Morgunblaðið - 08.09.1934, Blaðsíða 2

2
M O 0 0 U N B T * Fi l Ð
Stórbruni
á Vifilstöðum.
I gæi kvðknaði í iteyi i
hfiöilimni á Vifilstöðum
og var að brenna þar
ullan daginn.
Slökkviiið Reykjavíkur
var kvatf til aðstoðar.
Eldurinn læsfi sig effiir
endílangri byggingunni,
$em er um 40 metra á
lengd og blossaði upp á
einum stað jafnharðan
sem bann var siöktur á
öðrum.
*»
JPhrgftstfela&ið
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltstjórar: J6n KJartansson,
Valtýr Stefánsson.
Rttstjórn og afgreiösla:
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Auglýsingastjðri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Sími 3700.
Heimasimar:
J6n Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óla nr. 3045.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskrif tag jald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuSi,
Utaniands kr. 2.50 á mánuiSi
í lausasölu 10 aura eintakið.
20 aura meB Eesb6k.
Ríkissjóöur borgar
Bitt af loforðunura í „Rauða
sáttmála“ stjórnarflokkanna var
það, að „gætt skyldi alls spamaðar
í rekstri ríkisins og opinberra
stofnana“.
Þeir voru víst fáir, er haft
höfðu einhver kynni af rauðlið-
um, sem lögðu trúnað á þetta lof-
orð. Þeim hefir verið annað
sýnna, rauðliðum, en að spara
ríkisfje.
Það er og komið á daginn, að
það er ekki sparnaðurinn, sem
stjórn rauðliða hefir sett efstan á
sína stefnuskrá.
Þótt ekki sje nema einn mán-
uður þar til Alþingi kemur sam-
an, hefir stjórn rauðliða ekki
hikað við að taka löggjafarvaldið
svo freklega í sínar hendur, að
slíks eru engin dæmi áður og
með því bakað ríkissjóði aukin
útgjöld, sem nema hundruðum
þúsunda króna.
Það má heita daglegur viðburð-
ur að gefin sjeu út bráðabirgða-
lög, reglugerðir og allskonar fyr-
irskipanir, þar sem skipaðar eru
nýjar, rándýrar nefndir og' ný em-
bætti stofnuð.
Kjötverðlagsnefndin, sem er á
góðum vegi með að eyðileggja
besta kjötmarkað bænda hjer inn-
anlands, er á framfæri ríkissjóðs.
Hún má ráða dýran framkvæmda-
stjóra, ótal undirnefndir, og trún-
aðarmenn víðstegar um land.
Mjólkurnefnd situr á ráðstefnu
á ríkissjóðs kostnað og mun henni
ætlað það höfuðverkefni, að eyði-
leggja þann álitlega bústofn, sem
síðustu árin hefir risið upp í
Reykjavík. „Það skal enginn bú-
skapur geta þrifist í Reykjavík“,
er haft eftir einum af ráðherrum
rauðliða. í Reykjavík munu nú
vera 800—1000 kýr, svo þeir virð-
ast eiga ærið starf fyrir höndum,
ráðherrarnir, að koma þessum bú-»
skap fyrir kattarnef.
Pas'teigúalánanefnd og áfengis-
laganefnd hafa verið skipaðar, til
þess að vinna ýms störf, sem
starfshæfum ráðherrum var vork-
unnarlaust að vinna. En þar kom-
ust 6 menn á laun hjá ríkissjóði.
Svo er stóra nefndin, sem ætlað
er það verkefni, að kollvarpa nú-
■'æ.'andi þjóðskipulagi. Þar kom-
ust 5 stjórnargæðingar á föst
laun. Þessi nefnd má ráða starfs-
menn eftir vild, og hefir hún
þegar ráðið skrifstofustjóra með
7200 kr. árslaunum. Skrifstofu-
menn koma næst, því nefndinni
eru engin takmörk sett í því, hVe
marga starfsmenn hún megi hafa,
Þessi nefnd mun áreiðanlega
kosta ríkissjóð tugi þúsunda á ári
og‘ þetta er föst nefnd, sem mun
starfa meðan núverandi stjórn fer
með völd.
Þjóðin borgar!
Þegar klukkuna vantaði um 20
mínútur í eitt í gærdag urðu menn
varir við það, að eldur var kom-
inn upp í heyhlöðunni á Yífils-
stöðum.
