum.
Var mjer því mest umhugað um,
að sem mest af þeim kveðskap,'
sem nýr var að efni og formi,
kæmist, inn í viðbætinn. Hins-
vegar var jeg því mótfallinn, að
farið væri að prenta þar upp
gamla sálma. Fekk jeg' fáu ráðið
um þetta.
Loks vil jeg gefa þá yfirlýs-
ingu, að jeg hefi aldrei gefið
mitt samþykki til þess, að breyt-
ingar yrðu gerðar á sálmum, að
höfundum fornspurðum. Sömuleið-
is var mjer ókunnugt um, að for-
maður nefndarinnar hefði ekki
leitað leyfis núlifandi höfunda til
að birta sálma eftir þá í viðbæt-
inum. Jeg vil geta þess, að jeg
sneri mjer til tvegg'ja höfunda,
sem mjer ljek hugur á að fá á-
kveðna sálma eftir. og fekk leyfi
þeirra til að birta þá. Stóð jeg í
Til Þingvalla,
að Ölvesárbrú og í Þrastarlund
verða stöðugar ferðir á laugardag og sunnudag.
Hjer verður eins og áður besta skemtiferðin og sú ódýrasta
sem völ er á.
MSSfreiISastöÍS SleiiidórM.

þeirri meiningu, að formaður hefði
farið eins að við aðra höfunda.
Enfremur taldi jeg rjett, að
söngfróðum mönnum yrði falið að
velja lagboða við sálmana. Hefir
mjer virst átakanlegur skortur á
því, að forsöngvurum væru gefn-
ar nauðsynlegar leiðbéiningar um
val á sálmalögum. Jeg' er persónu-
lega þeirrar skoðunar, að fast-
heldni við blátt áfram ljót og
leiðinleg sálmalög innan kirkjunn-
ar, eigi sinn þátt í að fæla margan
nútímamanninn frá guðsþjónust-
um í kirkjunum.
En formaður nefndarinnar setti
sjálfur lagboðana við sálmana í
viðbætijium.
Hversvegma jeg sagði mig ekki
úr nefndinni.
Síðan umræður um viðbætinn
hófust, hefi jeg oft verið spurður
að því, hversvegna jeg hafi ekki
sagt mig úr nefndinni, þegar jeg
sá, að starf hennar yrði á alt ann-
an hátt en jeg hefði óskað.
Jeg hefi því einu til að svara, að
mjer hugkvæmdist það ekki, enda
er jeg viss um ,að það hefði ekki
breytt neinu. Viðbætirinn hefði
verið gefinn út eins og hann var
jafnt fyrir því.
Kirkjuráð skipaði okkur nefnd-
armenn. Jeg skýrði einum af með-
limum kirkjuráðs frá óánægju-
efnum mínum í nefndinni. Það gaf
þó, að því, er jeg best veit, ekkit.il
efni til þess, að kirkjuráð tæki
málið til frekari athugunar. Veit
:jeg ekki betur en meiri hluti
kirkjuráðs hafi samþykt viðbæt-
inn. Annars ér það ekkert eins
dæmi, að nefnd sje klofin, og sit-
ur þá minnihluti við þau úrslit,
sem meiri hluti ákveður.
Jeg gat ekki meira gert. Al-
menningsálitið varð að skera
úr um það, hvað rjett væri eða
rangt í þessu máli.
Framtíð sálmabókarmálsins.
Hjer skal ekki farið út á þann
hála ís, að spá neinu um það, hvað
um Viðbæti við sálmabók verður.
Hvort. sem hann verður borinn á
bál e'ða ekki, þá er hann í raun
og veru úr sögunni.
En þessi mishepnaða tilraun
með að endurnýja og auka sálma-
kost kirkjunnar hefir valdið um-
róti í hugum manna, sem ekki er
r.jett að falli niður við svo búið.
Hið mikla umtal, sem fit af þessu
hefir spunnist, hefir vakið menn
til umhugsunar um mál, sem þeir
láta sig hversdagslega litlu éða
éngu skifta. Það hefir hlotið al-
menn viðurkenningu, að sálma-
kosti kirkjunnar sje ekki sá sómi
sýndur, sem skyldi. Það er al-
mennt vöknuð sú krafa, að sálmar
kirkjunnar verði að vera í sam-
ræmi við smekk og trúarhugmynd-
ir nútímafólks, og það er jafnhliða
viðurkent, að þetta komi fleirum
við en klerkum einum. Það er einn
af lærðustu uag'um mönnum með
þjóðinni, heimspekingur og fagur-
fræðingur, sem verður til að vekja
nmrót í þessu máli, og skapar
með eldingarhraða það aimenn-
ingsálit, að sálmar sjeu einn þátt-
ur í menningarlífi þjóðarinnar, og
komi öllum við.
Menn spyrja nú hver í kapp við
annan. Hvað á að gera í sálma-
■ bókarmálum kirkjunnar?
j Sumir líta svo á, að sjálfsagt
; sje að fitjað sje upp á nýjum
j viðbæti, og þau víti varast, sem
urðu þessum að falli.
Jeg er því alg'erlega mótfall-
inn, og tel það enga bragarbót.
Annari leið vil jeg mæla með
og e» það aðal tilgangurinn með
þessum línum: Nú liggur beinast
við, að gerð sje gagnger endur-
skoðun á sálmabókinni frá 1886,
felt úr henni það af sálmum, sem
er orðið úrelt, en bætt inn í hana
úrvali nýrri sálma.
(Frh.).
j Ægir
j tekur enskan togara
i íandhelgi.
—---.
Norðfirði 23. ág. FÚ.
Rannsókn hóst í dag í máli
togarans „Cresflower“ H. 239,
sem varðskipið Ægir hafði tek-
ið nálægt Raufarhöfn og farið
með til Norðfjarðar.
Kappflug.
Oslo, 23. ágúst. FB.
Tveggja daga norrænt kapp-
flug stendur yfir. Lögðu 39 flug-
menn af stað frá Kaupmannahöfn
í gær áleiðis til Gardemoen, með
j viðkomu á Ljungbyhed og Malm-
; slætt. Fyrstu flugmennirnir komu
j til Gardemoen um kl. 2 í gær.
i Flugmennirnir lögðu af stað ' til
baka til Kaupmannahafnar kl. 5
í morgun. Af flugmönnunum eru
sex norskir, 16 sænskr og 14
danskir.
--- **•*----
GyÖiragaur
vilja ekki býskar vörur.
Genf 23. ág. FB.
Á alþióo ifundi Gyðinga hef-
ir verið samþykt einróma álykt-
un þess efnis, að halda áfram
að vinna að því, að menn kaupi
ekki þýskar vörur, vegna þess,
að þær ástæður, sem leitt hefði
til þess að Gyðingar bundust
samtökum í þessa átt, sjeu enn
fyrir hendi, engu síður en áður.
(U. P.) .
..—
Dr. Karl Lenzen, píanóleikari
var meðal farþega á e.s. Lyra £
gær.