Hlaða þessi er norðan við spítal-
ann og læknisbústaðinn og stend-
ur alllangt frá þeim. Sambygt við
hana er fjós, svínahús og alifugla-
hús. Br við hlöðuna bygð um 40
metra löng álma milli hennar og'
annars húss, sem nokkurs kon-
ar skemma fyrir búið. Gaflhúsin
eru há. en álman milli þeirralægri.
Br þar fjós niðri fyrir allar kýr
hæilsins, en á lofti e'r heygeymsla.
Loftið yfir fjósinu er steinsteypt.
Sunnan við fjósið er skúrbygging
og þar eru geymd öll hin mörgu
svín og alifuglar, sem hælið á.
rtr> 7N
Á brunastaðnum.
Þegar frjettin um bruna þenna
kom hingað til Reykjavíkur og
slökkviliðið hafði verið beðið um
aðstoð, og þegar brugðið við,
sendi Morgunblaðið frjettaritara
þangað suðureftir. Yar þá svo um-
horfs þar, að öll hin mikla fjóss
og hlöðubygging sýndist standa í
ljósum loga og lagði þykkan
reýkjarmökk upp af henni, og
vegna þess að veður var kyrt, lá
hann eins og höttur yfir staðnum,
gleypandi elds og’ gosmekki, sem
brutust út um dyr og glugga frá
sviðnandi og logandi heyi í þessu
stórhýsi. TJppi á þaki við bygg-
ingarmúra voru slökkviliðsmenn
Reykjavíkur, svartir af reyk, ým-
ist með vatnsdælúr í höndum, eða
þeir voru að rjúfa þakið til þess
að komast betur að.
En þrátt fyrir allar tilraunir
þeirra virtist,. svo sem eldurinn
færi í feluleik við þá, gaus upp
á ólíklegustu stöðum, þar sem
menn heldu að hann væri kæfður.
Vatn til þess að slökkva eldinn
var feng'ið í læk sunnan og neðan
við VífiJsstaði. Slökkvilið llafii-
arfjarðar; korn þangað með dælu
og dældi vatninu upp á hæðina,
þar sem hælisbyggingarnar eru.
Þar tók við dæla Slökkviliðs
ReykjaVíkur og ótal slöngur úr
henni, sín á hvern stað í hinni
miklu stórbyggingu, og munu
slöngurnar alls hafa verið um 400
metra langar. En þrátt fyrir all-
an vatnsaustur tókst ekki að
kæfa eldinn.
Samtal við ráðsmaiminn
á Vífilstöðum.
Þegar bruninn stóð sem liæst í
gær náði Morgunblaðið tali af
ráðsmanninum á Vífilsstöðum,
Birni Konráðssyni og spurði liann
hvernig eldurinn mundi hafa.
komið upp og hverjar afleiðingar
bruninn mundi hafa fyrir búið
á Vífilsstöðum.
Hann svaraði:
— Eldurinn kom upp í lieyi í
hlöðunni, sem bygð er suðaustan
Hlaðan á Vífilstöððum að brenna.
VerkfalS§óeirðirnar
i Bandaríkfnnnm.
IO menn liala verið drepnír.
London, 7. sept. PÚ>
Sjerstök nefnd, sem Roosevelt
forseti befir skipað til þess að
leitast við að miðla málum í vefn-
aðariðnaðlarverkfallinu, hjelt
fyrsta fund sinn í dag. En svo
virðist sem nefndin eigi frá önd-
verðu við allmikla örðugleika að
stríða, þar sem bæði leiðtogar
verkamanna og atvinnurekendur
hafa lýst sig andvíga henni.
Talsverðar sögur fara af óeirð-
um í gær, í sambandi við verkfall-
ið. Prá verkamálaráðuneytinu í
Washington liggur þegar fyrir
opinber skýrsla um að 10 menn
hafi þegar verið drepnir og 40
særðir.
Enn eru ýmsar verksmiðjur að
loka. í opinberum skýrslum eru
verkfallsmenn hú taldir um 370
þús.
Herlið hefir verið kvatt til þess
að verja verksmiðjur, sem enn
starfa, þar sem verkfallsmenn
gera tilraun til þess að stöðva þær.
Washington, 6. sept- PB.
Verksmiðjuf jelögin hafa t.jáð
sig mótfallin því, að málamiðlunar
ráð það, sem Roosevelt skipaði
til þess að miðla málum í vefnað-
arverksmiðjudeilunni, hafi nokk-
Urt vald til þess, að setja deilu-
aðiljum nokkur skilyrði í sam-
bandi við lausn deilunnar. (UP.).
Einstaklingsframtak
og eignarjettur.
Jarðeigendur á Spáni mót-
mæla stefnu Kommúnista.
Berlín, í. sept. PÚ.
Jarðeigendur í Cataloníu á
Spáni, halda mótmælafund í Mad-
rid í dag g'egn Gatalonisku stjóm-
inni, sem þeir segja að styðji
kommúnista í viðleitni þeirra til
þess að bæla niður einstaklings-
framtak og eignarjett.
Það sem aðallega ýtir undir
mótmæli jarðeigenda eru ýms
spellVirki, sem sagt er að komm-
únistar og syndikalistar hafi unn-
ið á eignum Jiataloniskra fyrir-
tækja nú undanfarið. Meðal ann-
ars kveiktu þeir í Búnaðarf jelags-
húsinu í Barcelona nýlega, og
brann húsið að miklu leyti.
---———
við fjósið. Mun ha£a kviknað í
heyinu efst í hlöðunni að norðan-
verðu. Þar var kastað inn'um 200
hestum af töðu og sáðheyi um
mánaðarbótin júní og júlí. Þótti
það sæmilega þurt, én þó hitnaði
mikið í því. Pyrir svo sem 10
dögum þótti mjer hitinn orðinn
úskyggilega mikill og ljet þá
grafa geil í heyið.
Undir þessu heyi voru um 400
hestar af votheyi og það hey hefir
ekki sakað.
—- Hve mikið hey er þarna í
hlöðunni og á fjósloftinu?
— Auk þeirra 400 hesta af vot-
heyi, sem áður er getið munu hafa
verið í hlöðunni og á fjósloftinu
um 1400 hestar af töðu. Þar af
voru um 200 hestar af töðu, sem
hirtir voru nýlega, og hafði ekki
borið neítt á hita í því heyi.-
__Hvaða afleiðingar hefir þessi
bruni fyrir búskapinn á Vífilsstöð-
um?
— Það er sýnt að við þurfum
að kaupa fóður í stað þess sem
eyðilegst nú. Hve mikið það verð-
ur er ekJri hægt að segja fyr en
brunanum er lokið, og sýnt er hve
mikið bjargast af heyjunum. En
'að sjálfsögðu þurfum við að kaupa
bæði bev og fóðurbæti.
Alþingi
kvatt saman 1. október.
Þann 5. þ. m. var gefið út „Opið
brjef“, þar sem Alþingi er stefnt
saman til reglulegs fundar, mánu-
daginn 1. október.
Undanfarið hefir rignt niður
bráðabirgðalögum frá stjórninni
og með þeim eru útgjöld ríkis-
sjóðs aukin stórkostlega. Voru
menn farnir að giska á, að stjórn-
in ætlaði að taka algerlega lög-
gjafarvaldið í sínar hendur, því
að slík misbeiting á valdi, sem
fram kemur í bráðabirgðalaga-
fári stjórnarinnar er áður óþekt
fyrirbrig'ði í lýðfrjálsu landi.
En nú hefir ríkisstjórnin sjeð
þann kost vænstan, að láta Al-
þingi í tje eitthvað af löggjafar-
starfinu.
fDikiI sílðueiði.
Siglufirði, 7. sept.
SíJdveiði hjer á Siglufirði er nú
allmikil. Síðustu tvo sólarhringa
hafa verið saltaðar alls 9.957
tunnur.
Ríkisverksmiðjan lauk bræðslu
i fyrradag, og hafði þá brætt alls
116.372 mál. Dr. Pa.ul verksmiðjan
66 þús. mál og Hjaltalín 39 þús.
mál.
Síldarkaupmenn greiða nú 10
til 12 krónur fyrir tunnuna, af
herpinótasíld, og meira fyrir rek-
netasíld.
Sílveiðin var mest á tímabilinu
1.—15. f. m. Mesta söJtun á einum
degi var 3. ágúst, 12.644 tunnur.
..«> -— iiim*
TaastreKa stðrvBlðanna.
Genf, 6. sept. PB.
Stjórnmálamenn eru þeirrar
skoðunar að fráhvarf ítala
frá Þýskalandi eftir uppreistar-
tilraunina í Austurríki, hafi flýtt
fyrir frakknesk-ítalska samkomu-
laginu. Pullyrt er, að bæði Prakk-
land og Bretland hafi veitt ítalíu
fult athafnafrelsi í Abyssiníu. í
samkomulaginu mun vera gert ráð
fyi'ir,, að flotastyrkleiki ítala og'
Frakka á Miðjarðarhafi verðijafn.
Einnig eru ákvæði um deilumál
þau, sem rísa kunna í Tunis og
Algier. (UP.).